حالىقتىڭ الەۋمەتتىك جاعدايىن ەل بيلىگى ەڭ نەگىزگى نازاردا ۇستاپ وتىر دەپ سەنىممەن ايتا الامىز. سەبەبى، بىرىنەن-كەيىن قابىلدانعان الەۋمەتتىك باعدارلامالار مەن باستامالار ەل حالقىنىڭ تۇرمىس ورەسىن ءوسىرۋ ءۇشىن ۇلكەن ۇلەس قوسۋدا. بۇل تۇرعىدا ەلباسىنىڭ اتاقتى "بەس ءىرى باستاماسىنىڭ" ءوزى نەگە تۇرادى. وسىنداي باعدارلامالاردىڭ ارقاسىندا قازاقستان حالقىنىڭ الەۋمەتتىك جاعدايى جىلدان-جىلعا جاقسارىپ كەلەدى.

بۇل تۇرعىدا ەلدەگى باس پارتيا - «Nur Otan» پارتياسىنىڭ الار ورنى ەرەكشە. شىنىن ايتۋ كەرەك، ءبىزدىڭ ەلدە «Nur Otan» پارتياسى قولعا العان ىستەردىڭ وڭ شەشىم تاپپاعانى جوق. اتقارىلعان وسىنشا كوپ ءىستىڭ ءبارى دە حالىقتىڭ يگىلىگى ءۇشىن ەكەنى تاعى انىق. ءبىز بۇل سوزدەردى بوس ماقتان ءۇشىن، ەل اعالارى ۇيتقى بولىپ، ىسكە اسىرعان ماڭىزدى جۇمىستارىن ەلگە جەتكىزۋ ماقساتىندا جازىپ وتىرمىز. اقپارات قۇرالدارىنىڭ باستى مىندەتى دە وسى ەمەس پە؟!

مەملەكەت تاراپىنان تالاي جاقسى باعدارلاما جاسالدى دەپ جاتىرمىز، سول سەكىلدى «Nur Otan» پارتياسى ۇسىنعان يگى باستامالار دا از ەمەس. ماسەلەن «باقىتتى وتباسى، «حالىققا كومەك»، «اۋىل ەل بەسىگى» جانە «قۇتتى مەكەن» اتتى ءتورت نەگىزگى پارتيالىق جوبا ءدال قازىرگى تاڭدا وزەكتى بولىپ تۇرعان الەۋمەتتىك جاعدايلاردى شەشۋگە باعىتتالعان. ءبارىمىز بىلەتىندەي، كەزەكتەن تىس پرەزيدەنتتىك سايلاۋعا بايلانىستى جاقىن ارادا پارتيانىڭ كەزەكتەن تىس سەزى وتەدى. وسى جينالىس جاقىنداعان تۇستا كوكشەتاۋ قالاسىندا باستاۋىش پارتيا ۇيمىنىڭ وتىرسى ءوتتى. «گورمولزاۆود» جشس-ندە وتكەن كەزدەسۋ بارىسىندا دەلەگاتتار پارتيانىڭ جوعاردا ءبىز ءسوز ەتكەن نەگىزگى پارتيالىق جوبالاردى تالقىلادى.

ايتا كەتەرلىگى، «گورمولزاۆود» باستاۋىش پارتيا ۇيىمىنىڭ قۇرىلعانىنا كوپ بولعان جوق. الايدا جالىنداپ تۇرعان جاس جەتەكشىلەرىنىڭ ارقاسىندا بۇل باپساۋىش پارتيا ۇيىمى وتە اۋقىمدى شارۋالاردى تىندىرۋدا. ءتىپتى ەلدەگى پارتيا بولىمشەلەرىنىڭ ۇزدىكتەر ءتىزىمىن تولتىپ ءجۇر. بۇگىن ءوتىپ وتىرعان جينالىس تا وسى ءسوزىمىدى دالەلدەي تۇسسە كەرەك.

