دۇيسەنبى, 6 مامىر 2024
الاڭ 10064 0 پىكىر 24 قاراشا, 2015 ساعات 09:31

يدەيالار سوعىسى. باق قانداي باعىت ۇستانۋى كەرەك؟

ء«ار جالعىز» ءۇشىن كۇرەس. جايباراقاتتىق جارامايدى

تەرروريزم مەن ەكسترەميزمنىڭ تۇپكى ءمانىن ىزدەسەڭ - شوشىندىرۋ مەن شەكتەن شىعۋ. بۇل تاقىرىپتى اشۋ ءۇشىن ءبىرى بىرىنەن وتكەن نەبىر مىسالداردى ايتۋعا بولادى. بىراق ماعان وسى ماتەريالدى جازۋعا وي سالعان مىنا ءبىر فوتو قاتتى اسەر قالدىردى. 2010 جىلى انگليانىڭ «گارديان» گازەتىنىڭ جۋرناليستەرى دايىنداعان ماتەريال. بۇل نە دەپ ويلايسىزدار؟ بۇل – باعداد. باعداد قالاسىنىڭ كارتاسى. وسى كارتادا اعىلشىن جۋرناليستەرى 2003 جىلدان بەرى بولعان جارىلىستار، زورلىقپەن كىسى ءولتىرۋ جانە مەرگەندەر اتىپ ولتىرگەن جاعدايلار بولعان ورىنداردى بوياپ شىققان.

ناتيجەسى كوز الدارىڭىزدا – قىپ-قىزىل. قىزىل قان. ال بۇل كەزىندە ءمادينا ءاس ءسالام، ياعني، بەيبىتشىلىك شاھارى دەپ اتالعان شىعىستىڭ شوقتىعى بيىك، الەم وركەنيەتىنە ۇرىم مەن ىستانبولدان كەم ۇلەس قوسپاعان ءىلىم ورداسى، ىزگى حاليفتەردىڭ استاناسى بولعان ارمان قالا ەدى.

كارتاعا تاعى ءبىر قاراڭىزدارشى – مۇندا قاۋىپسىز ورىن جوق. قاۋىپسىز نۇكتە، نە بۇرىش جوق. ءبارى قاۋىپتى. نايزاعاي ءبىر جەرگە ەكىنشى رەت ۇرمايدى دەيدى عوي. بىراق تەراكت نايزاعاي ەمەس – ءبىر ورىندا بىرنەشە رەت جارىلىستار بولعان. ءبىزدىڭ تىلەك قانداي ەكەنى تۇسىنىكتى شىعار. مۇنداي قاراۋعا قورقاتىن كارتانى الدەبىر ەلدىڭ جۋرناليستەرى ءبىزدىڭ وتانىمىزدى، ەلىمىزدى مىسال قىپ قولدانعانىن قالامايمىز.

قالاۋ ءبىر بولەك، قارەكەتىمىز قانداي بولماق كەرەك؟ مەنىڭشە، بەلگىلى ساياساتتانۋشى، ۇلت جاناشىرى ەرلان قارين مىرزا ايتپاقشى، ەلىمىزدەگى ۇلتتىق پارتيانىڭ مىندەتىن اتقارىپ وتىرعان جۋرناليستەرىمىز يدەيالار سوعىسىنا ارالاسۋى قاجەت. ول قالاي دەيسىز عوي. قازىرگى باسپاسوزدە جانە الەۋمەتتىك جەلىلەردە ادامنىڭ ساناسى ءۇشىن ناعىز تارتىس ءجۇرىپ جاتىر. ساياساتكەرلەر – ەلەكتوراتتى، برەندتەر – كليەنتتەردى، انشىلەر – فاناتتاردى، دۇمشەلەر – ەرمەلەردى ىزدەيدى. سوندىقتان، ءاربىر قازاق، ءاربىر «جالعىز» ءۇشىن كۇرەس بوپ جاتقاندا، جايباراقات قاراپ وتىرۋعا بولمايدى. باياعى بەيتاراپ جۋرناليست، اقپارات جەتكىزىپ قانا قويۋشى جايلى تۇسىنىك ەسكىردى. ساپىرىلىسىپ جاتقان جاھاندانۋ كەزەڭىندە مۇلگىپ وتىراتىن بەيقامدىق كىمگە كەرەك؟

