سەيسەنبى, 7 مامىر 2024
جاڭالىقتار 3411 0 پىكىر 25 قاراشا, 2009 ساعات 08:35

بايجان دۋباي. ءاربىر بەسىنشى ادامنىڭ سايلاۋعا قاتىسقىسى كەلمەيدى

ساياسي شەشىمدەر ينستيتۋتى (سشي) مەن الەۋمەتتانۋشىلار مەن ساياساتتانۋشىلاردىڭ قاۋىمداستىعى (اسق) بىرلەسىپ جاقىندا «قازاقستاندىق ەلەكتوراتتىڭ پارتيالىق تاڭداۋى» دەگەن الەۋمەتتىك ساۋالناما جۇرگىزدى.

بيلىكتىڭ ىعىنا جىعىلىپ «وتىرىكتى شىنداي، اقساقتى تىڭداي» قىلىپ كورسەتەتىن كەيبىر ۇيىمدارداي ەمەس بۇلاردىڭ سۇراۋ سالۋ ناتيجەسى اقيقاتتىڭ اۋىلىنا جاقىن سەكىلدى كورىندى. جالپى الىپ قاراعاندا وتانداستارىمىزدىڭ ساياسي كوزقاراستارى مەن قوعامدىق بەلسەندىلىكتەرىندە ايتا قالارلىقتاي وزگەرىستەر كورىنبەيدى.

ادەتتەگىدەي ءاربىر بەسىنشى ادام الدا سايلاۋ بولسا قاتىسپايتىنىن مالىمدەگەن. بۇلار ەلىمىزدە 20 جىل بويى سايلاۋدىڭ قالاي ءوتىپ كەلە جاتقانىنان ءبىرشاما حابارى بار توپ. سۇراۋ سالىنعان ازاماتتاردىڭ 26,6 پايىزى سايلاۋعا بيۋدجەت قارجىسىنىڭ جۇمسالۋىنا قارسى بولسا، 15,4 پايىزى سايلاۋدى تۇككە تۇرمايتىن شارا، اقشا تەككە قولدى بولادى دەپ سانايدى.

ال ەل-جۇرتتىڭ ساياسي پارتيالارعا دەگەن سەنىمى سەتىنەپ-اپ تۇر ەكەن. بۇكىل بيلىكتى ۋىسىنا ۇستاعان «نۇر وتان» پارتياسىنىڭ سەنىمدىلىك رەيتينگى وتكەن ايدا 7 پايىز، وسى ايدا 5 پايىز تومەندەگەن. ونىڭ سەبەبى داعدارىس كەزىندە الەۋمەتتىك ماڭىزدى شەشىمدەر قابىلداي الماعاندىقتان دەپ تۇسىندىرىلەدى. حالىقتىڭ ارتقان ءۇمىتى اقتالماي، كۇدىگى ۇلعايىپ كەلەدى.

ساياسي شەشىمدەر ينستيتۋتى (سشي) مەن الەۋمەتتانۋشىلار مەن ساياساتتانۋشىلاردىڭ قاۋىمداستىعى (اسق) بىرلەسىپ جاقىندا «قازاقستاندىق ەلەكتوراتتىڭ پارتيالىق تاڭداۋى» دەگەن الەۋمەتتىك ساۋالناما جۇرگىزدى.

بيلىكتىڭ ىعىنا جىعىلىپ «وتىرىكتى شىنداي، اقساقتى تىڭداي» قىلىپ كورسەتەتىن كەيبىر ۇيىمدارداي ەمەس بۇلاردىڭ سۇراۋ سالۋ ناتيجەسى اقيقاتتىڭ اۋىلىنا جاقىن سەكىلدى كورىندى. جالپى الىپ قاراعاندا وتانداستارىمىزدىڭ ساياسي كوزقاراستارى مەن قوعامدىق بەلسەندىلىكتەرىندە ايتا قالارلىقتاي وزگەرىستەر كورىنبەيدى.

ادەتتەگىدەي ءاربىر بەسىنشى ادام الدا سايلاۋ بولسا قاتىسپايتىنىن مالىمدەگەن. بۇلار ەلىمىزدە 20 جىل بويى سايلاۋدىڭ قالاي ءوتىپ كەلە جاتقانىنان ءبىرشاما حابارى بار توپ. سۇراۋ سالىنعان ازاماتتاردىڭ 26,6 پايىزى سايلاۋعا بيۋدجەت قارجىسىنىڭ جۇمسالۋىنا قارسى بولسا، 15,4 پايىزى سايلاۋدى تۇككە تۇرمايتىن شارا، اقشا تەككە قولدى بولادى دەپ سانايدى.

