دۇيسەنبى, 29 ءساۋىر 2024
ادەبيەت 4082 0 پىكىر 9 جەلتوقسان, 2016 ساعات 17:39

ايداربەك سارمانبەتوۆ. مالكيشي

مالكيشي

(اڭگەمە)

ال وتۋزدان اشكان ءوزۇ كۋردۋلاردان ەچ دەلە ايىرمالانباگان كوپتۇن بيري، ءوڭۇ دەلە جۋگۋمسۋز، پاكەنە بويلۋ، ارىكچىراي ەركەك ءسوروي. ءۇندوبوي دۋلدۋيۋپ، باشىن جەرگە سالىپ ءوزۇ مەنەن ءوزۇ ءجۇرو بەرەت. ەچ كيم مەنەن يشي جوك. مەيلي اتاسىبى، كوشۋنا، كۋربۋلارىبى - اگا باارى بير. ەچ كيمين كوچودوگۇ چووچۋن، بەيتاانىشتاردان جاكىن سانابايت. ءوزۇنون باشكا ادامدار باربى، جوكپۋ، ءولۇپ اتابى، جەر استىن-ءۇستۇن ءتۇشۇپ كىيامات كايىم كەلديبي - باارى بير تەڭ. بيرووگو بوور تارتىپ، جە جاكىن ساناپ ييليپ كويبويت. ءوزۇ بولسو بولدۋ. جارىتىپ دەلە ويلونبويت، مەەسي بوش، كوڭدوي. چونتوك تەلەفونۋنۋن جە پلەەرينين سايگىچىن كۋلاگىنا سايىپ الات دا، كەرەلدەن كەچكە، كوچودوبۇ، جۋمۋشۋندا جە ءۇيۇندو بولسۋن، جاداگالسا جاتكاندا دا انىسىن البايت. ىزى-چۋلۋ، تاجاتما، چەت ەلدين مۋزىكاسى كۋلاگىندا جاڭىرگانى جاڭىرگان. الاردىن ەمنە تۋرالۋ زار كاكشاپ ىرداپ جاتكانىن دەلە ءتۇشۇنبويت، تۇشۇنگۇسۇ دا كەلبەيت، تيلين بيلبەسە بالەەني تۇشۇنموك ەلە. تەك، كۋلاگى بوش بولبوي، بير نەرسەني ۋگۋپ تۋرسا  بولدۋ. انسىز ءوزۇن ەچ ەلەستەتە البايت. تيم ەلە اشىنگان باڭگيچيدەي. بۋزۋلۋپ، اندان ساالگا اجىرادى دەگيچەكتي جيندي بولۋپ كەتەت، كايسالاكتاپ، جيندەنيپ، كۋتۋرماسى كارماپ كالات. مىنداي كوڭدوي مەە، كيشي ءسورويلور كيينكي كەزدەري كوبويدۇ. كوچودو، وكۋ جايلاردا، اۆتودو تۋرگاي وكموت، پارلامەنتكە چەين جايىلىپ كەتيشتي. كەنەدەي بير اكىل جۋگۋزايىن دەپ اكىل-ناساات ءسوز ۋگۋپ، كيتەپ وكۋپ كويۋشپايت الار. تسيۆيليزاتسيا مەنەن تەحنيكانىن تەسكەري باراتىشىنان جارالىپ كالگان مۋتانتتاربى، جە ءبۇت دۇينوگو جايىلىپ كەتكەن كومپيۋتەر جەلەسينين چىمىن-تۋتكۋنۋبۋ، مىنداي، ادامدىك كاسيەتتەن كۋرۋجالاك، باش تەريسي تەسكەري كاپتالگان زومبي-ارباك كيشيلەردين بارگان سايىن سانى ارتىپ بارات. يليمي تيلدە كومپيۋتەرديك تەحنيكانىن كۋلۋ دەپ ءجۇرۇشوت الاردى. وشول تاك كورۇنوت.

