سەنبى, 4 مامىر 2024
جاڭالىقتار 2366 0 پىكىر 6 جەلتوقسان, 2010 ساعات 07:06

ءداۋىر كۇنەسبەكۇلى. وي، وسى وزبەكتەرگە نە جورىق، ا؟

«قاراشا، جەلتوقسانمەن سول ءبىر ەكى-ايدىڭ» العاشقىسى ارقا ءتوسىن الاقۇيىن ەتتى. اۋا-رايى جىلداعىدان جىلى بولعانىن ايتىپ شاعىمدانباڭىز. استانانىڭ ساياسي اۋراسى تىم ءاۋدىم-ءجاۋدىم حالگە جەتتى. ءبىر اي ەمەس-اۋ، راسى، التى اي بويى ۇيقىسىز ءتۇن وتكىزدىك دەسەك تە بولاتىنداي. ارينە، اڭگىمە ەقىۇ-نىڭ استانادا وتكەن ءسامميتى ءۇشىن. ەلۋ التى ەلدىڭ باسشىسى نوكەرلەرىن ەرتىپ كەلەدى دەگەسىن ءبىزدىڭ جۇرتتا دەگبىر قالسىن با. وڭكەي ىعاي مەن سىعايلار. سونىمەن مەيماناسىن تاسىتىپ، جالپاق جۇرتقا جاريا قىلىپ ءسامميتتى دە وتكىزدىك. كەلگىسى كەلگەنى كەلدى، كەلگىسى كەلمەگەنى سوڭىنداعى قوسشىلارىن جىبەردى. ءبىر عاجابى، جيىلعانداردىڭ بارلىعى دا قازاقتىڭ دارحاندىعىنا ءتانتى بولعاندارىن ايتىپ، ىرزا سەزىممەن قايتقان سەكىلدى. ەندى قايتسىن، ون ءبىر ميلليون ەۋرو وڭاي اقشا دەيسىز بە؟.. استانا ءسامميتىنىڭ باستى ماقساتى دەكلاراتسيا قابىلداۋ بولاتىن. جىل بويى ازىرلەنگەن قۇجاتتى دا «ءۇھ، جانىم» دەپ ءجۇرىپ قابىلداتتىق، ايتەۋىر. ەگەر وسى قۇجات قابىلدانباعاندا، اقشامىز جەلگە ۇشقانى بىلاي تۇرسىن، دوسقا دا، دۇشپانعا دا كۇلكى بولارىمىز انىق ەدى. ونى قويشى، سامميت تۋرالى ايتىلار جىر ءالى ۇزاققا سوزىلار. ءبىزدىڭ جەتكىزبەگىمىز، وسى دەكلاراتسيانى قابىلداۋدىڭ تىم قيىنعا سوققاندىعى. سوندا دەيمىن-اۋ، جارىم تۇنگە دەيىن تالقىلانعان بۇل قانداي ماڭىزدى جوسپار-جوسىن؟ جۋرناليستەر ماۋجىراپ، اۋەلى پرەزيدەنتتەردىڭ ءوزى قالعىپ-شۇلعىپ ۇزاق وتىردى. باقساق، ءبىراز ەل قىرىسىپ، كەيىنگە تارتىپتى. رەسەي باسشىسى جيىننىڭ كورىگى قىزباستان، تايىپ تۇردى.

