بەيسەنبى, 2 مامىر 2024
46 - ءسوز 6427 13 پىكىر 27 مامىر, 2019 ساعات 11:33

قاجىگەلدين جانە رىسقاليەۆپەن كەزدەسۋ نەمەسە ءولىارا شاقتا تاڭداۋ جاساۋعا بولا ما؟

پاريجگە مەن دە باردىم. شاقىرعان وپپوزيتسيانىڭ شەتەلدىك بيۋروسى. دەموكراتيالى، ەركىن ەلدە تۇرامىز، سوندىقتان بىردەن كەلىستىم. بىزدە وپپوزيتسيا وكىلدەرىمەن كەزدەسۋگە، كەڭەسۋگە بولمايدى، ولاردىڭ ۇستىنە جارا شىققان، ءجۇزى قارا دەگەن دە زاڭ جوق.
ەلىمىزدىڭ پرەمەر-ءمينيسترى بولعان اكەجان قاجىگەلدين جانە اتىراۋ وبلىسىن باسقارعان بەرگەي رىسقاليەۆپەن دە كەزدەستىك. كورگەن جەردە كوڭىل ايت دەيدى، اكەجان اعامىزعا اكەسى ماعجاننىڭ باقيلىق بولۋىنا وراي كوڭىل ءبىلدىرىپ، جاراتقان يەمىزدىڭ راقىمىنا الۋىن تىلەدىك. اكەسىنىڭ قازاسىنا بارا الماعان ازاماتقا سابىر ايتىپ، بۇنداي جاعدايدى جاۋىمىزعا دا تىلەمەيتىنىمىزدى جەتكىزدىك. ءولدى ساناپ جۇرگەن بەرگەي اعامىزدىڭ ءتىرى، امان-ساۋ ەكەنىن كورىپ، ەندى ۇزاق جاسايتىن بولدىڭىز دەپ، عۇمىرلى بولۋىن تىلەدىك. اكەجان ماعجانۇلى مەن بەرگەي ساۋلەبايۇلىنىڭ ەلدى ساعىنعانى كوزدەرىنەن كورىنىپ تۇردى. بۇل جەردە بىزگە ۇلكەن بولىپ سويلەۋگە، سابىر ايتۋعا، ءالى-اق جاقسى كۇندەر تۋادى دەۋگە تۋرا كەلدى.

ەل باسىنا كۇن تۋعان جاعدايدا قازاقستانعا كەلەسىزدەر مە دەگەن سۇراعىما، ەكى ازاماتتان دا «كەرەك بولساق كەلەمىز، كومەگىمىزدى بەرەمىز، بارىنە دايىنبىز» دەگەن جاۋاپ الدىم. ەندى وسى جيىندا كورگەن-بىلگەنىمدى تەزيس تۇرىندە جەتكىزىپ كورسەم:

