دۇيسەنبى, 29 ءساۋىر 2024
ادەبيەت 6482 0 پىكىر 23 قاڭتار, 2016 ساعات 23:25

كەشەگى جانە بۇگىنگى اڭگىمەلەر

 

ءتول ادەبيەتىمىزدە «بۇگىنگى كۇننىڭ تاقىرىبى» تۋرالى اڭگىمە ءجيى قوزعالادى.

نە نارسە تاپشى بولسا، سونى كوبىرەك ءسوز ەتەتىن ەجەلگى ادەتىمىز.

كەشەگى كەڭەس داۋىرىندە باسىلعان كىتاپتاردىڭ اننوتاتسيالارىندا: «اۆتور ءوز زامانداستارىنىڭ بەينەسىن، ولاردىڭ تىنىس-تىرشىلىگىن ءتاپ-ءتاۋىر اشقان» دەگەن ءتارىزدى ءبىر-بىرىنە ەگىز قوزىداي ۇقساس پىكىرلەر ءجيى كەزدەسەتىن.

ال قازىرگى كىتاپتاردىڭ...

كەيبىرى ءتىپتى اننوتاتسياسىز دا شىعا بەرەتىن بولدى.

كىم ءبىلسىن، ءبىرىنشى كەزەكتە قولىنا تۇسكەن قولجازبانىڭ قاراجاتىنان ايىرىلىپ قالماۋدى ويلايتىن باسپاگەرلەر قاۋىمى ونداي-ونداي ۇساق-تۇيەككە ءمان دە بەرمەيتىن شىعار.

بالكىم، جالعان ايتىپ، وقىرماندى الداعىسى كەلمەيتىن بولار.

ول كىتاپتا ءتىپتى، نە تۋرالى جازىلعانىن بىلمەۋى دە عاجاپ ەمەس...

قىسقاسى، ءبىراز ۋاقىتتان بەرى ءبىز «مىنە، مىناۋ ناعىز بۇگىنگى كۇننىڭ ادەبيەتى» دەگەندەي اڭگىمەنى ەستىمەي كەلە جاتقانىمىز انىق. ءبىر قىزىعى، جازۋشى ءۇمىت تاجىكەنوۆانىڭ اڭگىمەلەرىن قولعا العان كەزدە ءدال وسى «بۇگىنگى كۇننىڭ» ۇستىنەن تۇسكەندەي اسەردە قالاتىنىڭىزعا كۇمان جوق.  ارينە... كەزدەيسوق. بايقاماي. كۇتپەگەن جەردەن سەكىلدى بولىپ كورىنۋى ابدەن مۇمكىن.

كوز الدىڭىزعا ەلەستەتىپ قاراڭىزشى: ادەبيەت اتتى الىپ كەڭىستىكتىڭ ءالى يگەرىلە قويماعان ءبىر تىڭ ايماعىندا ءبىر توپ وقىرمان تاڭدايى كەۋىپ،  قاتالاپ شولدەپ كەلەدى. اينالا – قۇم. ءشول. قۋ مەديەن. كەنەت ولار ءبىر ويماقتاي عانا وازيسكە كەزىگەدى. الاقانداي تۇما-بۇلاقتىڭ جاعاسى جاپ-جاسىل باۋ-باقشا...

ولار ءشولىن قاندىرىپ، جان شاقىرىپ العان سوڭ، جان-جاعىنا كوز سالادى. بۇدان ارى قاراي جۇرە بەرسەك، جۇرە بەرسەك جانە وسىنداي تۇما-بۇلاقتارعا كەزىگەمىز بە، الدە، تاعى دا كونىمىز كەۋىپ، شاقشيعان ءشولدىڭ تۇتقىنىنا اينالامىز با دەپ ۋايىمدايدى...

ءوز باسىم، ءۇمىت اپايدىڭ اڭگىمەلەرىن تاپ وسىنداي ءمولدىر بۇلاققا ۇقساتامىن. جىل وتكەن سايىن ولاردىڭ قاتارى كوبەيىپ، جاڭا كوزدەرى اشىلىپ، اينالا-توڭىرەگى قۇلپىرىپ بارا جاتقانداي بولىپ كورىنەدى.

