"تۇركىستان" گازەتى جانىنان قۇرىلعان "الداسپان" اشىق پىكىرسايىس الاڭىنىڭ كەزەكتى وتىرىسى ءوتتى. تاقىرىپ: «ورالماندار: تۇراقتى تىركەۋ نەگە قيامەت قايىمعا اينالدى».

وتىرىسقا الماتى قالالىق مەملەكەتتىك ەڭبەك ينسپەكتسياسى جانە كوشى-قون باسقارماسىنىڭ ءبولىم باسشىسى كۇلسىن ىسقاقوۆا، الماتى قالالىق كوشى-قون پوليتسياسى باسقارماسىنىڭ ينسپەكتورى، پوليتسيا پولكوۆنيگى ءلاززات مۇحيتوۆا، دۇنيەجۇزى قازاقتارى قاۋىمداستىعى ۇيلەستىرۋ ءبولىمىنىڭ جەتەكشىسى بوتاگوز ۋاتحان،  ورالمانداردىڭ «جەبەۋ» قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ باس حاتشىسى راحىم ايىپ، وسى ۇيىمنىڭ مۇشەسى بازارالى ءارىپ جانە تۇراقتى تىركەۋدىڭ شىرعالاڭى شارشاتقان ءبىر توپ ورالمان قاتىستى.

جينالىستى باستاعان جۋرناليست كولباي ادىربەكۇلى بۇگىنگى ۋكراينادا بولىپ جاتقان جاعدايلاردى تىلگە تيەك ەتىپ، رەسەيدىڭ سوڭعى كەزدەرى كوزسىز جۇرگىزىپ جاتقان قيتۇرقى ساياساتىنان قازاقستاننىڭ دا قالتارىستا قالمايتىنىن ەسكەرتتى. سوندىقتان، تاۋەلسىزدىكپەن بىرگە باستالعان، ەلباسى ءوزى بۇيداگەر بولعان «قازاق كوشىنىڭ» قازىرگىدەي بەيبىت زاماندا ەش سەبەپسىز توقتاتىلۋىنا جول بەرمەي، «ۇلى كوشتى» قايتا جانداندىرۋ كەرەكتىگىنە توقتالدى. ول ءۇشىن ەڭ الدىمەن اتاجۇرتقا ورالعان قانداستارىمىزدىڭ قۇجات ماسەلەسىن رەتتەپ، ولاردىڭ ازاماتتىق الۋىن جەڭىلدەتۋ قاجەتتىگىن ايتتى.

جۋرناليست ەسەنگۇل كاپقىزى بۇگىنگى تاڭدا ورالماندار ماسەلەسىنىڭ ۋشىعىپ تۇرعانىن، اسىرەسە ولاردىڭ تۇراقتى تىركەلۋ، ازاماتتىق الۋ جۇمىستارىنىڭ مۇلدەم قيىنداعانىن ورتاعا سالدى. سونداي-اق، وسى وتىرىسقا شاقىرىلعان الماتى وبلىستىق كوشى-قون پوليتسياسىنىڭ مۇنداي تاقىرىپتان ءۇزىلدى-كەسىلدى باس تارتقاندىعىن ايتتى. ءتىپتى اتالعان ورىننىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى دە ات-تونىن الا قاشىپ،  ىشكى ىستەر مينيسترلىگىنە سىلتەگەن.

ال وزدەرىنىڭ قۇجات دايىنداۋداعى مىڭ سان كەدەرگىلەرىن ايتقالى كەلگەن ورالمان اعايىننىڭ كوبى سول الماتى وبلىستىق كوشى-قون پوليتسياسىنان كورەسىنى كورىپ وتىرعاندىعىن جايىپ سالدى. بىراق قۇزىرلى ورىننان قۇلاق اساتىن ءبىر ادام كەلگەن جوق. ەسەسىنە ونىڭ بارىنە الماتى قالالىق كوشى-قون پوليتسياسىنىڭ وكىلى مەن الماتى قالالىق مەملەكەتتىك ەڭبەك ينسپەكتسياسى جانە كوشى-قون باسقارماسىنىڭ ءبولىم باسشىسى كۇلسىن ىسقاقوۆانىڭ جاۋاپ بەرۋىنە تۋرا كەلدى. سويتسەك، ماسەلەنىڭ ءتۇپ-توركىنى ەلىمىزدىڭ زاڭ-زاكونىندە بولىپ تۇر ەكەن. ورالمان اعايىننىڭ تۇراقتى تىركەۋگە تۇرۋ، ازاماتتىق الۋ جۇمىستارىنىڭ تىزگىنىن ءبىزدىڭ ەل قىتاي بيلىگىنە ۇستاتىپ قويىپتى. ياعني، سولار رۇقسات بەرسە عانا نەمەسە ءوز ازاماتتىعىنان شىعارسا عانا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتىعىن الا الادى.