1. ءبىزدى شاقىرعاندا: «ەشقانداي مىندەتتەمە، ۇگىتتەۋ بولمايدى. جيىنعا قاتىسىپ، كورىپ كەتسەڭدەر بولعانى» دەلىندى.
2. پاريجدەگى جينالىستى ۇيىمداستىرعان – جاڭالانعان «جسدپ – اقيقات» پارتياسى جانە ونىڭ جەتەكشىسى ەرمۇرات ءباپي اعامىز.
3. جيىن «قازاقستان ازاماتتىق قوعامىنىڭ توپتاسۋى» (پاريج كونفەرەنتسياسى) دەپ اتالدى.
4. جەكە ءوز اتىمنان ايتسام، پارتيادا جۇيەنىڭ جوقتىعىن، ۇيىمداستىرۋ جۇمىسىنىڭ جولعا قويىلماعانىن، ۇگىت-ناسيحاتتىڭ ازدىعىن بايقادىم. بۇل جەردە جۋرناليست گۇلىم ورازباەۆانىڭ «ا-نىڭ ايتقانى ءا-گە جەتپەسە بۇعان ا ءوزى كىنالى»، - دەگەنىمەن كەلىسەمىن.
5. جسدپ وكىلدەرى نەگىزىنەن ورىسشا سويلەپ، قۇجاتتى ورىس تىلىندە دايىنداعانىنا ءوزىم نارازى بولدىم. بيلىككە ءسوزىمىزدى وتكىزە الماي جۇرگەندە، حالىقشىل دەگەن وپپوزيتسيانىڭ ورىسشا سايراعانى جاراسپايتىنىن ايتتىم. سوندىقتان دا قۇجات الدىمەن قالىڭ بۇقاراعا قازاق تىلىندە جاريالاناۋىن تالاپ ەتتىك.
6. وپپوزيتسيانىڭ شەتەلدىك بيۋروسى وسىعان دەيىن قازاقستانداعى جاڭالىقتى نەگىزىنەن ءورىستىلدى اقپارات قۇرالدارىنان الىپ كەلگەنىن، بىراق بەلسەندىلىك قازاقتىلدى ورتادا، كوشەگە شىعاتىن دا، ماسەلە كوتەرىپ، تالاپ قوياتىن دا، باسىن بايگەگە تىگەتىن دە نەگىزىنەن قازاق ازاماتتار ەكەنىن مويىنداپ، جۇمىس باعىتىن دۇرىس ارناعا بۇرىپ جاتقاندارىن ايتتى.
7. ورىس ءتىلى دەگەننەن شىعادى، «ءبىر ەل – ءبىر ءتىل» تالابى قويىلسىن دەگەندى جاستار جاعى داۋلاسىپ وتىرىپ، ارەڭ وتكىزدىك. سەبەبى، ورىس ءتىلى – رەسمي ءتىل دەگەندى العا تارتقان بيلىك، اتا زاڭدى اياققا باسىپ، تۇگەلگە جۋىق ورىسشا سويلەپ، ورىسشا جازادى، وعان قاراپ بيزنەس پەن قوعام دا ورىسشا كەتىپ بارادى. ولاردان «نەگە قازاقشا سويلەمەيسىڭ؟» - دەپ سۇراساڭ: پرەزيدەنتتىڭ ءوزى، باعىت بەرەر بيلىگىڭ دە قازاقشاعا قارسى عوي، - دەپ اۋزىڭا قۇم قۇيادى. وزگە ۇلت وكىلدەرىنەن دە «قازاقشا سويلە دەگەن تالاپ قويماسا، ورتا بولماسا، ءبىز قالاي قازاقشا سويلەپ كەتەمىز»، - دەگەندى تالاي ەستىدىم.
8. پرەزيدەنتتىك سايلاۋدا «جسدپ – اقيقات» پارتياسى ءامىرجان قوسانوۆتى قولدامايتىنىن، سايلاۋعا بويكوت جاريالايتىنىن ايتتى. بۇعان دا ءبىز قارسى بولدىق. وپپوزيتسيانىڭ سايلاۋعا قوسانوۆتى بيلىكتىڭ ءوزى قوسىپ وتىر دەگەنىمەن كەلىسەمىز. بىراق بيلىك ۇلتتىڭ دا ءۇنىن ەستۋى كەرەك. حالىقتىڭ قوسانوۆشىل بولىپ وتىرعانى سوندىقتان. قوسانوۆتى قولداۋ – بولاشاقتى قولداۋ، قازاق ءتىلىن قولداۋ، دەموكراتياعا قادام، ۇلتتى، قوعامدى وياتۋ ەكەنىن ايتتىق. انىعىن ءبىر اللا بىلەدى، ارينە.
9. «جسدپ – اقيقات» پارتياسىنىڭ كوزدەگەنى پارلامەنتتىك سايلاۋعا قاتىسۋ. اكەجان قاجىگەلدين مەن بەرگەي رىسقاليەۆتىڭ ايتۋىنشا، پرەزيدەنت سايلاۋىنان سوڭ، تامىز-قازان ايلارىندا پارلامەنتتىك سايلاۋ وتەدى. «اقيقات» پارتياسى وسى سايلاۋعا قاتىسىپ، ءبىراز ورىن الۋدى كوزدەپ وتىر. پارتيا «سەنات» دەگەن ينستيتۋتتى جويىپ، ءبىر پالاتالى پارلامەنت بولۋىن تالاپ ەتەدى. بۇل ۇسىنىس وزىمە دە ۇنادى.
10. قاجىگەلدين، رىسقاليەۆ تاراپىنان وزىمە ايتىلعان ۇسىنىستار: پارتياعا كەل، باسقار، جاقتاستارىڭدى جينا، ءوز باعىتىڭدى ايت. سوندا پارلامەنتكە دەپۋتات بولىپ، تالابىڭدى بيىك مىنبەردەن جەتكىزەسىڭ. مەن دە، ابزال قۇسپان، ساۋلە ابىلداحانقىزى دا ويلاناتىنىمىزدى ايتتىق.

