قازىرگى وتپەلى كەزەڭدە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ الدىندا تۇرعان مۇددە-ماقساتتار وتە كوپ. سولاردىڭ ءبىرى — حالقىمىزدىڭ قۇقىقتىق ساۋاتتىلىعىن كوتەرۋ.
قۇقىقتىق سانا قۇقىق قولدانۋمەن تىكەلەي بايلانىستا جəنە اراقاتىناستارى وتە تىعىز. قۇقىق قولداناتىن مەملەكەتتىك ورگان، لاۋازىمدى تۇلعا قۇقىقتىق سانا دەڭگەيىن پايدالانا وتىرىپ، ءوز قۇزىرى شەڭبەرىندە ارنايى نورماتيۆتىك-قۇقىقتىق كەسىمدەر، شەشىمدەر، ۇكىمدەر، بۇيرىقتار شىعارادى. بىراق قۇقىقتىق سانانىڭ نەگىزگى يدەيالارى قوعامدىق قاتىناستاردى رەتتەيتىن نورمالاردا بەكىتىلگەن، جاريالانعان. سونىمەن قاتار قۇقىق سالالارىندا كورسەتىلگەن قاعيدالار قۇقىقتىق سانانىڭ نەگىزگى تالاپتارى بولىپ سانالادى. مىسالى، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتىق ءىس جۇرگىزۋ كودەكسىنىڭ 16-بابى: «سۋديا ىستە بار دəلەلدەمەلەردى ولاردىڭ جيىنتىعىمەن ءəدىل، جان-جاقتى جəنە تولىق قاراۋعا نەگىزدەلگەن ءوزىنىڭ ىشكى سەنىمى بويىنشا باعالايدى، بۇل ورايدا ول زاڭ مەن ار-ۇياتتى باسشىلىققا الادى». بۇل نورما سۋديانى ءىستى «جان-جاقتى»، «تولىق» قاراۋعا مىندەتتەپ تۇر جəنە زاڭ سۋدياعا دəلەلدەمەلەردى «ءوزىنىڭ ىشكى سەنىمى بويىنشا» باعالاۋعا، بۇل كۇردەلى جاعدايدا تەك «زاڭ مەن ار-ۇياتتى باسشىلىققا الۋدى» مىندەتتەپ تۇر. قۇقىق قولدانۋ بارىسىندا دا، ياعني ءəدىل شەشىم قابىلداۋ ءۇشىن، سۋديا زاڭعا باعىنىپ، ار-ۇياتتىڭ نەگىزىندە شەشىم شىعارۋ تيىستىگى كورسەتىلگەن. ال، əدىلەتتىلىك əرقاشان جوعارى، كəسىبي دəرەجەدەگى قۇقىقتىق سانانىڭ قالىپتاسۋىن تالاپ ەتەدى
سونىمەن قاتار قۇقىقتىق سانا قۇقىقتىڭ وزىنە دە تىكەلەي əسەر ەتەدى. ونىڭ مۇنداي قاسيەتتەرى سانالىق əسەر، كەلەسى كورىنىستەردەن بايقالادى.
قۇقىقتىق سانا قۇقىق نورمالارىنىڭ ورىندالۋىن تىكەلەي قامتاماسىز ەتەدى. قۇقىقتىق سانا نەعۇرلىم جوعارى بولعان سايىن، سوعۇرلىم قۇقىق بۇزۋشىلىقتىڭ ديناميكاسى تومەن.
قوعامدا ازاماتتاردىڭ قۇقىقتارى مىندەتتەرىمەن تىكەلەي بايلانىستى. قۇقىقتار مەن بوستاندىقتاردى ءبىر-بىرىنەن ەشۋاقىتتا ءبولىپ قاراۋعا بولمايدى. قۇقىقتىق سانا əرقاشان ازاماتتاردىڭ كونستيتۋتسيالىق مىندەتتەرىن بۇلجىتپاي ورىنداۋدى تالاپ ەتەدى. مىسالى، قازاكستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ءəربىر ازاماتى كونستيتۋتسيانى ساقتاۋعا، سالىق تولەۋگە، وتاندى جəنە تابيعاتتى قورعاۋعا مىندەتتى. سوندىقتان بارلىق جاعىنان الىپ قاراعاندا، قۇقىقتىق سانا زاڭدىلىقتى نىعايتۋدىڭ بەرىك كەپىلى رەتىندە تانىلادى.
