وتاندىق KLP برەندى ونىم­دەرىن كىمدەر تۇتىنادى؟ كا­سىپورىن ءونىمىنىڭ سۇرانىسقا ساي بولۋىنا نە سەبەپ؟ مىنە، ءبىز بۇگىن وسى سۇراقتارعا جاۋاپ ىزدەپ كورگىمىز كەلەدى. بىردەن ايتا كەتەيىك، كومپانيانىڭ تۇراقتى تۇتىنۋشىسىنىڭ ءبىرى – قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى نۇر­سۇل­تان نازارباەۆ. ءيا، بۇل راس. ەلباسى سوڭعى جىلدارى كوستيۋم، كويلەكتەن باستاپ اياقكيىمگە دە­يىن وسى كاسىپورىنعا ارنايى تاپسىرىس بەرىپ كەلەدى. مەملەكەت باسشىسى وتاندىق كاسىپورىن تىككەن كوستيۋم مەن كويلەك، 42-ولشەمدەگى «وكسفورد» جانە «لوفەرى» ۇلگىسىندەگى اياقكيىمىمەن تالاي مارتەبەلى مەيماندارمەن كەزدەسىپ، مەملەكەتتىك ماڭىزدى ماسەلەلەردى شەشكەنىنە داۋ جوق. Made in Kazakhstan دەگەن بەلگىسى بار KLP برەندى ونىمدەرىنە قازىر ۇكىمەت مۇشەلەرى، دەپۋتاتتار، ساياساتكەرلەر، مينيسترلىكتەگى وكىلدەر ارنايى تاپسىرىس بەرە باستاعان. 

– مەملەكەتتىڭ ءبىرىنشى باس­شى­­سىنا ارناپ كيىم تىگۋ – وتە جاۋاپتى جۇمىس. ءبىزدىڭ  كا­سىپورىن ەلباسىمىز نۇرسۇلتان نازارباەۆقا ارناپ بىرنەشە رەت تاپسىرىس ورىندادى. بۇل ءبىزدىڭ جاۋاپكەرشىلىگىمىزدى بىرنەشە ەسە ارتتىرا ءتۇستى دەسەك بولادى. ءونى­مىمىزدىڭ ساپالى بولۋىنا بۇرىنعىدان دا مۇقيات قاراۋعا بارىمىزدى سالىپ كەلەمىز، – دەيدى «قازجەڭىلونەركاسىپ – الماتى» جشس ديرەكتورى ايبەك بەكتۇرعانوۆ مىرزا. 

بۇل كاسىپورىن العاشىندا قارۋلى كۇشتەر قۇرىلىمدارىنا، ونەركاسىپتىك كومپانيالاردىڭ جۇمىسشىلارىنا، مەديتسينا قىز­مەتكەرلەرىنە سىرت كيىم مەن اياق­كيىم تىگۋگە مامان­دان­دى­رىل­عان. ءونىمنىڭ نەگىزگى ءتۇرى دە وسى بول­دى. بۇگىندە كومپانيانىڭ جە­كە ءوز جوباسى بويىنشا وندى­رىس­تىك  تسەحتارى، اكىمشىلىك جانە قويما ورىندارى بار. الەمدىك جە­­تەك­شى وندىرۋشىلەردىڭ جو­عا­­رى تەحنولوگيالىق قون­دى­­ر­­عىسىن جوندەپ ىسكە ق­و­سۋ، مونتاجداۋ جۇمىستارى جۇر­گى­ز­ىل­دى. قىزمەتكەرلەردىڭ سانى تولىقتىرىلدى. قازىرگى تاڭدا وتاندىق كاسىپورىندا 400-دەن استام مامان جۇمىس ىستەيدى. ولاردىڭ ءبارى ءوز ءىسىنىڭ ناعىز بىلگىر مامانى. رەتى كەلىپ تۇرعاندا ايتا كەتۋ كەرەك، كاسىپورىن باسشىلارى كەلەشەكتە فابريكادا تۇراقتى جۇمىس ىستەيتىن جاس­تار­دى ەڭبەككە تارتۋعا اسا ءمان بە­رەدى. اسىرەسە، ءبىلىم الىپ جۇر­گەن جاستاردىڭ ىشىندە سا­لاعا بەيىمى بار، ەرتەڭگى كۇنى جۇ­مىس­تى الىپ كەتە الاتىندارعا ەرەك­شە كوڭىل ءبولىنىپ، ولاردى مۇم­­­­كىن­دىگىنشە ءوز قاتارلارىنا قو­سىپ الىپ، بىلمەگەنىن ۇيرەتىپ، تار­بيەلەپ كەلەدى. جاستايىنان وسى كاسىپكە دەن قويىپ، بىلىكتى مامانداردان تاربيە العان ولار ەرتەڭگى كۇنى وسى كاسىپورىندى ال­عا جەتەلەيتىنىنە سەنىم زور. كاد­رلاردى تاڭداۋ ماسەلەسى ۇنەمى باس­تى نازاردا. بۇگىندە فابريكادا بىلىكتى تەحنولوگتار، سانگەر-كونس­ترۋكتورلار، تىگىنشىلەر، كيىم پىشۋشىلەر، اياقكيىم تىگۋشىلەر، باسقا دا كوپتەگەن ماماندار جۇ­مىس ىستەيدى. كومپانيا ءوز قىز­­­مەتكەرلەرىنىڭ كاسىبي دەڭگە­يىن جاقسارتۋعا ۇنەمى اتسالىسىپ وتىرادى. جاڭادان كەلگەن ما­مان­داردى وقىتىپ، بۇرىننان جۇ­مىس ىستەپ كەلە جاتقان كىز­مەتكەرلەردىڭ بىلىكتىلىگىن ارت­تىرۋ داستۇرگە اينالعان. ءبىر قۋا­نارلىعى، كاسىپورىن وز­دە­رىنە قاجەت مامانداردى دايار­لاۋ­دى قازىردەن قولعا العان. «قاز­جەڭىلونەركاسىپ – الماتى» جشس جانىندا «شەبەر» وقۋ­ ورتالىعى جۇمىس ىستەيدى. بۇل وقۋ ورنىندا تىگىن جانە اياق­كيىم ءوندىرىسى سالاسىنا قاجەت ما­­مانداردى وقىتۋ جانە قايتا دايارلىقتان وتكىزۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلەدى. 