اقپان ايىندا وتكەن «Nur Otan» پارتياسىنىڭ كەزەكتى سەزىندە ەلىمىزدىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆ ەل حالقىنىڭ الەۋمەتتىك جاعدايىن بارىنشا كوتەرۋدى تاپسىرعان بولاتىن. ءدال سول جينالىستا ەلىمىزدەگى كوپ بالالى جانە از قامتىلعان وتباسىلار ءۇشىن ارنايى الەمەتتىك باعدارلامالار جاساۋدى تاپسىردى. ءارى كوپبالالى انالارعا بەرىلەتىن الەۋمەتتىك كومەكتىڭ كولەمىن اي سايىن ءار بالاعا 21 مىڭ تەڭگەگە جەتكىزۋدى مىندەتتەكەن. مىنە وسىنداي يگى شارالاردىڭ ارقاسىندا ەلىمىدەگى ءتورت مىڭنان اسا كوپ بالالى وتباسىلاردىڭ الەۋمەتتىك جاعدايىندا وڭ وزگەرىستەر ورىن الدى.

ەلباسىنىڭ باستاماسىنا ءۇن قوسقان ۇكىمەت اتالعان جۇمىستارمەن قىزۋ اينالىسىپ جاتقانىن ءبارىمىز بىلەمىز. ءتىپتى پرەمەر ءمينيستردىڭ ءوزى دە، ورنباسارلارى دا وبلىستاردى ارالاپ حالىقتىڭ جاعدايىمەن تانىسىپ شىقتى. ءار وبلىستىڭ، قالانىڭ اكىمدەرى كومەككە مۇقتاج انالارمەن جولىعىپ، الەۋمەتتىك كومەك بەرۋگە شىنداپ كىرىسىپ كەتكەنىن كوز كورىپ وتىر.

ءبىز بۇل رەتتە «Nur Otan» پارتياسى ۇسىنىپ وتىرعان «باقىتتى وتباسى»، «حالىققا كومەك»، «اۋىل ەل بەسىگى» جانە «قۇتتى مەكەن» اتتى 4 نەگىزگى پارتيالىق جوبانىڭ ارتىقشىلىعىن ايتا كەتۋگە ءتيىستىمىز. جينالىس بارىسىندا ءتورت نەگىزگى پارتيالىق جوباسىنىڭ ءار قايسىنا جەكە –جەكە توقتالىپ، تالقىلاندى.

بۇل باعدارلامالاردىڭ قاي-قايسىسىن الىپ قاراساق تا حالىقتىڭ ءال-اۋحاتىن جاقسارتۋ ءۇشىن جاسالعانىن بايقايسىز. وسى باعدارلامالار ارقىلى كەز-كەلگەن كومەككە مۇقتاج وتباسى ءۇي الىپ، جاعدايىن تۇزەۋگە مۇمكىندىگى بار. ماسەلەن، «باقىتتى وتباسى» باعدارلاماسى اياسىندا از قامتىلعان جانە كوپ بالالى وتباسىلاردى قولداۋعا ۇلكەن مۇمكىندىك بار. اتالعان باعدارلاما اياسىندا جەڭىلدەتىلگەن يپوتەكا، قايتا وقىتۋ جانە جۇمىسقا ورنالاستىرۋ، شاكىرتاقىلار مەن تەگىن بالاباقشالار قاتمىلادى. سونىمەن قاتار، جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەن ءبىر جولعى تولەمدەر كولەمىن ارتتىرۋ دا كوزدەلگەن.

ال «حالىققا كومەك» پارتيالىق جوباسىنىڭ ماقساتى دا كوپ بالالى وتباسىلار مەن جاعدايى تومەن جانۇيالارعا كومەك قولىن سوزىپ، دەمەۋشىلىك جاساۋ. سونىمەن قاتار، بۇل باعدارلاما دا تۇرعىنداردى جۇمىسپەن قامتۋ ماسەلەسىن شەشۋ ماسەلەسىمەن اينالىسادى.