بۋ، بير نەرسە مەنەن الپۋرۋشكانسىگان مارلەندين جارىتكان يشي دەلە جوك. سۋراگاندارگا تەحنيكمين دەپ كويوت. بالەەنين تەحنيگيبي. تەە، مەكتەپتي ەلدير-سەلدير بۇتكونۇندون بەري ەزەلي كيتەپ كارماگان جوك، اتاسى جەتەلەپ بارگان “پاليتەحكە” ءوتپوي كالىپ، ءۇيۇنۇن جانىنداگى ەلەكتر تارماگىنىن رايوندۋك مەكەمەسيندە مونتيوردۋن جاردامچىسى بولۋپ ءجۇردۇ ەكي-ءۇچ جىلداي. بولگون بيليمي وشول. اندان كاالگاسىندا يلينيپ تۋرگان جارىيانى كورو كالىپ وبلاستتىك تەاتردا جارىك-تەحنيگينين  جاردامچىسى بولۋپ الگان. جانگا تىنچ. بارى-جوگۋڭ مەنەن ەچ كيمدين انچەين يشي جوك. اگا وشول ەلە كەرەك. كيم ءبيروو انى جەمەلەپ، اكىل-كەڭەش ايتىپ، ماجبۋرلاباسا بولگونۋ. تەاتردا كايسىل بير ويۋندار كويۋلگاندا ساحناگا اردەمەلەردي تاشىشىپ، كويۋشۋپ، ۋستاتى جۋمشاگان جاككا بارىپ، ايتكانىن كىڭ دەبەي اتكارىپ كويوت. تەحنيكتين زارىل يشي چىگىپ، جە “باشى وورۋپپۋ” ال ىراا كورسو ويۋن ءجۇرۇپ جاتكاندا جارىكتى ۋلام الماشتىرىپ كويۋپ كۇن وتكوروت. بولگونۋ وشول. اگا يشتين ىراا كورۇلبوگونۇ – ساحناداگى ويۋندۋن ماانيسينە جارىكتىن ءتۇسۇ شايكەش كەلەبي، وكۋياگا، كاارمانداردىن وبرازىنا كوشۋمچا بولوبۋ، بولبويبۋ، جارىكتى كاالاگان ۋچۋرۋندا شاراكتاتىپ ءتۇسۇن الماشتىرىپ كويو بەرگەنينەن ۋلام. كۋلاگىندا ءوز كۋساماتى جاڭىرىپ جاتسا ويۋندۋن مااني-ماڭىزىن كانتيپ ۋكسۋن. يشي ەمنە. وشوندون ۋلام ايلا كەتكەندە گانا اگا كايرىلىشپاسا، انىن زىياندان باشكا پايداسى جوك.

اتاسى ەمگەك سيڭيرگەن گەولوگ، يشبيلگي، كەسيپتەشتەري اراسىندا كادىر-باركتۋ ادام. تەە، سەكسەنينچي جىلدىن باشىندا ءبۇت دۇينوگو كوممۋنيزمدي ورنوتۋ يدەولوگياسىنا جانديلينەن بەريلگەن ال، تۋڭگۋچ بالالۋ بولگوندو ماركس مەنەن لەنيندەي اكىلمان، جاردى-جالچىلارگا كۇيۇمدۇۇ ادام بولسۋن دەگەن تيلەك مەنەن ەكوونۇن اتىنان مارلەن اتاگان بولچۋ. جالگىز بالاسىنىن ەمي مينتيپ، جان-جۇروگۇندو نىپىم وتۋ جوك، ەلگە جات، ءتيرۇۇ ولۇك بولۋپ كالات دەپ تۇك ويلوگون ەمەس. ەس تارتكانىنان ەلە كوپچۇلۇكتون وبوچولونۋپ، ءبولموسۇندو كەرەلدەن كەچكە تەلەۆيزور تيكتەپ جاتا بەرەەرينەن انى بۋيۋرسا چىگارماچىل ادام بولوت گو دەپ كوڭۇل جووتكوتكون. تۇگولباي جە ايتماتوۆدوي چىگاان  جازۋچۋ، الىكۋلداي اكىن، جە مۋراتبەك رىسكۋلوۆدوي تەاتردىن، نە بولوت بەيشەناليەۆ، سۇيمونكۋل چوكموروۆدوي كينونۋن اتاكتۋ ارتيستي، ايتيەۆدەي ءسۇروتچۇ بولۋپ كەتسە جامانبى. انداي بولسو ەلە جىرگاتپادىبى. جوك، ال ءۇمۇتۇ اكتالبادى. بالاسىنىن جالاڭ چەت ەلديك مۋزىكا، شوۋ تەلەبەرۇۇلورۇن گانا كورورۇن بايكاپ، كاباتىر تارتىپ، كىرگىزچالاردى كورۇپ، ءوز ەليڭين تيلين، سالتىن بيليپ، جاكىنداساڭ بولو دەپ كوردۇ ەلە ۋلۋ:

- نا چيورت وني منە نۋجنى، ەتي بارانى...- دەپ سالسا بولوبۋ! مىنداي تۇركويلۇكتون كانى كايناپ، تۋتتۋگۋپ، ەلسيز ەچ بير ادام بولبووسۋن، كيين جالگىز كالىپ، جولبۋن يتتەي كاڭگىپ، ەلدەن چىگارىن، ادام بالاسى ءۇچۇن اندان اشكان تراگەديا جوكتۋگۋن زار كاكشادى ەلە، كۋلاك كاگىپ دا كويبودۋ ۋلۋ. كيين دەلە وشول، اكىل-ناسااتىن ەچ جۋتپادى. باشكا بالدارچىلاپ مەكتەپتە، كيين ەس تارتكانىندا دەلە بيردي-جارىم تەڭتۋش دا كۇتپودۇ، كىز جاڭداگاندى كوي، ۋشۋل جاشىنا چەين بير دا بير ۋرگااچى اتتۋ مەنەن ىمالاشىپ، سۇيلوشكونۇن كورگون جوك. بيرين دا جانىنا جۋتپادى. ەركەكتيك كاسيەتينەن اجىراپ كالگانبى دەپ دا شەكشيپ، كوركۋپ كەتەت كەەدە. ەمي تورپوكتوي نەمەدەن انى كانتيپ سۋراماك. سۋراگان مەنەن ايتماك بەلە بۋ دەيدي. ووزۋڭدۋ وشتۋ كاراتا ورويلونورۋ تۋرگان يش. بالكيم ۋشينتسەم كيچينە بولسو دا ويلونور دەگەن ءۇمۇت مەنەن ەنەڭ دا زارلاپ ءجۇرۇپ ارماندا كەتتي، مەن مينتيپ وورۋكچان بولۋپ، ەرتەلەپ “پەنسيا-سۆالكاگا” چىگىپ كالدىم، كورورۇمون كورۇم جاكىن، كەلين الىپ كەليپ، جوك دەگەندە مەني نەبەرەلۇۇ كىلساڭ بولو، ەلدين بالدارىنداي دەپ دا كوردۇ ەلە:

- زاچەم پلوديت سمەرتنىح؟ ۆەد وني ۆسيو راۆنو پومرۋت!- دەپ، ووز اچىرگان. ەي، كەلەسوو، بالالۋ بولۋ دەگەن – تۋكۋم ۋلانتۋ، جاڭى ادامدى جاراتۋ.  جاشوونۋن مىيزامى وشوندوي، ۋلانىپ تۋرۋشۋ كەرەك. بيزدين اتا-بابالارىبىزدىن، مەنين، ءوزۇڭدۇن تۋكۋمۋڭ ءۇزۇلۇپ كالبايبى! جەر ءۇستۇندو تۋكۋم كالتىرۋ ار بير ادامدىن، ەركەك بولوبۋ، ايالبى – باارىنىن ميلدەتي... دەپ كۇيۇنگونگو دا مويۋپ كويگون جوك. كولۋن شيلتەدي دا، تۋلتۋيا كوركۋتۋپ، ەشيكتي كارس جااپ كەتە بەردي. بير وزۇنۇكۇ تۋرا اگا. وشونۋ مەنەن اتالىك ارمانى داگى دا ىرباپ، كۇيبوگون جەري كۇل بولۋپ، ءۇمۇتسۇز كالا بەردي. كيين تااليم-تاربيا ءسوزۇن دا ايتپاي كالدى. ۋكپاسا ەمنە، ۋشۋگا كور بولگون كايران ءسوز! تۋكۋمۋ كۋرۋت بولوت ەكەن! كايدان، كانتيپ ۋشۋنداي مال بولۋپ كالدى بالاسى؟ ووبا، مال. انىن باسىپ-تۋرۋپ جۇرگونۇ ەلە بولبوسو، اكىل-وي  بۋيۋرباگان ايداتما مالدان ەمنە ايىرماسى بار. ەچ كانداي. بۋل، كەرت باشىنان باشكانى ويلوبوگون، بيرووگو ەچ كۇيۇمۇ جوك، باارىگا كايدىگەر، كۋرساگى ەپتەپ  تويگونۋنا شۇگۇرچۇلۇك كىلىپ، كۇن وتكورۇپ، ەمنەگە جاشاپ جۇرگونۇن، ەرتەگە كانداي ءومۇر كەچيرەرين، ادامزاتى، ءدۇينونۇ كوي، ءوز ەلي مەنەن ەچ يشي جوك، كەلەچەكسيز... نەمەنين مالدان ەمنە ايىرماسى بار؟ توبو، ۋشۋنداي دا ماكوو، كورپەندە بولوبۋ؟ ال كانتيپ ۋشۋنداي توڭ اكىل، جانوتسۋز بولۋپ كايدان چىكتى؟

بالاسى بالاكات كەزيندە اپتالاپ، ايلاپ كەتكەن گەولوگدۋك كەسيبي كاسكاك بولدۋ بەكەن؟ اندا دەلە اگا دايىم اشىگىپ، كورگون كۇنۇ، الگان تاربياسى كانتيپ جاتتى ەكەن دەپ ساناا تارتىپ، اشىگىپ كەلچۇ ەلە گو. كۇن ساناپ تۋرچۋ ەمەس بەلە، بالاما ەپتەپ تەزيرەەك جەتسەم ەكەن دەپ. جاكشى ەلە بالا باكچاسىنا، مەكتەبينە چەين كاتتاپ، اكىل-ناسااتىن ايتچۋ ەلە گو؟ جە ايالى ساكيشتەن كەتتيبي؟ ال دەلە ءۇستۇنو ءۇيرۇلۇپ ءتۇشۇپ، كوزگو باسار جالگىز بالام دەپ، مەەروتۋن توگۇپ تۋرچۋ ەلە گو. ال دا كەتتي بايكۋش، كىرككا جەتپەي ارمانداپ. تۋكۋمۋنان تۋرا ال، اككان دەگەن وورۋسۋ. كانچالىك جاندالباس كىلىپ، دارىلانگانى مەنەن كۇندون كۇنگو ءسۇلدورۇ كاچىپ، كوز كورۇنوو سولۋپ، كوزۇن جالدىراتكان بويدون ءۇزۇلۇپ كەتە بەردي. وشوندو دا السىز كولدورۋ مەنەن بالاسىن بوورۋنا ىسىك  كىسىپ، موينۋنان، كەجيگەسينەن شۋلداتا جىتتاگىلاپ، كان-جانىنان جارالگان جالدىزىن كىيىپ كەتە الباي، كاتۋ كىينالدى، ىراماتىلىك. وشول بالاسىنىن بارمانى شۋ. انى اشكەرە ەركەلەتيپ الىشكانبى؟ كيم بيلسين. دىماگى دا، مەەسيندە مىدىرى دا جوك بالاسىنىن ازىركى مال ابالىن ساكيشتين كوربوي كالگانى ىراس بولگون ەكەن. جۇروگۇ جارىلباسا دا مەە كايگى بولۋپ وتموگۇ تۋرۋلۋ ەلە انىن. ەنەگە بالاسىنىن باشسىزدىگىن كورۇۇدون اشكان ازاپ باربى! بالكيم كەلەچەگينە، يشينەن وسكونۇنو كەرەك بولوت دەپ بالاسىن ورۋسچا باكچاگا، ورۋسچا مەكتەپكە بەريشكەنيندە بولسو كەرەك بۋ، بۋزۋكتۋن باشى. ال كىينالباسىن دەپ ءۇيۇندو دا ورۋسچا ءسۇيلوشۇپ... ديلين جات كىلىپ الىشكان وكشوبويبۋ، ءوز ەلينەن. 