دەسەك تە، الگى «بۇگىنگى كۇن» جايلى اڭگىمەمىزگە قايتىپ ورالايىق. كەشەگى قوعام كەنەتتەن كەمەلدەنگەن سوتسياليستىك جۇيەدەن باس تارتىپ، كاپيتاليستىك قوعام قۇرۋعا كىرىسكەندە بىزگە اۋەلى كوپ نارسە تاڭسىق بولىپ كورىندى. سولاردىڭ ءبىرى – نارىق دەگەن الپاۋىتتىڭ العاشقى اتشابارلارىنداي بولىپ جەتكەن كوشە جيەگىندەگى قاپتاعان دۇڭگىرشىكتەر ەدى.

مىنە، وسىناۋ دۇڭگىرشىكتەر حاقىندا... دالىرەك ايتساق، سول دۇڭگىرشىكتەردىڭ ىشىندە تۇرعان جانە ولارعا كەلىپ-كەتىپ جاتقان ادامداردىڭ ءىس-ارەكەتى، مىنەز-قۇلقى، قيلى-قيلى تاعدىرى جايىندا جازىلعان ءۇمىت تاجىكەنوۆانىڭ شاعىن-شاعىن اڭگىمەلەرى وتە تارتىمدى ءارى قىزىقتى بولىپ كەلەدى. ەندەشە سولاردىڭ بىرىنە توقتالىپ، قال-قادەرىمىز جەتكەنشە تالداۋ جاساپ كورەلىك.

...ءتۇننىڭ بەيۋاعى. دۇڭگىرشىكتەگى ساتۋشى ايەلگە الاقانداي تەرەزەدەن اجىرايا قاراعان ءبىر ماس ەركەك: «ايەل اتاۋلىنىڭ ءبارى - قانشىق» دەيدى كىجىنىپ.

نەگە؟ سەبەبى، بۇگىن كەشكە كوشەدە تانىسقان ەكى كەلىنشەك ونى الداپ كەتكەن. ايتۋىنا قاراعاندا، كافەگە كىرىپ، ۇشەۋى بىرگە ءىشىپ شىققان سوڭ بۇل ولاردى تاعى دا ءبىر جەرگە اپارىپ «سىيلاماق» بولعان. سول ءۇشىن دۇكەننەن شاراپ، كونفەت ساتىپ الۋعا بۇرىلعان كەزىندە ولار زىتىپ الىپ جوعالعان...

«الدىرعان - البىرت». الدانعان دا سونداي. «كەل، ەندى مىنانى ەكەۋمىز ىشەيىك» دەيدى ول ەندى دۇڭگىرشىكتەگى ساتۋشى ايەلگە. ءدال وسى كەزدە: «كىم سەنىمەن بىرگە ىشەيىن دەپ تۇرعان؟» دەگەن ەركەكتىڭ داۋسى ەستىلەدى ىشتەن. بۇل – اياداي دۇڭگىرشىكتىڭ ءبىر بۇرىشىندا بۇك ءتۇسىپ جاتقان ساتۋشى ايەلدىڭ كۇيەۋى...

ەندى ءبىرازدان سوڭ ولار تانىسىپ، شاراپ ءىشىپ، كوڭىلدەنىپ، ەسكى دوستارداي ارقا-جارقا بولىپ وتىرادى. ەكەۋارا وتىرىس ابدەن قىزعان كەزدە تاعى ءبىر شولمەك الادى. بۇل جولى ارينە، وزدەرى وتىرعان دۇڭگىرشەكتەن. ەڭ قىمباتىن سۇرايدى جانە... ساتۋشى ايەل بەيمەزگىل كەلگەن ماس قوناقتىڭ وسى ءبىر مىرزالىعىن پايدالانىپ قالعىسى كەلەدى.

قىسقاسى...

«... بەيمەزگىل قوناق وسىندا قونا سالاتىنداي بەيىل بىلدىرەدى. ساتۋشى ايەل تاعى دا شىر-پىر بولادى، بىراق ونىڭ ءسوزىن تىڭدايتىن كۇيەۋى مە. بەيتانىس قوناق ەكەۋى شىمىلدىقتىڭ ار جاعىنا كارتانىڭ ۆالەتى سياقتى ايقاسىپ جاتا كەتەدى.

ال ايەلى، تەرەزەنىڭ الدىندا ءتۇن كۇزەتىپ قالا بەرەدى...

