بەيسەنبى, 9 مامىر 2024
1786 0 پىكىر 20 تامىز, 2020 ساعات 14:41

«رۋحاني جاڭعىرۋ». ءبىزدى قانداي وزگەرىستەر كۇتىپ تۇر؟

ەلباسى نۇرسۇلتان ءابىشۇلى نازارباەۆتىڭ «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسى جاڭا جاعدايلارعا بەيىمدەلمەك. بۇل جونىندە قر اقپارات جانە قوعامدىق دامۋ ۆيتسە-ءمينيسترى بولات تىلەپوۆ مالىمدەدى.

ۆيتسە ءمينيستردىڭ سوزىنشە، «رۋحاني جاڭعىرۋ» اياسىندا قازاقستاندىقتاردىڭ جەكە كاسىبي قاسيەتتەرى مەن قازىرگى زامانعى سىن-تالاپتارعا توتەپ بەرە الاتىن ءىس-شارالار قولعا الىنباق.

«ءبىز بۇگىنگى تاڭدا «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسىن زاماناۋي جاعدايعا بەيىمدەيتىن بىرقاتار ماقسات-مىندەتتەر قويىپ وتىرمىز. ونىڭ ەڭ باستىسى – قازاقستاندىقتاردىڭ قازىرگى زاماناۋي سىن-تالاپتارىنا توتەپ بەرە الاتىن سونىمەن قاتار ولاردىڭ كاسىبي قاسيەتتەرىن دامىتاتىن ءىس-شارالاردى قولعا الۋ. ارينە مۇنىڭ بارلىعى دا ۇلتتىق ەرەكشەلىكتى ساقتاي وتىرىپ جۇزەگە اسىرىلماق.

بۇل تۇرعىدا مينيسترلىك قازىردىڭ وزىندە بىرنەشە جوبانىڭ نۇسقالارىن ازىرلەدى. اتاپ ايتساق، حالىقتىڭ قۇقىقتىق مادەنيەتىن اشاتىن “قۇقىقتىق مادەنيەت” اتتى جوبا، ۇلتتىق قۇندىقىلتار مەن سالت-سانانى جاڭعىرتاتىن ء“داستۇر مەن عۇرىپ” اتتى جوبا، سونىمەن قاتار ەڭبەكقورلىقتى دارىپتەيتىن “ەڭبەك ەلدىڭ مۇراتى” سياقتى جوبالار بار. مۇنىڭ بارلىعى دا تاربيە مەن ىزگىلىكتى تۇعىر ەتكەن، پراگماتيكالىق ءومىر سالتىن دارىپتەيتىن باستامالار»،- دەپ ءتۇسىندىردى بولات تىلەپوۆ.

تىلەپوۆ مىرزانىڭ ايتۋىنشا، اتالعان جوبالاردىڭ قامتيتىن تاقىرىپتارى اتاۋىنان الدەقايدا تەرەڭ، ماعىنالى. ماسەلەن، بۇل قاتارعا وسكەلەڭ ۇرپاقتى ەستەتيكالىق تالعامعا باۋلۋ، ولاردىڭ ءومىر سالتى مادەنيەتى مەن مىنەز-قۇلقىن قالىپتاستىرۋ جاتادى. ياعني، اتالعان جوبا بولاشاق ورەندەردىڭ قاراپايىم تاماقتانۋ مادەنيەتىنەن باستاپ ولاردىڭ ادەبيەت، مۋزىكا، تەاتر سەكىلدى تەرەڭ دۇنيەلەردى تۇسىنۋگە، ءار ازاماتتىڭ جەكە قۇقىقتارىن قورعاي بىلۋگە، كاسىپ اشىپ، كاسىپكەرلىك قابىلەتتەرىن ارتتىرۋدى كوزدەيدى.

«بۇل قاتارعا مەملەكەت باسشىسى كوتەرگەن ءىرى باستامانىڭ ءبىرى – قوعامداعى ەكولوگيالىق ساۋاتتىلىق پەن ەكومادەنيەت ماسەلەسى دە جاتادى. نەمەسە، مەكتەپ جاسىنداعى بالالار مەن جاستاردى كىتاپ وقۋعا باۋليتىن “كىتاپسۇيەر ۇلت” ۇرانىنىڭ دا ماڭىزى وتە زور. سەبەبى، كىتاپ قاي كەزەڭ، قاي زاماندا بولماسىن رۋحاني كەمەلدىكتىڭ  بىردەن-ءبىر ولشەمى. ول سولاي بولعان جانە بولا دا بەرەدى»، - دەدى ۆيتسە-مينيستر.

ال، كۇنى كەشە بولات تىلەپوۆ «رۋحاني جاڭعىرۋ» قازاقستاندىق قوعامدىق دامۋ ينستيتۋتىنىڭ وكىلدەرىمەن سونداي-اق «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسىن ۇيلەستىرۋ دەپارتامەنتىنىڭ باسشىلىعىمەن جۇمىس كەزدەسۋىن وتكىزگەن بولاتىن.