بۇگۇن دا مارلەن يشيندە يلمەيپ، كورۇنگوندۇ كولوكودوي ەەرچيپ، كولگابىش كىلىپ جۇرگون. كۋلاگىندا باياگى تەلەفونۋنۋن سايگىچى. بير كەزدە انىسىن ءبيروو جۋلۋپ الگاندا جالگىز باكتىسىنان اجىراپ  كالگانداي جانى كاشايىپ، جەپ جيبەرچۇدوي جالت كاراسا ماڭدايىندا دەرەكتيري تۋرۋپتۋر.

- وي، دەگي ۋشۋنۋڭدۋ ازگا بولسو دا كۋلاگىڭدان الىپ، تەلەفونۋڭدۋ كاراپ كويۋپ تۋربايسىڭبى، ىيا؟! جاناتان بەري كوشۋنالارىڭ ساگا كايرا-كايرا چالىپ الا الباي جاتىشات. مەن دا...- دەپ، وپۋلداپ الدى دا كايرا تەز ەلە نەگەدير انى ايالۋ كاراپ، باشتاگىسىنداي كاارىپ-كۋرۋپ كۋبالاپ جيبەرگەن جوك.- ماريش، كەلچي بەري،- دەپ جۋمشاك ءسۇيلوپ، جەڭدەن تارتىپ، كارۋدان الا جەتەلەي چەتكە چىگارىپ،- سەن ەمي جاش بالا ەمەسسيڭ... كايرات كىلگىن، كۋدايدىن جازگانى ەكەن، اتاڭ كايتىش بولۋپ كالىپتىر، سەن الباي كويگونۋڭدان ۋلام كوشۋنالارىڭ ماگا چالىشتى،- دەدي جۋمشاك.- بار، ءۇيۇڭو بارا بەرگين.

مارلەن انىن ايتكان ءسوزدورۇنۇن ماانيسين جەتيك تۇشۇنگون جوك. كايتىش دەگەن ءسوزدۇ مۋردا ۋگۋپ-بيلبەسە ءسوز توركۇنۇن كايدان بيلمەك. بيروك، چوڭۋنۋن ايتكانىن اتكارماككا گانا ءۇيۇنو يلكي ءجونودۇ. انان ەمنە كىلماك. باشتىگىنىن ءسوزۇن ەكي كىلباي اتكارۋ كەرەك دا.

مارلەن اتاسى ەكوو بەش كاباتتۋ “حرۋششيوۆكانىن” ەكينچي كاباتىندا تۋرۋشچۋ. ال، ەكي ءبولمولۇۇ باتيردي اتاسىنا جاش اديس، جاڭى ۇيلونگون جۋبايلار كاتارى تەە، التىمىشىنچى جىلدارى يشينەن بەريشكەن. الاردىن بولگون مۇلكۇ ۋشۋل بولچۋ. ءۇيۇنۇن ەشيگي الدىندا توپۋراشكان جوون توپ ادامداردى كورگونۇ مەنەن ەچ تانازار الگان جوك. كوشۋنالارى ەكەن، چووچۋندارى دا ءجۇروت. ەكي-ءۇچتون توپتوشۋپ تۋرگان الار مارلەن جاكىنداپ كەلگەندە اگا جاپىرت تيگيليشيپ، جول بوشوتو بەريشتي. ال، ءۇندوبوي ۇڭكۇيۇپ ءۇيۇنو كوتورۇلدۇ. بۋلاردىن ەچ كيمي مەنەن ەچ كاچان سالامداشىپ، ءسۇيلوشچۇ ەمەس. بۋ جولۋ دا وشەنتتي. ءوڭدورۇ جىلۋ، بەيتاانىش كوشۋنا ايال-كەسەكتەر دا تەپكيچكە توپۋراپ تۋرۋپ الىشىپتىر. الار مەنەن يشي ەمنە.  

