جىر كەيىپكەرىنە اينالعان تەلەجۇرگىزۋشى!
كەيىپكەر تۋرالى پىكىرلەر
«ايتىلماعان اڭگىمە» توك-شوۋىن حالىققا ۇسىنۋعا مۇرىندىق بولعان مادەنيەت جانە اقپارات مينسترلىگىنە، 31 ارنانىڭ ۇجىمىنا ايتار العىسىم شەكسىز. ءبۇتىن قازاق ادەبيەتى مەن مادەنيەتىن،ونەرى مەن تاريحىن –تۇگەندەگەن ەرەك جوبانىڭ حالىققا قازىردىڭ وزىندە بەرگەنى وتە كوپ. ال امان تاسىعان قازاق تەلەارنا كەڭەستىگىندە وسى قارقىنمەن ىزدەنە بەرسە، جاڭا قۇبىلىس بولارى انىق!
جازيرا انۋاربەكقىزى،فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى.
تەلەجۇرگىزۋشى - تەلەباعدارلامانىڭ ايناسى،تازالىق پەن پايىم پاراساتى بيىك جان عانا كورەرمەن كوڭىلىنەن ويىپ تۇرىپ ورىن الا الادى. امان تاسىعان-ۇنىمەن ەرەكشەلەنەدى،ونى كوپ تىڭدارمان راديودان تانىدى. «ايتىلماعان اڭگىمە» توك-شوۋى - بىرەگەي جوبا بولدى، جاڭا تەلەجۇرگىزۋشىمەن حالىقتى قاۋىشتىردى.
جانساۋلە ادىلبەك،مادەنيەتتانۋشى.
كەيىپكەر تۋرالى پىكىرلەر
«ايتىلماعان اڭگىمە» توك-شوۋىن حالىققا ۇسىنۋعا مۇرىندىق بولعان مادەنيەت جانە اقپارات مينسترلىگىنە، 31 ارنانىڭ ۇجىمىنا ايتار العىسىم شەكسىز. ءبۇتىن قازاق ادەبيەتى مەن مادەنيەتىن،ونەرى مەن تاريحىن –تۇگەندەگەن ەرەك جوبانىڭ حالىققا قازىردىڭ وزىندە بەرگەنى وتە كوپ. ال امان تاسىعان قازاق تەلەارنا كەڭەستىگىندە وسى قارقىنمەن ىزدەنە بەرسە، جاڭا قۇبىلىس بولارى انىق!
جازيرا انۋاربەكقىزى،فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى.
تەلەجۇرگىزۋشى - تەلەباعدارلامانىڭ ايناسى،تازالىق پەن پايىم پاراساتى بيىك جان عانا كورەرمەن كوڭىلىنەن ويىپ تۇرىپ ورىن الا الادى. امان تاسىعان-ۇنىمەن ەرەكشەلەنەدى،ونى كوپ تىڭدارمان راديودان تانىدى. «ايتىلماعان اڭگىمە» توك-شوۋى - بىرەگەي جوبا بولدى، جاڭا تەلەجۇرگىزۋشىمەن حالىقتى قاۋىشتىردى.
جانساۋلە ادىلبەك،مادەنيەتتانۋشى.
كورەرمەنىن ءار كەشتە كوك جاشىك الدىنا تەلمىرتكەن-«ايتىلماعان اڭگىمە» توك-شوۋى. العاشقى مەملەكەتتىك تاپسىرىسپەن جاسالىنعان جوبا 31 ارنا ەفيرىنەن قاراشا ايىننىڭ ون ءبىرىنشى جۇلدىزىنان باستاپ كورسەتىلگەن ەدى. وتاندىق تەلەوندىرىستەگى ەڭ جوعارعى كورسەتكىشكە جەتكەن باعادارلامانىڭ جۇرگىزۋشىسى - امان تاسىعان. جاس تەلەجۇرگىزۋشى وسى توك-شوۋدىڭ تىزگىنىن ۇستاۋ ءۇشىن،ءوزىنىڭ دەنە سىمباتىنا دا ءمان بەرۋىنە تۋرا كەلىپتى.مىنە،سول تەلەجۇرگىزۋشى-بۇگىنگى جىر كەيىپكەرى.
