نەگىزى بۇگىنگى رەسەيدىڭ رۋسقا تۇك قاتىسى جوق. رۋس دەگەنىمىز ۋكراينا. ونىڭ التىن بەسىگى دە سول جاقتا، كيەۆتە جاتىر.

ال قازىرگى ورىستاردى باياعىدان بەرى «موسكوۆيتتەر» دەپ اتاپ كەلگەن. 1277 جىلى مەڭلى-تەمىردىڭ بۇيرىعى بويىنشا قۇرىلعان ماسكەۋ پاتشالىعى التىن وردانىڭ ءبىر ۇلىسى عانا بولاتىن. سەبەبى، كيەۆ ءرۋسىنىڭ كەزىندەگى جىلنامالارعا كوز جىبەرسەك، وندا ماسكەۋ تۋرالى بىردە-ءبىر مالىمەت جوق. بىراق، ماسكەۋ پاتشالارى كەيىن مەملەكەت قۇرۋ ءۇشىن كۇشتى نەگىز بولۋى كەرەكتىگىن ءتۇسىنىپ، رۋس دەگەن اتاۋدى وزدەرىنە مەنشىكتەپ الدى. مۇمكىن التىن وردامەن بايلانىسىن ءبىرجولا ءۇزىپ، وزدەرىن بۇرىننان كەلە جاتقان مىقتى مەملەكەت ەتىپ كورسەتكىسى كەلگەن بولار؟! ويتكەنى 1600 جىلعا دەيىن ورىس مەملەكەتىندەگى تاريحي تۇلعالاردىڭ تۇگەلگە دەرلىگى ۇلى دالادان كەلگەندەر ەدى. اقسۇيەكتەرىنىڭ الپىس پايىزى وردالىقتار بولاتىن. سوندىقتان يۆان گروزنىيدىڭ تۇسىنان بەرى ەلدىڭ وتكەن شەجىرەسى قاتتى بۇرمالانىپ، رەسەيدىڭ تىڭ تاريحىن جازۋ باستالدى. ۋكرايناعا قىرعيداي ءتيىپ جاتقان ءبىر سەبەبى دە وسىندا جاتىر. كەڭەس ۇكىمەتى كەزىنەن بەرى «ناعىز رۋس دەگەنىمىز – موسكوۆيا» دەگەن وسى تۇجىرىمدامانى قارا حالىقتىڭ ساناسىنا قۇيۋدا. ءتىپتى دەرجاۆانىڭ تاريحشىلارى «ماسكەۋ ءرۋسى» دەگەن جاڭا تۇسىنىك تە ەنگىزدى. ماسكەۋ پاتشالىعىنىڭ ءومىر بويى وردالىقتارعا الىم-سالىق تولەپ كەلگەن قۇلاق كەستى بودانى بولعانىن تۇسىنگەن الەكسەي ءتولستويدىڭ ءوزى بۇل تۋرالى بىلاي دەپ جازعان:

«ي ۆوت، ناگلوتاۆشيس تاتارششينى ۆسلاست، ۆى رۋسيۋ ەيو نازوۆيوتە!». «موسكوۆسكايا رۋس» — ەتو يزۆراششەنيە. نە «موسكوۆسكايا رۋس»، ا «موسكوۆسكايا وردا» كاك چاست بولشوي وردى — ۆوت تاكوە وپرەدەلەنيە بىلو بى يستوريچەسكي توچنىم. زولوتايا وردا — كولىبەل روسسي. مى ناستولكو زاپلۋتالي ۆ سۆوەي وردىنسكوي يستوري، چتو نەسپوسوبنى ۋزنات ۆ ۋكراينە رۋس. مى — وردا. يمەننو ۆ تاكوي وپتيكە راسكرىۆاەتسيا پودليننىي، گلۋبيننىي سمىسل نىنەشنەگو پروتيۆوستويانيا ۋكراينى ي روسسي. ەتو پروتيۆوستويانيە رۋسي ي وردى، ناگلو سچيتايۋششەي سەبيا «رۋسيۋ»...

جولىمبەت ماكىشەۆ

Facebook-تەگى پاراقشاسىنان