قازىرگى تاڭدا ۇنەمى ىزدەنىستە بولماساڭ تۇتىنۋشىنىڭ سۇرا­نى­سىنا ساي ءونىم شىعارۋ مۇمكىن ەمەس. تۇتىنۋشى سۇرانىسىن دەر كەزىندە جانە ساپالى ورىنداۋ – كاسىبي مامانداردىڭ بىرىككەن توبىنىڭ ىسكەرلىگىنىڭ ناتيجەسى. بۇل – كومپانيانىڭ ماقتانىشى. 

– ءبىزدىڭ كاسىپورىن جىلىنا 1,5 ميلليون تىگىن ونىمدەرى مەن 500 مىڭ جۇپ اياقكيىم شىعارىپ وتىر، – دەيدى كومپانيا باسشى­سى ايبەك بەكتۇرعانۇلى. – ءار­تۇرلى كولەمدەگى جۇمىستى دەر كە­­زىندە ورىنداۋىمىزعا بىزدە بارلىق مۇمكىندىك بار. ءوندىرىس تسەحتارى، اكىمشىلىك جانە قوي­ما­­لىق بولمەلەر، ەلىمىز بو­يىنشا ەشبىر كاسىپورىندا جوق گەر­مانيا، اقش، جاپونيا، يتا­ليا مەن قىتايدىڭ زاما­نا­ۋي، اۆتوماتتاندىرىلعان قۇ­رال-جابدىقتارى، ساپالى ما­تە­ريال­دار تۇتىنۋشىعا توقىما بۇ­يىم­دارىنان باستاپ اياقكيىمگە دە­يىن ءوندىرىپ بەرۋگە جاعداي تۋ­عىزىپ وتىر. تۇتىنۋشى وزى­نە كەرەكتى كيىم-كەشەك پەن اياق­كيىم­نىڭ ءبارىن ءبىر جەردەن الىپ كەتە الادى. قازىر بۇرىنعى ار­نايى جانە اسكەري كيىمدەرگە قو­سىمشا ەرلەر مەن ايەلدەردىڭ كەڭ­سەلىك كوستيۋمدەرىن، جەيدەلەر، وقۋ­شىلاردىڭ مەكتەپ فورماسى، اياقكيىمنىڭ ءتۇر-ءتۇرىن، اتاپ ايت­قاندا، ەتىك، تۋفلي، باتەڭكە، اس­كەري قونىشتى باتەڭكەدەن ءۇي ىشىندە كيەتىن جەڭىل اياقكيىمدەرگە دەيىن شىعارامىز. ءوندىرىس اۋ­قى­مى ۇلكەن. بۇل سايكەسىنشە، تاۋار باعاسىنىڭ قۇنىن تومەن­دە­تۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. ونىم­دە­رىمىز ساپالى، سوندىقتان دا باسەكەگە قابىلەتتى دەي الامىز. جاسىراتىنى جوق، ەل نارىعىندا يمپورت تاۋارلاردىڭ سالماعى باسىم بولىپ تۇر. ماقساتىمىز – يمپورتتىڭ ورنىن باسۋ. ءبىز ورتاشا جانە جوعارى توپقا ارناپ كيىم شىعارامىز. 

