ينتەرنەت قىزمەتتەرىن تۇتىنۋ قاجەتتىلىگى ارتۋمەن قاتار كومپيۋتەر، تەلە-قاتىناس  تەحنولوگياسى ادامدارداردىڭ كۇندەلىكتى ومىرىنە دەندەپ ەنگەن جاڭا عاسىردا  وركەنيەتتى ەكونوميكا بۇكىلالەمدە بۇرىنعىدان مۇلدە وزگەشە باعىتتا دامۋعا كوشتى. مۇنى باتىس عالىمدارى بىلىمگە نەگىزدەلگەن جاڭا ەكونوميكا دەپ تە اتاپ ءجۇر.  جاھاندانۋدىڭ ارقاسىندا بۇگىنگى تاڭدا بىلىمگە نەگىزدەلگەن ەكونوميكا وركەنيەتتى ءىرى مەملەكەتتەرگە عانا ەمەس، دامۋشى ەلدەرگە دە ەنە باستادى. ءۇندىستان، قىتاي، رەسەي، برازيليا سەكىلدى الەم ەكونوميكاسىندا ايتارلىقتاي ورنى بار  ءىرى ويىنشىلاردىڭ ىقپالى ارتىپ، ءداستۇرلى ەكونوميكا ىعىستىرىلا باستاعاندىعىنا سالا ساراپشىلارى ەرەكشە نازار اۋدارىپ وتىر.

ارينە، جاڭا ەكونوميكانى دامىتۋدا مەملەكەتتىك ساياساتتىڭ الار ورنى ايتارلىقتاي بولسا كەرەك. رەسمي بيلىك، زاڭ شىعارۋشى ورگاندار ءدال قانداي ماسەلەگە باسىمدىق بەرەتىندىگىن ايقىنداۋمەن قاتار ۇلتتىق جانە ايماقارالىق ەكونوميكالىق بايلانىس قۇرۋدى بەلگىلەمەك.  ەڭ باستىسى، اتالمىش سالا بويىنشا ءبىلىمدى بەلگىلەۋ، ونى ەلگە بەيىمدەۋ، قولدانۋ، ءبىلىم قورىن جاساۋ، ودان جاڭاسىن اشۋ ەكەندىگىن الەم عالىمدارى ۇنەمى العا تارتىپ كەلەدى.

ينتەرنەت قىزمەتتەرىن تۇتىنۋ قاجەتتىلىگى ارتۋمەن قاتار كومپيۋتەر، تەلە-قاتىناس  تەحنولوگياسى ادامدارداردىڭ كۇندەلىكتى ومىرىنە دەندەپ ەنگەن جاڭا عاسىردا  وركەنيەتتى ەكونوميكا بۇكىلالەمدە بۇرىنعىدان مۇلدە وزگەشە باعىتتا دامۋعا كوشتى. مۇنى باتىس عالىمدارى بىلىمگە نەگىزدەلگەن جاڭا ەكونوميكا دەپ تە اتاپ ءجۇر.  جاھاندانۋدىڭ ارقاسىندا بۇگىنگى تاڭدا بىلىمگە نەگىزدەلگەن ەكونوميكا وركەنيەتتى ءىرى مەملەكەتتەرگە عانا ەمەس، دامۋشى ەلدەرگە دە ەنە باستادى. ءۇندىستان، قىتاي، رەسەي، برازيليا سەكىلدى الەم ەكونوميكاسىندا ايتارلىقتاي ورنى بار  ءىرى ويىنشىلاردىڭ ىقپالى ارتىپ، ءداستۇرلى ەكونوميكا ىعىستىرىلا باستاعاندىعىنا سالا ساراپشىلارى ەرەكشە نازار اۋدارىپ وتىر.

ارينە، جاڭا ەكونوميكانى دامىتۋدا مەملەكەتتىك ساياساتتىڭ الار ورنى ايتارلىقتاي بولسا كەرەك. رەسمي بيلىك، زاڭ شىعارۋشى ورگاندار ءدال قانداي ماسەلەگە باسىمدىق بەرەتىندىگىن ايقىنداۋمەن قاتار ۇلتتىق جانە ايماقارالىق ەكونوميكالىق بايلانىس قۇرۋدى بەلگىلەمەك.  ەڭ باستىسى، اتالمىش سالا بويىنشا ءبىلىمدى بەلگىلەۋ، ونى ەلگە بەيىمدەۋ، قولدانۋ، ءبىلىم قورىن جاساۋ، ودان جاڭاسىن اشۋ ەكەندىگىن الەم عالىمدارى ۇنەمى العا تارتىپ كەلەدى.