سۇيىكتى حابارى مەن جۇرگىزۋشىسىنە جىر ارناعان توپانباي مەيىرحان ەسىمدى جاس اقىن.تاعدىر جولى-اۋىرلاۋ بولسا دا، ول جۋرناليست بولۋدى ارماندايتىن ۇكىلى ءۇمىتتىڭ جەتەگىندەگى جان. قازاقتا «الدىڭدا ءىنىڭ تۇرسا اعالاپ،سونىڭ ءوزى تۇسىنگەنگە بولار باق»-دەگەن ناقىل ءسوز بار،مىنا ارناۋ ولەڭدى وقىپ وتىرىپ،وسىنداي ويعا كەلدىم. امان،قادامىڭىز ءساتتى بولسىن ءتۇبى جوق-ءتۇپسىز ەفيرگە جاساعان دەگىم كەلەدى. وسى دۇنيەگە قىزىعۋشىلىق تانتىپ، جازيرا انۋاربەكقىزىنا حابارلاسقانىمىزدا بۇل ارناۋدىڭ سوڭى-ۇلكەن دۇنيەگە اينالاتىنىن ايتىپ قالدى. كورەرمەننىڭ ىستىق ىقىلاسىنان تۋعان ارناۋ-ادەبي كورەكەم تۋىندىنىڭ باستاۋى بولماقشى. كەزى كەلگەندە وقي جاتارمىز، ازىرشە ءبىر كورگەننەن كوڭىلىمدى وزىنە اۋدارعان-ارناۋ ولەڭدى سىزدەرگە ۇسىنباقپىن.
ەلىنە اماندىق تىلەگەن امان تاسىعانعا
(تۇرىك ادەبيەتى ۇلگىسىمەن)
ءسىز جانە ءسىز جۇرگىزەتىن حابار،
سان تاعدىرلاردى تانۋعا جول اشار،
پەندەلىكتىڭ كەمەسىندە جۇرگەن كەزدە،
ادامدىق شامشىراعى بوپ نۇر شاشار.
(كۇندەلىككە تۇسكەن جىر)
ء سىز ءۇشىن-ەفير،سان تاعدىرمەن تىلدەسۋ،
بالكىم بوز ءۇمىتتى سولارمەن بىرگە ۇرلەسۋ،
ءسىز ءۇشىن-ەفير،ءماندى الەم،شىنايى ءومىر،
ء سىز ءۇشىن باقىت،كورەرمەنمەن ءار كەشتە جۇزدەسۋ.
اق قاناتتى ارماندى جىرعا بالاپ جاس جۇرەگىم،
جىرلادى جۇرەك،قاعاز بەنەن قالامدى ىزدەدىم.
تەگەۋرىنى مىقتى تىرلىكتىڭ جىرىن تارقاتار-ولەڭ،
جۇرەك جىرىممەن بالكىم مەندە ءبىر تۇلەدىم.
قاراشانىڭ قوڭىر كەشى،
قۋاندىردى كورەرمەندى،
شاتتىق تەربەپ كوڭىل كوشتى،
تالاي جۇرەكتەرگە ءۇمىت سەپتى،
تالاي تاعدىرلارمەن تانىس ەتتى،
ونەرگە قۇلشىندىردى تالاي ورەندى،
سەبەبى،ەفيرگە جاڭا حابار جول تارتقان ەدى.
امان اعا،كيەلى شاڭىراقتىڭ ءوزىن كورگەن،
سيقىر سوزبەن – سان كوڭىلدىڭ ءۇمىتىن ورگەن.
