جەكسەنبى, 5 مامىر 2024
جاڭالىقتار 5470 0 پىكىر 29 ماۋسىم, 2009 ساعات 09:34

جازۋشىنىڭ ارعى اتاسى – جۋرناليست...

جۋرناليستەر قاۋىمىنىڭ كاسىبي مەرەكەسىنە وراي، پرەزيدەنت گرانتى مەن «پاراسات» وردەنىنىڭ يەگەرى، بەلگىلى ساتيريك، «ارا kz» جۋرنالىنىڭ باس رەداكتورى كوپەن ءامىر-بەكپەن از-كەم اڭگىمەلەسكەن ەدىك. كوپەن اعا جۋرناليستەردى مەرەكە¬سىمەن قۇتتىقتاي وتىرىپ، قالامگەرلەرگە   قاتىستى ويلارىن ورتاعا سالىپ، باسىنان وتكەن قىزىقتى جايلاردى اڭگىمەلەپ بەردى.
– جۋرناليست – قاستەرلى دە قاسيەتتى ماماندىق. ەكىنىڭ ءبىرى، ەگىزدىڭ سىڭارى جۋرناليست بولا المايدى. بۇل – اللاھ تاعالانىڭ  پەندەسىنە  بەرگەن سىيى. جۋرناليستەر تۋرالى ىلگەرىلى-كەيىندى دانىشپاندار وتە كوپ ايتقان. سولاردىڭ ىشىندە مەنىڭ كوكەيىمنەن كەتپەيتىن، كەۋدەمنەن وشپەيتىن ءۇش تۇلعانىڭ كەستەلى  سوزدەرى بار. ءبىرىنشىسىن بەرنارد شوۋ ايتىپتى. «جۋرناليست – ءبارىن بىلەتىن، بىراق ءبارىن شالا-شارپى بىلەتىن ماماندىق»، – دەيدى. ءبىر قاراعاندا،  شىندىق ەكەنىنە كوز جەتكىزەسىڭ. بىراق نەگە شالا-شارپى بىلەدى؟! مەنىڭشە، جۋرناليست ءبارىن دە ءبىلۋى كەرەك دەگەن استارمەن ايتىلعان ءسوز بە دەپ تە ويلايمىن. ەكىنشىسىن شەرحان مۇرتازا ايتقان. «جۋرناليستەر دە اتان تۇيە سەكىلدى. ارقالاعانى التىن بولعانىمەن، جەگەنى جانتاق»  دەپ دۇرىس باعا بەرگەن. بۇگىنگى زامانداعى قالامگەرلەردىڭ بەت-بەينەسىن ايقىندايتىن، ايشىقتى ءسوز.

