جۇما, 3 مامىر 2024
رۋح 23364 0 پىكىر 6 اقپان, 2015 ساعات 10:20

تازارعىڭ كەلسە، تەاترعا بار!

«ادەبيەت پەن ونەر ۇلى بولماعان جەردە ۇلت تا ۇلى بولمايدى» دەگەن عابيت مۇسىرەپوۆتىڭ سوزىمەن باستاعىم كەلىپ وتىر. كەز كەلگەن ەلدى ەرەكشەلەيتىن مادەنيەتى مەن ادەبيەتى، سالت-ساناسى مەن تاريحى، رۋحاني دۇنيە تانىمى ەكەنى داۋسىز. ەل ىشىندە ونەر بار، ونەردى تاپقان شەبەر بار دەيدى دانا حالقىمىز. سول سان ءتۇرلى ونەردىڭ ىشىندە تەاتر ونەرى، تەاتر مادەنيەتىنىڭ ورنى ءبىر توبە. ءاربىر تەاتردىڭ تاريحي جاعىنان قالىپتاسىپ دامۋى، بولاشاققا قادام باسۋى، ءوسىپ-وركەندەۋى، ءار حالىقتىڭ ءومىر-تۇرمىسىمەن، سالت-ساناسىمەن، تاعلىمدى تاريحىمەن جانە ىشكى مادەنيەتىمەن تىعىز بايلانىستى. باسقا ونەر تۇرلەرى سياقتى تەاتر ونەرى دە قوعامدىق وي-سانانىڭ شارىقتاۋ شەگى مەن ادامي دۇنيەتانىمنىڭ جەمىسى.

تەاتر (گرەكشە theatron – ويىن-ساۋىق ورنى; ويىن-ساۋىق) – ساحنالىق ونەردىڭ ءومىر كورىنىستەرىن درامالىق ارەكەت ارقىلى كورەرمەندەردىڭ كوز الدىندا اكتەرلەر كۇشىمەن بەينەلەيتىن ءبىر ءتۇرى; ويىن-ساۋىق نەمەسە سپەكتاكل; ءتۇرلى ساحنالىق ويىن-ساۋىقتار، سونىمەن قاتار جالپى مادەني شارالاردى وتكىزىلەتىن ورىن-جاي.

ەندى سوناۋ گرەكيادان باستاۋ الىپ، قازاق توپىراعىندا تەاتردىڭ دامۋىنا توقتالساق. تەاتر مادەنيەتى مەن ونەرى ءبىزدىڭ حالىق اۋىز ادەبيەتىندە جاتىر. قازاقتىڭ ادەت-عۇرىپتارىنداعى، سالت-ساناسىنداعى، جوقتاۋ ولەڭدەر، ايتىس، ماقال-ماتەلدەر، ەستىرتۋ، سىڭسۋ سياقتى فولكلورلارىمىز - قازاق تەاترىنىڭ باستاۋ كوزى. كەزىندە ابايدىڭ دۇنيەدەن وتكەنىنە 10 جىل تولۋىنا وراي نۇرعالي، ءنازيپا قۇلجانوۆتار ۇيتقى بولىپ ۇيىمداستىرعان سەمەيدەگى شارا ەرەكشە وتكەن. بۇل وقيعا ۇلى ابايدىڭ ۇلى مۇراسىن حالقىمەن قاۋىشتىرۋعا ارنالعان يگىلىكتى ءىس بولىپ، تاريح بەتىنە جازىلدى. قالامىزدا 1915 جىلى وركەندەپ كەلە جاتقان ونەردى ء«بىرجان مەن سارا» ايتىسى توڭىرەگىنە توعىستىرىپ، ساحنالىق كورىنىستەرى مول باعدارلامامەن وتكىزىلگەن ويىن-ساۋىق، ورايىنا قاراي ۇيىمداستىرىلاتىن اقىندار ايتىسى، ولەڭ-جىر، ءان مەن كۇي كەشتەرى جاس باستاماشىلاردىڭ زور تالپىنىستارى تۋعىزعان جاڭا قويىلىمدار تەاتردىڭ باستاۋ الۋىنا سەبەپ بولدى.