وسى باعدارلاما اياسىندا وڭىرلەردە اتقارىلىپ جاتقان ىستەر از ەمەس. جاقىندا «Nur Otan» پارتياسى ماڭعىستاۋ وبلىستىق فيليالى قوعامدىق قابىلداۋ بولمەسىنىڭ ساراپشىسى گۇلزيحان تاسقىمباەۆا سول وڭىردە قولعا الىنعان جوبالارمەن تانىستىردى. «حالىققا كومەك بىرىڭعاي الەۋمەتتىك تەرەزە» جوباسى اياىندا، قوعامدىق قابىلداۋعا كەلگەن ايەلدەر قاۋىمىنىڭ جۇمىسىن جەڭىلدەتۋ ءۇشىن كوپ جۇمىس اتقارىلىپ جاتقانىن ايتتى. ونىڭ ايتۋىنشا، قوعامدىق قابىلداۋعا كەلەتىندەردىڭ كوبى ايەل ادامدار. قوعامدىق قابىلداۋ كەڭسەسىندەگى قىزمەتكەرلەر بۇل ادامدارعا كەڭەس بەرىپ قانا قويما، اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەك، مۇگەدەكتىكتى انىقتاۋ، جۇمىسقا تۇرۋ، تۇراقتى باسپانا جوقتىعىنا وراي تىركەۋ ماسەلەسى بويىنشا ءوز كومەكتەرىن ۇسىنادى.

ءبىز ءسوز ەتىپ وتىرعان تاعى ءبىر تاماشا باعدارلاما - «قۇتتى مەكەن». قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى، ەلباسى نۇسۇلتان نازارباەۆتىڭ تىكەلەي تاپسىرماسمەن قولعا الىنعان بۇل جوبانىڭ ماقساتى دا قاراپايىم حالىقتىڭ تۇرمىس ورەسىن كوتەرۋ. قازاقتىڭ قادىم زاننان بەرگى قۇتتى قونىسى اۋىلداردى جاعدايىن جاقسارتۋ. وڭىرلەردەگى ينجەنەرلىك جانە الەۋمەتتىك ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋدى باستى نازاردا ۇستاۋ كەرەك.

«اۋىل ەل بەسىگى» باعدارلاماسى اۋىلدى جەرلەردىڭ جاعدايىن كوتەرۋ ءۇشىن جاسالعان بولاتىن. اۋىل قاشاننان بەرى قاراپايىم قازاقتىڭ التىن بەسىگى بولىپ كەلدى. بۇل اۋىلدار بۇگىنگى كۇندە دە ءوز وزەكتىلىگىن  جوعالىتقان جوق. شىنىن ايتقاندا، قازىرگى تاڭدا كوپ اۋىل قاڭىراپ بوس قالۋدىڭ الدىندا تۇر. اۋىلداعى جاستار جۇمىستىڭ جوقتىعىنان وزگە قالالارعا جۇمىس ىزدەپ كەتكەن. سودان اۋىلدىڭ كونە كۇيىن وزگەرتكىسى كەلەتىن ادامدار ازايعان. كوپ حالىق بارعا قاناعات ەتىپ كۇن كورۋگە ءماجبۇر. الايدا مەملەكەت ۇسىنعان "اۋىل ەل بەسىگى" جوباسى وسى ولقىلىقتىڭ ورنىن تولتىرۋعا ات سالىسىپ جاتىر.

ناقتى مىسالمەن ايتا كەتەر بولساق، بيىل جىل باسىنداعى ساناق بويىنشا «اۋىل – ەل بەسىگى» ارنايى مەملەكەتتىك جوباسى اياسىندا قولداۋعا مۇقتاج 1500 ەلدى مەكەن انىقتالعان. وسىنداي اۋىلدى جەرلەرگە ءار جىل سايىن 30 ملرد تەڭگە كولەمىندە قارجى بولىنەتىن بولادى. وسى بويىنشا ەسەپتەگەندە،  ءۇش جىل ىشىندە قارجىلاندىرۋ كولەمى 90 ملرد تەڭگەنى قۇرايتىن بولادى. بۇل قارجىلار اتالعان اۋىلدى جەرلەردىڭ ينجەنەرلىك-كوممۋنيكاتسيالىق ينفراقۇرىلىمدارىن، سونىمەن قاتار الەۋمەتتىك نىسانداردى جوعارى دەڭگەيدە دامىتۋ ءۇشىن جۇمسالادى.

Abai.kz