جۇما, 3 مامىر 2024
انە، كوردىڭ بە؟ 5363 0 پىكىر 26 ماۋسىم, 2014 ساعات 11:57

قاجىمۇقان عابدوللا. ايۋ اۋناپ ءتۇستى

“ورىستاردى قورعايمىز” دەگەن سىلتاۋمەن رەسەيدىڭ قازىرگى باسشىسى ۆلاديمير پۋتين بيىلعى جىلدىڭ باسىندا تاۋەلسىز، بەيبىت ەل ۋكراينادا، الدىمەن، بيلىكتە قوقان-لوققى ۇيىمداستىرىپ، اقىرىندا، “مايداندى” تۇزاقتاۋعا شاماسى كەلمەسىنە كوزى انىق جەتكەننەن كەيىن، ءوزى قۇرعان قاقپانعا ءوزى تۇسە جازداعان سوڭ، “ۋكراينانى تۇگەلدەي باعىندىرىپ الۋ” دەپ اتالاتىن العاشقى جوسپارىنان باس تارتىپ، 1 ناۋرىزدا فەدەراتسيا كەڭەسىنىڭ كەلىسىمىمەن قىرىمعا مۇزداي قارۋلانعان ورىس اسكەرىن جىبەرىپ، “حالىقتىڭ قالاۋى” دەيتىن وتىرىك سىلتاۋمەن ورىس تەڭىز فلوتىنىڭ التىن ورداسى قىرىم تۇبەگىن رەسەيگە زورلىقپەن قوسىپ الدى. بىراق، ەسى ءبۇتىن، ساناسى سەرگەك ءبىر دە ءبىر ۋكرايننىڭ قىرىمدى ورىستىكى دەپ ەشقاشان سانامايتىندىعى ساڭلاۋىنا جەتكەندە، ءبارى كەش ەدى...

ەۆرووداق پەن اقش ورىستىڭ باسقىنشىلىعىنا قارسى ساياسي-ەكونوميكالىق شەكتەرۋلەر جاسادى. ورىس بيزنەسمەندەرىنىڭ شەتەلدەگى قارجىلارىنا قۇلىپ سالىنا باستادى. مۇنىڭ ءوزى ورىس ەكونوميكاسىنىڭ قۇلدىراۋىنا عانا ەمەس، ەلدەگى ىسكەر قاۋىمداستىقتىڭ نارازىلىعىنا اكەلىپ سوقتى. ارينە، ەشكىم دە ءوزىنىڭ جىلدار بويى تىرنەكتەپ جيناعان قازىنا-بايلىعىنان ءبىر ادامنىڭ قاتەسى مەن قۇرعاق بەدەلى ءۇشىن ايىرىلىپ قالعىسى كەلمەيدى. سوندىقتان، ۋكراينانىڭ جاڭا جەتەكشىسى پەتر پوروشەنكونىڭ ەلدىڭ بارلىق ايماقتارىندا جەتى كۇن بويى قارۋلى قاقتىعىستاردى مۇلدەم توقتاتىپ، جاعدايدى بەيبىت شەشۋدىڭ 15 ناقتى قادامدارىنان تۇراتىن جوسپارىن ۇسىنعاندا، رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتين جەردەن جەتى قويان تاپقانداي قۋانىپ كەتىپ، ءوزىنىڭ 1 ناۋرىزداعى باسقىنشىلىق قاۋلىسىنىڭ كۇشىن جويۋ تۋرالى فەدەراتسيا كەڭەسىنە ءوتىنىش جازدى.

“ساسقان ۇيرەك ارتىمەن سۇڭگىپ”، ءجۇنى جىعىلىپ، جىگەرى قۇم بولعان كەشەگى “وركوكىرەك” ورىس باسىلىمدارى: “ۋكراينادا قارۋلى كۇشتەر قولدانۋدان باس تارتۋ تۋرالى شەشىم – رەسەيدىڭ بەدەلىن كۇرت ءوسىردى”، “ۋكراينا مەن دۇنيەجۇزى ءپۋتيننىڭ قارۋلى كۇشتەر قولدانۋدان باس تارتۋ تۋرالى شەشىمىن قۋانىشپەن قابىلدادى”، “ۋكراينا پرەزيدەنتى پەتر پوروشەنكو ۆلاديمير ءپۋتيننىڭ مالىمدەمەسىن “ۋكراينانىڭ شىعىسىنداعى شيەلەنىستى رەتتەۋدىڭ جوسپارىن قولداعان تۇڭعىش ناقتى قادام” دەپ باعالادى”، “كيەۆ بۇل مۇمكىندىكتى ۋىسىنان شىعارىپ الماۋى كەرەك”، “پراۆىي سەكتور” توبىن تولىق قارۋسىزداندىرماي – بەيبىتشىلىك تۋرالى ارمانداۋ تىم ەرتە”، “”مايدان” تاراماي – مامىلە باستالمايدى” دەپ ۇرانداتىپ-جالاۋلاتىپ شىعا كەلدى...