ءدىن تاقىرىبىنا ماماندانعان جۋرناليستەر كەرەك

سول تەرروريزم. سول ازعىندىق. ولار سىزگە نەيترال ەمەس. مىسالى، مىناداي جاعدايدى الىپ قارايىقشى، ءبىر كوگىلدىر سەرىگىمەن ۇيدەن شىقپاي، اللا تاعالانىڭ قاھارىنا ۇشىراعان اۋەسىمەن اينالىسسا – ول نەيترال. ەگەر ول كوشەگە شىعىپ، ماقتانىش شەرۋىن ۇيىمداستىرامىن دەسە – ەندى ول نەيترال ەمەس. سەبەبى، سەنىڭ جولىڭدى بوگەيدى، بالاڭنىڭ كوزىنە تۇسەدى، ساناسىن بىلعايدى. سول سياقتى، ءبىر لاڭكەس ءوزىن ادام اياعى جەتپەيتىن ايدالادا جارىپ جىبەرسە – نەيترال. بىراق سەنىڭ كوشەڭدە، سەنىڭ كولىگىڭنىڭ قاسىندا جارىلۋدى كوزدەسە – ول ەندى نەيترال ەمەس. قازىرگى ءجۋرناليستىڭ مىندەتى – ەستىگەن مالىمەتىن وقىرمانمەن ءبولىسۋ عانا ەمەس، بولعان وقيعانىڭ وبرازىن ءدال تاۋىپ بەرۋ.

دەمەك، اقپارات بەرۋدىڭ قاقتىعىسىندا (كونفليكت ينتەرپرەتاتسي) سانانى مانيپۋلياتسيالاۋدان امان ساقتاپ قالۋ ءۇشىن وبرازداردى اجىراتا ءبىلۋ كەرەك. ال بۇل ءۇشىن، ارينە، ءبىلىم كەرەك. بىزدە ءالى كۇنگە ءدىن سالاسىندا قازىپ جازاتىن بىلىكتى جۋرناليست، نە سوزىنە جۇرت توقتايتىن ءباتۋالى بلوگەر تاپشى بوپ تۇر. وسىدان-اق ءبىر ۇسىنىس سۇرانىپ شىعادى – ءبىزدىڭ جۋرناليستەردىڭ تەولوگيا، يسلام تاريحى، سەكتولوگيا، كونفليكتولوگيا، نوۋلەدج چەكينگ (جاڭا ءبىلىم تەكسەرۋ), فاكتچەكينگ (اقپاراتتىڭ راس-جالعاندىعىن تەكسەرۋ) بويىنشا ارنايى كۋرستار ارقىلى بىلىمدەرىن جەتىلدىرۋ جاعىن قولعا الۋ كەرەك. قازىر تاۋەلسىز جۋرناليستەرگە ارناپ «سوروس» قورى وتكىزىپ جاتقان «iMedia Project» دەگەن جوبا بار. وسى جوبا بويىنشا، جۋرناليستەر جىل بويىنا 5 اپتا، ياعني، 200 اۋديتوريالىق ساعات وقيدى، ودان تىس ءۇي جۇمىستارىن ىستەيدى، شەتەلدىك ماماندار ءدارىس بەرەدى، سوڭىندا سەرتيفيكاتىن الادى. بىزگە دە وسى تاقىلەتتەس فورماتتاعى، ءدىن تاقىرىبىنا قالام تەربەيتىن جۋرناليستەردىڭ ءبىلىمىن جەتىلدىرەتىن جوبا قاجەت.      