سەمەيدەگى اباي اتىنداعى قازاق مۋزىكالى-دراما تەاترى بۇكىل قازاق تەاترى ونەرىنىڭ قاراشاڭىراعى سانالادى. وعان دالەل، 1917 جىلى مۇحتار اۋەزوۆتىڭ باسشىلىعىمەن ويقۇدىق جايلاۋىندا قويىلعان “ەڭلىك-كەبەك” پەساسى قازاق ەلىندەگى جاڭا ونەردىڭ، قازاق تەاترىنىڭ تۇساۋكەسەرى بولدى. قازاق مادەنيەتىنىڭ وركەندەۋىنە سۇبەلى ۇلەس قوسقان، زور ەكپىندى كۇش بولدى. تەاتر ونەرى قارىشتاپ دامي  باستادى، العا قادام باستى. ويقۇدىقتا ويلى دۇنيەمەن باستاۋ العان رۋحاني سىلكىنىس، ونەردىڭ وركەندەۋىنە ىقپال ەتتى. مۇحتار ومارحانۇلىنىڭ باستاۋىمەن “ەس-ايماق” تەاترى 1920 جىلدارى قارقىندى جۇمىس اتقاردى. رۋحاني شولدەگەن جۇرتتى ونەرمەن سۋسىنداتتى.  ايگىلى امىرە قاشاۋباەۆ، يسا بايزاقوۆ، جۇمات شانين، عالياقپار تورەباەۆ، قاليبەك قۋانىشباەۆ سىندى مايتالمان ونەر يەلەرى توپتاسىپ، تەاتر ونەرى بيىككە قانات قاقتى.

1922-1925 جىلدار ارالىعىندا سەمەيدە جۇمات ءشانيننىڭ رەجيسسەرلىگىمەن «ارقالىق باتىر»، «ايلالى شال»، «تورسىقباي قۋ»، «ساكەن سەيفۋليننىڭ «باقىت جولىندا»، «قىزىل سۇڭقارلار»، «مۇحتار اۋەزوۆتىڭ «ەڭلىك-كەبەك»، «ەل اعاسى»، «بايبىشە-توقال»، تاتارلاردىڭ «عاليابانۋ» پەسالارى ساحنالانىپ، «ەس-ايماق» ءوزىنىڭ جاس تالانتتارمەن تولىعىپ، شىعارماشىلىق ۇجىمنىڭ تالپىنىسى، بارشاما ماتەريالدىق بازاسى دا بار تەاتر ۇجىمى ەكەنىن تولىق دالەلدەپ بەردى. تەاتردىڭ وركەندەۋىنە جول اشىلدى.

سەمەي وبلىستىق قازاق مۋزىكالى-دراما تەاترى كاسىبي ونەر ورداسى رەتىندە ءوز شىمىلدىعىن 1934 جىلى 6 ماۋسىمدا ءىلياس جانسۇگىروۆتىڭ «كەك» پەساسىمەن اشتى. تەاتردىڭ رەسمي تۇردە اشىلۋى وسى ۋاقىتتا بولعاندىقتان تەاتردىڭ 80 جىلدىعى سوعان سايكەس سانالدى.

قازاقستانداعى تاپتىق توڭكەرىستىڭ كورىنىستەرىن «كەك»، جاڭا زامان، جاڭا ءومىر ۇلگىسىن «مايدان»، سول زامانداعى تورەشىل-توعىشارلىقتى سۋرەتتەيتىن «تالتاڭبايدىڭ ءتارتىبى» پەسالارىن ساحنالاپ، سومدالعان بەينەلەر كورەرمەندەرگە وي سالىپ، اسەرگە بولەدى. 1935 جىلى ساحنالانعان «ەڭلىك-كەبەك»، جۇمات ءشانيننىڭ «شاحتاسى»، ۆ.كارشوننىڭ «استىق»، مۇحتار اۋەزوۆتىڭ «قاراكوز»، «ەر تارعىن»، «تۇنگى سارىن»، «قىز جىبەك» سپەكتاكلدەرى تەاتردى جاڭا بەلەستەرگە كوتەردى.

