جۇما, 3 مامىر 2024
46 - ءسوز 5270 1 پىكىر 25 جەلتوقسان, 2017 ساعات 09:02

شەت ەلدە ءبىلىم الۋ – ماقسات، قالۋ ەمەس...

ەلدەگى ءبىلىمدى جاستاردىڭ شەت ەلگە شىعىپ ءبىلىم الۋى قۋانتارلىق، بىراق قالۋى قاۋىپ.

اقش، ەۋروپا، قىتاي سىندى الىپ ەلدەرگە ءبىلىم الۋ ماقساتىمەن كەتىپ جاتقان جاستار سانى جىل ساناپ ارتىپ كەلەدى. مەملەكەتتىڭ «بولاشاق» باعدارلاماسىمەن باستالعان بۇل ءۇردىس ۇلكەن مۇمكىندىك. دەگەنمەن ءوز بەتىمەن «Work and Travel» سىندى ءتۇرلى باعدارلامالارمەن كەتىپ، سول ەلدە قالۋدى كوزدەيتىندەر بار.

زايىرلى قوعامدا ءومىر ءسۇرىپ جاتقان ءبىز ءۇشىن بۇل قالىپتى جاعداي. ەشكىمنىڭ جەكە ومىرىنە قول سۇعىپ، وعان تالاپ قويا المايسىز. دەگەنمەن كورشى قىتاي ەلى الەمدەگى جان سانى ەڭ كوپ حالىق بولا تۇرسا دا، «سىيمادىم»، «كەتەم» دەمەيدى. قايتا «مەنىڭ وتانىم – جۋڭ گو» دەپ ءولىپ تۇرادى. بۇل ولاردىڭ تاربيەسىنەن. ال بىزدە شە؟

اقش پەن ەۋروپادا ءبىلىم الىپ جاتقان جاستارعا شەت ەلدەگى مادەنيەت پەن ءومىر ءسۇرۋ سالتى ۇنايدى جانە ولار سوندا قالۋدى ءجون سانايدى. سەبەبى ءبىزدىڭ ەلدە جەمقورلىق نەمەسە ءومىر سۇرۋگە جەتەرلىك تابىس تابۋ قيىن. ءيا بۇل ءۇردىس تەك بىزدە عانا ەمەس، كەز كەلگەن ەلدىڭ ىشكى ساياساتىندا بار نارسە. باستىسى قايدا بارعانىڭ ەمەس، قاي جەردەن شىقتىڭ سول ماڭىزدى. بۇعان قاراپايىم مىسال كەلتىرەيىن:

اۋىلدان ارمان قۋىپ الماتىعا كەلەمىز. وقۋ بىتىرگەن سوڭ اتا-انامىز ءبىزدى قايتىپ ۇيگە كەلەدى، سول اۋىلدا نە اۋداندا جۇمىس جاسايدى دەپ ويلايدى. وكىنىشكە وراي جوق. ءبىزدىڭ الماتىدا قالعىمىز كەلەدى جانە قالامىز. وسىندا جۇمىس جاسايمىز، وسىندا وتباسىن قۇرىپ، وسىندا ءومىر ءسۇرىپ كەتەمىز. سەبەبى ۇلكەن مەگاپوليسكە ەت ۇيرەنگەن سوڭ اۋىلعا قايتۋ اقىماقتىق سەكىلدى كورىنەدى. ونىڭ ۇستىنە مۇنداعى قىزىق پەن شات-شادىمان ءومىر، ساۋىق-سايران كەلگەن جەرىڭدە جوق. ودان قالا بەردى قالادا بىلدەي ۇلكەن جوعارى وقۋ ورنىن ءبىتىرىپ تۇرىپ، اۋىلعا بارىپ جۇمىس جاساۋ ۇيات كورىنەدى. بۇل شىندىق.

وسى مىسال سەكىلدى مەملەكەت رەتىندە ەندى قالىپتاسىپ، وركەندەپ كەلە جاتقان قازاقستاندى تاستاپ، الىپ دەرجاۆالاردىڭ ورتاسىنا تۇسكەن كەزدە الماتىعا كەلگەندەي كۇيدە بولامىز. تەك ەسكە الامىز، ساعىنساق بارامىز، بىراق ورالمايمىز.

شەت ەلدە ءبىلىم العان دۇرىس. بۇل قولداۋعا لايىق نارسە. بىراق شەت ەلگە بارىپ ءبىلىم الىپ، وتانعا قايتىپ مەملەكەت ءۇشىن جۇمىس جاساماۋ – قاتەلىك. ارينە ەشكىم ءسىزدى سوتتاپ نە جازاعا تارتپايدى. تەك اردىڭ زاڭىن دا ەسكەرىپ قويىڭىز.

بىزگە قازىر شەت ەلدە ءبىلىم العان كەزدە «شپيون» سەكىلدى بولۋ كەرەك. ناعىز شپيوننان ايىرماشىلىق ءسىز ءبارىن كورىپ، ءبىلىپ سانالى ، مادەنيەتتى تۇردە ەلگە كەلىپ جۇمىس جاسايسىز. وزىڭىزگە جاساي العان سول ەلدەگى كەرەمەت ءومىردى قازاقستاندا جاساۋعا تىرىسۋىڭىز كەرەك. «ەگو» دەيتىن تۇسىنىكتى ويدان شىعارۋ كەرەك. ەل ازاماتى رەتىندە ءوزىڭىزدى عانا ەمەس، ارتتاعى وتاندى، مەملەكەتتى، حالىقتى ويلاڭىز. ءسىز دە، حالىق تا جاقسى ءومىر ءسۇرسىن. قازاقتىڭ «كوپپەن كورگەن ۇلى توي» دەگەنى بەكەر ايتىلماسا كەرەك. جالعىز شاۋىپ شاڭدا قالاسىز، كوپ بولىپ مارەنى الاسىز.

مەملەكەتتىڭ كۇيرەۋى دەگەن نە؟

مەملەكەتتىڭ كۇيرەۋى – ەلدەگى بارلىق ءبىلىمدى جانە كوكىرەگى وياۋ، كوزى اشىق عالىمدار مەن جاستاردىڭ ءوز ەلىن تاستاپ كەتىپ قالۋى. تۇسىنگەن ادامعا قازاقستان – مۇمكىندىكتەردى جۇزەگە اسىرۋعا بولاتىن ەل.

قۇرمەتتى، جاس دوس!
ءبىلىم الىڭىز، شەت ەلدە بولىڭىز، قىدىرىڭىز، ۇلكەن جوبالاردى جۇزەگە اسىرىڭىز، بىراق ەكى باعىتتا بيلەت الىڭىز. بىرىندە – «ءبىلىم الامىن» دەگەن ءمور، بىرىندە – «العان ءبىلىمدى ەلىمە قايتىپ پايداعا اسىرامىن» دەگەن ءمور بولسىن.

(س) مارعۇلان اقان

Facebook-تەگى پاراقشاسىنان

1 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

قۇيىلسىن كوشىڭ

باس گازەت ورالماندارعا نەگە شۇيلىكتى؟

ءالىمجان ءاشىمۇلى 818
ادەبيەت

«سولاي ەمەس پە؟»

عابباس قابىشۇلى 652
قوعام

دوس كوپ پە، دۇشپان كوپ پە؟

ءابدىراشيت باكىرۇلى 518
ەل ءىشى...

ۇلتتىق بىرەگەيلەنۋ: قانداستاردىڭ ءرولى قانداي؟

ءومارالى ادىلبەكۇلى 530