سەنبى, 4 مامىر 2024
الاڭ 10485 3 پىكىر 6 قىركۇيەك, 2018 ساعات 14:10

قۇلاتىلعان ەسكەرتكىش ورنىنا ەشكىمگە بەلگىسىز قارابالىق باتىردىڭ ءمۇسىنى قويىلادى

قارابالىق اۋلىنىڭ كىرەبەرىسىنە قازاق باتىرلارىنا حالىقتىڭ ءوز باستاماسىمەن قويىلعان ەسكەرتكىش قۇلاتىلىپ (مادەنيەتتى تۇردە ورنىنان الۋ كەرەك ەدى), ونىڭ ورنىنا قارابالىق باتىرعا ەسكەرتكىش قويىلادى ەكەن.

;feature=player_embedded

راس، بۇل ەسكەرتكىشتىڭ ساپاسى تومەن بولدى. حالىقتىڭ ءوز قارجىسىمەن سالىنعاندىقتان، قارجىنىڭ مولشەرىنە قاراي شىققان. ەندى بيلىك ونى جوندەمەك. دۇرىس باستاما.

ايتپاعىمىز، قارابالىق دەگەن باتىر قازاقتىڭ ارعى-بەرگى تاريحىندا جوق. ول قىپشاق تايپاسىنىڭ ءبىر رۋىنىڭ اتاۋى. قارابالىق - كەڭەستىك داۋىردەن كەيىن كوپتەپ شىققان سانسىز باتىرلاردىڭ ءبىرى، ميفتىك كەيىپكەر. بىزدە رۋ-تايپا اتاۋلارى جونىندە ءبىر جاڭساق ۇعىم قالىپتاسقان. ونىڭ ءمانى مىنادا: رۋ اتاۋلارىن مىندەتتى تۇردە كىسى ەسىمىمەن بايلانىستىرۋ. بۇل - تاريحي پايىمعا قايشى. رۋ اتاۋلارى، كوبىنە، تايپانىڭ جايلاعان جەرىنە، تاڭباسىنا، ساياسي بىرلەستىكتىڭ قۇرامىنا،توتەمدىك اتاۋلارعا بايلانىستى بولىپ كەلەدى. مىسالى، تاراقتى، جالايىر، جەمبويىلىق، جايىق بەرىش، جاپالاق التىن، قىزىلقۇرت، باشقۇرت، ت.ب.

قازاقتىڭ رۋ شىعارۋ ءداستۇرى جەتى اتالىق تانىمعا نەگىزدەلگەن. جەتىنشى اتادان كەيىنگى اتا، ياعني سەگىزىنشى جاڭا رۋ بولىپ شىعىپ وتىرعان. مىسالى، شاقشاق جانىبەك باتىر - ءحۇىىى عاسىرداعى داڭقتى تۇلعا. بىراق وعان رۋ اتاسى بولۋ بۇيىرماي، ونىڭ بالاسى تۇرلىعۇل رۋباسى بولعان. مۇنداي مىسالداردى قانجىعالى بوگەنباي، قاراكەرەي قابانباي، شۇبىرتپالى اعىباي سىندى كوپتەگەن باتىرلارعا قاتىستى ايتۋعا بولادى. قارابالىق ءسوزىنىڭ ەتيمولوگياسى ەكى سيپاتتا: ءبىرىنشىسى: قارا+ بالىق - ۇلكەن (كونە) + شاھار، ەكىنشىسى - قارا (سىن ەسىم)+بالىق (ماقۇلىق). ەكىنشىسىن قازاق كىسى اتىنا قويماسى انىق. ماقۇلىقتىڭ اتاۋىن كىسى ەسىمى ەتىپ قالاي قويادى؟ بىرىنشىسىنە كەلەتىن بولساق، بالىق - كونە تۇركى تىلىندە شاھار دەگەندى بىلدىرەدى. شىعىستاعى تۇركىلەردىڭ تىلىندە بۇل ءسوز بار.

ال قىپشاقتاردىڭ التايدان شىققانىن ەسكەرسەك، ول ەتنونيم سول كونە داۋىردەن كەلە جاتقان سىندى. سوندىقتان ميفتىك كەيىپكەرلەردەن تاريح جاساۋعا ساق بولايىق. ارعى تاريحتى بىلاي قويعاننىڭ وزىندە، بەرگى ءحۇىىى عاسىردىڭ تاريحىنداعى بەلگىلى تۇلعالار تۋرالى كوپتەگەن ميفتەر بار. ميفتەردىڭ ءتۇبى كەشەگى كەڭەستىك ۇكىمەت ۋاعىزداعان كوممۋنيزم يدەولوگياسى قۇلاعانداي، تۇبىندە وماقاسا قۇلايتىنىن ەستە ۇستايىق. مەنىڭ ۇسىنىسىم: ەسكەرتكىشتى جالپى قازاق باتىرلارىنا دەپ جاڭارتىپ، ساپالى تۇردە قويۋ كەرەك. قارابالىق اۋدانى رەسەيمەن شەكارالاس ولكە. وسىناۋ ۇلان-بايتاق جەردى قازاق باتىرلارى قورعاپ قالدى دەگەن ءرامىزدى كەلىپ-كەتۋشىلەرگە ءبىلدىرىپ تۇرار ەدى. جالقىلىقتان جالپىلىققا كوشكەنىمىزدە ابزال.

الماسبەك ابسادىق

Abai.kz

3 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

قۇيىلسىن كوشىڭ

باس گازەت ورالماندارعا نەگە شۇيلىكتى؟

ءالىمجان ءاشىمۇلى 1095
ادەبيەت

«سولاي ەمەس پە؟»

عابباس قابىشۇلى 991
قوعام

دوس كوپ پە، دۇشپان كوپ پە؟

ءابدىراشيت باكىرۇلى 726
ەل ءىشى...

ۇلتتىق بىرەگەيلەنۋ: قانداستاردىڭ ءرولى قانداي؟

ءومارالى ادىلبەكۇلى 844