باتيرينين ەشيگي اچىك ەكەن. جاردانىپ تۋرۋشكان كيشيلەردي ارالاي ءوتۇپ يچكەري كيرسە ديۆاندا ەسكي ودەالىن جامىنىپ جاتكان اتاسىن ءۇچ-ءتورت ەركەك تەگەرەكتەپ الىشىپتىر. ورۋندۋكتا وتۋرۋپ، سولدويۋپ تۋرۋشكان - باارىنىن سابىرى سۋز. اتاسىنا كەليشسە كەرەك، وورۋپ جاتپادى بەلە. مارلەن الاردى ارالاپ ءوتۇپ ءوز ءبولموسۇنو كيريپ كەتتي. كۋلاگىندا مۋزىكاسى جاڭىرىپ تيگيلەردين كۇبۇر-شىبىرىن ۋككان-نەتكەن جوك. ال، كونگون اداتىنچا تەلەۆيزوردۋ كۇيگۇزدۇ دا، كەرەبەتينە چالكاسىنىن جاتا كەتتي. وشوندو گانا ال يشينە كەتيپ جاتكانىندا اتاسىنىن السىز:

- ماريش، بۇگۇن نەگەدير جۇروگۇم كاتۋ لاكىلداپ جاتات. سكورىي چاكىرىپ كويچۋ،- دەگەني ەسكە ءتۇشتۇ.

ە-ەي، ۋشينتيپ ەلە ەكيلەنە بەرەسيڭ دەگەن كىيازدا ال اتاسىن جاكتىرباي:

- ەدينيتسام جوك،- دەپ كۇڭك ەتكەن. اتاسى اگا ەلۇۇ سومدۋك سۋنۋپ:

- ءۇيدون چىگارىڭ مەنەن داروو چاكىرچى سكورىيدى، تەزيرەەك. ۋنۋتۋپ كالباگىن داگى...- دەگەن ەنتيگيپ. ال ءوتۇنۇچۇ تاكىر ەسينەن چىگىپ كەتكەن تۋرا. مەيلي، ەرتەڭ دەلە چالىپ كويوت سكورىيىنا. كۋداي الماك بەلە...

بير ماالدا كۇبۇر-شىبىر كۇچوپ، كيمدير ءبيروو ءۇڭۇلدوپ ىيلاگانداي بولدۋ. انان ەشيك شارت اچىلىپ:

- ومە-ەي اي، بۋل اكماكتىن جاتكانىن كارا! وي، تۋر!- دەگەن بەتماڭدايداگى كوشۋنا، چىڭالگان چاناچتاي سەميز ەرمەك كاجىلداي كيريپ كەليپ كارىسىنان بۋلكا تارتتى،- ەك، تاشتاچى دەگي ۋشۋنۋڭدۋ!- دەپ كۋلاگىنداگى سايگىچىن جۋلۋپ الىپ ىرگىتىپ جيبەردي.

- تى شتو؟- مارلەندين كۋيكاسى كۋرۋشۋپ، مۋشتاشا كەتچۇدوي تۋرا كالدى،- چيو تەبە نادو؟..

ەرمەكتين ووزۋنان ءسوز ءتۇشۇپ، كاراكوك تارتا جارىلىپ كەتچۇدوي تۋتتۋگۋپ، ساالگا كوزۇن الايتا ءۇنۇ بۋلۋپ كالدى دا:

- ەي، سۋۆولۋچ! يت! اتاڭ ءولۇپ كالدى! تۆوي اتەتس ۋمەر، پانيماەش؟!- دەپ، تيگينين اكىلىنا جەتپەي جاتابى، ءتۇشۇنسۇن دەگەندەي ورۋسچاگا چالا ءسۇيلوپ جارىلىپ كەتتي.