دايش تۋرالى بولسىن، جالپى تەرروريزم تۋرالى بولسىن، ءار باسىلىمنىڭ ءجۋرناليسى ءارتۇرلى ىزدەنەدى – بىرەۋى رەسەيلىك سايتتان قاراي سالادى، ءبىرى تۇرىك باسىلىمىنا سىلتەيدى، ەندى ءبىرى يراندىق اقپارات كوزىن قارايدى، باسقاسى اعىلشىن پرەسساسىن شولادى دەگەندەي. ءبىر تاقىرىپ، بىراق ءتورت ءتۇرلى ماتەريال شىعادى. ءتورت ءتۇرلى دەگەنىڭ - ءتورت يمپەريانىڭ كوزقاراسى. شىندىق - وسى تورتەۋىنىڭ باسىن قوسقانداعى دۇنيەنىڭ ورتاسىنان شىعۋى مۇمكىن. تاعى دا جۋرناليستەردىڭ كاسىبيلىگى دەگەن سۇراق تۋادى. الەمدىك تەرروريزم مەن ەكسترەميزم، ونىڭ ءبىزدىڭ ەلدەگى كورىنىستەرى، زاڭدىلىقتارى تۋرالى ءبىزدىڭ عالىمدار جاقسى زەرتتەۋلەر جاساپ، كىتاپتار جازىپ جاتىر. بىراق ولار عىلىمي تىلدەن كوپشىلىك اينالىمىنا، پۋبليتسيستيكاعا، جالپاق تىلگە كونۆەرتتەلمەي جاتىر. بۇل دا ءبىزدىڭ اقپاراتتىق كەڭىستىكتەگى ءبىر «اتتەگەن-اي» دەۋگە بولادى.

قوعامنىڭ بارومەترى نەنى اڭعارتتى؟ 

اقپارات سالاسىنا جاۋاپتى ورگاندار تەرروريزم مەن ەكسترەميزم بويىنشا قوعامدىق پىكىردى باقىلاۋدى، تەك باقىلاپ قويماي، كەرەك بولسا، رەتتەۋدى كۇشەيتسە دەگەن تىلەگىمىز بار. مۇنى ونسىز دا ءبارى تۇسىنەدى ەمەس پە دەسەڭىز، قوعامعا قاراڭىزدارشى – ءبىراز ادام ويىندا جانە جازۋىندا پروبلەمانى وزىنىكى جانە وزگەنىكى دەپ بولەدى. جانە بۇل پىكىر جىلدان جىلعا كوبەيىپ كەلەدى. مىسالى، گازا سەكتورىندا پالەستينالىقتار تەراكت ۇيىمداستىرسا، ء«ا، ءيزرايلدىڭ وزىنە سول كەرەك»، بولماسا، فرانتسيادا تەراكت بولسا، «ساۋاپ، كاريكاتۋرا سىزدى – ەندى تاياعىن جەسىن» دەگەندەي پسيحولوگيا. مۇنىڭ قانشالىقتى قاۋىپتى ەكەندىگىن پاريجدە، 13 قاراشادا بولعان تەراكتىلەر سەرياسىنان كەيىن ءبىزدىڭ قازاقستاندىق «فەيسبۋك» الاڭىنان بايقادىق.

الەۋمەتتىك جەلىدەگى اعايىن بەتتەرىندەگى فوتولارىن اۋىستىرۋ ارقىلى كوز الدىمىزدا ءبىر ەمەس، ونشاقتى لاگەرگە ءبولىنىپ كەتتى. ءبىرىنشى توپ – ء«بىز پاريج ءۇشىن قايعىرامىز» دەپ فرانتسيانىڭ جالاۋىن تاعىندى. وعان قارسى توپ «تۇركيادا جۇزدەن اسا ادام تەراكتىدەن قايتىس بولعاندا، ەشكىم سۋرەتىن اۋىستىرىپ، ازا تۇتپاعان ەدى. نەگە فرانتسياعا بولىسا قالدىڭ؟» دەپ قىزىل جالاۋ جابىندى. كەلەسى توپ سيريا مەن پالەستينانىڭ تۋىنا سۋرەتىن اۋىستىردى. ءتورتىنشى توپ «الەم قۇرىسىن، ءوزىم پاتريوتپىن» دەپ قازاقستاننىڭ تۋىن سالىپ جاتسا، تاعى ءبىراز ادام رەسەيدىڭ مىسىردا جارىلعان ۇشاعىن ازا تۇتىپ، رەسەيدىڭ تۋىن سالدى.