راسىندا، ءار ەل ەكونوميكالىق نەگىزگى سالالارىندا جاڭا ءبىلىمنىڭ يگىلىكتەرىن پايدالانا وتىرىپ، تيىمدىلىكتى ارتتىرۋعا جانە مامانداردىڭ بىلىكتىلىكتەرى مەن قابىلەتتىلىكتەرىن جەتىلدىرۋگە تىرىسۋلارى زاڭدى قۇبىلىس. الەمدىك تاجىريبەدەن بەلگىلى بولعانداي، ەڭ الدىمەن دۇنيەجۇزىلىك ەكونوميكا ۇلتتىق ەكونوميكامىزعا قالاي ىقپال ەتىپ وتىرعانى جانە جاڭا ءبىلىمنىڭ ەلىمىزدىڭ دامۋىنا نەندەي ءرول اتقاراتىندىعى قاراستىرىلۋعا ءتيىس. نەگىزى، بىلىمگە نەگىزدەلگەن ەكونوميكا ءۇشىن باستى ءرول اتقاراتىن دۇنيە ونەركاسىپ كلاستەرىن قۇرۋ ماسەلەسى كورىنەدى. بۇل دەگەنىمىز، بەلگىلى ءبىر ايماقتاردىڭ ءوزارا ۇقساس ءارى ءبىر-بىرىنە مۇددەلى كاسىپورىندار مەن فيرمالار قۇرىپ، بىرلەسىپ ءونىم جاساۋى. ايماقتاردىڭ دامۋى ۇلتتىق ەكونوميكا ءۇشىن ءبىرىن ءبىرى تولىقتىراتىن ماڭىزدىلىعى ارقىلى ءوسىمىنىڭ ناتيجەسىندە ايماقتىڭ عانا ەمەس جالپى ەل تۇرعىندارىنىڭ الەۋمەتتىك ءومىرىنىڭ ساپاسىنا ەلەۋلى وزگەرىستەر اكەلەدى ەكەن. ەكونوميكالىق دامۋعا ءبىلىم مەن بىلىكتىلىكتىڭ قوساتىن ۇلەسى وسكەن سوڭ مەملەكەتتىك ساياساتتى دا جاڭاشا بەلگىلەۋگە تۋرا كەلمەك.

XXI عاسىرداعى باسەكەلەستىكتىڭ ءوزى وتكەن عاسىرداعىدان مۇلدە وزگە سيپاتتا كورىنىس تابادى ەكەن. XX عاسىردا نەگىزگى باسەكە - ەكونوميكالىق وسۋدە، ەلدىڭ دامۋىندا، ۇلتتىق  دەڭگەيدەگى ورتالىقتاندىرىلعان رىنوكتە، ونەركاسىپ اياسىندا قارقىن الدى. تەحنولوگيالىق وزگەرىستەر، ەلەكترلەندىرۋ، اۋە تاسىمالى، ارزان تەلەفون بايلانىسى، قۋاتتى كومپيۋتەرلەر وتكەن عاسىر ەكونوميكاسىنا اسا ىقپالدى فاكتورلار بولدى. ال، XXI عاسىردا اتالمىش فاكتورلاردىڭ كەيبىر ىقپالدارى ساقتالعانىمەن بۇرىن-سوڭدى كەزدەسپەگەن تىڭ كورىنىستەر دە پايدا بولۋدا. بىلىمگە نەگىزدەلگەن جاڭا ەكونوميكاعا اۋىسقاندا ەڭ الدىمەن رەسمي بيلىك ءۇشىن كوپتەگەن سىناقتاردان وتۋگە تۋرا كەلەتىنى بەلگىلى. الەمدىك دەڭگەيدەگى ەكونوميكالىق باسەكەدە ەلىنىڭ تۇزە بۇگىپ قالماۋىنا سەپتەسۋ، بيزنەس تيىمدىلىگىن ارتتىرا ءتۇسۋ باستى نازاردا بولماق. بۇل جەردە ىشكى نارىقتا ۇستانعان بايىرعى ساياسات جۇرمەيدى. دۇنيەجىزىلىك رىنوك پەن ەكونوميكاداعى باسەكەنىڭ ساپاسىن تانىپ، سوعان ۇيلەسىم تاباتىن جاڭاشا ويلايتىن قابىلەت تالاپ ەتىلەدى. XX عاسىر بويى الەم ەكونوميكاسىندا اقش قانا باستى ويىنشى بولسا، ەندى ميللياردتاعان تۇرعىنى بار ءۇندىستان، قىتاي سىندى قارقىندى دامىعان ەلدەر دۇنيەجۇزىن دۇبىرلەتە باستادى. اسىرەسە، قىتايدىڭ قارقىنى ءتىپتى قاتتى. ولار ايماقتىق قانا ەمەس، الەمگە ىقپالىن ارتتىرا باستادى. ءبىر كەزدەرى ازۋىن ايعا بىلەگەن اقش-تىڭ باسەكەلەستەرى  باتىس ەۋروپا ەلدەرى مەن  جاپونيا عانا بولسا، ەندى  دامۋشى ەلدەردىڭ ءوزى ەكسپورتتىق ءوسىمى بويىنشا ولاردى قۋىپ جەتتى. «جىلاندى جەتى كەرتسەڭ دە كەسىرتكەلىك قاۋقارى بار» دەگەندەي امەريكا ءالى كۇنگە دەيىن كەيبىر وندىرىستىك سالادا حالىقارالىق ارەنادا كوشباسشى بولعانىمەن اۆتوماشينا، بولات ءوندىرۋ، بانك سالاسى، حيميا ونەركاسىبى، توقىما ونىمدەرىن جاساۋ جاعىنان كەلگەندە الەمدىك رىنوكتاعى ورنىنان الدەقاشان ايىرىلىپ قالعان.