«قاراشا، جەلتوقسانمەن سول ءبىر ەكى-ايدىڭ» العاشقىسى ارقا ءتوسىن الاقۇيىن ەتتى. اۋا-رايى جىلداعىدان جىلى بولعانىن ايتىپ شاعىمدانباڭىز. استانانىڭ ساياسي اۋراسى تىم ءاۋدىم-ءجاۋدىم حالگە جەتتى. ءبىر اي ەمەس-اۋ، راسى، التى اي بويى ۇيقىسىز ءتۇن وتكىزدىك دەسەك تە بولاتىنداي. ارينە، اڭگىمە ەقىۇ-نىڭ استانادا وتكەن ءسامميتى ءۇشىن. ەلۋ التى ەلدىڭ باسشىسى نوكەرلەرىن ەرتىپ كەلەدى دەگەسىن ءبىزدىڭ جۇرتتا دەگبىر قالسىن با. وڭكەي ىعاي مەن سىعايلار. سونىمەن مەيماناسىن تاسىتىپ، جالپاق جۇرتقا جاريا قىلىپ ءسامميتتى دە وتكىزدىك. كەلگىسى كەلگەنى كەلدى، كەلگىسى كەلمەگەنى سوڭىنداعى قوسشىلارىن جىبەردى. ءبىر عاجابى، جيىلعانداردىڭ بارلىعى دا قازاقتىڭ دارحاندىعىنا ءتانتى بولعاندارىن ايتىپ، ىرزا سەزىممەن قايتقان سەكىلدى. ەندى قايتسىن، ون ءبىر ميلليون ەۋرو وڭاي اقشا دەيسىز بە؟.. استانا ءسامميتىنىڭ باستى ماقساتى دەكلاراتسيا قابىلداۋ بولاتىن. جىل بويى ازىرلەنگەن قۇجاتتى دا «ءۇھ، جانىم» دەپ ءجۇرىپ قابىلداتتىق، ايتەۋىر. ەگەر وسى قۇجات قابىلدانباعاندا، اقشامىز جەلگە ۇشقانى بىلاي تۇرسىن، دوسقا دا، دۇشپانعا دا كۇلكى بولارىمىز انىق ەدى. ونى قويشى، سامميت تۋرالى ايتىلار جىر ءالى ۇزاققا سوزىلار. ءبىزدىڭ جەتكىزبەگىمىز، وسى دەكلاراتسيانى قابىلداۋدىڭ تىم قيىنعا سوققاندىعى. سوندا دەيمىن-اۋ، جارىم تۇنگە دەيىن تالقىلانعان بۇل قانداي ماڭىزدى جوسپار-جوسىن؟ جۋرناليستەر ماۋجىراپ، اۋەلى پرەزيدەنتتەردىڭ ءوزى قالعىپ-شۇلعىپ ۇزاق وتىردى. باقساق، ءبىراز ەل قىرىسىپ، كەيىنگە تارتىپتى. رەسەي باسشىسى جيىننىڭ كورىگى قىزباستان، تايىپ تۇردى. ونىڭ نوكەرلەرى دە گرۋزيامەن كيكىلجىڭىنىڭ جىگىن جابۋعا قۇلشىنىس تانىتپاي، ءبىراز ۋاقىت كەلىسپەگەن سەكىلدى. ونى دا قويشى، وي، وسى وزبەكتەرگە نە جورىق دەيمىن-اۋ، ا؟! «قىرىق كىسى ءبىر جاق، قىڭىر كىسى ءبىر جاق» دەمەكشى، ءبىز دەگەندە قاشاندا قىڭىرايىپ جۇرەدى. ايتپەسە، تامام ەلدىڭ كوزىنشە قازاق اتىنا سىن ايتىپ، وتىرىپ الماس ەدى عوي. اتام زاماننان سولاي. باياعى ون سەگىز، ون توعىزىنشى عاسىرداعى قىزىل قىرعىنداردا بالتىرىمىزدان تارتقاندارى ءالى ەستە. قىزىل باس حيۋالىقتارمەن جۇلىسقاندا، قوقاڭداپ قوقاندىقتار شىقپاپ پا ەدى ءبىر بۇيىردەن. «جاۋ جاعادان العاندا، ءبورى ەتەكتەن» دەيدى قازاق مۇندايدى. تالاي حان-سۇلتاندارىمىزدى كەلىسىمگە كەلگەن جەرىنەن قاماپ الىپ، قان-قاقساتقان دا وسىلار. تولە بابانىڭ سۇيەگى جاتقان بايىرعى قالامىز تاشكەندى كۇنى كەشە الاشتىقتار استانا قىلايىق دەپ ەدى-اۋ. ونى دا ۇمىتىپ كەتكەنىنە تاڭبىز. جوڭعارلار جوسىلا شاپقاندا سامارقانى مەن ءاندىجانىنان پانا تاپپاي، ارى بوسقان تۇسىندا، قازاق باھادۇرلەرى باستارىن بايگەگە تىگىپ قورعاماسا، كورەر ەدىك بۇگىنگى سىقپىتىنىڭ قالاي بولماعىن. تاۋەلسىزدىك العالى بەرى دە وزگە شەكارالاردان ەمەس، تۋرا وسى «وزبەك شەكارادان» شۋ شىعادى. ەسەپتەسەك، بىزگە قاراتا جيىرما ءۇشى رەت وق اتىپتى. تالاي وتباسىنىڭ قارا جامىلعانى، تالاي شاڭىراقتىڭ وردا بۇزار ازاماتى مەرت بولعانى جان سىزداتادى. وعان بىققان ءبىز جوق، «ءوز اعامىز عوي» دەپ وبەكتەتەمىز كەلىپ. قازاققا كەپ جالدانىپ، ساۋداسى مەن قۇرىلىسىن سالۋعا جاراپ جۇرگەن الاشاپاندىلاردى قولتىعىمىزعا تىعىپ، جاسىرىپ-جاۋىپ جۇرەتىن حالىقتىق كەڭقولتىقتىعىمىزعا بولايىن. بالا كەزىمىزدە الدەنەگە بۇرتيا قالعان بىزگە: «وكپەسەلەسڭ وكپەڭ ءتۇسسىن!» دەپ زەكۋشى ەدى ۇلكەندەر. وزبەكتەردىڭ وكپەسى نە وكپە، ءتايىرى؟ كورەالماۋشىلىق پا، مىسىقتىلەۋ مە، الدە ىشتەرىندە ءولىپ جاتقان ءيتتىڭ «ءيىسى» وسىندايدا شىعىپ كەتە بەرە مە؟

 

«اباي-اقپارات»

 

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

قۇيىلسىن كوشىڭ

باس گازەت ورالماندارعا نەگە شۇيلىكتى؟

ءالىمجان ءاشىمۇلى 1027
ادەبيەت

«سولاي ەمەس پە؟»

عابباس قابىشۇلى 897
قوعام

دوس كوپ پە، دۇشپان كوپ پە؟

ءابدىراشيت باكىرۇلى 677
ەل ءىشى...

ۇلتتىق بىرەگەيلەنۋ: قانداستاردىڭ ءرولى قانداي؟

ءومارالى ادىلبەكۇلى 756