ۋكراينا پرەزيدەنتى پەتر پوروشەنكونىڭ باياندى باستاماسىن ءوز پايداسىنا شەبەر اسىرا بىلگەن ۆلاديمير پۋتين وسىناۋ تاماشا مۇمكىندىكتى ءساتتى پايدالانىپ، ءبىر-اق كۇندىك رەسمي ساپارمەن اۆسترياعا بارىپ، ۋكراينا داعدارىسى جايىندا تەك باسىن يزەپ، ەڭ باستىسى، “وڭتۇستىك اعىن” (“يۋجنىي پوتوك”) گاز قۇبىرىنىڭ قۇرىلىسى جونىندەگى كەلىسىمگە قول قويىپ قايتتى.

قۋاتتىلىعى 63 ميلليارد كۋبومەترلىك رەسەيدەن بولگارياعا دەيىن سوزىلاتىن “وڭتۇستىك اعىن” گاز قۇبىرىن قارا تەڭىزدىڭ تابانىنا سالىنۋ جوسپارلانعان. اۆستراليالىق بولىمشەنىڭ وتكىزۋ مۇمكىندىگى جىلىنا 30-32 ميلليارد كۋبومەتردى قۇرايدى. كوگىلدىر وتىن ودان ءارى قاراي ەۋروپانىڭ بىرنەشە ەلدەرىنە تارايتىن بولادى. اقش اتالعان جوبانىڭ جۇزەگە اسپاۋىنا بار كۇش-قايراتىن سالىپ جاتىر. ويتكەنى، ورىس بيلىگىنىڭ قاشاندا قاسىقتان قىسىپ، قاپىدا “قانجار سالاتىنىن” بىلەدى...

ءسوز جوق، ۋكراينا مەن رەسەي اراسىنداعى جىلىمىق جاعىمدى ناتيجەلەرىن بەردى. ورىس سومىنىڭ باعامى اقش دوللارىنا شاققاندا 30 تيىنعا ءوسىپ، بۋىنى بەكي ءتۇستى. الايدا، ۋكراينانىڭ بۇرىنعى پرەزيدەنتتەرى لەونيد كراۆچۋكتىڭ، لەونيد كۋچمانىڭ جانە ۆيكتور يۋششەنكونىڭ رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير ءپۋتيننىڭ اتىنا حات جازىپ، ۋكرايناعا قارسى قاتىگەزدىك ارەكەتتەرىن توقتاتۋدى تالاپ ەتۋىنىڭ ارتىنشا، ەۋرووداق ماسكۋدەن ۋكرايناعا “قارۋ-جاراقتار مەن باسكەسەرلەر جىبەرۋ تاسقىنىن” توقتاتپاسا، ەكونوميكالىق قىسىمنىڭ كۇشەيە تۇسەتىندىگىن ەسكەرتتى.

قالاي بولعاندا دا، كۇللى الەم قارسى شىعىپ، تەرىس قاراعان ورىس­تىڭ قىرى جوق قىرسىق ايۋى امال­سىز­دان اۋناپ تۇسۋگە ءماجبۇر بولدى...

 

Abai.kz

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

قۇيىلسىن كوشىڭ

باس گازەت ورالماندارعا نەگە شۇيلىكتى؟

ءالىمجان ءاشىمۇلى 917
ادەبيەت

«سولاي ەمەس پە؟»

عابباس قابىشۇلى 767
قوعام

دوس كوپ پە، دۇشپان كوپ پە؟

ءابدىراشيت باكىرۇلى 598
ەل ءىشى...

ۇلتتىق بىرەگەيلەنۋ: قانداستاردىڭ ءرولى قانداي؟

ءومارالى ادىلبەكۇلى 613