الەمدە ەركىن ساۋدا كەلىسىم شارتتارىنىڭ كوپتەپ جاسالۋى اتالمىش سالانى ليبەرالداندىردى. دامۋشى ەلدەردىڭ جوعارى وركەنيەتتى ءىرى دەرجاۆالارمەن تەڭ دارەجەدە ساۋدا-ساتتىق جاساۋىنا مۇمكىندىك بەردى. سونداي-اق، ەكسپورتتى ىنتالاندىردى. ناتيجەسىندە، ونەركاسىپ سالاسىنىڭ قارقىندى دامۋىنا ىقپال ەتىپ، جۇمىس ورىندارى كوبەيدى، تۇرعىنداردىڭ تۇرمىستىق ساپاسىنا ەلەۋلى تۇردە يگى اسەر ەتتى.

تەحنولوگياداعى ءتۇرلى پروگرەستەر ەكونوميكانى وزگە باعىتقا بۇرۋمەن عانا شەكتەلمەدى. ونىڭ بازالىق تەورياسىن دا وزگەرتتى دەۋگە بولادى. ءتىپتى شىندىعىن ايتقاندا، ءجۇرىلىپ جاتقان ءۇردىستى ەكونوميستەردىڭ ءوزى حالىققا تولىقتاي تۇسىندىرۋگە ۇلگەرىپ جاتقان جوق.  جاڭا كورىنىستەردىڭ ومىرگە دەرەۋ دەندەپ ەنىپ، تەوريالىق تۇسىندىرمەسىز-اق ءسىڭىپ كەتىپ جاتقاندىعىنا جۇرتتىڭ ەتى ۇيرەنە باستاعان سىڭايلى. «ءوسۋ مەن جەتىلۋدىڭ جاڭا تەورياسى» دەپ اتالاتىن سالىستىرمالى تۇردە تىڭ ويلار ايتقان عىلىمي جاڭالىقتىڭ توبىقتاي ءتۇيىنى - «ەكونوميكالىق ءوسىمدى قامتاماسىز ەتۋشى باستى فاكتور ءبىلىم بولىپ تابىلادى» دەگەنگە عانا توقتاعان.  سالانى زەرتتەۋشى-عالىم، پروفەسسور پول رومەردىڭ تاپقان اتالمىش جاڭا تەورياسى بويىنشا بىلىمگە نەگىزدەلگەن ەكونوميكانىڭ جاساعان بايلىعى ءال-اۋحات قۋاتتىلىعىن ۇزاق ساقتاي الادى. ء داستۇرلى ەكونوميكا تەورياسىنا كەلسەك، كاپيتالدىڭ، ەڭبەكتىڭ ناتيجەسىندە پايدا كەلەدى، بەلگىلى ءبىر كەزەڭنەن سوڭ ول تومەندەيدى. تەحنولوگيالىق جاڭارتۋلاردىڭ ارقاسىندا عانا پايدانى تۇراقتى ۇستاپ تۇرۋعا بولادى.