ەندى قاراڭىز، قىتاي زاڭىندا «شەتەل ازاماتتىعىن العان ادامنىڭ قىتاي ازاماتتىعىنان اۆتوماتتى تۇردە شىعارىلاتىنىن» جانە «قىلمىس ىستەگەن ادامدارعا پاسپورت بەرلىمەيتىنىن» تايعا تاڭبا باسقانداي ەتىپ جازعان. ءبىزدىڭ ۇكىمەت بولسا تۋرا وسى ەكى انىقتامانى سۇراپ الەك. قيتۇرقى قۇجاتتىڭ سوڭىندا جۇرگەن قانداستارىمىزدىڭ ىشىندە بۇگىن-ەرتەڭ نارەستەلى بولايىن دەپ وتىرعان كەلىنشەك، اتا ساقالى اۋىزىنا تۇسكەن قارت، ۋنيۆەرسيتەتتى ەندى تامامداعان جاستار بار. ءتىپتى بۇكىل وتباسى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتى بولا تۇرا جالعىز ادامدى قۇجاتتىڭ ارتىنان ساندالتقان كوشى-قون پوليتسيسىنان نە سۇرايسىز؟

ايتا كەتەرلىگى، بيىلعى 20 ناۋىرىزدا  ۇكىمەت №248 ارناۋلى قاۋلى قابىلداپتى. وندا ورالمانداردى قابىلداۋعا اقمولا، اتىراۋ، شىعىس قازاقستان، باتىس قازاقستان، قوستاناي، پاۆلودار، سولتۇستىك قازاقستان سىندى 7 وبلىستىڭ ءتىزىمى كورسەتىلگەن. بىراق ولاردى قابىلداۋ ءتارتىبى، ورالمانداردىڭ قۇجات ماسەلەسى جونىندە ءالى كۇنگە اشىپ ەشتەڭە جازىلماعان.

الماتى قالالىق كوشى-قون پوليتسياسى باسقارماسىنىڭ ينسپەكتورى، پوليتسيا پولكوۆنيگى ءلاززات مۇحيتوۆانىڭ ايتۋىنشا، قۇقىق قورعاۋ قىزمەتكەرلىرىنىڭ ورالمانداردىڭ ازامتتىق الۋىنا ەش قارسىلىعى جوق. تەك زاڭ نورمالارى دۇرىستالىپ، شەتەلدىكتەرگە قولدانىلاتىن ءتارتىپ «ەتنيكالىق قازاقتارعا قولدانىلمايدى» دەلىنسە، ءبارى شەشىلەدى. شىندىعىن ايتقاندا قازىرگى كۇندە اتاجۇرتىنا ورالعان ەتنيكالىق قازاقتاردان گورى تمد اۋماعىندا تۇراتىن وزگە ۇلت وكىلدەرىنىڭ قازاقستان ازاماتتىعىن الۋى الدەقايدا جەڭىل ەكەن. ال «جەبەۋ» قورىنىڭ وكىلدەرى راحىم ايىپۇلى مەن ءبازارالى ءارىپۇلىنىڭ پىكىرىنشە، ءماسىموۆ ۇكىمەتى كەزىندە قابىلدانعان «قازاققا قارسى قاۋلىلار» احمەتوۆ ۇكىمەتى كەزىندەدە قايتالانىپ وتىرعان كورىنەدى. ءتىپتى ءدال وسى ورالماندار ماسەلەسىندە ءبىزدىڭ مەملەكەت حالىقارالىق كونۆەنتسيالاردى دا بەلدەن باسىپ وتىرعان سياقتى. ويتكەنى ءبولىنىپ-جارىلعان وتباسى وكىلدەرى تۋرالى ارنايى حالىقارالىق بەلگىلەمە بار. ءبىزدىڭ ەل سونىڭ ءوزىن ورىنداماي وتىر.

ەڭ وكىنشتىسى، ءوز كۇشىمەن وتانىنا ورالعان، ءوز كۇشىمەن ءۇي العان، ءوز كۇشىمەن نانىن تاۋىپ جاتقان قازاقتارعا ءبىر جاپىراق «ازاماتتىق كۋالىكتى» قيماۋ – بۇگىنگى قازاق بيلىگىنىڭ ماڭدايىنا باسىلار قارا تاڭبا. قازاققا ەرەگەسكەندەي جىل سايىن قازاقستان ازاماتتىعىن العان وزگە ۇلت وكىلدەرىنىڭ كوبەيگەنىن كەيبىر دەرەككوزدەرى راستاپ وتىر. بۇل نەنىڭ ايعاعى؟ قايدا بارا جاتىرمىز؟  

حازىرەت ءابدىلدا

Abai.kz