جۋرناليستەر قاۋىمىنىڭ كاسىبي مەرەكەسىنە وراي، پرەزيدەنت گرانتى مەن «پاراسات» وردەنىنىڭ يەگەرى، بەلگىلى ساتيريك، «ارا kz» جۋرنالىنىڭ باس رەداكتورى كوپەن ءامىر-بەكپەن از-كەم اڭگىمەلەسكەن ەدىك. كوپەن اعا جۋرناليستەردى مەرەكە¬سىمەن قۇتتىقتاي وتىرىپ، قالامگەرلەرگە   قاتىستى ويلارىن ورتاعا سالىپ، باسىنان وتكەن قىزىقتى جايلاردى اڭگىمەلەپ بەردى.
– جۋرناليست – قاستەرلى دە قاسيەتتى ماماندىق. ەكىنىڭ ءبىرى، ەگىزدىڭ سىڭارى جۋرناليست بولا المايدى. بۇل – اللاھ تاعالانىڭ  پەندەسىنە  بەرگەن سىيى. جۋرناليستەر تۋرالى ىلگەرىلى-كەيىندى دانىشپاندار وتە كوپ ايتقان. سولاردىڭ ىشىندە مەنىڭ كوكەيىمنەن كەتپەيتىن، كەۋدەمنەن وشپەيتىن ءۇش تۇلعانىڭ كەستەلى  سوزدەرى بار. ءبىرىنشىسىن بەرنارد شوۋ ايتىپتى. «جۋرناليست – ءبارىن بىلەتىن، بىراق ءبارىن شالا-شارپى بىلەتىن ماماندىق»، – دەيدى. ءبىر قاراعاندا،  شىندىق ەكەنىنە كوز جەتكىزەسىڭ. بىراق نەگە شالا-شارپى بىلەدى؟! مەنىڭشە، جۋرناليست ءبارىن دە ءبىلۋى كەرەك دەگەن استارمەن ايتىلعان ءسوز بە دەپ تە ويلايمىن. ەكىنشىسىن شەرحان مۇرتازا ايتقان. «جۋرناليستەر دە اتان تۇيە سەكىلدى. ارقالاعانى التىن بولعانىمەن، جەگەنى جانتاق»  دەپ دۇرىس باعا بەرگەن. بۇگىنگى زامانداعى قالامگەرلەردىڭ بەت-بەينەسىن ايقىندايتىن، ايشىقتى ءسوز.
ال ءازىلحان نۇرشايىقوۆ: «اۆتورسىز گازەت – اققۋسىز كولمەن تەڭ»،  – دەيدى. قانداي عاجاپ تەڭەۋ؟! ياعني جۋرناليست ءوزىنىڭ جازعان وي-پىكىرىن عانا ەمەس، قاراپايىم حالىقتىڭ كوكەيىندەگىسىن جالپاق جۇرتقا جاريا¬لاپ جاتسا عانا بەدەلدى گازەت بولا الادى. قازىرگى ءباسپاسوزدى ايدىنعا   تەڭەسەك، اققۋلارى از، اۆتورلار سيرەپ كەتتى. سوندىقتان دا بۇگىنگى جۋرناليستەر بۇقارامەن تىعىز بايلانىستا تىرشىلىك جاساۋى كەرەك. سوندا عانا ول اققۋلى ايدىنداي ءوزىنىڭ سانىمەن جاراسىپ تۇرادى.
تاۋەلسىزدىك العان جىلدارى كامال سمايىلوۆ پەن شەرحان مۇرتازا ەكەۋى «ەگەمەن قازاقستان» گازەتىندە حات جازىستى عوي. كەيىن «ەلىم، ساعان ايتامىن، ەلباسى، سەن دە تىڭدا» دەگەن كىتاپ بولىپ باسىلدى.  سوعان بايلانىستى مەن پاروديا جازدىم.  سول پاروديانى كامال سمايىلوۆ وقىپ، رەنجىگەنى بار. باستاۋى بىلاي بولاتىن:
ەلىم، ساعان ايتام، ەلباسى، سەن دە تىڭدا.
كامال دوس، سەن دە قۇلاق ءتۇر،
