دۇيسەنبى, 29 ءساۋىر 2024
جاڭالىقتار 5765 0 پىكىر 6 تامىز, 2014 ساعات 17:38

ەر جانىبەك باتىرعا ارنالعان جىر ءمۇشايراسى مارەگە جەتتى

ەر جانىبەك ءباھادۇردىڭ 300 جىلدىق تويىنا ارناپ شقو اكىمشىلىگى جاريالاعان الامان جىر بايگەسى مارەسىنە جەتتى. ءمۇشايرادا ەلىمىزدىڭ بەلگىلى اقىندارىنان باستاپ، جاس تالانتتارعا دەيىن باق سىناستى. جىر دوداسىندا سەكسەننەن استام ۇمىتكەردىڭ قاتارىندا موڭعوليادان، قىتايدان تانىمال اقىنداردىڭ بولۋى ءمۇشايرا دەڭگەيىن كوتەرىپ، اۋقىمىن كەڭەيتە ءتۇستى.

بايگە قورجىنىنا كەلىپ تۇسكەن تۋىندىلاردىڭ ىشىندە باتىر بولمىسىن جان-جاقتى سومداعان كولەمدى پوەمالار دا، تولىمدى تولعاۋلار دا، ورنەكتى ولەڭدەر دە بولدى. الايدا، بايگە جەڭىمپازدارىن انىقتاۋ قازىلار القاسىنا وڭاي بولمادى. سەبەبى كوپشىلىك اقىندار باتىرعا قاتىستى كونە اڭىزداردىڭ اياسىنان شىعا الماي، تاريحي وقيعالاردى بايانداۋدان اسا الماي، ءبىرىن ءبىرى قايتالاۋعا ۇرىنعان. ايتالىق، كوكدونەن مەن اق تۋعا قاتىستى ولەڭدەردىڭ ءوزى 30-دان استى. ساراپشىلار مۇنداي ءبىرسارىندى ولەڭدەردىڭ ىشىنەن تاڭداۋلىلارىن عانا سۇرىپتاپ الدى. ەر جانىبەكتىڭ تاريحي تۇلعاسىن جىرلاي وتىرىپ، بۇگىنگى كۇننىڭ بيىگىنەن ءسوز ايتا بىلگەن، زامان تىنىسىن، قوعام كەلبەتىن تەرەڭنەن قوزعاعان كوركەم تۋىندىلاردى باستى نازاردا ۇستادى.

سونىمەن، بىلىكتى عالىمدار مەن تانىمال اقىنداردان قۇرالعان، قر مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى، اقىن نەسىپبەك ايتۇلى توراعالىق ەتكەن قازىلار القاسى ساراپتاپ سارالاي كەلە تومەندەگىدەي ۇيعارىمعا كەلدى:

باس جۇلدەنى (تەمىر تۇلپار) – «ەرلىك جىرى» اتتى ولەڭىمەن قازاقتىڭ ارقالى اقىنى، الاش سىيلىعىنىڭ يەگەرى ءجۇرسىن ەرمان جەڭىپ الدى.

ءبىرىنشى ورىن الماتىلىق تانىمال اقىن باقىتبەك ءبامىشۇلىنىڭ «رۋح جىرى – ەر جانىبەك» پوەماسىنا بەرىلدى.

ەكىنشى ورىنداردى «ەر جانىبەك» ولەڭىمەن وسكەمەندىك ازامات تاسقارا جانە «جانىبەك – ەر جانىبەك – بي جانىبەك» داستانىمەن جەزقازعاندىق كەنجەباي احمەتوۆ ەنشىلەدى.

ءۇشىنشى ورىنداردى موڭعوليالىق سۇراعان راحمەتۇلى «جارقا ەلبرۋسى»، «كيە» اتتى ولەڭدەرى ءۇشىن، استانالىق اقبەرەن ەلگەزەك «ەر جانىبەك، ەر جانىبەك!» تولعاۋى ءۇشىن، وسكەمەندىك اسكەرحان اقتاي «قىرلاۋلى نايزا قولعا العان» تولعاۋى ءۇشىن يەلەندى.

ىنتالاندىرۋ سىيلىقتارى شقو-تىق ايجارىق ءابىلحاسىموۆتىڭ «ەل قورعانى – ەر جانىبەك» پوەماسىنا، ماڭعىستاۋلىق جاس اقىن ەدىلبەك دۇيسەنوۆتىڭ «ەر جانىبەك» تولعاۋىنا، استانالىق باۋىرجان قاراعىزۇلىنىڭ «ەر جانىبەك رۋحىنا» ولەڭىنە، اتىراۋلىق ءاليا داۋلەتباەۆانىڭ «جانىبەكتىڭ اق تۋىن جوقتاۋ» ولەڭىنە، الماتىلىق ماقسۇتحان باركول-دالەيدىڭ «ارۋاعىڭ اۋناسىن» تەرمە-تولعاۋىنا بۇيىردى.

سونىمەن بىرگە سەمەي قالاسىنىڭ اكىمى ايبەك كارىموۆ، شاكارىم اتىنداعى سەمەي مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتى جانە «ەر جانىبەك» قورى تاعايىنداعان ارنايى سىيلىقتاردى ەگەۋحان مۇحاماديقىزى (شقو), قايرات كامەي (قحر), ەرلان ءجۇنىس (استانا), ادالبەك اقماديۇلى (الماتى), تولىباي ابىلاەۆ (قىزىلوردا) قاتارلى اقىندار قانجىعاسىنا بايلاندى.

جۇلدەگەرلەردى ماراپاتتاۋ ءراسىمى وسكەمەن قالاسىندا وتەدى. ۋاقىتى قوسىمشا حابارلانادى.

 

اباي-اقپارات

 

0 پىكىر