قازاقستان كەزەكتى رەت پرەزيدەنت سايلاۋىن وتكىزدى. قازىرگى پرەزيدەنت مىندەتىن اتقارۋشى قاسىم-جومارت توقاەۆ ول سايلاۋدا ەل-حالىقتىڭ 70 پايىز داۋىسىن الىپ، جەڭىپ شىقتى دەگەن رەسمي اقپارات تا تارادى. پرەزيدەنتتى ۇلىقتاۋ ءراسىمى ەرتەڭگە بەلگىلەندى.

دەسە دە، وسى جولعى سايلاۋ وتەدى دەگەننەن باستاپ، كۇنى كەشەگە دەيىن ەل ىشىندە نارازىلىق اكتسيالارى ءوتتى. الماتى، استانا، شىمكەنت، اقتوبە سەكىلدى ءىرى قالالارداعى نارازىلىق شەرۋىن پوليتسيا  توقتاتتى. ونداعان ادام ۇستالدى. بۇل ميتينگىلەر تۋرالى ءبىزدى قويىپ، الەمدىك باق جازدى.

ەلگە ەسىم-سويى بەلگىلى ازاماتتار، ونەر ادامدارى، قوعام بەلسەندىلەرى، ساياساتكەرلەر ت.ب. ەل ىشىندەگى بۇل ساياسي پروتسەسستەرگە ءسوز قوستى، ءۇن قاتتى. ەل دە، ەلدىڭ ەرلەرى دە ءۇن شىعاردى. ءۇنسىز قالعان سول باياعى استانانىڭ اق جاعالىلارى عانا.

باسقاسىن ايتپاعاندا، حالىقتىڭ ءۇنىن بيلىككە، بيلىكتىڭ ءۇنىن حالىققا جەتكىزۋشى دانەكەر بولۋى ءتيىس دەپۋتاتتار نەگە ءۇنسىز دەدىك. كەشەلى-بەرى كوشەگە شىققان جاستارعا قولداۋ ءبىلدىرۋشى دە، كەرەك بولسا، اقىل ايتىپ، ارانداتۋدىڭ الدىن الاتىن دا، ولاردىڭ تالاپ-تىلەگىن بيلىككە جەتكىزەتىن دە سول دەپۋتاتتار ەمەس پە ەدى؟! وكىنىشكە وراي، «حالىق قالاۋلىلارى» ءۇنسىز جاتىر. ترانزيت كەزەڭى دەيتىن بۇل كەزەڭدە دەپۋتاتتار تىنىش جاتىر.

بارلىعى ءۇنسىز دەۋدەن جانە اۋلاقپىز. ءداتى جەتكەن ءبىرلى-ەكىلى دەپۋتات ءسوز الىپتى. بەكبولات قانايۇلى تىلەۋحاندى ايتىپ وتىرمىز.

ءماجىلىس دەپۋتاتى بەكبولات قانايۇلى ونەر ادامى عوي. مەملەكەتتىك سىيلىقتى العان. ءماجىلىستىڭ ءۇش شاقىرىلىمىنا دەپۋتات بولىپ بارعان. 10 جىل دەپۋتات بولعان. سول بەكبولات قانايۇلىنىڭ الگىندە ەلدەگى بولىپ جاتقان ساياسي پروتسەسستەرگە قاتىستى ايتقان پىكىرى الەۋمەتتىك جەلىدە جاريا بولدى. سول پىكىردى نازارلارىڭىزعا ۇسىنامىز، بۇگىن...

بەكبولات تىلەۋحان:

- پروگرەسس بار عوي، بار. بۇرىنعى سايلاۋداعىداي ەمەس، نابليۋداتەلى دە كوپ. وپپونەنتىندە مويىنداپ وتىر. اينالايىن، بۇل اتىڭدى بايگەگە قوسساڭ دا، بايگەسىنە ريزا ەمەس ادامدار، نەدوۆولنىي ادامدار قاشاندا، قاي ۋاقتان بولاتىن نارسە. ساياسي پروتسەسس تۇگىلى، ءجاي عانا ات بايگەسىن وتكىزسەڭ دە سولاي.

ال ەندى وسىعان بايلانىستى، «بيتكە وكپەلەپ، تونىڭدى وتقا جاعىپ» دەگەن سياقتى، ال الاڭعا شىقتىق دەيىك. ءاي، كىم الاڭعا شىعىپ، كىم توڭكەرىس جاساپ مۇراتىنا جەتىپتى؟! قاي ەل توڭكەرىس جاساپ، ءوزى وتىرعان بۇتاعىن ءوزى ارالايدى؟

ول ءابلىزوۆ ىشىنە قان قاتىپ قالعان ادام. ول كەگىن الۋ ءۇشىن ەشكىمنەن، ەشنارسەدەن ايانبايدى.  وزى دە ايتقان، «قىرعىزدىڭ رەۆوليۋتسياسىن مەن جاسادىم. قازاقستانعا اسەر ەتۋ ءۇشىن»، دەپ.  سوندا قانشاما قاندى موينىنا جۇكتەپ، قانشاما جەتىمدى، قانشاما سىنعان تاعدىرلاردى موينىنا الىپ، وسى كۇناسىن ايتىپ وتىرعان ادامنان جاقسىلىق كۇتىپ وتىرعان اعايىنعا مەن تاڭ قالام.

ارينە، قىجىل بار. ءيا، كرەديتىن جابا الماي وتىرعان ەلدەر بار. ءۇيىن-كۇيىن، جاعدايىن جاساعىسى كەپ وتىرعان ەلدەر بار. بىراق ول ءابىلازوۆتىڭ ايتاعىمەن شەشىلمەيدى.

سول جەردە تۇرعان پوليتسيا دا ءبىزدىڭ باۋىرلارىمىز. كوزى جاۋتەڭدەپ تۇر سول جەردە. ال الاڭعا شىعىپ، جاڭاعى ەموتسياعا بەرىلىپ جاتقان مەنىڭ ۇلدارىم مەن قىزدارىم. ەكەۋىن قاعىستىرىپ جاتقان وسىنداي ءبىر... سونداي قاسىرەتتى جاعدايعا يتەرمەلەپ وتىرعان وسى تراگەدياعا بەرىلىپ قويۋ دەگەن، اعايىن وتە قيىن قاسىرەت.

توقاەۆ ايتتى عوي، «ستارىە پروبلەمى، نوۆىە رەشەنيە» دەپ.  ءبىز مۇرشا بەرەيىك. تاۋەلسىزدىكتىڭ ەكىنشى تەستيروۆانيەسى، ەكىنشى ەمتيحانى باستالدى. جاڭا داۋىرگە وتتىك. نازارباەۆ ءداۋىرى ءوتتى. ءوزىنىڭ تيەسىلى شارۋاسىن ءبىتىردى. استاناسىن سالدى. بۇكىل الەمگە تانىتتى، باسقا بولدى...

بىراق، قازاقستان سياقتى ەلگە سىرتپەن قارىم-قاتىناس جاسايتىن ديپلومات كەرەك ەكەنىن ءبىلىپ وتىرسىزدار. ەندى وسى نارسەنىڭ بارىنە مۇرشا بەرۋ ءۇشىن بىزگە قازىر اقىل، سابىر، تاريحي تانىم... وسىنىڭ بارلىعىن تەرەڭ تۇسىنەتىن قازاقتىڭ ۇلاعاتتى تەكتىلىگى قاجەت!

Abai.kz