جەكسەنبى, 12 مامىر 2024
جاڭالىقتار 2664 0 پىكىر 8 جەلتوقسان, 2009 ساعات 05:03

امانگەلدى نەگە ات اۋىستىردى؟

ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك قىزمەتىنىڭ باسشىلىعىندا كەزەكتى رەت اۋىس-ءتۇيىس بولدى. تاياۋدا عانا ۇزىنقۇلاقتان تاراعان اڭگىمە راسقا اينالىپ، امانگەلدى شابدارباەۆ پرەزيدەنتتىڭ كەڭەسشىسى بولىپ تاعايىندالدى. ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك، ينسايدەرلىك اقپارات كوزدەرىنەن  «شابدارباەۆ پرەزيدەنت نازارباەۆتىڭ قابىلداۋىنا كىرە الماي ءجۇر ەكەن، كىرە قالسا ءوتىنىش جاساپ قىزمەتىنەن كەتپەك كورىنەدى» دەگەن  ءسوز تاراعان بولاتىن.

2006 جىلدان بەرى ۇقك-ءنى باسقارىپ كەلە جاتقان 59 جاستاعى گەنەرال-لەيتەنانت شابدارباەۆتىڭ قىزمەتىنەن نە ءۇشىن بوساعانى تۋرالى رەسمي اقپاراتتان وزگە ناقتى مالىمەت جوق. الايدا، ۇقك مەن قارجى پوليتسياسىنىڭ اراسىنداعى تەكە-تىرەس شابدارباەۆتىڭ «تۇبىنە جەتتى» دەپ بولجام جاساۋعا كەلەتىن سياقتى. ويتكەنى، ۇقك قىزمەتكەرلەرى مەن قارجى پوليتسياسىنداعىلار ءبىر-ءبىرىن اڭدىپ، ءبىر-ءبىرىنىڭ قالتاسىنا ەسىرتكى زاتتارىن سالىپ جىبەرىپ كوپتەن بەرى ىرعاسىپ كەلەدى. ال، قارجى پوليتسياسىنىڭ ارجاعىندا پرەزيدەنت نازارباەۆتىڭ سىرالعى دوسى سارىباي قالمىرزاەۆتىڭ تۇرعانىن ەسكەرسەك، بۇل دەگەن ەكى كۇشتىك قۇرىلىمنىڭ باسىنداعى فيگۋرالار قاقتىعىسىنىڭ ناتيجەسى بولىپ ەسەپتەلەدى. ياعني، ناتيجەدە ەلباسىنا جاقىن، جىلى دا، سىرى دا ءبىر سارىباي قالمىرزاەۆ جەڭىسكە جەتتى. ارينە، ەكوكنوميكالىق قىلمىستارمەن جانە سىبايلاس جەمقورلىقپەن كۇرەس اگەنتتىگىنىڭ (قارجى پوليتسياسى) جاريا توراعاسى قايرات قوجامجاروۆ دەگەن جاس جىگىت بولعانىمەن قايراتتى قاندايدا ءبىر ىستەرگە قايراپ سالىپ وتىراتىن سارىباي مىرزا ەكەنى استە بايقالىپ قالادى.

ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك قىزمەتىنىڭ باسشىلىعىندا كەزەكتى رەت اۋىس-ءتۇيىس بولدى. تاياۋدا عانا ۇزىنقۇلاقتان تاراعان اڭگىمە راسقا اينالىپ، امانگەلدى شابدارباەۆ پرەزيدەنتتىڭ كەڭەسشىسى بولىپ تاعايىندالدى. ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك، ينسايدەرلىك اقپارات كوزدەرىنەن  «شابدارباەۆ پرەزيدەنت نازارباەۆتىڭ قابىلداۋىنا كىرە الماي ءجۇر ەكەن، كىرە قالسا ءوتىنىش جاساپ قىزمەتىنەن كەتپەك كورىنەدى» دەگەن  ءسوز تاراعان بولاتىن.