ال، ەندى جاڭا ەكونوميكالىق تەوريا بويىنشا ءبىلىم پايدانى جوعالتپايدى، كەرىسىنشە، وسىرە تۇسەدى. جوعارى تەحنولوگيالىق ءوندىرىس ءۇشىن تەرەڭ ءبىلىمنىڭ ورنى ايتارلىقتاي ەكەندىگىن Microsoft مىسالىنان كورۋگە بولادى. ونىڭ باعدارلامالىق قامتاماسىز ەتۋ ءۇردىسىنىڭ ۇستەمەلىك ءوندىرۋ شىعىنى نولگە تەڭ بولعانىمەن تاباتىن پايداسى شاشەتەكتەن. بىلىمگە نەگىزدەلگەن ەكونوميكا دەپ وتىرعانىمىزدىڭ ءوزى اينالىپ كەلگەندە وسى تاقىلاتتەس دۇنيە. قىسقاسى، ساۋساقتىڭ ۇشىن عانا قيمىلداتاسىڭ دا قىرۋار اقشا تاباسىڭ. ءبىلىم ارقىلى جاسالعان «ءونىم» سول كۇيىندە رىنوككە شىعارىلماۋى مۇمكىن. بىراق، سونىڭ ارقاسىندا تەحنولوگيا جاڭارادى، تىڭ يدەيالار پايدا بولادى، سونى ساتۋمەن مول بايلىققا كەنەلەدى. تۇرمىستىق دەڭگەيدى ساتىلاپ كوتەرە بەرۋدىڭ امالى - جيناعان داۋلەت پەن شىتىرلاعان اقشا ەمەس. كەرىسىنشە، جاڭا تۋىندى، تىڭ تەحنولوگيا، جۇمىستىڭ جاڭا ءتاسىلى، پروگرەسكە جەتەلەيتىن يدەيا بولماق.

جالپى ەكونوميكالىق جۇيەدە ۇزاق مەرزىمدىك ءبىلىم قورى، بىلىكتىلىكپەن  باسقارىلاتىن ءوندىرىس، كاپيتال رەسۋرستارى مەن ينۆەستيتسيا، تۇتىنۋ نارىعى، جۇمىس كۇشى جانە ونىڭ ەڭبەك ونىمدىلىگىنىڭ ءوزارا ىقپالى اسا ماڭىزدى. سەبەبى، وسىنىڭ ءوزى-اق جاڭا ەكونوميكانىڭ دامۋ قارقىنىن كۇشەيتۋدىڭ كىلتى بولماق.  ارينە، وسىنى سەزىنىپ، ەلىنىڭ دامۋىن جەدەلدەتۋ ەڭ الدىمەن مەملەكەتتى باسقارۋشىلار مەن ساياساتتى انىقتاۋشىلاردىڭ قولىندا ەكەنى ايدان انىق. دەگەنمەن نەگىزگى تەتىكتى جوعارى دەڭگەيدە ساپالى ءبىلىم العان، قارىم-قابىلەتتەرى مول ازاماتتار ۇستايدى. ءوسۋ مەن ورلەۋدى قامتاماسىز ەتەتىن باستى قۇرال ءبىلىم مەن بىلىكتىلىك بولىپ العا شىعاتىندىقتان وعان دەگەن قۇرمەت پەن ءىلتيپات تا مەيلىنشە ارتا تۇسۋگە ءتيىس.

ءبىلىمنىڭ سارقىلماس كاۋسار بۇلاعى عانا العا جىلجۋدىڭ سەنىمدى كۇشى رەتىندە پايدالانىلۋعا ءتيىس. جاڭا ەكونوميكا تەورياسىنىڭ باستى ماسەلەسىنىڭ ءوزى اينالىپ كەلگەندە، كاپيتال مەن ەڭبەكتەن گورى جاڭا تەحنولوگيانى تۇراقتى دامىپ ءوسۋدىڭ قوزعاۋشى كۇشى دەپ سانايتىندىعىندا. تىڭ يدەيانى ادام بالاسى بايىتۋعا، كوپتىڭ يگىلىگىنە تاراتۋعا تولىق مۇمكىندىگى بار نەمەسە ءوز قاجەتتىلىگىنە سايكەستىرىپ پايدالانۋى دا مۇمكىن.