مارلەندين ويۋنۋن باارى الىپ ىرگىتىلگان سايگىچتا بولۋپ، كانتيپ انى تەزينەن الا كويۋپ كايرا كۋلاگىنا سايىپ الۋنۋن اراكەتيندە بولچۋ. تيگينين كاسكاگىنا جانى چىگا كاشايىپ تۋرگان.

- نۋ ي شتو ۋمەر؟!.- دەدي ال كوزۇن اكشىيتىپ ەرمەككە.- يا شتولي ۆينوۆات ۆ ەتوم؟..

ەرمەك، انىن ارتىنان بالاسىنا كايرات ايتالى دەپ باشباگىشكان كوشۋنالارى ەمنە دەشەرين بيلبەي ءۇنسۇز مەلتەيپ، دەل بولۋپ كالىشتى. مارلەندين كىلىگى الاردىن اكىلىنا سىيباي تۋرگان بولچۋ. “توبو! ۋشۋنداي دا ماكوو، مەرەس بالا بولوبۋ؟!”- دەگەن اچۋ وي باارىنىن ديليندە مىكتاي كادالىپ، ايران تاڭ كالىپ تۋرۋشتۋ.

- ءولدۇ... ءولدۇ... نۋ ي شتو؟ مەن ەمنە كىلايىن؟..- مارلەن ءۇتۇروڭدوپ، تيگيلەر ءتۇشۇنسۇن دەگەندەي كىرگىزچا چالىپ بۋلدۋرۋكتاپ، سايگىچىن جەردەن الىپ كۋلاگىنا سايدى.

- وي، بۋ... ءتۇ-ءۇ-ءۇ اتا! اكماك تۋربايبى انىك!- اداتىنچا الگاچ ەرمەك كۇيۇپ كەتتي.- ەي، مەن ساگا اتاڭ ءولۇپ كالدى دەپ جاتام. پانيماەش تى ەتو؟ اتەتس ۋمەر! ولۇك كامىلگاسىن كوربويسۇڭبۇ! كومبويسۇڭبۇ اتاڭدى!

- چيو؟ كاك؟ وبيازياتەلنو مەن شتولي، كوموت؟- مارلەندين جانى دا كاشايدى. انىن بەيگام جاشووسۋن، تىنچىن بۋزۋپ جاتىشسا كانتيپ جيندەنبەسين.- ۆسە نابروسيليس نا مەنيا، بليا... كاك سوباكي...

كوڭشۋلاردىن دا چىدامى تۇگونۇپ كەتتي بەلەم، ەرمەكتين ارتىنداگى مۋرۋتچان، جاشىراگى جۋلۋنۋپ كەليپ جاتماككابى، جە ولتۋرماككابى كەرەبەتينە بۋرۋلا بەرگەن مارلەندي ارتىنان جەلكەگە بير چاپتى:

- كيم بلياد ساگا، ىيا؟ اتاڭدى كومولۇ دەپ ساگا جان تارتىپ كەلگەن بيزبي؟ اكماك!

مارلەن كولدورۋ مەنەن باشىن كاتا ولتۋرا كالدى دا.

- ۋ-ۋ، سۋكي...- دەپ، ىلااجىسى تۇگونو ىزالۋ ءۇڭۇلدوپ ىيلاپ جيبەردي.

ال اتاسىنان ايرىلگانىنا ەمەس، السىزدىگىنان، مىنداي كوردۋكتۋ ءومۇرۇندو بيرينچي جولۋ كورۇپ جاتكانىنان جانى اچىنىپ كەتتي. اگا ۋشۋنچا جاشكا كەلگەني ەچ كيمدين كولۋ تۋرگاي، ءسوزۇ تيگەن ەمەس بولچۋ. كاتۋ شاپالاك تيگەن كەجيگەسي اياباي اچىشىپ، كوزۇنون وت چاگىلىشا تۇشكون ەلە.