ال ەل-جۇرتتىڭ ساياسي پارتيالارعا دەگەن سەنىمى سەتىنەپ-اپ تۇر ەكەن. بۇكىل بيلىكتى ۋىسىنا ۇستاعان «نۇر وتان» پارتياسىنىڭ سەنىمدىلىك رەيتينگى وتكەن ايدا 7 پايىز، وسى ايدا 5 پايىز تومەندەگەن. ونىڭ سەبەبى داعدارىس كەزىندە الەۋمەتتىك ماڭىزدى شەشىمدەر قابىلداي الماعاندىقتان دەپ تۇسىندىرىلەدى. حالىقتىڭ ارتقان ءۇمىتى اقتالماي، كۇدىگى ۇلعايىپ كەلەدى.

ال ساياسي پارتيالار تۋرالى سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋگە قينالاتىن 24,3 پايىز بەن ەشبىر پارتيانى قولدامايتىن 20 پايىز ەلەكتوراتتى سوڭىنا ەرتە العان ساياسي ۇيىمنىڭ باعى جانايىن-اق دەپ تۇر. دەگەنمەن، سايلاۋدا اسا بەلسەندىلىك تانىتاتىن ايەلدەر عانا ەكەن. «ورامال-جاۋلىقتىلار» توبى بيلىك پارتياسىنا بۇيرەك بۇرسا، ەرلەر وپپوزيتسيانى ۇناتاتىن كورىنەدى. دەگەنمەن، ەركەك كىندىكتىلەردىڭ قوعامدىق بەلسەندىلىگى وتە تومەن بولىپ وتىر. تالاي ساياسي دوداعا ەلەڭدەي قاراپ، ەرە شاۋىپ، تاڭىن ايىرىپ، تالايى قايتىپ، تاۋى شاعىلىپ، ءۇمىتى ۇزىلگەن ەلەكتوراتتىڭ وسى توبى «الدا وسىنداي ساياسي ناۋقان بولادى-مىس» دەگەن جاڭالىققا «نە دەيدى، اكاۋ؟!» دەپ ءبىر ەلەڭ ەتىپ الادى دا، «بولا بەرسىن، اكري» دەپ قولىن ءبىر-اق سەرمەيتىن كۇيگە جەتكەن.

ەڭسەسى تۇسكەن ەلەكتوراتتى سوڭىنا ەرتە الاتىن ەرەكشە ۇيىم، ەرەن تۇلعا وپپوزيتسيادا دا اتىمەن جوق. بىردە ءوزارا قىرىقپىشاق بوپ قىرىلىساتىن، بىردە امپەي-جامپەي بولۋعا تىرىساتىن وپپوزيتسيا سەركەلەرىنە سەنەتىندەردىڭ قاتارى مۇلدە ازايعان. مۇنداي ساۋالنامالارعا «ويباي، بۇل بيلىكتىڭ قيتۇرقى قۋلىعى» دەپ قارسىلىق بىلدىرەتىن، وزدەرىن اقتاۋدا الدىنا جان سالمايتىن، داۋىسىم كەتتى دەپ جان داۋىسى شىققاندا قابىرعانى قايىستىراتىن «تىراشبايلاردىڭ» تىرلىگىن، «ىرىلىگىن» ەلەكتورات ابدەن ءبىلىپ بولعان سەكىلدى. باسقانى ايتپاعان سوڭعى كەزدەرى بۇكىل قازاق قوعامىن ەلەڭدەتكەن ەسكەرتكىشتەر ماسەلەسىندە ەستى ءبىر ءسوز ايتا الماعان «وپپوزيتسياسىماققا» ەندى قالاي سەنەرسىڭ. جوق، بيلىكتىڭ پارتياسىنا بەرمەگەن داۋىسىمدى بۇلارعا بەرىپ جىن ۇرىپ پا؟ وزىمدە قالسىن قۇقىعىم. ەلدىڭ مۇڭىن ايتاتىن، جۇرەكتىڭ سىرىن ايتاتىن ۇلتشىل دا رۋحتى ۇيىم دا تۋار كۇنى ەرتەڭ. داۋىسىمدى سول پارتياعا ساقتايمىن.

 

«اباي-اقپارات»

 

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

قۇيىلسىن كوشىڭ

باس گازەت ورالماندارعا نەگە شۇيلىكتى؟

ءالىمجان ءاشىمۇلى 1582
ادەبيەت

«سولاي ەمەس پە؟»

عابباس قابىشۇلى 1473
قوعام

دوس كوپ پە، دۇشپان كوپ پە؟

ءابدىراشيت باكىرۇلى 1221
ەل ءىشى...

ۇلتتىق بىرەگەيلەنۋ: قانداستاردىڭ ءرولى قانداي؟

ءومارالى ادىلبەكۇلى 1202