1941-1945 جىلدارى ەل باسىنا كۇن تۋعان شاقتا ونەر كيەسىنە ادال ترۋپپا اكتەرلەرى ءوز تۇعىرىنان تايعان جوق. مايدانعا اتتانعان جيىرما جەتى ازاماتتىڭ ورنىن جوقتاتپاي، ۇجىم كۇندىز-ءتۇنى ەڭبەك ەتتى. قازاق دالاسىنداعى قايعىلى جاعدايلارعا قاراماستان، ەلدىڭ رۋحىن كوتەرۋگە ات سالىسىپ، مادەنيەتتىڭ وركەندەۋىن توقتاتقان جوق.

1954 جىلى اباي اتىنداعى سەمەي تەاترىنا جۇمات شانين، قۇرمانبەك جانداربەكوۆ پەن شاكەن ايمانوۆتاردىڭ جولىن ۇستانعان، ۇلكەن مەكتەپ كورگەن كاسىبي تەاتر مامانى بايتەن وماروۆ كەلەدى. 1954-1971 جىلدار ارالىعىندا تەاتردىڭ باس رەجيسسەرى بولىپ ەڭبەك ەتكەن ول گوگولدىڭ «رەۆيزورىن»،  گولدونيدىڭ «ەكى مىرزاعا ءبىر قىزمەتشى»، ايتماتوۆتىڭ «انا – جەر انا»، تاجىباەۆتىڭ «مايرا»، مۇحامەدجانوۆتىڭ «بولتىرىك بورىك استىندا» مەن «جات ەلدە»، اۋەزوۆتىڭ «قاراكوز» بەن «ەڭلىك-كەبەك»، مۇسىرەپوۆتىڭ «اقان سەرى - اقتوقتى»، مۇحامەدحانوۆتىڭ «كوميسسار عابباسوۆ»، ساتاروۆتىڭ «عاريب پەن ءسانام»، مۇقانوۆتىڭ «قاشقار قىزى»، شاڭعىتباەۆتىڭ «وي، جىگىتتەر-اي»، مۇسىرەپوۆتىڭ «قوزى كورپەش – بايان سۇلۋ» سپەكتاكلدەرىن ساحنالاپ، تەاتردى تاعى ءبىر بيىككە كوتەردى.

سەمەي تەاترىنىڭ، جالپى قازاق تەاترىنىڭ كەرەگەسىن كەڭەيتىپ، ۋىعىن شانشىعان، مۇحتار اۋەزوۆ، جۇمات شانين، عالياقبار تورەباەۆ، يسا بايزاقوۆ، امىرە قاشاۋباەۆ، فاتيما اشكەەۆا، قۇرمانبەك جانداربەكوۆ، سىلامبەك قىدىرالين، حاسەن بايىرمانوۆ، حالەكەت ەشمۇراتوۆ، گۇلسىم ءابدىراحمانوۆا، نۋريددەن اتاحانوۆ، راحيا سۇلەيمەنوۆا، ءبايدىلدا قالتاەۆ، رابيعا ەسىمجانوۆا، سەيفوللا مۇحامەدجانوۆ، مۇقان بەكتەنوۆ، رىسبەك جاكەنوۆ، نۇرماعانبەت ابىشەۆ، كۇلاش ساكيەۆا تاعى باسقا اكتەرلەر مەن رەجيسسەرلەردىڭ قاتارى ءومىرىن ونەرگە باعىشتاعان ءا.جاڭبىرباەۆ، ب.يماحانوۆ، ج.ساكەنوۆا، م.بۇلانوۆ، ب.جۇمانوۆ، ە.نۇرباەۆا، م.باكەنوۆ، ي.جاربولوۆ، ءا.قوجمۇحامەدوۆ، م.باقتياروۆ، ب.سىبانوۆ، ش.باحتينوۆا سىندى تالانتتارمەن  تولىعىپ، تىڭنان تۇرەن سالدى. بەكەن يماحانوۆ سومداعان «اباي»، ابىلقاسىم جاڭبىرباەۆ بەينەلەگەن سىرىم، كۇلاش ساكيەۆا ويناعان «مايرا»، تۇراتاي ءيىسوۆا تىرىلتكەن «قاراكوز» ءبارى-ءبارى قازاق ونەرىنىڭ قارىشتاپ دامۋىنا ات سالىسىپ، تەاتر ابىرويى ارتتى.