قۇقىقتىق سانا قۇقىق نورمالارىنىڭ ءمəنىن، مازمۇنىن تۇسىنۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. قۇقىق قولداناتىن سۋبەكت قۇقىقتىق سانا مۇمكىندىگىن پايدالانا وتىرىپ، قۇقىق نورماسىن ءمəنىن ۇعىنادى، سودان كەيىن عانا ونىڭ، مازمۇنىن ءتۇسىندىرۋ، قولدانۋ قۇقىنا يە بولادى. مىسالى، تەرگەۋشى، سۋديا ناقتىلى ءىس بويىنشا جاسالعان قىلمىستى دəلەلدەمەلەر ارقىلى انىقتاپ، قىلمىستىق كودەكستىڭ نورماسىن قولدانادى. بۇل كۇردەلى جəنە اسقان جاۋاپكەرشىلىكتى تالاپ ەتەتىن əرەكەت بولعاندىقتان، قۇقىقتىق سانانىڭ ءىس بويىنشا جينالعان دəلەلدەمەلەردى باعالاۋداعى ءرول وتە زور.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ادىلەت مينيسترلىگى اتالعان باعىتتار بويىنشا جانە تۇرعىندار اراسىندا قۇقىقتىق سانانى جاڭعىرتۋ بويىنشا اۋقىمدى شارالار اتقارىپ كەلەدى.
سونىڭ ءبىرى قۇقىقتىق اعارتۋشىلىق جۇمىستارى مەن كەڭەس بەرۋ ماسەلەلەرىنە توقتالعاندى ءجون كوردىك.
قر-نىڭ بارلىق وڭىرلەرىنەن جانە ەلدى مەكەندەرىنەن بىلىكتى زاڭگەرلىك كەڭەستەر مەن باسقا انىقتامالىق سيپاتتاعى اقپاراتتاردى الۋ قۇقىقتىق اقپارات قىزمەتىنىڭ (بۇدان ءارى - قىزمەت) 119 نەمەسە 8 (7172) 58-00-58 ءنومىرى بويىنشا قىسقا ءنومىر تەگىن تەرۋ ارقىلى جۇزەگە اسىرىلادى ەكەن. ونىڭ نەگىزگى ماقساتتارى مەن مىندەتتەرى تەلەفونعا، سونداي-اق مينيسترلىكتىڭ سايتىنا كەلىپ تۇسەتىن قۇقىقتىق ماسەلەلەر بويىنشا حالىققا اقىسىز كەڭەس بەرۋ بولىپ تابىلادى.
ەندى مينيسترلىكتىڭ رەسمي مالىمەتىنە كوز جۇگىرتەيىك:
قىزمەت ءوزىنىڭ قۇرىلۋ ساتىنەن باستاپ حالىققا 907 000 استام كەڭەستەر بەرگەن. ەسەپتى 2018 كەزەڭ ارالىعىندا قىزمەتپەن 62 955 ازاماتتىڭ سۇراقتارى بويىنشا كەڭەس بەرىلدى. 2018 جىلدىڭ ەسەپتى كەزەڭىندە 62 261 كەڭەس بەرىلگەن. وسىلايشا، ۇسىنىلعان كونسۋلتاتسيالار سانى شامالى وسكەندىگى كورسەتىلدى (1%).
2018 جىلعى ەسەپتى كەزەڭ ارالىعىندا اقپاراتتىق انىقتامالىق جۇيەلەردى پايدالانا وتىرىپ انىقتامالىق-كەڭەستىك قىزمەتتەردى باعالاعان ازاماتتاردىڭ جالپى سانى 17 150 قۇرادى، ونىڭ ىشىندە قاناعاتتانعانداردىڭ سانى – 16 305.
وسىلايشا، اقپاراتتىق انىقتامالىق جۇيەلەردى پايدالانىپ، انىقتامالىق-كەڭەستىك قىزمەتتەردى باعالاپ، وعان قاناعاتتانعان ازاماتتاردىڭ ۇلەسى 95,07% -دى قۇرادى.
2016 جىلعى 24 ماۋسىمداعى قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنت اكىمشىلىگى باسشىسىنىڭ ورىنباسارىندا وتكىزىلگەن حاتتاما جينالىسىنىڭ 2.2 تارماعى 2) تارماقشاسىمەن قازاقستان رەسپۋبليكاسى ادىلەت مينيسترلىگىنە مينيسترلىكتىڭ اتقارۋشىلىق ءىس جۇرگىزۋ جونىندەگى Call-ورتالىعىنىڭ جۇمىسىن قامتاماسىز ەتۋ تاپسىرىلدى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسى ادىلەت ءمينيسترىنىڭ 2016 جىلعى 20 قىركۇيەكتەگى № 775 بۇيرىعىمەن قاق-نىڭ اتقارۋشىلىق ءىس جۇرگىزۋ ماسەلەلەرى بويىنشا قازاقستان رەسپۋبليكاسى ادىلەت مينيسترلىگىنىڭ قۇرىلىمدىق بولىمشەلەرىمەن ءوزارا ءىس-قيمىل ءتارتىبى تۋرالى نۇسقاۋلىعى بەكىتىلدى.