- اي، كوي، بولدۋ. ءجون! اكماككا تەڭەليپ... مىندان پايدا جوك ەكەن. تاكىر ەلە مال بولۋپ كالگان تۋربايبى. ارباك ءۇچۇن ءوزۇبۇز ىراسميبيزدي جاسايلىك،- دەگەن ەرمەك مەنەن داگى ءبيروو ورتوگو ءتۇشو كالىپ، ىزىرىنىپ جاتكان تيگيني ارتكا يتەريپ، باارىن سىرتكا چىگارىپ كەتتي.- جاكشى كيشي ەلە بايكۋش... اتاسىن تارتپاي كالگان تۋربايبى بۋ ماكۋلۋك... مال!

- ءوي، انان ۋشۋنۋكۋ جاكشىبى؟!. اياپ كەلسەك، كايرا بيزدي تيلدەپ...

- توبو! ۋشۋنداي دا بولوت ەكەن ەە...

- كىرگىز بولبوي كالگان تۋربايبى!

- يت!..

- ماڭكۋرت!

- مىنداي بالانىن بارىنان جوگۋ...

كوبۋرانىپ، جانى كەيگەن كوپچۇلۇك توپۋراي چىگىپ كەتكەن سوڭ جانى سەپ الا تۇشكون مارلەن اچىشكان جەلكەسين كاشىگىلاپ بير ازگا تۋردۋ دا، جانى جاي الا كايرادان كەرەبەتينە سۋلاي جاتا كەتتي.

ەل دەگەن ەل ەمەسپي. كوشۋنالار ءتۇپ كوتورۇلو كولۋنان كەلگەنينە چۋركاپ، جايىن كازدىرىپ، اكچا چوگۋلتۋپ... ماركۋمدۋ ەرتەسي ەلە ەپتەپ كوومپ كويۋشتۋ. انىگىن كيم بيلسين، بالدار ءۇيۇندو ءوسۇپ، تۋگاندارىن تاانىباي كالگانبى، جە الاردى تابۋگا نيەتتەنيپ،  چىگىنگان ەمەسپي، ماركۋمدۋن جاكىن-تۋگاندارىنان بير دا بيري كەليشكەن جوك. ۋلۋنۋن كىلىگىن ۋگۋشكان كوپچۇلۇك انى ەستەپ، جانازاسىنا تۋرگۋزۋپ، توپۋراك سالگانگا دا چاكىرىپ كويۋشپادى. كورگون-ۋككانداردىن باارى اندان ءتۇڭۇلۇپ كالىشكان بولۋچۋ. انداي مالكيشي ارباكتان ايلانىپ كەتسين دەپ جەريپ كويۋشتۋ.

اتاسى كازا بولگوندۋن ەرتەسي ەلە مارلەن كۇندوگۇسۇندوي تاڭ ەرتە، ماركۋمدۋن سووگۇ چىگا ەلەكتە ەلە يشينە كەتيپ كالگان. انى كورگون يشيندەگيلەر  جەتكيزيشكەنبي، دەرەكتيري داروو كابينەتينە چاكىرىپ الىپ:

- مارلەن، ەمي بولورۋ بولدۋ، بەليڭدي بەكەم بۋگۋن. بالكيم اكچادان كىينالىپ تۋرگاندىرسىڭ. يە، ساگا وور بولدۋ. مە، تەاتردا يشتەگەندەردين اتىنان ساگا جاردامىبىز بولسۋن،- دەپ، كولۋنا كونۆەرت كارماتتى.- بار، بارا گوي، اتاڭدى جايىنا تاپشىر...

سىرتكا چىگىپ، ەپتەپ تاماگىن جاساپ كويچۋ اتاسىنىن جوكتۋگۋنان ۋلام كەچەەتەن بەري ناار الباي، كۋرساگى كاڭتارىلا اچىپ تۋرگان ەلە، جاكىنكى اشكاناگا اشىگا ءجونودۇ. جولدو باراتىپ دەرەكتير بەرگەن كونۆەرتتي اچسا، بير توپ كوك، سارى اكچالار بار ەكەن، كۋبانىپ كەتتي. “بۋيۋرسا بير توپكو چەين اچ كالبايت ەكەمين، اتاسى ولگون جاكشى بولوت تۋربايبى” دەپ ويلوپ كويدۋ...       

Abai.kz   

0 پىكىر