تۇنىق جىرلاردى وقىسا،جۇرەك كوزىنەن وتكىزە ،
قازاقتىڭ ۇنىنە اسىق – تىڭدارمان جۇرەگى ەلجىرەگەن.
ەندى مىنە ەفيردەسىز،
جارىق شاشادى كامەرا الاۋ بوپ.
ارمانمەن امان ءجۇرىڭىز،
كورەرمەندەرگە قالاۋلى بوپ.
كورمەننىڭ تىلەگىنەن باقىت تاۋىپ،
تارقاماسىن تىرلىگىڭدە ەش ساۋىق،
ايتىلماعان اڭگىمەلەر قالماسىن،
كوكەيگە جىر،
تاڭدايعا ءسوز كەپ قالعاسىن.
كورەرمەندى تۇشىمدى ويمەنەن جارىلقاپ،
«ايتىلماعان اڭگىمە»-
ۇزىلگەن بوز ۇمىتتەردى جالعاسىن.
«ايتىلماعان اڭگىمە»-تاريحىمدى تۇگەندەگەن العاشقى،
«ايتىلماعان اڭگىمە»-ارمان جولدا قادام بولعان باستاپقى.
سان ءتۇرلى تاقىرىپ،سان ءتۇرلى جانداردى ەفيرگە شاقىرىپ،
«ايتىلماعان اڭگىمە»-سۇحبات قۇرار ءار كەشتە جان-جاقتى.
«ايتىلماعان اڭگىمە»-بىرەگەي حابار جۇرەكتەن شىققان وزگەشە،
تاماشالايىق،
تاڭقالايىق،
ء بارىمىز بىرگە ەندەشە!
«ايتىلماعان اڭگىمە»-سەزىم جىرىن اۋەلەتىپ،بيىكتەردە سامعاتىپ،
قىپ-قىسقا ۋاقىتتا ،
ۇلگەردى كورەرمەنىن تاۋىپتا،
«ايتىلماعان اڭگىمە»-باعدات سىندى ەلىن سۇيگەن ەر باس بولىپ،
«ايتىلماعان اڭگىمە»-قازاقي حابار رۋحانياتقا تەرەڭ بويلاتىپ،
«ايتىلماعان اڭگىمە»- تۇسىنگەنگە ۇلى مۇراعات قوي ەرتەڭگە يگى،
«ايتىلماعان اڭگىمە»-سىرشىل حابار،قوياتىن كورمەندى ويلانتىپ.
حاباردىڭ جۇرەگى-امانداي اردا اعا،جانارىندا جاسىن ويناعان،
ەفيردە وزىندىك ورنەكپەن-تابيعي بولمىسىن ەشقاشان جويماعان.
مەيىرىمىن توگىپ جاسىعان جاندارعا ،
شۋاق سەۋىپ بالالىق بيىك ارمانعا،
ءاربىر كۇنىن جاقسى ىستەرگە ارناۋدان ەش تانباعان
تىڭدارمانىن تەرەڭ تانىپ ۇعا العان،
«ايتىلماعان اڭگىمەنىڭ»تىزگىنىن بەرىك ۇستاعان،
كورەرمەننىڭ كوڭىلىندەگى بىرەگەي جان - امان تاسىعان.
جۇلدىزىڭ بيىك بولسىنشى ءدايىم،ارداقتى اعا، عازيز جان!!!
ارناۋ ولەڭنىڭ اۆتورى:رەسپۋبليكالىق «شاراپات» شىعارماشىل جاستار بايقاۋىنىڭ باس جۇلدە يەگەرى:توپانباي مەيىرحان.
ماقالا اۆتورى:سالتانات ساعىنىشقىزى.
رەداكتسيادان: ارناۋ ولەڭ مەن «ايتىلماعان اڭگىمە» باعدارلاماسىنىڭ جۇرگىزۋشىسى تۋرالى شاعىن اڭداتپا اۆتوردىڭ ۇلكەن ءوتىنىشى بويىنشا جاريالاندى.
Abai.kz