قوناق العاشقى اۆتوبۋستاردىڭ گۇرىلىنەن وياندى. بەت-اۋزى ىسىڭكى، ۇستىندەگى كيىمى مىج-تىج.

اياق-كيىمىن اسىعىس-ۇسىگىس كيىپ، ءبىر اۋىز ءسوز ايتۋعا جاراماي زىتا جونەلدى.  

تاڭەرتەڭگى جولاۋشىلار توپىرلاپ اۆتوبۋس ايالداماسىندا تۇر. ءبىر تال، ەكى تال «ماگنا»، «سوۆەرەن»، «وربيت» الىپ جاتقاندار بار.

كەنەت ايەلدىڭ كوڭىلىن قالىڭ مۇڭ باستى.

ء«بىزدىڭ مىناۋ دۇڭگىرشەگىمىز تۇرمە عوي، ناعىز تۇرمە» دەپ ويلادى ول.

مىناۋ ۇلكەن قالانىڭ قىز-قىز قايناپ جاتقان تىرشىلىگىنە ءبىز وسى كىشكەنتاي تۇرمەنىڭ تەرەزەسىنەن تەلمىرە قارا-ا-اپ وتىرعاننان باسقا نە بىلەمىز.

ءدال جانىنان جەڭىل ماشينالار زىمىراپ ءوتىپ جاتىر، ىڭىرانىپ اۆتوبۋستار قوزعالىپ بارادى.

كوك ءتۇتىن، ىس، بەنزين ءيىسى.

تەرەزەنىڭ ار جاعىندا ۋ-شۋ تىرشىلىك. بەيتانىس، ۇرەيلى ءومىر...

جاڭا كۇننىڭ جاڭا تاڭى اتتى، بىراق ونىڭ بۇرىنعىلاردان ەش وزگەشىلىگى جوق».

ءبىر قاراعاندا، بىزگە وتە تانىس، كۇندەلىكتى كوز الدىمىزدان ءوتىپ جاتقان كورىنىس. كىشكەنتاي عانا وقيعا. ءبىر دەممەن وقيسىز. بىراق... كوڭىلىڭىزدى قورعاسىنداي اۋىر مۇڭ باسادى.

ەڭ قىزىعى، ءوزىڭىزدى وسى  اڭگىمەنىڭ ءبىر كەيىپكەرىندەي سەزىنەسىز. كوڭىلىڭىزدە سونداي ءبىر ايانىشتى سەزىم پايدا بولادى. تار قاپاستا وتىرعانداي كۇيگە تۇسەسىز. الگى ايالدامانىڭ جانىنداعى دۇڭگىرشەككە تۇندە ماس بولىپ بارعان مەن ەمەس پە دەگەندەي وزىڭىزدەن ءوزىڭىز كۇدىكتەنە باستايسىز. ويتكەنى ءسىزدىڭ ومىرىڭىزدە دە سونداي ءبىر ءتۇن... ءدال سونداي ءبىر ءسات بولعان سياقتى. بىراق... قاشان؟ قاي كەزدە؟.. الدە... بەيمالىم كەلەشەكتە سونداي ءبىر وقيعا بولۋى مۇمكىن بە؟.. جو-جوق. قۇداي ساقتاسىن دەيسىز شوشىنىپ...

«وتكەن ءومىرىمنىڭ بارلىق كەزەڭىندە مەن رۋحانياتتى ءاردايىم ءبىرىنشى ورىنعا قويىپ كەلدىم»، - دەيدى ءۇمىت تاجىكەنوۆا.

وعان كۇمانسىز سەنەسىز. ويتكەنى، ونىڭ كىتاپتارىنان ءوز داۋسى ەستىلىپ تۇرادى.

سونىمەن...

ءۇمىت تاجىكەنوۆا

تىسكەباسار

دۇڭگىرشەكتەگى تۇنگى كەزەك.

كەنەت قاراڭعى كوشەنىڭ قۋىسىنان ءبىر ەركەك شىعا كەلىپ، تەرەزەدەن 100 تەڭگەلىك ۇسىندى.

- شاراپ بەرىڭىز، - دەدى قىسقا عانا ءۇن قاتىپ.

