بەيسەنبى, 16 مامىر 2024
جاڭالىقتار 2509 0 پىكىر 6 جەلتوقسان, 2010 ساعات 10:18

سىمبات سۇلۋوۆا. Wikileaks-ءتىڭ كەسىرى اقش ديپلوماتتارىنا تيەتىن بولدى

اتىشۋلى Wikileaks سايتىندا اقش اكىمشىلىگى مەن مەملەكەتتىك دەپارتامەنتىنىڭ ىشكى قۇجاتتارى مەن حاتتارىنىڭ جاريالانۋى وسى ەلدىڭ ءبىراز ديپلوماتتارىنىڭ جۇمىسىنا زالالىن تيگىزۋى ىقتيمال. بۇل تۋرالى اقپاراتتى اقش-تىڭ ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك ورگاندارىنداعى اتىن اتاماعان ساراپشىعا سىلتەمە جاساي وتىرىپ The Daily Beast پورتالى تاراتتى.

اتالمىش ساراپشىنىڭ سوزىنە قاراعاندا، Wikileaks-تە جاريالانعان قۇجاتتار «اقش-تىڭ كوپتەگەن ديپلوماتتارىنىڭ ءومىرى مەن قىزمەتىنە ۇلكەن قاۋىپ ءتوندىرىپ، ولاردىڭ تولىققاندى جۇمىسىنا كەسەلىن تيگىزىپ وتىر». سوندىقتان دا، «بىزدەر ءوزىمىزدىڭ ەڭ مىقتى دەگەن ەلشىلەرىمىز بەن قىزمەتكەرلەرىمىزدى كەرى قايتارۋعا ءماجبۇرمىز» دەيدى ساراپشى.

دجۋليان اسساندجدىڭ قيتۇرقى  تىرلىگى ءبىرىنشى كەزەكتە اقش-تىڭ ليۆياداعى ەلشىسى دجين كرەتتستىڭ تاعدىرىنا تەرىس اسەرىن تيگىزەتىنى ءسوزسىز. سەبەبى، ءوزىنىڭ حاتتارىندا كرەتتس ليۆيانىڭ باسشىسى مۋامار كاددافيدىڭ ساياساتىمەن قاتار، ونىڭ جەكە ومىرىنە قاتىستى اقپاراتتاردى دا باسشىلىعىنا جەتكىزىپ وتىرعان. مىسالى، ونىڭ جازبالارىندا «ليۆيا رەۆوليۋتسياسىنىڭ كوسەمى شەتەلدەرگە بارعان سايىن قاسىنا ۋكراينالىق كانيزاگىن ۇنەمى ەرتىپ جۇرەدى» دەگەن اقپاراتتار بولعان.

اتىشۋلى Wikileaks سايتىندا اقش اكىمشىلىگى مەن مەملەكەتتىك دەپارتامەنتىنىڭ ىشكى قۇجاتتارى مەن حاتتارىنىڭ جاريالانۋى وسى ەلدىڭ ءبىراز ديپلوماتتارىنىڭ جۇمىسىنا زالالىن تيگىزۋى ىقتيمال. بۇل تۋرالى اقپاراتتى اقش-تىڭ ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك ورگاندارىنداعى اتىن اتاماعان ساراپشىعا سىلتەمە جاساي وتىرىپ The Daily Beast پورتالى تاراتتى.

اتالمىش ساراپشىنىڭ سوزىنە قاراعاندا، Wikileaks-تە جاريالانعان قۇجاتتار «اقش-تىڭ كوپتەگەن ديپلوماتتارىنىڭ ءومىرى مەن قىزمەتىنە ۇلكەن قاۋىپ ءتوندىرىپ، ولاردىڭ تولىققاندى جۇمىسىنا كەسەلىن تيگىزىپ وتىر». سوندىقتان دا، «بىزدەر ءوزىمىزدىڭ ەڭ مىقتى دەگەن ەلشىلەرىمىز بەن قىزمەتكەرلەرىمىزدى كەرى قايتارۋعا ءماجبۇرمىز» دەيدى ساراپشى.