1972 جىلى تەاترعا باس رەجيسسەر، ءارى كوركەمدىك جەتەكشى بولىپ ەسمۇقان وباەۆ تاعايىندالادى. بۇل كىسى ءوز تالانتىنىڭ اشىلۋىن عانا ويلاماي، تەاتردى بيىك بەلەستەرگە كوتەرۋدى ماقسات تۇتتى. بيىك-بيىك بەلەستەردەن كورىندى. تەاتر ۇجىمىن تالماي ەڭبەكتەنۋگە ۇمتىلدىرىپ، العا سۇيرەدى. ە.وباەۆ تەاتردا ۆ.شەكسپيردىڭ، ف.ەرۆەنىڭ، ن.گوگولدىڭ، م.كاريمنىڭ، م.گوركيدىڭ پەسالارىن ساحنالادى. قازاق كلاسسيكتەرىنەن مۇحتار اۋەزوۆتىڭ «ەڭلىك-كەبەك»، «اباي»، «قاراكوز»، «ايمان-شولپان»، عابيت مۇسىرەپوۆتىڭ «قىز جىبەك»، «قوزى كورپەش – بايان سۇلۋ»، «اقانسەرى - اقتوقتى»، ءسابيت مۇقانوۆتىڭ «شوقان ءۋاليحانوۆ»، ء«مولدىر ماحاببات»، «قاشقار قىزى» پەسالارىن قويىپ، زاماناۋي تىڭ يدەيالارمەن تولىقتىردى. كورەرمەن قاۋىمنىڭ دا تەاترعا ىقىلاسىن ارتتىردى.

سەمەي تەاترىندا ەڭ ۇزاق ەڭبەك ەتكەن تالانتتى رەجيسسەرلەر بايتەن وماروۆ پەن ەسمۇقان وباەۆ ەڭبەكتەرى جوعارى باعالانىپ، قازاق كسر-ءىنىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن ونەر قايراتكەرى، «قازاقستاننىڭ حالىق ءارتيسى» قۇرمەتتى اتاقتارىنا يە بولدى.

تالانتتى سازگەرلەر تەمىرجان بازارباەۆ، عازيزا جۇبانوۆا، اسەت بەيسەۋوۆ، ءماۋلىت راحىمباەۆ، ولەگ جانياروۆتار تەاترمەن تىعىز بايلانىستا ەڭبەك اتقاردى. ولار پەسالاردىڭ مۋزىكاسىن جازىپ، اۋەزبەن كوركەمدەسە، تەمىرجان بازارباەۆ، توكەن يبراگيموۆپەن بىرگە «جاس اباي» مۋزىكالى سپەكتاكلىن جازدى. اتالعان سپەكتاكل اباي تەاترىنىڭ كلاسسيكالىق رەپەرتۋارىنا قوسىلدى.

رەسپۋبليكا باسشىلىعى سوناۋ سوعىستىڭ ۋاقىتىندا تەاتر ۇجىمىنىڭ ەڭبەگىن جوعارى باعالاپ، گ.ابدىراحمانوۆاعا، ر.جاكەنوۆكە، ح. بايىرمانوۆقا، ش.قالتاەۆقا، س.قىدىرالينگە، ج.شايماردانوۆاعا، م.كورەنوۆقا «رەسپۋبليكاعا ەڭبەگى سىڭگەن ارتيست» اتاعىن بەرسە، سول ءۇردىس ون جىلدان سوڭ جالعاسىن تاۋىپ س.قىدىرالين «قازاقستاننىڭ حالىق ءارتيسى» اتانسا، ءا.جاڭبىرباەۆ پەن ج.ساكەنوۆاعا «رەسپۋبليكاعا ەڭبەگى سىڭگەن ءارتيسى» اتاعى بەرىلدى. بۇدان كەيىنگى كەزدەردە ن.اتاحانوۆ، ك.ساكيەۆا، ب.يماحانوۆ، ءا.جاڭبىرباەۆتار قازاقستاننىڭ حالىق ارتيستەرى قۇرمەتتى اتاعىنا يە بولسا، ب.مۇحامەدجانوۆا، ماقسۇت باحتياروۆ، جۇمابەك قۇنانباەۆ، شايزات باحتينوۆا، مۇقاتاي بۇلانوۆ، بولات سىبانوۆ، بولات نوعايباەۆتار «قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن ونەر قايراتكەرلەرى» بولدى.