مەن ونىڭ قانداي شاراپ سۇراپ تۇرعانىن بىردەن تۇسىنە قويدىم. ءسويتىپ، «تالاس» شارابىن ۇسىنىپ، 60 تەڭگە قايتارۋ ءۇشىن قالتامداعى تەڭگەلەردى ساناي باستادىم.

- ءار ءتۇرلى كونسەرۆىلەر بار، تىسكەباسارعا بىرەۋىن الساڭىزشى، - دەپ قويامىن.

ول ءبىراز ويلانىپ تۇردى دا، مىرس ەتىپ كۇلىپ:

- جارايدى. تاعى دا ءبىر «تالاس» بەرە سالىڭىز، - دەدى.

 

ساۋدالاسۋ

اۆتوموبيل بولشەكتەرىن ساتاتىن بازاردا ءبىر جاس جىگىت ساتۋشىدان رادياتوردىڭ قاقپاعى قانشا تۇراتىنىن سۇرادى.

- 250 تەڭگە، - دەدى ساتۋشى.

- سەن نە، ءبۇتىن توسەكتەن باسىڭمەن قۇلاعانسىڭ با؟ – دەپ ىزا بولدى الگى جىگىت. – انا جەردە 150 تەڭگە سۇراپ تۇر عوي. ەستيسىڭ بە... سۇراپ تۇر دەيىم...

- ا-ا، مۇمكىن، ءبىر اقىماق الا سالاتىن شىعار دەپ ايتقانىم عوي، - دەيدى ساتۋشى قارق-قارق كۇلىپ. ال جىگىت بولسا، اقىرىن عانا ميىعىنان جىميدى.

 

تاپسىرىس

جاس جىگىتتەر شاشلىق پەن سالاتقا تاپسىرىس بەردى. "مونشاعا اكەلىپ بەرىڭىزدەر" دەيدى...

- ەكى ساعاتتان كەيىن ءبارى دايىن بولسىن، - دەپ نىعىزدادى تاعى دا.

ءاماندا كوڭىلدى جۇرەتىن جۇرگىزۋشى جىگىت ايتقان ۋاقىتىندا ولاردىڭ تاپسىرىسىن الىپ كەلدى.

شاعىن عانا جەكەمەنشىك مونشانىڭ تابالدىرىعىندا اق جايماعا ورانعان جىگىتتەردىڭ ءبىرى ونى كۇتىپ تۇرعان بولاتىن.

جۇرگىزۋشى ماشينانىڭ ەسىگىن ايقارا اشىپ، قۇددى امەريكاندىق فيلمدەگىدەي:

- پيتستساعا تاپسىرىس بەرىپ پە ەدىڭىزدەر؟ – دەپ قالجىڭدادى اقسيا كۇلىپ.

- قايداعى پيتستسا؟! سەن نەمەنە... – دەدى الگى جىگىتتىڭ كوزى اتىزداي بولىپ.

- شاشلىقتى ايتام دا!

- ە-ە... شاشلىققا تاپسىرىس بەرگەنبىز، - دەدى ونىڭ كوڭىلى ءاپ-ساتتە ورنىنا ءتۇسىپ.

 

ءجون بىلەتىن جىگىت

جىلدامدىقتى اسىرعان جۇرگىزۋشىنى جول پوليتسياسى قىزمەتكەرى توقتاتتى.

«500 تەڭگە بەرسەم دە بولار ەدى، بىراق، قاس قىلعانداي قالتامدا تۇتاس 1000 تەڭگەلىك بولىپ تۇرعانىن قاراشى،» - دەپ وكىندى جۇرگىزۋشى ىشىنەن.

بىراق، امال قانشا، قاقىرىنىپ-جوتكىرىنىپ، كىنالى پىشىندە قۇجاتتارىنىڭ ىشىنە مىڭ تەڭگەلىكتى سالىپ ۇسىندى.

جول پوليتسياسى قىزمەتكەرى  -  قۋشىكەش ورىس جىگىتى قۇجاتتاردى قاراپ، اقشانى الدى دا، ءوز قالتاسىنان 500 تەڭگەلىك شىعارىپ بەردى.