كەزدەسۋ بارىسىندا ۆيتسە-مينيستر اتالعان باعدارلامانى جۇزەگە اسىرۋ بويىنشا اتقارىلعان جۇمىس ناتيجەلەرىن قورىتىندىلاپ، بيىلعى جىلدىڭ ەكىنشى جارتىجىلدىعىنا جوسپارلانعان ناقتى قىزمەت باعىتتارى مەن العا قويىلعان مىندەتتەردى تالقىلاعان ەدى.

ناقتىراق ايتساق، بولات تىلەپوۆ «رۋحاني جاڭعىرۋ»  باعدارلاماسىنىڭ اياسىندا ءاربىر ارانيى جوبانىڭ ءىس-شارالارىنا قاتىساتىنداردىڭ جاس ەرەكشەلىكتەرىن ەسكەرىپ، اتالعان جوبالاردىڭ قىزىقتى دا پايدالى بولۋىنا باسا ءمان بەرەتىندىگىن ايتىپ ءوتتى.

سونىمەن قاتار، اتالعان جوبانى جۇزەگە اسىرۋ بويىنشا كەلەسى  جىلعا ارنالڭان ءىس-شارالار جوسپارىن ازىرلەۋ جۇمىستارى دا پىسىقتالعان. جاڭا جوسپار جاڭا تالاپتاردى ەسكەرە وتىرىپ جۇزەگە اسىرىلماق. ول جوسپار ساراپتامالىق قوعامداستىق تالقىسىنا ۇسىنىلاتىن بولادى.

ودان بولەك، تىلەپوۆ مىرزا قولعا الىناتىن جاڭا جوبالاردىڭ ساپالى ءارى ءتيىمدى ىسكە اسىرىلۋى ماڭىزدى ەكەنىن ايتتى.

ايتا كەتەيىك، ەلباسى نۇرسۇلتان ءابىشۇلى نازارباەۆتىڭ باستاماسىمەن قولعا الىنعان “رۋحاني جاڭعىرۋ” باعدارلاماسى ەلىمىزدىڭ مادەني-رۋحاني ومىرىنە تىڭ سەرپىن بەردى. باعدارلامادا اتىپ كورسەتىلگەن “جاڭا گۋمانيتارلىق ءبىلىم. قازاق تىلىندەگى 100 جاڭا وقۋلىق” جوباسى، “تۋعان جەر”، “قازاقستاننىڭ كيەلى جەرلەرى” جوباسى نەمەسە “قازاقستاننىڭ 100 جاڭا ەسىمى” سىندى جوبالار اياسىندا بىرقاتار ىرگەلى ىستەر اتقارىلدى.

ماسەلەن، باعدارلاما جاريالانعان ءبىر جىلدىڭ ىشىندە-اق جوعارعى وقۋ ورىندارىنىڭ ۇسىنىستارى نەگىزىندە 800 اتاۋمەن العاشقى وقۋلىقتار ءتىزىمى قۇراستىرىلدى. سونىمەن قاتار، الەم كلاسسيكتەرىنىڭ ۇزدىك شىعارمالارى قازاق تىلىنە اۋدارىلىپ، وقىرماندارمەن قاۋىشتى.

الداعى ۋاقىتتا مۇنداي اۋقىمدى جوبالار ءالى جۇزەگە اسىرىلا بەرمەك. بىراق، قراقپارات جانە قوعامدىق دامۋ مينيسترلىگى مالىمدەگەندەي، الداعى جوبالار جاڭا كوزقاراستار مەن ۇلتتىق ەرەكشەلىكتەردى ساقتاۋعا، دارىپتەۋگە باعىتتالماق.

دەمەك، قوعامنىڭ رۋحاني-مادەني ومىرىنەن ويىپ ورىن العان “رۋحاني جاڭعىرۋ” جوباسى جاڭا كەزەڭنىڭ جاڭا تالاپتارىنا بەيىمدەلە وتىرىپ، ەل رۋحانياتىنىڭ ءارى قاراي دا كەڭ قانات جايۋىنا ءوز ۇلەسىن  قوسپاق.

Abai.kz

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

قۇيىلسىن كوشىڭ

باس گازەت ورالماندارعا نەگە شۇيلىكتى؟

ءالىمجان ءاشىمۇلى 1785
ادەبيەت

«سولاي ەمەس پە؟»

عابباس قابىشۇلى 1770
قوعام

دوس كوپ پە، دۇشپان كوپ پە؟

ءابدىراشيت باكىرۇلى 1489
ەل ءىشى...

ۇلتتىق بىرەگەيلەنۋ: قانداستاردىڭ ءرولى قانداي؟

ءومارالى ادىلبەكۇلى 1391