اباي اتىنداعى سەمەي تەاترىندا ەڭبەك ەتكەن ۋاقىتىندا باس رەجيسسەر ەرسايىن تولەۋباي تەاتر ديرەكتورى راقىمعالي مىرجىقباەۆپەن بىرگە جاس اكتەرلەردى كاسىبي تاربيەلەۋگە ۇمتىلدى. قالىپتاسقان، وقۋ-ۇيرەتۋ مەكتەبى ىسپەتتى ستۋديا ءوز جۇمىسىن جەمىستى جالعاستىرا ءبىلدى. ودان ءبىلىم الىپ، قاناتتانعان جاستار بىرتە-بىرتە ونەرگە قۇلاش سەرمەدى. تەاتر مايتالماندارى ارتتان ەرگەن جاس بۋىنعا ءبىلىم-تاربيە بەرۋدە ەلەۋلى ەڭبەك ەتتى. قازاقستانعا ەڭبەگى سىڭگەن ونەر قايراتكەرى شايزات اپاي باحتينوۆانى، قر مادەنيەت قايراتكەرى اسەم بايروۆانى، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ونەر قايراتكەرى بولات نوعايباەۆتى جاستارعا ۇلگى بولدى دەي الامىز.

ءار جىلداردا تەاترعا باسشى بولعان عالياقپار تورەباەۆ، ورىنبەك بەكوۆ، ودان بەرىرەكتە وتانتاي كارىبجانوۆ، راقىمعالي مىرجىقباەۆ، اداي ازاماتوۆ، تاعى باسقا ىسكەر قولدى، العىر ويلى ازاماتتار ونەر ءورىسىن ودان ءارى شىڭداپ، تەاتردىڭ ىستىعى مەن سۋىعىنا بىردەي شىداپ، قازاق تەاترىنىڭ قارىشتاپ دامۋىنا ات سالىستى.

بۇگىنگى تاڭدا سەمەيدىڭ اباي اتىنداعى قازاق مۋزىكالى-دراما تەاترىنا يە بولىپ، باسشىلىق جاساپ وتىرعان تالانتتى اكتەر، تالاي كلاسسيكالىق سپەكتاكلدەر قويعان رەجيسسەر، حالىقارالىق «شابىت» فەستيۆالىنىڭ لاۋرەاتى، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مادەنيەت قايراتكەرى باۋىرجان تولەكوۆتىڭ ەڭبەگى دە ەرەسەن. باۋىرجان حالىقۇلى قانشاما  ءرول سومدادى، ەڭبەك پەن جىگەردىڭ ارقاسىندا بيىك بەلەستەرگە كوتەرىلدى. ول مىنانداي تۋىندىلاردى ساحنالادى: «ماحاببات قىزىق، مول جىلدار»، «اق بەرەن»، «ەر توستىك»، «بايشەشەك تەرگەن قىز»، «الدار كوسە»... اكتەر رەتىندە ت.احتانوۆتىڭ «كۇشىك كۇيەۋىندە» - بەكبولات، م.اۋەزوۆتىڭ «ەڭلىك-كەبەگىندە» - جاپال، ز..يسماعيلوۆتىڭ «قۇداشاسىندا» - ءىلياس، م.بايدجيەۆتىڭ «نازىندا» - ەسكەندىر، م.اۋەزوۆتىڭ «قاراقىپشاق قوبىلاندىسىندا» - الشاعىر، س.احمادتىڭ «كەلىندەر كوتەرىلىسىندە» - توقتى، ش.ايتماتوۆتىڭ «بوراندى بەكەتىندە» - ماڭگۇرت وبرازدارىن سومدام، ەل ىقىلاسىنا بولەندى.