قىسقاسى، تىڭ يدەيانى پايدالانۋ مۇمكىندىگىنە كەلسەك، ادامنىڭ اقىل-ويى مۇحيتتاي تەرەڭ ءارى شەكسىز. ودان نە ءبىر كەرەمەت عاجايىپ ويلار تۋى بەك مۇمكىن. سوندىقتان، ەڭ الدىمەن ەلدىڭ گۇلدەنىپ دامۋىنا تىڭ ويدان، بىلىمنەن  تۋعان ءونىمنىڭ اسا وزەكتى ەكەنىن تۇسىنۋگە ءتيىسپىز. كاپيتالدى جينا، جەردىڭ استى-ءۇستىن قوپار، ءبارى دە اقشا تابۋعا جاراپ قالار. الايدا، ءبىلىمنىڭ ارقاسىندا تەحنولوگيالىق پروگرەسكە دەم بەرەتىن دامۋ قارقىن مەن ءومىر ساپاسىن جەتىلدىرەتىن سەرپىن بەرە الماسا ونىڭ ءبارى ءولى بايلىق ەمەي نەمەنە.

وسىدان ءجۇز جىل بۇرىن بىزدە مىڭ جىلقى، بەسمىڭ قوي ايداعان ادام، باتىس الەمىندە بىرنەشە كەن ورىندارىنا قوجايىندىق ەتكەن ءوندىرىس يەلەرى بايلار قاتارىنا جاتقىزىلعان شىعار. ال، بۇگىن مۇلدە باسقاشا. وقىعانى مەن توقىعانىن ۇشتاستىرا الاتىن، الپاۋىت كۇشكە باعىنبايتىن دۇنيەنى ءبىر تۇيمەنى باسىپ قانا جونگە كەلتىرەتىن تىڭ تەحنولوگيانى ويلاپ تاباتىن قابىلەتتى ادام عانا ەڭ باي.  ادام ەڭبەگىن جەڭىلدەتۋ، مىڭداعان ادامنىڭ اتقاراتىن جۇمىسىن ءبىر عانا ماشينامەن بىتىرەتىن ءادىستى تابۋ - بىلىمگە نەگىزدەلگەن  ەكونوميكانىڭ باستى ماسەلەسى.

ءبىلىمنىڭ ارقاسىندا پايدا بولعان ەكونوميكالىق ءوسۋ - سۇرانىس پەن ۇسىنىستىڭ ۇيلەسىمى عانا ەمەس، ەۆوليۋتسيالىق جۇيەنىڭ وركەن جايۋى. ەكونوميكالىق دامۋعا ۇلەسىن قوساتىن فيرمالار، كاسىپكەرلەر تۇتىنۋشىلاردىڭ ىڭعايىنا قاراي جانە ەكونوميكالىق دامۋدىڭ ءوزى بيولوگيالىق ەۆوليۋتسيا جولىمەن وسەدى دەيدى، عالىمدار. ءداستۇرلى ەكونوميكامەن سالىستىرعاندا ونىڭ وزگەشەلىگى ورالىمدى ءارى وزگەرۋگە بەيىم تۇراتىن قابىلەتتىلىگىندە. ءحىح عاسىردىڭ سوڭىندا الفرەد مارشالل ەكونوميكانى تەپە-تەڭدىككە ويىسقان تۇراقتى جۇيە دەپ انىقتادى. بەلگىلى ءبىر تاۋار مەن قىزمەت تۇرىنە زارۋشىلىك پايدا بولعاندا باعا وسەدى، ونى ءتۇسىرۋدىڭ تەتىگى ءوندىرىس كولەمىن ارتتىرۋ، قىزمەت تۇرلەرىن كوبەيتۋ.