كاسىپورىن ورنالاسقان الما­تى شاھارى بۇگىندە ەلىمىزدەگى ەڭ­ ءىرى بيزنەس ورتالىعى. بۇل جەر­دە باسەكە جوعارى. دەگەنمەن كا­سىپ­ورى­ننىڭ قازاقستاننىڭ ەڭ ءىرى مە­گاپوليسىندە قونىس تەبۋى ءونىمدى وتكىزۋدە تيىمدىلىك تۋدىرىپ وتىر­عا­نى جاسىرىن ەمەس. الماتى قا­لاسىنان ەلىمىزدىڭ كەز كەلگەن اۋ­ماعىنا اۆتو، اۋە، تەمىر جول ار­قىلى تاۋار تاسىمالداۋ تۇراقتى جۇ­زەگە اسىرىلادى. جۇيەلى جۇ­مى­ستىڭ ناتيجەسىندە، ءونىمدى ەڭ قىسقا مەرزىمدە جەتكىزىپ بەرۋگە مۇم­كىندىك بار. بۇگىنگى تاڭدا كا­سىپورىن الماتىداعى ەڭ ءىرى سا­لىق تولەۋشى جانە جۇمىس بەرۋ­شى­لەر­دىڭ قاتارىندا. 

كومپانيا ءوز جۇمىسىن باس­­­تاعالى بەرى شيكىزاتپەن جاب­دىق­­­تاۋشىلار مەن ء ونىمدى سا­تىپ الۋشىلاردىڭ اراسىندا سە­­نىم­دى سەرىكتەس بولا ءبىلدى. اي­بەك بەكتۇرعانۇلىنىڭ اي­تۋى­­نا قاراعاندا، كومپانيا ءوز­ ارىپ­تەس­تەرىمەن تىعىز جا­نە­ ۇزاق مەرزىمدى قارىم-قاتى­ناس­­تى جولعا قويعان. بۇل كوم­پا­­نيانىڭ نارىقتا ءوز ورنىن ويىپ تۇرىپ ەنشىلەپ، ودان ءارى دامۋىنا بايلانىستى كوپتەگەن جوسپارلاردىڭ جۇزەگە اسۋىنا مۇمكىندىك تۋدىرادى. ءبىر ايتا كە­تەرلىك جايت،  كاسىپورىننىڭ بىر­دەن اياققا تۇرىپ، جۇمىستى باستاپ كەتۋىنە سەبەپ بولعان مەم­لە­­­كەتتىك مەكەمەلەردەن ارنايى كيىمگە تاپسىرىس بولۋىندا. ويت­كە­نى تۇراقتى تۇتىنۋشىنىڭ بول­­ۋى ءونىم ءوندىرۋشى ءۇشىن ەڭ ما­­ڭىزدى ماسەلە. 

«قازجەڭىلونەركاسىپ – ال­ما­تى» جشس ءوز جۇمىسىن باس­تا­عان از ۋاقىتتىڭ  ىشىندە اۋ­ىز تولتىرىپ ايتارلىقتاي ءبىراز جەتىستىكتەرگە قول جەتكىزىپ ۇل­گەر­دى.