- وۋ، باۋىرىم-اۋ، -دەدى تاڭ قالعان جۇرگىزۋشى، - سەندەر دە ارتىعىن قايتاراتىن بولعانسىڭدار ما؟

- ەندى قالاي دەپ ەدىڭىز؟! سىزگە دە، ماعان دا كۇن كورۋ كەرەك قوي، - دەپ جىميدى جول پوليتسياسى قىزمەتكەرى.

 

تەرىس جولداعى پەندە

دۇڭگىرشەكتى ءبىر سالىق ينسپەكتورى تەكسەرە كەلىپ، ۇلكەن ايىپپۇل سالامىن دەپ قورقىتىپ جانە ونىسىن بىرەۋ ديكتوفونعا جازىپ الماسىن دەگەندەي كالكۋلياتورعا جازىپ كورسەتتى دە:

- كوردىڭىز بە، اپاي، وسىنشا ايىپپۇل تولەۋىڭىز كەرەك، - دەدى.    

دۇڭگىرشەكتەگىلەر ارينە، زاڭعا سونشالىقتى جەتىك ەمەس. ونىڭ ۇستىنە زاڭ دەگەنىڭىز دە، كۇن سايىن وزگەرىپ جاتقان جوق پا.

سونسوڭ الگى سالىقشى كالكۋلياتورداعى سانداردى تەز ءوشىرىپ، جاڭا سانداردى تەردى دە، ەندى مەنىڭ قولىما مىنانشا ۇستاتساڭىزدار ءبارى دۇرىس بولادى دەگەندى اڭعارتىپ، ءبىر كوزىمەن تەسىلە قارادى (ەكىنشى كوزى قىلي بولعاندىقتان، باسقا جاققا قاراپ، بۇرىش-بۇرىشتى ءتىنتىپ تۇرادى ەكەن.)

- قالاي؟ كەلىسەسىز بە؟

ارينە، مۇندايدا:

- ءيا، - دەپ جاۋاپ قاتۋعا تۋرا كەلەدى.

ارادا بىرنەشە جىل ءوتتى.

ءبىر كۇنى جەرگىلىكتى گازەتتەردىڭ بىرىندە قىلمىسكەرلەردى ىزدەستىرگەن حابارلاندىرۋ شىقتى. ساتۋشى اپاي الگىلەردىڭ سۋرەتىنە قاراپ وتىرىپ، قالاداعى ءبىر ساقتاندىرۋ كومپانياسىنىڭ باستىعىمەن بىرگە قاشىپ جۇرگەن سول باياعى سالىقشى جىگىتتى اينىتپاي تانىدى.

قارا كوزىلدىرىك تاققان قىلي كوز سالىقشىنىڭ سۋرەتى تاپ ءبىر قۇلپىتاسقا جاپسىرىپ قويعانداي بولىپ كورىنەدى ەكەن...

 

قوي جانە ەت

جاسى قىرىققا تاياپ قالعان، دەمبەلشە كەلگەن مىعىم كىسى. شىقشىتى شىعىڭقى، بەت سۇيەكتەرى ءىرى، ات جاقتى. قاسى قالىڭ. سىعىرايعان كىشكەنتاي كوزىن ۇنەمى جاۋىپ تۇرادى. تالپاق تاناۋ. مۇرنىنىڭ ۇشى جاپىرىلىپ قالعان سياقتى.

قولدارى تارامىس، ۇزىن. تىزەسىنە دەيىن جەتەدى. ءوز بويىنا شاق ەمەس.

قىسقاسىن ايتقاندا، قازانداي باسى مەن باقانداي قولدارى بىردەن كوزگە ۇراتىن ەبەدەيسىز ادام.

ءۇيى قالانىڭ شەتىندە.

العاشقى جىلدارى كادىمگى، قاراپايىم عانا شاعىن ءۇي ەدى. ودان كەيىن  بىرتىندەپ-بىرتىندەپ وزگەرە باستادى: اۋەلى ساراي، سونسوڭ بىرنەشە بولىككە بولىنگەن اس ءۇي قوسىلدى. اينالاسى تەمىر شارباقپەن قورشالدى.

ەپتەپ-سەپتەپ ءوز اياعىنا تۇرىپ، داۋلەت جيا باستاعانى بايقالىپ-اق تۇر.

اۋلا ىشىنە تاعى ءبىر شاعىن ءۇي سالىپ، قورا-قوپسىسىنا قارايتىن قىزمەتشىسىن وتىرعىزىپ قويدى.