2006 جىلدان بەرى ۇقك-ءنى باسقارىپ كەلە جاتقان 59 جاستاعى گەنەرال-لەيتەنانت شابدارباەۆتىڭ قىزمەتىنەن نە ءۇشىن بوساعانى تۋرالى رەسمي اقپاراتتان وزگە ناقتى مالىمەت جوق. الايدا، ۇقك مەن قارجى پوليتسياسىنىڭ اراسىنداعى تەكە-تىرەس شابدارباەۆتىڭ «تۇبىنە جەتتى» دەپ بولجام جاساۋعا كەلەتىن سياقتى. ويتكەنى، ۇقك قىزمەتكەرلەرى مەن قارجى پوليتسياسىنداعىلار ءبىر-ءبىرىن اڭدىپ، ءبىر-ءبىرىنىڭ قالتاسىنا ەسىرتكى زاتتارىن سالىپ جىبەرىپ كوپتەن بەرى ىرعاسىپ كەلەدى. ال، قارجى پوليتسياسىنىڭ ارجاعىندا پرەزيدەنت نازارباەۆتىڭ سىرالعى دوسى سارىباي قالمىرزاەۆتىڭ تۇرعانىن ەسكەرسەك، بۇل دەگەن ەكى كۇشتىك قۇرىلىمنىڭ باسىنداعى فيگۋرالار قاقتىعىسىنىڭ ناتيجەسى بولىپ ەسەپتەلەدى. ياعني، ناتيجەدە ەلباسىنا جاقىن، جىلى دا، سىرى دا ءبىر سارىباي قالمىرزاەۆ جەڭىسكە جەتتى. ارينە، ەكوكنوميكالىق قىلمىستارمەن جانە سىبايلاس جەمقورلىقپەن كۇرەس اگەنتتىگىنىڭ (قارجى پوليتسياسى) جاريا توراعاسى قايرات قوجامجاروۆ دەگەن جاس جىگىت بولعانىمەن قايراتتى قاندايدا ءبىر ىستەرگە قايراپ سالىپ وتىراتىن سارىباي مىرزا ەكەنى استە بايقالىپ قالادى.
تاعى مىنانداي دا ءبىر سەبەپتەر بار. تاپ وسى شابدارباەۆتىڭ تۇسىندا راحات اليەۆ تۇزاققا ىلىنبەي-اق قويدى. قارجى الپاۋىتى مۇحتار ءابليازوۆ «شابادانىن» كوتەرىپ تاپ وسى شابدارباەۆتىڭ تاناۋىنىڭ استىنان ءوتىپ كەتتى. قازىر ول باتىستىڭ ىقپالدى باسىلىمدارىنا سۇحبات بەرىپ ءوزىن نازارباەۆتىڭ ساياسي وپپونەنتى دەپ جاريالاپ جاتىر. ونىسىمەن قويماي ەل بيلىگىنىڭ ەكى تىزگىن، ءبىر شىلبىرىن قولىنا ۇستاعان نازارباەۆتى «تاقتان تايدىرامىن» دەپ دەمىگىپ جۇرگەن كورىنەدى.
بۇنىڭ ءبارى شابدارباەۆتىڭ كەڭەسشىلىككە تاعايىندالۋىنا «كەرەكتى بولعان» كوپ جايتتاردىڭ ءبىرى شىعار، ال باستىسى مىناۋ سياقتى:
ۇقك-ءنىڭ تەرگەۋ اباقتىسىندا وتىرعان مۇحتار جاكىشەۆتىڭ زايىبى ءجاميلا جاكىشەۆا جەلتوقساننىڭ 2-ءسى كۇنى شۇعىل بريفينگ وتكىزىپ ءباسپاسوز وكىلدەرىن دۇرلىكتىرگەن مالىمدەمە جاسادى. وقىرماننىڭ ويىنا تۇسىرە كەتەيىك. «قازاتومونەركاسىپتىڭ» بۇرىنعى توراعاسى مۇحتار جاكىشەۆ YouTube ۆيدەوپورتالىندا ءوزىنىڭ نە سەبەپتى تەرگەۋدە وتىرعانى تۋرالى اشىق ايتقان ەدى. وسى سوزىندە ول «مەنىڭ ءىسىتى بولىپ، تۇرمەدە وتىرۋىما رەسەيلىكتەر اسا مۇددەلى. ويتكەنى، ولار قازاقستاننىڭ ۋرانىنا يەلىك ەتۋدە» دەگەن ەدى. جاكىشەۆ بۇنى ۇقك تەرگەۋشىسىنىڭ سۇراقتارىنا بەرگەن جاۋابىندا ايتقان ەكەن. جاۋاپ بەرىپ وتىرعان كەزىندە جاكىشەۆ ۇقك-ءنىڭ تەرگەۋى ىسىنە سايكەس بەينەكامەراعا تۇسىرىلگەن. ءبىر قىزىعى الگى بەينەتاسپا ۇقك-ءنىڭ تاس قامالىنان سىرتقا جول تاۋىپ شىعىپ، YouTube ۆيدەوپورتالىنان تاراپ كەتتى.
-ماعان بۇل بەينەتاسپانى امانگەلدى شابدارباەۆتىڭ ءوزى بەردى، - دەدى ءجاميلا جاكىشەۆا شۇعىل وتكىزگەن بريفينگتىڭ بارىسىندا. جاكىشەۆا حانىمىنىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، بەينەتاسپانى قولىن ۇستاتىپ تۇرىپ شابادارباەۆ «مەن پرەزيدەنتكە بۇنى بەرە المايمىن. سەن وسىنى قالايدا جەتكىز» دەگەنگە ۇقسايدى. بەينەتاسپا اتالعان پورتالعا قانداي جولمەن باردى؟ بۇل سۇراققا جاكىشەۆا حانىمنىڭ جاۋابى جوق.

مۇحتار جاكىشەۆكە «ۋران كەنىشتەرىن تالان-تاراجعا سالدى» دەگەن ايىپ تاعىلعان ەدى.  جاكىشەۆ بولسا، وزىنە مۇنداي ايىپتىڭ تاعىلۋىنا رەسەيلىكتەردى كىنالى ساناپ وتىر. ايتپاقشى قازاق ۋرانىنا كوزىن سۇعىن قاداپ جۇرگەن ۆلاديمير شكولنيكتىڭ كۇيەۋ بالاسى رف ازاماتى كورىنەدى.  امانگەلدى شابدارباەۆتىڭ ات اۋىستىرۋىنا دا سونىڭ سالقىنى تيگەن سياقتى...

«اباي-اقپارات»

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

قۇيىلسىن كوشىڭ

باس گازەت ورالماندارعا نەگە شۇيلىكتى؟

ءالىمجان ءاشىمۇلى 1942
ادەبيەت

«سولاي ەمەس پە؟»

عابباس قابىشۇلى 2156
قوعام

دوس كوپ پە، دۇشپان كوپ پە؟

ءابدىراشيت باكىرۇلى 1782
ەل ءىشى...

ۇلتتىق بىرەگەيلەنۋ: قانداستاردىڭ ءرولى قانداي؟

ءومارالى ادىلبەكۇلى 1534