ءجاي سۋرەتتەرىن اۋىستىرىپ قانا قويعان جوق، ءبىر-ءبىرىن تىلدەپ، ايىپتاپ، شىن ومىردە تۋ ۇستاسا، قولىنان الىپ، جىرتارداي اشۋلى جاعدايدا بولدى. دەمەك، الەۋمەتتىك جەلىنى قوعامنىڭ بارومەترى دەپ الساق، ءبىراز ادامنىڭ ويىندا «تەرريتورياسىندا تەراكت بولعانى ءۇشىن ءار ەل ءوزى كىنالى» دەپ تەرروريزمدى قالىپتى جاعداي ساناپ تۇر. ەلەمەسە، وتە قاۋىپتى ۆيرۋس. كەلەسى ءبىر تۇس بولسا، ول – كونسپيرولوگيا. بىلايشا ايتقاندا، قايبىر ەلدە تەرروريزمنىڭ نە ەكسترەميزمنىڭ وقيعاسى تىركەلسە، ونى فرانتسۋزدىڭ، امەريكالىقتىڭ، ورىستىڭ ارنايى قىزمەتتەرى، ياكي، وزدەرى ۇيىمداستىردى دەگەن جالعان وي سالۋ ءبىراز ازاماتتارىمىزدىڭ ساناسىن ۋلاپ ءجۇر. مۇنداي اقپاراتتىق ينەلەر ادامداردا ايانىش سەزىمىن بولدىرماس ءۇشىن ادەيى ەگىلەدى. «انە، وزدەرى كىنالى... وزدەرى ۇيىمداستىردى، ساۋاپ بولدى» دەپ سالقىنقاندىلىققا سالادى.

دەمەك، ءبىراز ازاماتتارىمىزدىڭ ويىندا «تەراكت - قالىپتى جاعداي»، ەكىنشى ءبىر توبىندا «تەراكت بولسا، وعان وزدەرى كىنالى» دەگەن ۆيرۋستار جۇرسە، ءبىز وسىعان جول بەرىپ قويدىق دەگەن ءسوز. الەمنىڭ ءار تۇكپىرىندەگى تەرروريزم بويىنشا قازاق وسىلاي ءبولىنىپ جاتىر، قۇداي بەتىن اۋلاق قىلسىن، قازاقستاندا سونداي سۇمدىق جاعداي بولا قالسا، قالاي ءبولىنىپ كەتەدى ەكەنبىز؟.. سوندىقتان، مەملەكەتتىك ورگاندار مۇنداي سيندرومداردىڭ ءورىس الىپ كەتپەۋىنە ءجىتى كوڭىل بولسە دەيمىز.

 تەرروريزممەن كۇرەس – يسلاممەن كۇرەسۋ ەمەس

سونداي-اق، مىناعان نازار اۋدارىڭىزشى، الەمدىك ءباسپاسوز قانداي قيىن جاعداي بولسىن، قانشا ادامنىڭ ءومىرىن جالماعان تەراكت بولسىن، ىلە-شالا جاقسى، يگى مۇسىلماندار تۋرالى فاكتىلەردى تاۋىپ بەرەدى. پاريجدەگى 13 لاڭكەستىك وقيعانى الىڭىز. ونداعان مىڭ ادام تولىپ تۇرعان ستاديوندى تەرروريستەر جارىپ جىبەرەر مە ەدى، سيريالىق قاراۋىل زاۋر لاڭكەستى بيلەتى بولسا دا، ستاديونعا كىرگىزبەدى. بەيبىت ادامدار الگى زاۋردان قاشامىن دەپ ءجۇرىپ، ستاديوننىڭ سىرتىندا جارىلدى. تاعى ءبىر جارىلىپ ولگەن لاڭكەستىڭ بۇرىنعى ايەلى سۇحبات بەرىپ، ول ەشقانداي دا مۇسىلمان بولعان جوق، تۇرمەدە وتىرعان، ناشانى كوپ شەگەتىن، اتا-اناسىن تىڭدامايتىن دەپ اشىعىن ايتتى.