ول كىسى جالپى، مال ساتۋمەن اينالىساتىن-دى. الىستان كەلگەندەردەن كوتەرمە باعامەن الىپ قالادى دا، ءبىراز ۋاقىت باعىپ، بورداقىلاپ، قايتا پۇلدايدى. وبالى نە كەرەك، ونىڭ باعاسى كامەنكاداعى مال بازاردىڭ باعاسىنا قاراعاندا ءبىرشاما ارزانداۋ.

ۇيىنە جاقىن ماڭداعى كوشە قيىلىسىنا كارتوننان جارناما ءىلىپ، قاپ-قارا بوياۋمەن اپ-انىق ەتىپ «قوي جانە ەت» دەپ جازىپ قويدى.

بىراق، ءبىراز كۇننەن كەيىن ول جارناما جوق بولىپ كەتتى. شاماسى، جول پوليتسياسى الدىرىپ تاستاعان سياقتى. كەزەكتى ءبىر جيىنعا قوي ساتىپ الۋ ءۇشىن كەلە جاتىپ كوردىم: الگى جارناما ءداپ ءۇيىنىڭ بۇرىشىندا كوزگە بادىرايىپ، باعانادا ءىلۋلى تۇر ەكەن.

قاتتى اسەر ەتتى.

انىق تا، ناقتى.

سوزبۇيداعا سالماي، تۋراسىن ايتىپ، ايقايلاپ تۇر.

 

ايەل تولعانىسى نەمەسە ەرلەر ويىنىنىڭ ەرەجەسى

 

بۇگىن وتە ءبىر اۋىر كۇن بولدى...

شىندىعىندا، ءار كۇننىڭ ءوز قيىنشىلىعى بار.

بىراق بۇگىنگى كۇننىڭ اۋىرتپالىعى ەرەكشە سەزىلەدى.

سەيىلمەيتىن قالىڭ مۇڭ ەڭسەسىن باسا بەردى، باسا بەردى.

ول ارينە، بۇل مۇڭنان اراقتىڭ ايىقتىرمايتىنىن بىلەدى.

سوندا دا بولسا كافەدەگى باردىڭ قاسىندا تۇرىپ ۇرلانىپ ىشەدى.

50 گر. سوسىن تاعى 50.

تاعى دا 50.

«وربيت» شاينايدى.

بويى سەرگىپ، جەڭىلدەپ قالعانداي بولادى.

ايتكەنمەن، قورعاسىنداي اۋىر مۇڭ ۇيگە كەلگەندە باسادى كوڭىلىن. جاتىن بولمەنىڭ ەسىگىن تاس قىپ جاۋىپ الدى.

كورشى بولمەدە كۇيەۋى تەلەديدار قاراپ وتىر.

بۇل تەز شەشىنىپ، توسەگىنە جاتىپ قالدى.

كوڭىلىن تورلاعان قالىڭ مۇڭدى اراقپەن سەيىلتە المادى. ەندى تەزىرەك ۇيقتاپ، تىنىقسا ەكەن.

بىراق ۇيقى دا كەلە قويمايدى وسىندايدا...

دۇرىستاپ ءبىر دەمالماعانىنا كوپ بولدى. كۇندە-كۇندە 12-14 ساعات جۇمىس ىستەيدى جانىعىپ.

كۇنكورىس ءۇشىن.

بالالارىنىڭ بىرەۋى بۇل تىرشىلىككە شىداي المادى.

كەتىپ قالدى.

بۇلاردىڭ يىعىنا تۇسكەن جۇك بۇرىنعىدان دا اۋىرلادى.

وسى مەرەكەدە ءۇش كۇن بويى ۇلى ۇيدە بولدى.

ال بۇل جۇمىستا.

باياعى تەك قيالىندا عانا بولعان نارسەلەردىڭ ءبىرازى ورىندالدى. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، كوپ ادام قىزىعاتىنداي-اق بيىككە كوتەرىلگەن سەكىلدى.

بىراق ءبىر نارسە جەتپەيدى. جەتپەيدى...

ءۇزىپ-جۇلىپ جازادى. مۇمكىندىگى بولعاندا، ارينە. بۇل ءوزى، سونى «جۇمىس» دەيدى.