2012 جىلى تەاتردىڭ كوركەمدىك جەتەكشىسى بولىپ جۋاسبەك ەربول تىلەۋقۇلۇلى تاعايىندالدى. ءبىلىمدى، بىلىكتى ونەر يەسى از ۋاقىت ىشىندە ءوزىن كەمەلىنە كەلگەن رەجيسسەر رەتىندە تانىتتى. ول ساحنالاعان «كۇشىك كۋيەۋ»، ء«ارىپ تەرۋشىنىڭ ابىگەرى»، «قوش بول، گۇلسارى»، «عاشىقتار حيكاياسى» سپەكتاكلدەرى بۇگىنگى كورەرمەننىڭ تالعامىنان شىقتى.

قازاقستاننىڭ حالىق ءارتيسى، ءۇش وردەننىڭ يەگەرى، 90 جاستاعى كۇلياش ساكيەۆا، قازاقستاننىڭ حالىق ءارتيسى، سەمەي جانە  اباي اۋدانىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى بەكەن يماحانوۆ، قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن ءارتيسى شايزات باحتينوۆا، قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى بولات نوعايباەۆ، قر مادەنيەت قايراتكەرى، سازگەر ساپاربەك اشىمبەكوۆ، قر مادەنيەت قايراتكەرى اسەم بايروۆا، قر مادەنيەت قايراتكەرى، ءانشى-اكتەر مىرزاحان سىدىقوۆ، قر مادەنيەت قايراتكەرى، ءانشى باقىت تويىمباەۆا، قر مادەنيەت قايراتكەرى ايمان مانەكينا، قر مادەنيەت قايراتكەرى شولپان مۋحانبەتوۆا، ساحنا شەبەرى، اكتەر-ءانشى ازامات نۇرقامىس، تەاتردىڭ بەلدى ءانشىسى بەكزات وماشەۆ، ساحنا شەبەرى گاليا دارمەنباەۆا، قر مادەنيەت سالاسىنىڭ ۇزدىگى، ساحنا شەبەرى ءساندىبالا بەكباەۆا، اكتەر، ساحنا شەبەرى سۇلۋشاش تولەكوۆا، قر مادەنيەت قايراتكەرى نۇرباعيلا چينكەباەۆا، مۋزىكانتتار ۆلاديمير لاپتەۆ، نۇربەك تاشكەنباەۆ، اكتەر ايتبەك تاشىمبەتوۆ، سازگەر، مۋزىكانت مۋراتبەك وماروۆ، بالەت ارتيستەرى - قر مادەنيەت قايراتكەرى رىستىقايشا يمانبەكوۆا، قر مادەنيەت سالاسىنىڭ ۇزدىگى الميرا ايدارحانوۆا، باس سۋرەتشى جاننا ءجۇنىسوۆا، اكتەر اسەل نۇرلانوۆا، اكتەر دينارا قابىشەۆا، بالەت ارتيستەرى ريمما ەگىزباەۆا، جانات ۇمبەتجانوۆا، لۋيزا بايساەۆا، زارينا جۇنىسبەكوۆا ابىرويمەن ەڭبەك ەتىپ كەلەدى. شىعار بيىك، الار اسۋ الدا. شىنايى ونەردىڭ كەلەشەگى ايقىن، جولى داڭعىل. 

تەاتر كايردە وتكەن حالىقارالىق جانە رەسپۋبليكالىق فەستيۆالدەردىڭ لاۋرەاتى. رەسپۋبليكا كولەمىندە ءوتىپ جاتقان بارلىق مادەني-ءىس شارالاردىڭ باسى-قاسىندا جۇرەدى. تەاتر جىل سايىن ءوز رەپەرتۋارلارىن جاڭارتىپ، زامانعا ساي جاڭا باعىت ۇستانىپ كەلەدى.

