بۇل تۋرالى بۇگىن استانادا «كوشى-قون جانە تۋبەركۋلەز: تۋبەركۋلەزدى ترانسشەكارالىق باقىلاۋ (تب) جانە ورتالىق ازياداعى تۋبەركۋلەزگە قارسى كومەك» اتتى جوعارى دەڭگەيدەگى ءتورتىنشى وڭىرلىك كەزدەسۋدە سويلەگەن سوزىندە قر دەنساۋلىق ساقتاۋ ۆيتسە-ءمينيسترى ليازات اقتاەۆا مالىمدەدى.

ءلاززات اقتاەۆانىڭ ايتۋىنشا، كەزدەسۋدىڭ نەگىزگى ماقساتى «تۋبەركۋلەزدى جويۋ» ددۇ ستراتەگياسىنىڭ شەڭبەرىندە ورتا ازيا وڭىرىندەگى ميگرانتتار اراسىندا تۋبەركۋلەزدى ترانسشەكارالىق باقىلاۋ بويىنشا جەتىستىكتەرى مەن الداعى جوسپارلارىن تالقىلاۋ. وسى كەزدەسۋدىڭ سوڭعى ناتيجەسى 2019 جىلعا ەلارالىق كەلىسىمدەردى تالقىلاۋ جانە قول قويۋعا دايىنداۋ جانە ورتالىق ازيا ءوڭىرى ەلدەرىندە تۋبەركۋلەزدى ترانسشەكارالىق باقىلاۋ جونىندەگى جول كارتاسىن/ىس-شارالار جوسپارى ازىرلەۋ بولىپ تابىلادى.

ول سونداي-اق، قازىرگى زامانعى جاعدايدا حالىقتىڭ كوشى-قونى تۋبەركۋلەزدىڭ ەپيدەميولوگياسىنا اسەر ەتەتىن جانە اۋىرتپالىقتى تومەندەۋگە كەدەرگى كەلتىرەتىن نەگىزگى فاكتورلاردىڭ ءبىرى بولىپ تابىلاتىنىن اتاپ ءوتتى. شامامەن ەسەپتەۋ بويىنشا ىشكى جانە سىرتقى كوشى-قون ءتۇرلى ەلدەردەگى تۋبەركۋلەزدىڭ بارلىق جاڭا جاعدايلارىنىڭ 5-تەن 10% -نا دەيىن قۇرايدى. تۋبەركۋلەزبەن كۇرەس جونىندەگى كەشەندى جوسپار مەن جاھاندىق قور جوباسىنىڭ شەڭبەرىندە 2015 جىلى ورتالىق ازياداعى تۋبەركۋلەزدى ترانسشەكارالىق باقىلاۋ جونىندەگى جوعارى دەڭگەيدەگى ءبىرىنشى وڭىرلىك كەزدەسۋ ءوتتى. سودان بەرى تۋبەركۋلەزدى ترانسشەكارالىق باقىلاۋ جونىندەگى ەلارالىق كەلىسىمدەردى ازىرلەۋ بويىنشا سەكتورارالىق وڭىرلىك جۇمىس توبى قۇرىلدى، سونداي-اق جوعارى دەڭگەيدەگى ءۇش كەزدەسۋ ۇيىمداستىرىلدى. كەزدەسۋلەر بارىسىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسى، قىرعىز رەسپۋبليكاسى جانە تاجىكستان رەسپۋبليكاسى ەكىجاقتى كەلىسىمدەر جاساسۋعا نيەت ءبىلدىردى.

«قازاقستاندا ءتورتىنشى جىل قاتارىنان وتكىزىلىپ وتىرعان جوعارى دەڭگەيدەگى كەزدەسۋلەر داستۇرگە اينالدى. بۇل ورتالىق ازيانىڭ ۇكىمەتتىك جانە ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمدارى وكىلدەرىنىڭ، حالىقارالىق ۇيىمدار مەن ساراپشىلاردىڭ قاتىسۋىمەن تۋبەركۋلەزدى ترانسشەكارالىق باقىلاۋ بويىنشا وزەكتى ماسەلەلەردى تالقىلاۋعا ارنالعان ءتيىمدى پلاتفورما. وڭىردەگى مەملەكەتتەر اراسىندا جۇيەلى ىنتىماقتاستىق جولعا قويىلدى دەپ سەنىممەن ايتا الامىن. قازاقستاننىڭ قىرعىزستانمەن جانە تاجىكستانمەن جاساسقان ەكىجاقتى كەلىسىمىنىڭ جوبالارى وسىنىڭ دالەلى. سونىمەن قاتار، قازاقستان رەسپۋبليكاسى دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنە وسى جىل سايىن ءىس-شارانى ۇيىمداستىرعانى جانە تۋبەركۋلەزبەن كۇرەس جونىندەگى كەشەندى جوسپاردى تابىستى جۇزەگە اسىرىپ وتىرعانىنا العىسىمدى بىلدىرگىم كەلەدى»، -دەدى ەۋروپا/ەۋرازيا بويىنشا Project HOPE وڭىرلىك ديرەكتورى ماريام سيانوزوۆا.

ۆيتسە-مينيستر ءوزىنىڭ ءسوزىن قورىتىندىلاي كەلە قازاقستاندا مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ كەلىسىم جوبالارىن قاراۋى بارىسىندا اتالعان ەلدەردىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىكتەرى اراسىندا ەكىجاقتى ۆەدومستۆوارالىق شارتتار جاساسۋ تۋرالى شەشىم قابىلداندى. كەلىسىم جوبالارى ءتيىستى مەملەكەتتىك ورگاندارمەن كەلىسىلدى جانە ديپلوماتيالىق ارنالار ارقىلى تاراپتارعا قول قويۋ ءۇشىن جىبەرىلدى دەپ اتاپ ءوتتى. بۇگىن وتىرىس بارىسىندا مازمۇندى پىكىرتالاستى كۇتەمىز. ءبىزدىڭ سەرىكتەستىگىمىز بەن ودان ءارى ءوزارا ءىس-قيمىلىمىز تۋبەركۋلەزبەن كۇرەسۋدە ايتارلىقتاي تابىستارعا قول جەتكىزۋگە مۇمكىندىك بەرەدى دەپ سەنىم بىلىدىرەمىن.

ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك، 2018 جىلعى 5-6 جەلتوقسان ارالىعىندا استانادا «كوشى-قون جانە تۋبەركۋلەز: تۋبەركۋلەزدى ترانسشەكارالىق باقىلاۋ (تب) جانە ورتالىق ازيا وڭىرىندەگى تۋبەركۋلەزگە قارسى كومەك» اتتى جوعارى دەڭگەيدەگى ءتورتىنشى وڭىرلىك كەزدەسۋ ءوتىپ جاتىر. ەڭبەك كوشى-قونى اراسىنداعى تۋبەركۋلەزدى دياگنوستيكالاۋ جانە ەمدەۋ مەحانيزمدەرىن ۇيلەستىرۋ ماقساتىندا ءىس-شاراعا ورتالىق ازيا ەلدەرى ۇكىمەتتەرىنىڭ، ۇلتتىق تۋبەركۋلەزگە قارسى باعدارلامالاردىڭ جانە كوشى-قون قىزمەتتەرىنىڭ وكىلدەرى، دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ، ستوپ تب سەرىكتەستىگىنىڭ، حالىقارالىق ۇيىمداردىڭ، ۇلتتىق جانە حالىقارالىق ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمداردىڭ ساراپشىلارى، سونداي-اق ازاماتتىق قوعام وكىلدەرى قاتىستى.

Abai.kz