وسىنداي جاعدايلاردى باسقا دا وقيعالاردان سوڭ ءجيى وقيمىز، ءجيى بايقايمىز. ايتالىق، تەراكتىدە ەۆرەي جاراقات السا، وعان اراب-دارىگەر وپەراتسيا جاسادى، بولماسا، ءبىر جارىلىس كەزىندە كىشكەنتاي ەۆرەي قىزىن اراب بالاسى ءوز دەنەسىمەن جاۋىپ قالدى دەگەن وقيعالاردى بىلەمىز. وسىنداي جان ۋاتار جايتتاردىڭ ەستە قالۋى تاعى دا سول مەديانىڭ كۇشىنەن...

ءبىر قاراعاندا، مۇنىڭ ءبارى بىزگە ءوز-وزىنەن بوپ جاتقانداي كورىنەدى. نەگىزى، بۇل اشۋلى جاق بارلىق زۇلىمدىققا مۇسىلمانداردى كىنالى دەپ كورمەس ءۇشىن، قارىمتا اگرەسسيا بولماس ءۇشىن جاسالىناتىن مەملەكەتتىك ۇگىت-ناسيحاتتىڭ ءبىر بولىگى. بۇل كەيدە تۇسىنىكسىز بولۋى مۇمكىن، بىراق بىزدە دە وسىنداي اقپاراتتىق ساياساتتىڭ جۇيەسى جاسالۋى كەرەك. مىسالى، ەلىمىزدىڭ باتىس ايماقتارىندا ءدىن اتىن جامىلعان ءتۇرلى كەلەڭسىز جاعدايلاردان كەيىن قاراپايىم حالىقتىڭ اراسىندا بالاسىن قۇداي قوسقان كورشىسى يمام بولسا دا، اۋىل مەشىتىنە جىبەرۋگە قورقاتىن فوبيا پايدا بولدى. قىزى ورامال تاعامىن دەسە، قورقىپ، تۋىسى ناماز وقىسا، حالىق جاۋى سياقتى كورەتىن بولدى. بۇل جەردە اعايىننىڭ ەشقانداي دا كىناسى جوق. ءبىز الگىندەي اگرەسسيانى دۇرىس باعىتتا باسەڭدەتۋ، ونىڭ شىن قۇندىلىقتارعا تيىسۋگە ۇلاسىپ كەتپەۋىن باقىلاۋىمىز  كەرەك. ەلباسىمىز نۇرسۇلتان نازارباەۆ تا كەزىندە تەرروريزممەن كۇرەسەمىز دەپ يسلاممەن كۇرەسىپ كەتپەۋ كەرەكتىگىن قاداپ تاپسىرعان بولاتىن.