سەبەبى، سەن  – سوقا، ال مەن – تراكتور، – دەپ شەرحان مۇرتازانىڭ اتىنان جازعانمىن عوي.  سوعان كامال اعامىز: «مەنى سوقاعا، شەرحاندى تراكتورعا تەڭەپسىڭ. مەن وعان كەلىسە المايمىن!» – دەپ كەيىدى. شەراعاڭ اشۋعا باسۋ ايتىپ بىلاي دەدى: «كامەكە، جەردىڭ ءبارىن جىرتاتىن سوقا. جەردىڭ  شىرايىن كىرگىزىپ، ەگىن دە ەگەتىن،  قۇنارلى توپىراقتىڭ قۇنىن كەلتىرىپ، باپتايتىن دا، ساقتايتىن دا – سوقا. ءسىزدى سوقاعا دۇرىس تەڭەپ تۇر. سوقاسى بولماسا، تراكتور ايدالادا ءبىر ءوزى نە بىتىرەدى؟!»  وسى بايلامعا كامال اعا بالاداي قۋانعان بولاتىن. 
سەيداحمەت بەردىقۇلوۆ «لەنينشىل جاس» گازەتىنىڭ باس رەداكتورى كەزىندە بىرەۋلەر بەلگىلى ساتيريك قاجىتاي ءىلياسۇلى تۋرالى پاروديا جازىپتى. سول پاروديا گازەت بەتىنە شىققاندا، قاجىتاي اعامىز اشۋلانىپ، گازەتتى بەلىنەن ۋماجداي ۇستاپ، باس رەداكتوردىڭ كابينەتىنە شىتىرلاپ كىرىپ بارىپ، «بۇل نە دەگەن ادىلەتسىزدىك؟!» دەگەن عوي. سوندا سەيداعاڭ ساسپاي: «قاجىتاي، سەنىڭ قاتتى اشۋلانعانىڭا قاراعاندا، مىنا نارسە دۇرىس جازىلعان  بولۋى كەرەك»، – دەپتى. مىنەزى قانشا شادىر بولسا دا، قاجەكەڭ مىرس ەتىپ كۇلىپ جىبەرگەن ەكەن. كوپشىلىكپەن ءتىل تابىسۋ دا – ونەر. مۇحتار اۋەزوۆ: «ورىندى مىسقىل، وقتان دا وتكىر»، – دەگەن. سول سياقتى سەيداعاڭ دا قاجەكەڭدى رايىنان ورىندى مىسقىلمەن قايتارا بىلگەن عوي.
جۋرناليستەر حالىقتىڭ ورتاسىندا كوپ جۇرەتىندىكتەن دە، سەرگەك بولادى. كەيدە اسىرا سىلتەپ ماقتايتىن اسىرەقىزىل جۋرناليستەر كەزدەسەدى.ءازىلحان اعانىڭ «اۋىزدىڭ وتىرىك ايتقانىن مۇرت بىلەدى، ءجۋرناليستىڭ وتىرىك ايتقانىن جۇرت بىلەدى» دەگەن ءسوزىن جاتتاپ وستىك. جۋرناليستەردىڭ ىشىنەن شىققان جاقسى جازۋشىلار بار. ال جازۋشىلىقتان  جۋرناليست بولاتىندار سيرەك. ويتكەنى جۋرناليس¬تيكا عىلىمى وتە اۋىر، قىر-سىرى  بولەك، ول وڭايشىلىقپەن جازۋ¬شىلىققا باعىنبايدى. مەنىڭ اڭعارعانىم، جازۋشىلاردى تەڭىز¬گە تەڭەسەك، تەڭىز دە تامشىدان قۇرالادى. تامشىڭىز بۇلاقتىڭ كوزى¬نەن شىقپاي ما؟ تەڭىزدىڭ تەگى بۇلاقتان. ەندەشە، تەڭىزگە تەڭەپ ءجۇر¬گەن جازۋشىلارىمىزدىڭ ارعى اتاسى – اق بۇلاق. اق بۇلاعىڭىز، ارينە، جۋرناليستەر.

 

 

جازىپ العان باقىتجان الىقوجا، قازۇۋ-دىڭ ستۋدەنتى
«جاس قازاق» گازەتى، №25, (26.06.2009)

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

قۇيىلسىن كوشىڭ

باس گازەت ورالماندارعا نەگە شۇيلىكتى؟

ءالىمجان ءاشىمۇلى 1231
ادەبيەت

«سولاي ەمەس پە؟»

عابباس قابىشۇلى 1131
قوعام

دوس كوپ پە، دۇشپان كوپ پە؟

ءابدىراشيت باكىرۇلى 870
ەل ءىشى...

ۇلتتىق بىرەگەيلەنۋ: قانداستاردىڭ ءرولى قانداي؟

ءومارالى ادىلبەكۇلى 1012