80 جىلدىق تاريحى بار اباي اتىنداعى قازاق مۋزىكالى-دراما تەاترىنىڭ وتكەن جىلعى ەڭبەگى ۇشان-تەڭىز. اباي تەاترىنىڭ شىعارماشىلىق ۇجىمى رەسپۋبليكا كولەمىندەگى فەستيۆالدەرگە ءجيى قاتىسىپ، كورشى ايماقتاردا دا ونەر كورسەتۋدە. ماسەلەن، وسكەمەندە اشىلعان قابانباي ەسكەرتكىشىنىڭ تۇساۋكەسەرىن ۇيىمداستىرىپ العىس حاتپەن ماراپاتتالدى. پاۆلوداردا وتكەن  ايماقتىق تەاتر فەستيۆالىنە قاتىسىپ، «ادەبيەتتى ناسيحاتتاعانى ءۇشىن» نوميناتسياسىن قانجىعاعا بايلاپ كەلدى. سونىمەن قاتار تەاتر ۇجىمى وبلىستاعى اۋدانداردى ارالاپ، گاسترولدىك ساپارمەن ءساتتى شىعارماشىلىق كەشتەر قويىپ قايتتى. كۇرشىم، تارباعاعاتاي، اباي، جارما اۋداندارىنىڭ تۇرعىلىقتى حالقىنان ەرەكشە قوشەمەت الىپ قايتتى. قالباتاۋدان وتكەن ەر جانىبەك ەسكەرتكىشىنىڭ اشىلۋىنا سۇبەلى ۇلەس قوسىپ، تەاتردىڭ شىعارماشىلىق ۇجىمى ەرەكشە كوزگە ءتۇستى. اباي ەلىندە، جيدەباي جەرىندە رەجيسسەر دوسقان جولجاقسىنوۆتىڭ ءتۇسىرىپ جاتقانقۇنانباي فيلمىنە دە قانشاما اكتەرلار ءتۇسىپ، ۇلكەن كومەك تانىتتى.

تەاتر رەپەرتۋارىنا كەلەتىن بولساق، جاڭا تۋىندىلارمەن تولىعۋدا. جولتاي ءالماشۇلىنىڭ «مۇڭمەن الىسقان ادامىن»، ە.تولەبايدىڭ «قاسقىرلار» سپەكتاكلىن ساحنالادى، تىڭ ەرتەگىلەر دايىندالۋدا. 

بۇگىنگى تاڭدا تەاتر ۇجىمى كيەلى قارا شاڭىراقتا تاتۋ-ءتاتتى، شىعارماشىلىق بايلانىستا عۇمىر كەشىپ كەلەدى. مادەنيەت پەن ادەبيەتتىڭ دامۋىنا وزىنشە ۇلەس قوسىپ، بيىك شىڭداردان كورىنۋدە. قازىرگى تەاتر تىرشىلىگى قارقىندى دامۋدا، زامان تالاپتارىنا ساي، جاڭا ۇلگىدەگە پەسالاردى ساحنالاۋدا. جالىندى، دارىندى جاستارمەن تولىققان تەاتردىڭ تەرەزەسى تەڭ دەپ ايتساق ارتىق ەمەس. كەيىنگى بۋىنعا جول كورسەتەتىن اقساقال ارداگەرلەرىمىز دە جەمىستى ەڭبەك ەتۋدە. اباي تەاترىنىڭ الار اسۋى ءالى الدا، كورەرمەننىڭ قوشەمەتىنە بولەنىپ، ەلدىڭ العىسىن العان ونەر يەلەرىنىڭ دە بيىككە قاققان قاناتتارى تالماسىن دەپ تىلەيمىز. 

مەرەي قارتوۆ،

اباي اتىنداعى قازاق مۋزىكالى دراما تەاترى ادەبيەت ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى.

سەمەي.

 

اباي.kz 

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

قۇيىلسىن كوشىڭ

باس گازەت ورالماندارعا نەگە شۇيلىكتى؟

ءالىمجان ءاشىمۇلى 912
ادەبيەت

«سولاي ەمەس پە؟»

عابباس قابىشۇلى 763
قوعام

دوس كوپ پە، دۇشپان كوپ پە؟

ءابدىراشيت باكىرۇلى 594
ەل ءىشى...

ۇلتتىق بىرەگەيلەنۋ: قانداستاردىڭ ءرولى قانداي؟

ءومارالى ادىلبەكۇلى 604