 ۋلى وققا قارسى ايلا قىلدىق پا؟

بىلتىر دايش-تىڭ قۇرامىندا سيريادا جۇرگەن قازاق بالالارىنىڭ ۆيدەوسى جاريالانعاندا، ءبارىمىزدىڭ جۇرەگىمىز قان جىلادى. سوندا ءبىر قارشاداي بالا «مۇندا نە ىستەپ جۇرسىڭدەر؟» دەگەندە، ء«بىز قازىر ءتاجۋيد جاتتاپ، سيرا وقىپ جاتىرمىز» دەپ ارى قاراي «كاپىرلەردى» ءولتىرۋ تۋرالى جوسپارىن ايتادى ەمەس پە؟ بالعا ۋ تامىزعان سەكىلدى ارام ويلىلار ءدىنىمىز يسلامنىڭ ءتاجۋيد (قۇراندى قاتەسىز دۇرىس وقۋ), سيرا (پايعامبارىمىز مۇحاممەدتىڭ (س.ع.س) ونەگەلى ءومىرى) سەكىلدى اسىل نەگىزدەرىن ايتۋ ارقىلى باسقالاردى ىنتىقتىرۋدى كوزدەگەنى انىق. بىراق ءبىز وزىمىزگە قاراي اتىلعان ۋلى جەبەلەرگە قارسى ايلا قولداندىق پا؟ زۇلىمدىقتىڭ بەينەسىنەن ءتاجۋيد پەن سيرانى قۇتقارا الدىق پا؟ ونى كورگەن، نە ۇزىنقۇلاقتان ەستىگەن تالاي اتا-انا «قۇران جاتتاۋ، پايعامبار (س.ع.س) مەن ساحابالار ءومىرىن ءبىلۋ ادامدى مالشا باۋىزدايتىن تەرروريستەردىڭ ءىسى ەكەن» دەپ، بالاسىن مەدرەسەدەن توسقان شىعار؟ مەشىتكە جۇما نامازىن وقۋعا جىبەرمەگەن بولسا شە؟ كىم بىلەدى؟

كىم بىلەدى دەگەننەن شىعادى، جالپى تەرروريزم مەن ەكسترەميزم ماسەلەسىندە الەۋمەتتانۋشىلاردىڭ ەڭبەگىن ءالى دۇرىس پايدالانباي كەلە جاتىرمىز. الەمدىك پەۆ ۇيىمىنىڭ پاريجدەگى تەراكتىدەن كەيىن 11 مۇسىلمان ەلىندە جۇرگىزگەن الەۋمەتتىك ساۋالناماسىنىڭ قورىتىندىسىمەن تانىسقان ەدىم. سوندا مۇسىلمان قاۋىمنىڭ ءبارى دەرلىك دايش-تى قولدامايتىنىن دالەلدەپ شىققان. قۇداي ساقتاسىن، بىراق توتەنشە جاعداي بولا قالسا، قوعامدىق پىكىردى قانشالىقتى باقىلاي الامىز؟

سۇرانىستا – وتباسى قۇندىلىعى

جاقىندا الماتىدا مەدياقۇرىلتاي دەگەن جۋرناليستەردىڭ ۇلكەن كونفەرەنتسياسى ءوتتى. سوندا «گاللاپ مەديا ازيا» رەيتىنگتىك كومپانياسى قازىرگى اۋديتوريانىڭ قاي باق-قا قانشا ۋاقىت جۇمسايتىنىن ەسەپتەپ شىعارىپتى. سوندا قازاقستاندىقتاردىڭ 3 پايىزى ۋاقىتىن گازەت وقۋعا جۇمساسا، 17 پايىزى راديو تىڭداۋعا، 25 پايىزى ينتەرنەت قاراۋعا، ال 55 پايىزى تەلەديدار كورۋگە جۇمسايدى ەكەن. جۋرناليستيكانىڭ اقپارات بەرۋ، قىزىقتاندىرۋ جانە اعارتۋشىلىق دەگەن ءۇش تارماعى بولسا، سول اعارتۋشىلىق باعىتىندا «اسىل ارنا» تەلەارناسى ءبىراز جوبانى ماقسات ەتىپ وتىر. كورەرمەنگە ءوزىنىڭ بويىندا ونسىز دا بار، بىراق ۇزاق ۋاقىتقا سوزىلعان وتارشىلىلدىق ەزگىدەن كەيىن قالعىپ كەتكەن كەيبىر قاسيەتتەرىن وياتۋ ماقساتىندا اتا-بابامىزدىڭ جولى، ونىڭ يسلاممەن قابىسقان داستۇرلەرى، دىلىمەن ساباقتاستىق نەگىزدەرى، وتباسى قۇندىلىقتارى، ءبىلىم-عىلىم كوكجيەگىن كەڭەيتۋ، جاڭاشىلدىققا قۇمارلىقتىڭ داندەرىن ەگۋىمىز قاجەت.