زالدا ەشكىم بولماي قالعان كەزدە عانا جۇمىس ىستەۋگە مۇمكىندىك تۋادى.

تىرشىلىك ەتكىڭ كەلسە، تابىس تابۋىڭ كەرەك.

توقتاپ قالۋعا، قالىپ قويۋعا، قيالي بوپ كەتۋگە بولمايدى.

ويى سان-ساققا جۇگىرەدى.

بىرەۋ ەسىكتىڭ قوڭىراۋىن باستى.

بالاسى ەكەن كەلگەن. بىردەمە دەپ سويلەپ جاتىر.

بۇل كورپەسىن بۇركەنىپ، تىعىلا ءتۇستى.

بالام بۇگىن مەنىڭ ءىشىپ كەلگەنىمدى سەزىپ قويماسىن دەگەنى عوي.

كەنەت جاتىن بولمەنىڭ ەسىگى اشىلدى.

كىرپىگىن ءسال عانا كوتەرىپ، بەرى كىرىپ كەلە جاتقان ۇلىن كوردى.

ۇيقتاپ قالعانداي كەيىپ تانىتتى.

ۇلى ەڭكەيىپ بەتىنەن ءسۇيدى. ونىڭ مۇنداي ادەتى جوق ەدى. ومىرىندە ءسىرا، ونشاقتى رەت قانا سۇيگەن شىعار. ۇلىنىڭ مىنەزى تۇيىق.

- ماما؟! – دەيدى سۇراۋلى جۇزبەن ءۇن قاتىپ.

بۇل ۇندەمەيدى.

- مام، سەن اۋىرىپ قالعانسىڭ با، نەمەنە؟

- جوق، -دەيدى بۇل جاۋاپ قاتپاۋعا بولماسىن سەزىپ. –جاي... شارشادىم.

ول تاعى دا ەڭكەيىپ اناسىنىڭ بەتىنەن ءسۇيدى.

كورپەنى تارس بۇركەنىپ العانى جاقسى بوپتى.

ۇلى شىعىپ كەتتى.

الگىندە، ول ءۇن قاتقان كەزدە تاماعىنا كەپتەلگەن وكسىك ەندى شىداتپاي بارادى.

جانارىنان جاس پارلاپ جاتىر، پارلاپ جاتىر...

تەلەۆيزوردىڭ داۋسى قاتتى ەستىلىپ تۇرعاندىقتان، مۇنىڭ وكسىپ-وكسىپ جىلاعانىن ەشكىم دە بىلگەن جوق.

جىلاپ جاتىپ ەرتەڭگى تىرشىلىكتى ويلادى.

نە ىستەۋ كەرەك؟

قۇدايىم-اۋ، قاشانعا دەيىن شىدايمىن.

بۇل جۇمىستىڭ شەتى، شەگى بولا ما؟

وعان كۇندە-كۇندە جەگىلە بەرۋگە كۇش-قايراتىم جەتە مە؟ تاۋسىلامىن عوي ءبىر كۇنى.

جۇمىس، جۇمىس دەگەننەن باسقا دا نە بىلەمىن مەن بەيباق.

وسىلاردى اسىرايمىن، وسىلاردى تويىندىرامىن دەپ ءجۇرىپ-اق جەتكەن جوقپىن با جەتەر جەرىمە.

كوز جاسى كول بوپ، ەگىلىپ جاتىر.

ەرتەڭ تاعى دا سول جۇمىس، سول باياعى تىرشىلىك باستالادى.

بۇگىن سونىڭ بارىنەن ءتۇڭىلىپ، وكسىپ-وكسىپ جىلاعانىن ەرتەڭ ەشكىم دە بايقامايدى.

بىراق، جۇرەك تۇكپىرىندەگى شەردىڭ بۇرىنعىدان دا قالىڭداي تۇسەرى انىق.

ول شەر، ايتەۋىر، ءبىر كۇنى قوزعالۋى كەرەك قوي.

ايتپەسە، بۇلايشا ەبىل-سەبىل بوپ ەگىلەر مە ەدى.

ءوستىپ جاتىپ كوزىنىڭ قالاي ءىلىنىپ كەتكەنىن دە بىلمەيدى.  

 

تالداعان جانە تارجىمالاعان – نۇرعالي وراز

Abai.kz

0 پىكىر