مەنىڭ ايتپاعىم ايتا-ايتا جاۋىر بولعان تاقىرىپ بولعانىمەن، ەلدىڭ بولاشاعى ءۇشىن، ۇلت تاربيەسى ءۇشىن وتە ماڭىزدى. شارا قولدانباساق، قوعامدىق پىكىرگە قۇلاق اسپاساق، “ودان ەل دامۋى كەيىندەپ قالمايدى” دەگەن نەمقۇرايلىلىقتان ارىلماساق، ەلىمىزدىڭ الداعى ۋاقىتتاعى رۋحاني دامۋى كەنجەلەي بەرمەك. “الدىمەن ەكونوميكا، سونان سوڭ ساياسات” دەگەن قاعيدامەن كەلىسسەك تە، ۇلتتىق رۋحىمىز، سانامىز، نامىسىمىز كەيىنگە شەگەرىلمەۋى ءتيىس. كۇندەلىكتى كورىپ، ەستىپ، كۋا بولىپ جۇرگەن جاعدايلار وسىنداي ويعا يتەرمەلەيدى.

تاۋەلسىزدىك العان العاشقى جىلداردان باستاپ-اق بارىمىزدى تۇگەندەپ، جوعالتقانىمىزدى ىزدەي باستادىق. ىستەلىنگەن جۇمىستار دا اۋقىمدى. ۇمىت بولعان تۇلعالارىمىز تاريح ساحناسىنا قايتا شىقتى، لايىقتى باعالارىن الدى، قۋاندىق، ماقتاندىق، ۇلت تاربيەسىنە پايداسى تيەتىندەي شارالار جاسالىندى. بىراق، قانشا جىل وتسە دە بۇرىنعى اتاۋلار سەلت ەتەر ەمەس. بۇرىنعىداي اتالادى، سىرەسىپ قالعان توڭداي ءجىبيتىن ءتۇرى كورىنبەيدى. بۇرىنعىداي اتايمىز، ال ءوزىمىزدىڭ تۇلعالارىمىز تۋرالى باس قاتىرمايمىز.

الماتىدا بۇرىن سوفيا كوۆالەۆسكايا اتىن يەلەنگەن كوشە بولاتىن. سول كوشە قازىر اتاقتى كۇيشى-سازگەرىمىز، قازاق ونەرىنىڭ دارا تۇلعاسى نۇرعيسا تىلەنديەۆ اتىندا. مەن سول كوشەدەن جۇمىس كۇندەرى قوعامدىق كولىككە وتىرىپ كۇنىنە ەكى رەت وتەمىن. بىراق بىردە-ءبىر رەت (وتكەن جىلدىڭ جازىنان بەرى) ايالدامانىڭ دۇرىس اتالعانىن كورگەن دە، ەستىگەن دە جوقپىن. اۆتوبۋس جۇرگىزۋشىلەر مەن ونىڭ كوندۋكتورلارى وسى كوشەگە جاقىنداعاننان-اق “سوفيانى” حابارلاي باستايدى. بىرنەشە رەت جاساعان ەسكەرتۋىمە بەتىمە باجىرايا قاراپ (شارۋاڭ بولماسىن دەگەندەي), ەلەڭ ەتپەيدى. ولاردىڭ ايتاتىن ءۋاجى - كوپشىلىك جاڭا اتاۋلاردى بىلمەيدى. ياعني، كوپشىلىكتىڭ وزگەرىستەردەن حابارسىز، ساۋاتسىز بولعانى عوي. مەن ولارعا الدىمەن جاڭا اتاۋدى، سونان سوڭ بۇرىنعى اتاۋدى (مىسالى، «بۇرىنعى “سوفيا كوۆالەۆسكايا" دەپ) 1-2 اي بويى اتاساڭدار كوپشىلىك ودان حاباردار بولادى، ودان كەيىن تەك جاڭا اتاۋدى عانا حابارلاڭدار دەگەن ۇسىنىسىمدى دا ءبىلدىردىم. بىراق، ولار مۇنداي ۇسىنىستى كەرەك قىلاتىن ەمەس. ولارعا وڭايى - بۇرىنعى اتاۋمەن جۇرە بەرۋى عوي.

وسىنداي جاعدايدان ءتىپتى كۇلكىلى وقيعاعا دا تاپ بولدىق. بىردە اۆتوبۋستا وتىرعان قارتاڭداۋ قازاق ايەلى “مەن ءساپيادان تۇسەمىن، جاقىنداعاندا حابارلا” دەپ كوندۋكتورعا ايتتى. كاسسير: “اپا، ونداي “وستانوۆكا” (ايالداما) جوق” دەپ بىرنەشە رەت ايتقاننان كەيىن ءسال ويلانعان الگى ايەل “ە، الگى ءبىر كومپوزيتەر شە، الگى ءبىر ءانشى بار ەدى عوي” دەپ ەسىنە تۇسىرگەندەي بولدى. ءبىز كۇلەرىمىزدى، نە جىلارىمىزدى بىلمەدىك. بۇدان ءبىزدىڭ ۇققانىمىز  “سوفيا” تاريحتا (كوپشىلىكتىڭ ساناسىندا) قالىپ، حالىق قاھارمانى نۇرعيسا تىلەنديەۆ ۇمىت بولىپتى. اششى بولسا دا بۇل شىندىق. بۇل ءۇردىس جالعاسا بەرسە ەندى بىرەر جىلدان كەيىن بۇكىل ەلگە تانىمال، ارتىنا وراسان زور مۋزىكالىق مۇرا قالدىرعان، حالىق قاھارمانى اتاعىن يەلەنگەن دارا تۇلعامىزدى “الگى ءبىر ءانشى بولعان ەدى عوي، كىم ەدى، الگى شە؟” دەيتىندى دە ەستيتىن بولامىز.