ال، جوزەف شۋمپيتەر ەكونوميكالىق وزگەرىستى باسقاشا قىرىنان تانىدى. كاسىپورىن يەلەرى پايدانى ارتتىرۋ ءۇشىن جاڭا يدەيالار تابۋعا، يننوۆاتسيالىق ىزدەنىستەرگە بارۋلارى كەرەك. ول ءۇشىن جاڭا تاسىلدەر مەن تىڭ تەحنولوگيانى پايدالانعان ابزال. جاڭا ءونىم جاساۋدىڭ ناتيجەسىندە بيزنەستى  مونوپولياعا اينالدىرىپ، ۋاقىتشا بولسا دا پايدالى جۇمىس ىستەۋگە مۇمكىندىك تۋادى.  باسەكەلەسى جاڭا ءونىم ءوندىرىپ، نارىقتان ىعىستىرعانشا پايداسىن تۇگەندەيدى. مۇنىڭ ءوزى اينالىپ كەلگەندە، «بۇرىن شىققان قۇلاقتان سوڭعى شىققان ءمۇيىزدىڭ وزىپ»، ارتىق تەتىكتى، جاڭا ءونىمدى، جەتىلدىرىلگەن ساپانى اكەلۋگە قولايلى فاكتور بولادى. ەكونوميكالىق وزگەرىس مونوپوليا قۇرۋ، پايدا تابۋ موتيۆتەن تۋسا دا جاڭاشا ويلاۋعا تۇرتكى بولاتىندىعىمەن ەرەكشەلەنەدى.  جاڭا تەحنولوگيا ەسكىنى ىسىرىپ، ءتيىمسىز ءوندىرىستى ارەنادان اكەتەدى.

بىلىمگە نەگىزدەلگەن ەكونوميكانىڭ وزىندىك ويىن ەرەجەسى بار. بيزنەستە تابىسقا جەتەم دەسەڭ، تاۋەكەلگە بار.  جاڭا ءتاسىل تابۋ ءۇشىن ەسكىنى تاستا. ولاي جاساماساڭ، وزگەلەر سەنىڭ الدىڭدى وراپ كەتەدى. نەعۇرلى تەزىرەك مول پايدا تابام دەسەڭ، سوعۇرلى جاڭا تەحنولوگيا تاپ. ءوزىڭنىڭ وسال تۇستارىڭدى دا ءبىل. ىسكەر ادامداردىڭ قابىلەتىن ەشبىر تەحنولوگيانىڭ الماساتىرا المايتىندىعىن دا ەسكەرۋگە ءتيىسپىز. ولارسىز ەكونوميكا العا جىلجىمايدى. ءتارتىپتى بىلمەيتىن، زاڭدى سىيلامايتىن، جەمقورلىق جايلاعان ەلدە شىعارماشىلىق ويلاۋعا، تىڭ يدەيانى جۇزەگە اسىرۋعا ءاردايىم جول جابىق. جاڭا ەكونوميكادا كارەرا دا جاساي المايسىڭ. ءتىپتى ونداي جۇيەنىڭ ءوزى جوق.

جاڭا بيزنەس پايدا بولعان تۇستا كەيبىر سالانىڭ اياسى كەڭەيسە، ەندى ءبىرى قۇرىدىمعا كەتەدى. پول رومەردىڭ پايىمداۋىنشا، توزىعى جەتكەن ەسكى تەحنولوگيانى جاڭامەن الماستىرعاندا جۇمىس ورىندارىنىڭ قىسقارۋى زاڭدى كورىنىس. مۇنداي قۇرباندىقسىز جاڭا جەتىستىك جاسالماسا كەرەك. جاڭا ءبىلىمدى جاساۋ ۇردىسىندەگى مەنەدجمەنت، بىلىكتىلىك رەسۋرستارى ماكرو جانە بەلگىلى ءبىر ۇيىمنىڭ دەڭگەيىندەگى دامۋدىڭ بارىنە بىردەي شەشۋشى مىندەت اتقارادى.