دجۋليان اسساندجدىڭ قيتۇرقى  تىرلىگى ءبىرىنشى كەزەكتە اقش-تىڭ ليۆياداعى ەلشىسى دجين كرەتتستىڭ تاعدىرىنا تەرىس اسەرىن تيگىزەتىنى ءسوزسىز. سەبەبى، ءوزىنىڭ حاتتارىندا كرەتتس ليۆيانىڭ باسشىسى مۋامار كاددافيدىڭ ساياساتىمەن قاتار، ونىڭ جەكە ومىرىنە قاتىستى اقپاراتتاردى دا باسشىلىعىنا جەتكىزىپ وتىرعان. مىسالى، ونىڭ جازبالارىندا «ليۆيا رەۆوليۋتسياسىنىڭ كوسەمى شەتەلدەرگە بارعان سايىن قاسىنا ۋكراينالىق كانيزاگىن ۇنەمى ەرتىپ جۇرەدى» دەگەن اقپاراتتار بولعان.

قالاي بولعاندا دا، Wikileaks سايتىنداعى قۇجاتتار اقش اكىمشىلىگىنىڭ «باس اۋرۋىنا» اينالعانى تۇسىنىكتى. استانادان ەلىنە جەتكەن مەملەكەتتىك حاتشى حيللاري كلينتون وسىنىڭ كەسىرىنەن بىرنەشە اپتا بويى تەلەفوننىڭ ۇستىنە ءمىنىپ، ءوز ارىپتەستەرىمەن تىلدەسىپ، ماسەلەنى جىلى جابۋعا تىرىساتىنىن جاسىرعان جوق. ورتاازيالىق ساپارىنىڭ اياسىندا كلينتون حانىم كوپتەگەن ارىپتەستەرىمەن سويلەسىپ، كەشىرىم سۇراپ تا ۇلگەردى. ارينە، اقش - ۇلكەن مەملەكەت، ءىرى دەرجاۆا. وعان كوپتەگەن مەملەكەتتەر قارسى تۇرا الماس. سوندىقتان دا، الداعى ۋاقىتتا ولار ءوز وشتەرىن سول ەلدەردەگى ديپلوماتتاردان الارى حاق.

وسى تۇرعىدان العاندا Wikileaks-تەگى اقش-تىڭ قازاقستانداعى ەلشىسى ريچارد حوۋگلاند مىرزانىڭ ورنىندا قالۋ-قالماۋى دا بەلگىسىز. قازاق بيلىگىنىڭ تالاي قاسيەتتەرى مەن ادەت-قىلىقتارىن تىزبەلەپ جازعان ەلشىنىڭ كەم دەگەندە التى حاتى ينتەرنەتتە جاريالانىپ، الەم ءباسپاسوزىنىڭ نازارىنا ىلىككەنى بەلگىلى. ولاردىڭ بىرەۋىنە ەلىمىزدىڭ پرەمەر-ءمينيسترى كارىم ءماسىموۆ «مەن كەلىنشەگىممەن بىرگە بيلەگەنىم راس» دەپ الاقايلاپ جاۋاپ بەرگەنى دە ايان. قالعانىن الداعى ۋاقىت كورسەتە جاتار دەپ توپشىلايمىز.

«اباي-اقپارات»

 

 

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

قۇيىلسىن كوشىڭ

باس گازەت ورالماندارعا نەگە شۇيلىكتى؟

ءالىمجان ءاشىمۇلى 2095
ادەبيەت

«سولاي ەمەس پە؟»

عابباس قابىشۇلى 2514
قوعام

دوس كوپ پە، دۇشپان كوپ پە؟

ءابدىراشيت باكىرۇلى 2183
ەل ءىشى...

ۇلتتىق بىرەگەيلەنۋ: قانداستاردىڭ ءرولى قانداي؟

ءومارالى ادىلبەكۇلى 1617