 

«اسىل ارنانىڭ» الەۋمەتتىك جەلىلەردەگى اقپارات سۇرانىسىن زەرتتەگەن ەدىك. سوندا وقىرماندارىمىزدىڭ 19 پايىزى رۋحاني كونتەنتكە قىزىقسا، 34 پايىزى ءدىني تاقىرىپ ىزدەيتىنىن ايتقان، باسىم كوپشىلىگى (44 پايىز) وتباسىلىق مازمۇنداعى دۇنيەلەردى ىزدەپ، سول باعىتتاعى ماقالالار مەن بەينەماتەريالدار بولسا، كورەر ەدىك دەگەن كوڭىلىن ءبىلدىرىپتى.

ەسكەرسەڭىز، ەلباسىمىزدىڭ ءوزى قارتتارعا قولعابىس جاساۋ، اتا-انا قادىرىنە جەتۋ، بالالاردى جەتىم ەتپەۋ، سول ارقىلى تولىق وتباسى قۇرۋ جانە قالىپتاسىرۋ جايىن كوپ ايتىپ كەلەدى. بۇل سوزدەردىڭ ءمانىسىن راسىمەن تۇسىنسەك، تەرروريزم مەن ەكسترەميزم يدەياسىنا وتباسى قۇندىلىقتارى ارقىلى تويتارىس بەرە الامىز دەگەن ويدامىن. اناسىنىڭ ۋىزىنا جارىپ، اكەسىنىڭ الاقانىنىڭ جىلۋىن سەزىنىپ، اتاسىنا الاڭسىز ەركەلەپ، اجەسىنەن ەرتەگى ەستىپ بوي تۇزەگەن جاننان ەشقاشان قورشاعان ورتاعا زيانكەس ادام شىقپايدى.

مەملەكەتىمىز تەرروريزم مەن ەكسترەميزممەن كۇرەستە جانە ونىڭ الدىن الۋدا زور كۇش جۇمساپ كەلەدى. قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسى دا ۇلتتى ءبىر دىڭگەكتىڭ اينالاسىنا ۇيىستىرۋ جولىندا ورتا ازيالىق ءدىني مەكتەپكە باسا ماڭىز بەرىپ وتىر. سوندىقتان، بىزدەرگە، باق سالاسى قىزمەتكەرىنە ءوزىمىز جاقسى بىلەتىن ءىستى ودان ءارى جاقسى اتقارا تۇسۋدەن ارتىق امال جوق. ونىڭ ۇستىنە ەلباسىمىز نۇرسۇلتان نازارباەۆ اقپارات الۋ تۋرالى جاڭا زاڭعا قول قويىپ، جۋرناليست قاۋىمنىڭ جۇمىسىن تاعى ءبىر جەڭىلدەتىپ بەردى.

اتقارىلعان ءىس از ەمەس. ەندى جاڭا دەڭگەيدە، جاڭا ساپادا جالعاستىرۋ قاجەت.

مۇحامەدجان تازابەك،

رەسپۋبليكالىق «اسىل ارنا» تەلەارناسىنىڭ باس ديرەكتورى،

قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى.

 

Abai.kz

 

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

قۇيىلسىن كوشىڭ

باس گازەت ورالماندارعا نەگە شۇيلىكتى؟

ءالىمجان ءاشىمۇلى 1463
ادەبيەت

«سولاي ەمەس پە؟»

عابباس قابىشۇلى 1318
قوعام

دوس كوپ پە، دۇشپان كوپ پە؟

ءابدىراشيت باكىرۇلى 1071
ەل ءىشى...

ۇلتتىق بىرەگەيلەنۋ: قانداستاردىڭ ءرولى قانداي؟

ءومارالى ادىلبەكۇلى 1119