ەسەپتى كەزەڭدە قىزمەتكە اتقارۋشىلىق قۇجاتتاردى رەسىمدەۋگە وتىنىشتەرى بويىنشا جانە سوت پريستاۆتارىنىڭ ءىس-ارەكەتتەرىنە (ارەكەتسىزدىگىنە) شاعىمدانعان 668 وتىنىش كەلىپ ءتۇستى.
سونىمەن قاتار، وتىنىشتەردىڭ كوپشىلىگى استانا قالاسىنان - 125 (18,7%), الماتى قالاسىنان - 104 (15,6%), الماتى وبلىسىناڭ - 65 (9,7%) كەلىپ ءتۇستى.
اليمەنت مىندەتتەمەلەرى سالاسىنداعى سوت ورىنداۋشىلارىنىڭ ءىس-ارەكەتتەرىنە/ارەكەتسىزدىگىنە، اتقارۋشىلىق ءىس جۇرگىزۋدى توقتاتقاننان كەيىن دەبيتورلاردىڭ تىزىلىمىنەن الىپ تاستاۋعا جانە ت.ب. شاعىمدانۋ (شاعىم) قۇقىقتىق اقپارات جۇيەسىنىڭ جۇمىسى ارقىلى تىركەلدى جانە شەشىلدى. شاعىمدار وسى نۇسقاۋلىققا سايكەس قابىلدانادى جانە قارالادى.
رقاو ۆەدومستۆولىق سايتىندا «سۇراقتار - جاۋاپتار» ايدارىندا جۇمىس اتقارادى، وندا ءاربىر ادامعا قىزىعۋشىلىق تۋدىراتىن قۇقىقتىق تاقىرىپ بار. ەسەپتى كەزەڭدە وسى ايدار ارقىلى قابىلدانعان ازاماتتاردىڭ 43 وتىنىشىنە جاۋاپ بەرىلدى.
ەسەپتى كەزەڭدە قىزمەتپەن، ادىلەت مينيسترلىگىنىڭ ۆەدومستۆولىق ۆەب-سايتىنىنىڭ «سۇراقتار مەن جاۋاپتار» بولەك عالامتور-الاڭىنا ازاماتتاردان جازباشا تۇسكەن 449 وتىنىشتەرىنە زاڭناما نورمالارىن تۇسىندىرە وتىرىپ، جاۋاپ بەرىلگەن، ونىڭ ىشىندە 77 وتىنىش ادىلەت ءمينيسترىنىڭ بلوگ-الاڭىنا كەلىپ تۇسكەن. سونىمەن قاتار، قۇرىلىمدىق بولىمشەلەردەن 618 جاۋاپتار بەرىلدى.
2017 جىلدىڭ 1 شىلدەسىنەن باستاپ قر ادىلەت مينيسترلىگىنىڭ رەسمي ينتەرنەت-رەسۋرسىندا Whatsاpp ونلاين-حابارشىسى ىسكە قوسىلدى.
تۇسىندىرمە سيپاتىنا جاۋاپ بەرۋدى جانە/نەمەسە بايلانىس اقپاراتىن بەرۋدى تالاپ ەتەتىن «WhatsApp» ونلاين-حابارشىسى ارقىلى الىنعان سۇراقتارعا جاۋاپتار قاق ارقىلى بەرىلەدى، ال قالعان سۇراقتار مقمجىاد-عا جىبەرىلەدى.
ەسەپتى بەرۋ كەزەنىڭدە 4233 وتىنىش كەلىپ ءتۇستى، ونىڭ ىشىندە 104 وتىنىش مقمجىاد-عا قاراۋ ءۇشىن جىبەرىلدى.
ەسەپتى بەرۋ كەزەنىڭدە قىزمەتپەن «قازاقستان رەسپۋبليكاسى ادىلەت مينيسترلىگىنىڭ جارشىسى» جۋرنالىنىڭ «قۇقىقتىق اقپاراتتىق قىزمەتتەر كەڭەس بەرەدى» ارنايى ايدارىندا «اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىنداعى ماسەلەلەر»، «ەڭبەك قاتىناستارى سالاسىنداعى كەيبىر ماسەلەلەر»، «قازاقستاننىڭ شەتەلدىك مەكەمەلەرى كورسەتەتىن مەملەكەتتىك قىزمەتتەر سالاسىنداعى ماسەلەلەر» بويىنشا ماقالالار دايىندالىپ، جاريالاندى.
Abai.kz