كاسىپورىن استانا قالا­سىن­­­داعى كورمە-فورۋم قورى­تىن­­دىسى بويىنشا «NADLoC جەر­گىلىكتى قۇرامدى دامىتۋ بو­يىن­شا ۇلتتىق اگەنتتىگى» اق بەر­گەن «قازاقستاندا جاسالعان» سەرتيفيكاتىنىڭ يەگەرى; «قازاق­ستان­نىڭ ۇزدىك تاۋارى – 2015» ايماقتىق كورمە-كونكۋرسىنىڭ جەڭىمپازى; «قازاقستاننىڭ ۇزدىك تاۋارى – 2015» رەسپۋبليكالىق كورمە-كونكۋرسىنىڭ جەڭىم­پا­زى; تىگىن جانە اياقكيىم فاب­­ري­­كاسىنىڭ ديرەكتورى ايبەك بەك­تۇر­عانوۆ «نۇرلى جول» نو­مي­­ناتسياسىنىڭ جانە «جىل پا­ت­ريوتى – 2015» كونكۋرسىنىڭ جە­­ڭىمپازى دەپ تانىلعان. جشس-نىڭ ستراتەگيالىق ماقساتى – قازاقستاندىق جەڭىل ونەركاسىپ نارىعىن باسەكەگە قابىلەتتى وتان­­دىق ونىممەن قامتاماسىز ەتۋ. وسىعان بايلانىستى تۇ­تى­­­­نۋ­شىلار سۇرانىسى مەن قا­­­ناعاتتانۋ دەڭگەيىن باعالاۋ بو­يىنشا ماركەتينگتىك زەرتت­ەۋ­لەر جۇرگىزىلۋدە. 
الەمدىك نارىقتاعى قيىن احۋالعا قاراماي ەلىمىزدىڭ جەڭىل ونەركاسىپ سالاسى بىر­­تىندەپ قارقىن الىپ كە­لە­دى. ين­دۋستريالاندىرۋ باع­دار­لا­­ماسىنىڭ ءبىرىنشى بەس­جىل­دى­عىندا جىل سايىن ءوسىم باي­قا­ل­دى. 2015-2019 جىلدارعا ار­نالعان جەڭىل ونەركاسىپ سا­لاسىن دامىتۋدىڭ كەشەندى جوس­پارى بەكىتىلگەن. مەملەكەت تا­را­پىنان وسىنداي قولداۋدىڭ بولۋى وندىرىسشىلەرگە دەم بەرىپ، جۇمىستارىنىڭ العا جىلجۋىنا سەپ بولىپ وتىر.

جىل باسىندا الماتى قالا­سىن­دا تاماق، حيميا، اعاش وڭدەۋ، جەڭىل جانە قۇرىلىس سەكتورىندا بەس جاڭا جوبا يندۋستريالاندىرۋ كارتاسىنا ەنگىزىلگەن. سونىڭ ءبىرى – «قازجەڭىلونەركاسىپ – الماتى» جشس-ى. مەملەكەت باسشىسى نۇر­سۇلتان نازارباەۆتىڭ ال­ما­­تى قالاسىنا ينۆەستيتسيا، اسى­رەسە، شەتەلدىك ينۆەستيتسيا تارتۋ جايلى تاپسىرماسى بار. بۇل جوبالار وسى تاپسىرمانى ويداعىداي ورىنداۋعا نەگىز بو­لادى دەگەن سەنىمدەمىز.

ىسكەر باسشى ايبەك بەك­تۇر­­عانوۆ الماتى قالاسى مەن رەسپۋبليكالىق كولەمدە قو­عام­دىق جۇمىستارعا بەلسەنە ات­سا­لى­سادى. فابريكا ۇجىمى قر جەڭىل ونەركاسىپ كاسىپورىندارى قا­ۋىمداستىعىنىڭ، قر جەڭىل ونەركاسىپ كاسىپورىندارى ودا­عى­نىڭ، «قازاقستاندا جاسالعان» تاۋار وندىرۋشىلەرى مەن كاسىپ­كەر­لەرى قاۋىمداستىعىنىڭ مۇشەسى. كاسىپورىندا شىعارىلاتىن ءونىم تۇگەلدەي ست-KZ سەرتيفيكاتىن يەلەنگەن.

نەگىزى مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ وتاندىق وندىرۋشىلەردى قولداۋ قاجەتتىگىن ۇنەمى  ايتىپ كەلەدى. مۇنى ناقتى ءوز ءىس-ارەكەتىمەن دە دالەلدەپ وتىر. سوندىقتان تابيعي تازا ونىمنەن جاسالعان، باعاسى دا كوڭىلگە قونىمدى ءوز ونىمدەرىمىزدى الۋعا اسىعايىق. «كوپ تۇكىرسە كول» دەمەكشى، ارقايسىسىمىزدىڭ قولداۋىمىز ارقىلى وتاندىق ءوندىرىستىڭ جاندانۋىنا ۇلەس قوسساق، بۇل ەكونوميكامىزدىڭ دامۋىنا ۇلكەن سەپتىگىن تيگىزەرى ءسوزسىز. 

گۇلنار جۇمابايقىزى

Abai.kz