بۇل جاعداي ءبىر كوشەگە عانا قاتىستى ەمەس. مەن ءوزىم كۋا بولعان باۋمان، دزەرجينسكي، كارل ماركس، ميرا، پراۆدا، ماتە زالكا، بەلينسكي جانە تاعى باسقالاردى تىزبەكتەي بەرۋگە بولادى.

بۇل جاعدايدى بيلىك ورىندارى دا، ءتيىستى مەكەمەلەر دە جاقسى بىلەدى. بىراق شارا قولدانار  ەمەس. ەندى وسىلاي قول قۋسىرىپ وتىرا بەرمەكپىز بە؟ ۇلتتىق قادىرىمىزگە كولەڭكە ءتۇسىرۋدى قاشان دوعارامىز؟ مۇمكىن ءتيىستى ورىندار ءوز مىندەتتەرىن دۇرىس اتقارا الماي نەمەسە ونى قالاي ىستەرىن بىلمەي وتىرعان بولار. كوپشىلىك سولاي تۇسىنەدى، سولاي تۇسىنۋگە ءماجبۇر ەتەدى. بۇعان جاۋاپتىلار ونى ۇساق-تۇيەك نارسە، ەلىمىز وركەندەپ دامۋدا، ەل تىنىش، باس جارىلىپ، قول سىنىپ جاتقان جوق دەپ ويلايتىن شىعار. ولاي ەتسە ولار مىقتاپ قاتەلەسەدى. ولاردىڭ قولىندا شارا قولدانا الاتىن مۇمكىندىكتەرى دە، وكىلەتتىكتەرى دە بار ەمەس پە؟ مەملەكەتتىڭ، بيلىكتىڭ قىزمەتى سولاي قۇرىلعان عوي. ويلانسا، تەتىگىن تاپسا، ونى بولدىرمايتىن قانشاما شارالاردى قولدانۋعا بولادى. مىسالى، ءجيى رەيدكە شىعىپ، وندايلارعا ەسكەرتۋ، ايىپۇل (اۆتوپارك يەلەرىنە) سالسا بولماي ما؟ رەيدكە شىعۋعا ەرىكتىلەردى، زەينەت جاسىنداعىلاردى تارتۋعا بولادى. ۇلتىمىزعا، تاريحىمىزعا جانى اشيتىندار دا جەتەرلىك. ولاردىڭ بۇل شارانى قولداپ، كومەكتەسەتىندەرىنە سەنەمىن.

ۇلتتىق قادىرىمىزدى قۇرمەتتەيىكشى، اعايىن. ۇلتتىق قادىر - ادامنىڭ ءوز  ۇلتىن قادىرلەۋى، سىيلاۋى، وزگەلەردىڭ الدىندا ونىڭ بەدەلىن تۇسىرمەۋى، مەملەكەتتىڭ جەرى مەن قازبا بايلىقتارىمەن عانا ەمەس، ۇلى ادامدارىمەن، ولاردىڭ جەتىستىكتەرىمەن دە ماقتانۋى. ۇلتتىق قادىرىمىزدى كەتىرمەۋدى اركىم وزىنەن باستاسىن، باسقالارعا دا ەسكەرتسىن، ناسيحاتتاسىن. ءبىز تاريحىمىز بەن ۇلى تۇلعالارىمىز ارقىلى دا كۇشتى، مىقتى ەكەنىمىزدى، نامىسىمىزدى تاپتاتپايتىندىعىمىزدى بىلدىرە الامىز.

تاريحتى ءبىلۋ، ۇلى تۇلعالارىمىزدى قۇرمەتتەۋ - ۇلتجاندىلىق سەزىمدى جانيتىن، ۇلت نامىسىن قايرايتىن ەڭ باستى فاكتورلاردىڭ ءبىرى، كۇشتى تاربيە قۇرالى. ولاردى بىلمەسەك، قۇرمەتتەمەسەك، ۇلتتىق ماقتانىشتار دا بولا قويمايدى. ال، ۇلتتىق ماقتانىش سەزىمى بولماسا ۇلتتىق تاربيەمىز دە ولقى تارتادى. ولاي بولسا “قوعامدىق پىكىردىڭ - قالتقىسىز پىكىر” ەكەندىگىن دە ۇمىتپايىق.

بەكمىرزا سىرىمبەتۇلى,

الماتى كولىك كوللەدجىنىڭ وقىتۋشىسى.

اباي.kz