نەگىزگى تەزيستەر وسىنداي. اكەجان قاجىگەلدين مەن بەرگەي رىسقاليەۆتىڭ جالىندى سوزدەرىنەن كەيىن كوك بايراقتى كوتەرىپ، كوشەگە شىققىمىز-اق كەلىپ كەتتى. كوشە دەمەكشى، نەگىزگى كۇش حالىقتىڭ ءوز قولىندا ەكەنىن، ەل كوتەرىلەر بولسا، قالىڭ ءنوپىردى ەشكىم دە باسىپ، جانشىپ ۇستاي المايتىنىن بيلىك تە، كۇشتىك قۇرىلىمدار دا تۇسىنەدى دەپ سەنەمىن. بۇندايدان قۇداي ساقتاسىن دەيمىن! بىراق بيلىك حالىقپەن ىمىراعا كەلمەيتىن بولسا، الەۋمەتتىك ماسەلەلەر شەشىلمەسە، انالار ءتيىستى جاردەماقىسىن الا الماسا، قازاق ءوز جەرىندە وگەيدىڭ كۇنىن كەشىپ، مالىنا دا، باسىنا دا يە بولا الماسا، باياعى جارتاس سول جارتاس بولىپ قالا بەرسە، حالىقتا باسقا مۇمكىندىك قالمايدى.

ايتپاقشى، پاريجگە بارعان ازاماتتارعا اكىمدىكتەن، ۇقك-دەن حابارلاسىپ، مازالاپ جاتىر ەكەن. بۇنىڭ كەرەگى جوق دەپ سانايمىن. كەرەك بولسا بار سۇراققا جاۋاپتى جوعارىدا جازدىم. ءبارىن قاداعالاپ ۇستايمىز، ءبىر-بىرلەپ «سىندىرامىز» دەگەن ەسكى ادەتتەن ارىلۋ كەرەك. جاستار مەن قوعام بەلسەندىلەرىنەن قۇبىجىق جاساۋدىڭ كەرەگى جوق. قۇرباندىققا شالۋ دەگەندى ءتىپتى ويلاماسىن. دامىعان ەلدەرمەن تەرەزەسى تەڭ مەملەكەت قۇرامىز دەسەك، ەركىن ويلى مەملەكەتشىل ازاماتتاردى قۇرمەتتەۋىمىز كەرەك. ءبارىمىزدىڭ كوكسەگەنىمىز تىنىشتىق، قازاق ەلىنىڭ تۇتاستىعى، ەلدىڭ ەرتەڭى، ۇرپاعىمىزدىڭ ءوز ەلىندە ءوسىپ، ازات ەلدىڭ قورعانى، ازاماتى بولۋى.

ءمادي ماناتبەكتىڭ facebook پاراقشاسىنان

Abai.kz

13 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

قۇيىلسىن كوشىڭ

باس گازەت ورالماندارعا نەگە شۇيلىكتى؟

ءالىمجان ءاشىمۇلى 362
ادەبيەت

«سولاي ەمەس پە؟»

عابباس قابىشۇلى 190
قوعام

دوس كوپ پە، دۇشپان كوپ پە؟

ءابدىراشيت باكىرۇلى 201
ەل ءىشى...

ۇلتتىق بىرەگەيلەنۋ: قانداستاردىڭ ءرولى قانداي؟

ءومارالى ادىلبەكۇلى 200