قر پرەزيدەنتى ن.نازارباەۆتىڭ جارلىعىمەن 2016-2019 جىلدارعا ارنالعان “دەنساۋلىق” باعدارلاماسى قابىلدانعان ەدى. بۇل باعدارلاما –  مەديتسينالىق ءبىلىمدى جەتىلدىرۋ، تاجىريبەلىك بازانى نىعايتۋ، ستاتسيونارلىق قىزمەتتەر اراسىندا ماماندار بولۋدەگى تەڭسىزدىكتى جويۋ سياقتى بىرقاتار ماسەلەلەردى قامتىعان.

ياعني، ەندى مەديتسينالىق ماماندىقتا وقىپ جاتقان جاستار تەوريادان گورى پراكتيكانى كوپ قولداناتىن بولادى. بۇل تۋرالى جۋىردا دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى ەلجان ءبىرتانوۆ:

-ءبىز 5+1 باعدارلاماسى بويىنشا وقۋ ۇزاقتىعىن 7 جىلدان 6 جىلعا دەيىن قىسقارتۋدى ۇسىنامىز. سولايشا مەديتسينالىق ءبىلىمنىڭ تاجىريبەلىك جاعىن ارتتىرساق، ينتەرندەر مەن رەزيدەنتتەر كوپ ۋاقىتىن ەلىمىزدىڭ كلينيكالىق بازالارىنداعى عانا ەمەس، ۋنيۆەرسيتەت قابىرعاسىنداعى كلينيكالاردا دا وتكىزەر ەدى. تاجىريبە كورسەتكەندەي، تەوريا پراكتيكادان باسىم بولعاندا، جاس دارىگەرلەر ەڭبەك نارىعىنا بەيىمدەلۋ كەزىندە قينالادى،- دەگەن بولاتىن.

سونداي-اق، الداعى ۋاقىتتا حالىقتىڭ دارىگەرلەرگە دەگەن قاجەتتىلىگىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن قانداي ءبىلىم كەرەكتىگىن عالىمدار مەن وقىتۋشىلار شەشەدى. ارينە، ول الەمدىك وقۋ-ادىستەمەلىك كەڭەستەرىنىڭ بازاسى نەگىزىندە جاسالاتىن بولادى.

باعدارلامانىڭ تاعى ءبىر باعىتى – اۋرۋدى ەرتە انىقتاۋ، الدىن الۋ جانە ەمدەۋدى قاراستىراتىن مەديتسينالىق كومەك كورسەتۋدىڭ بىرەگەي جۇيەسىنە نەگىزدەلگەن.

وسى باعىتتا ءبىرازدان بەرى “دەنساۋلىق” پويىزى ۇيىمداستىرىلىپ كەلەدى. وندا تۇرعىندار مەديتسينالىق تەكسەرۋدەن ءوتىپ، دارىگەردەن كەڭەس الادى. ودان كەيىن، ەم قابىلداۋ ءۇشىن جاقىن ماڭداعى مەديتسينا ورتالىقتارىنا جولداما بەرىلەدى. بيىل مۇنداي “دەنساۋلىق” پويىزدارى بارلىق وڭىرلەردى قامتىدى.

باعدارلامانىڭ ءۇشىنشى باعىتى - دەنساۋلىق ساقتاۋدىڭ كادرلىق الەۋەتىن دامىتۋ. مينيسترلىكتىڭ ايتۋىنشا، كەلەر جىلدان باستاپ مەملەكەت ەسەبىنەن وقىعان دارىگەر ماماندار جۇمىس ىستەۋ ءۇشىن اۋىلدارعا جىبەرىلەتىن بولادى. سول ءۇشىن دە ولاردىڭ جالاقىسىنا 20 % قوسىلماق.

سونداي-اق، مەديتسينا سالاسىن تسيفرلاندىرۋ بويىنشا، بولاشاقتا تۇرعىندارعا دارىگەرلەر سمارتفوندار ارقىلى كەڭەس بەرىپ، ەم قابىلدايدى. جانە 2019  جىلدان باستاپ بارلىق جەردە مەديتسينالىق كارتالار مەن ازاماتتار تۋرالى اقپاراتتار، قۇجاتتاندىرۋ ەلەكتروندى تۇردە جۇرگىزىلەدى. ءاربىر ادامعا ەلەكتروندى پاسپورت جاسالىپ، مەديتسينالىق ەسەپتەر تەك ەلەكتروندى تۇردە قابىلدانادى. ەمحانالارداعى جۇكتەمەلەر دۇرىس ءبولىنىپ، تۇرعىندارعا جاقىن جەرلەردەن ۋچاسكەلىك دارىگەرلەر قىزمەت كورسەتپەك.

سونداي-اق، 2020 جىلعا دەيىن ءومىر ءسۇرۋ جاسىنىڭ دەڭگەيىن 73,0 جاسقا جەتكىزۋ جوسپارلانعان. وسى ينديكاتوردى ىسكە اسىرۋ ءۇشىن، 2019 جىلى جالپى ءولىم دەڭگەيىن قر ءدسادم-ڭ بەلگىلەگەن كەلەسى باسىم باعىتتارى بويىنشا تومەندەتۋگە قول جەتكىزۋ قاجەت:

-انا مەن بالا ءولىمىن تومەندەتۋ

-جاراقاتتانۋدان، جازاتايىم جاعدايلاردان جانە ۋلانۋدان ءولىمدى تومەندەتۋ

-قاناينالىم جۇيەسى اۋرۋلارىنان ءولىمدى تومەندەتۋ

-قاتەرلى ىسىك اۋرۋلارىنان ءولىمدى تومەندەتۋ

-تۋبەركۋلەزدەن ءولىمدى تومەندەتۋ

-جەدەل، شۇعىل مەديتسينالىق كومەكتى جانە سانيتارلىق اۆياتسيانى دامىتۋ.

ال، وسى باعىتتا ءبىر عانا الماتى وبلىسىندا 2019 جىلى تۇرعىنداردى ەلەكتروندى پاسپورتتارمەن قامتۋ جانە ەلەكتروندى تۇردە اۋرۋحاناعا جاتقىزۋ ۇلەسى 50%-عا، ال بىرىڭعاي جەلىگە قوسىلعان دەنساۋلىق ساقتاۋ مەكەمەلەرىنىڭ ۇلەسى 80%-عا جەتكەن.

Abai.kz