بىلىمگە نەگىزدەلگەن ەكونوميكاعا اۋىسۋدىڭ ارقاسىندا ءتيىمدى ءارى پايدالى ءىس اتقاراتىندار عانا نارىقتا قالادى. كوزبوياۋشىلار، قابىلەتسىزدەر ءوز جوندەرىن تاپپاق.  قالاي دەسەك تە XXI عاسىر تەحنولوگياسى ءوز نارىعىنا ساي كەلەتىن ءوندىرىستىڭ جاڭا ۇلگىسىن ومىرگە اكەلدى.  الەمدەگى ۇزدىك فيرما- كومپانيالار ءوندىرىستىڭ جاڭا ۇلگىسىن تاڭداپ، كەشەندى ساپالى مەنەدجمەنتكە، ءتيىمدى ءوندىرىس پەن يننوۆاتسياعا نەگىزدەلگەن قىزمەتتتى تاڭداي باستادى. ىسكەرلىكتى ۇيىمداستىرۋ جاڭا جۇيەسىنىڭ باستى ەرەكشەلىگى - نارىقتاعى وزگەرىستەردى ۇنەمى تەرەڭ سەزىنىپ، سوعان ۇيلەسىپ، جۇمىستىڭ ءتاسىلى مەن تەحنولوگياسىن ۇنەمى جەتىلدىرىپ وتىرۋ بولماق.

سونىمەن قاتار مەنەدجمەنتىن جاڭارتىپ، ءوندىرىس بارىسىن جەتىلدىرىپ، كومپيۋتەرلىك، بايلانىستىق سالاعا قۇيىلاتىن قارجىنىڭ كولەمىن ۇلعايتتى.  جالپى جاڭانى يگەرۋ دەگەننىڭ ءوزى وقۋ، ءبىلۋ سىندى تۇراقتى ىسكەرلىكتەن تۇراتىنى بەلگىلى. عىلىمي جەتىستىكتەردى دەر كەزىندە ىسكەرلىكپەن پايدالانا ءبىلۋ، وزگەنىڭ اشقان جاڭالىعىن ءوز ەلىنىڭ جاعدايىنا سايكەستىرىپ، پايدانۋ بىلىمگە نەگىزدەلگەن ەكونوميكانىڭ ەڭ ءبىر ءتيىمدى ءتاسىلى رەتىندە قاراستىرىلۋدا. شيكى زات پەن تابيعي بايلىقتىڭ كوپتىگى دامۋعا نەگىز بولادى دەيتىن ءداستۇرلى ۇعىم قازىرگى تاڭدا ەسكىرىپ بارادى. بۇرىن ونىڭ ىقپالى باسىم بولعان دا شىعار.

قازىرگى تاڭدا جاڭا زامانعا ساي ترانسپورت، بايلانىس سالاسى قارقىندى دامىعاندىقتان بيزنەستىڭ  لوگيستيكالىق قاجەتتىلىگى بارلىق جەردە تولىعىمەن قامتاماسىز ەتىلۋگە مۇمكىندىك تۋعان.  ينفراقۇرىلىمدار جەتىلگەندىكتەن كوپ قيىندىقتار جەڭىلدەتىلدى. ەسەسىنە، ءىرى كومپانيالار ءۇشىن ادام رەسۋرستارى، كاسىبي بىلىكتى ماماندارمەن قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەسى وتكىر پروبلەماعا اينالىپ وتىر.

الەمدە بىلىمگە نەگىزدەلگەن ەكونوميكا قارقىن الا باستاعان تۇستا فيرما-كومپانيالار باسەكەلەستىك قابىلەتتەرىن ساقتاپ قالۋ ءۇشىن ءوز بيزنەستەرىن كلاستەرلىك ۇلگىمەن جۇرگىزۋگە تۋرا كەلدى.  سەبەبى، ونەركاسىپتى كلاستەرلىك ۇلگىمەن دامۋدىڭ ارتىقشىلىعى باسەكەلەستىككە قابىلەتتىلىكتى ارتتىرادى جانە  بىرلەسىپ جۇمىس ىستەۋدىڭ ارقاسىندا وندىرىستىك شىعىندى مەيلىنشە ازايتادى. وسىلايشا، جوعارى تەحنولوگيالىق ءوندىرىستىڭ ورتالىقتاندىرىلىپ، كلاستەرلىك ۇيىمداستىرۋدىڭ قولعا الىنۋى اقشا مەن داۋلەتتەن گورى ءبىلىم مەن بىلىكتىلىككە تابىنۋدىڭ قاجەتتىلىگىن العا شىعاردى. ال، ءبىز بولساق، ءالى كوشتەن قالىپ بارا جاتقانداي كۇيدەمىز. ەڭ سوراقىسى، كەيبىر ماڭىزدى سالالاردىڭ «ورتا عاسىردان» دا اۋىپ ءتۇسىپ، «ساق داۋىرىنە» قاراي سىرعىپ بارا جاتقانى قاتتى الاڭداتادى.

«اباي-اقپارات»