اقتاۋ قالاسىندا تاۋەلسىز مەملەكەتتەر دوستاستىعىنا قاتىسۋشى ەلدەردىڭ كەدەندىك قىزمەت باسشىلارى كەڭەسىنىڭ 58-ءشى وتىرىسى بولىپ ءوتتى.

اقتاۋ قالاسىندا تاۋەلسىز مەملەكەتتەر دوستاستىعىنا قاتىسۋشى ەلدەردىڭ كەدەندىك قىزمەت باسشىلارى كەڭەسىنىڭ 58-ءشى وتىرىسى بولىپ ءوتتى.

بۇل وتىرىستىڭ ەرەكشە سەبەبى، بۇل تاۋەلسىز مەملەكەتتەر دوستاستىعىنا قاتىسۋشى ەلدەردىڭ كەدەندىك قىزمەت كەڭەسى ءۇشىن اتاۋلى  جيىرماسىنشى باسقوسۋ بولىپ وتىر.
باسقوسۋدا قازاقستان رەسپۋبليكاسى قارجى مينيسترلىگىنىڭ كەدەندىك باقىلاۋ كوميتەتىنىڭ توراعاسى گ.امرين قۇتتىقتاۋ ءسوز سويلەپ، وسى وتىرىستا ورتاعا سالىنعان ۇسىنىستار مەن جەتەكشى يدەيالار جالپىەكونوميكالىق ديالوگقا، كەدەن مەن بيزنەستىڭ ىقپالداستىعىن كەڭەيتۋگە وڭ اسەرىن تيگىزىپ، ەلدەردىڭ اراسىنداعى تۇسىنىستىك پەن سەنىمنىڭ ارتۋىنا ىقپال ەتەتىن ايتىپ ءوتتى. وتىرىستا ءبىرىنشى رەت قارالعان تىڭ ماسەلەلەر (مىسالى، 4-قاراشا 1998 جىلى كەڭەس ماجىلىسىندە تمد-عا قاتىسۋشى مەملەكەتتەر اراسىنداعى تەمىرجول كولىگى بويىنشا تەمىرجول ارقىلى تاسىلاتىن جۇكتەردى كەدەندىك راسىمدەۋ جانە تاۋارلاردى باقىلاۋ), سونداي-اق الدىڭعى وتىرىستاردىڭ قورىتىندىسى بويىنشا تولىقتىرىلعان ماسەلەلەر دە (مىسالى، تاۋار قۇنىن كەدەندىك باقىلاۋ جانە انىقتاۋعا قاجەتتى اقپاراتتار الماسۋ حاتتاماسىنىڭ جوباسى تۋرالى) بول-
دى.
58-ءشى وتىرىستا كەدەندىك ءىستىڭ ءارتۇرلى سالالارى بويىنشا ماسەلەلەر قارالدى: اتاپ ايتقاندا كەدەندىك باقىلاۋ جانە كەدەندىك راسىمدەۋ، جابىق رەەكسپورتتى (بەكىتىلمەگەن) رەتتەۋ پروبلەمالارى. بىرقاتار ماسەلەلەر كەدەندىك ورگانداردىڭ قۇقىققورعاۋ بولىمدەرىنىڭ قۇ- زىرەتىنە قاتىستى.
سونداي-اق وتىرىستا كەڭەس حاتشىسىنىڭ الدىڭعى 57-ءشى وترىستاعى قابىلدانعان شەشىمدەرىنىڭ ورىندالۋ بارىسى تۋرالى، كەدەندىك باقىلاۋ پوستىنداعى تمد-عا قاتىسۋشى ەلدەر كەدەندىك ور-
گاندارىنىڭ ءوزارا ارەكەت ەتۋ حاتتاماسىن قولدانۋ تاجىريبەسى تۋرالى حابارلاماسى تىڭدالدى.
سوڭىندا مەملەكەتتەر اراسىنداعى كەدەندىك قىزمەتتىڭ دامۋىنا ۇلەس قوسقان بىرقاتار كەدەنشىلەر ماراپاتتالدى.
بەليانينوۆ اندرەي يۋرەۆيچ  رەسەي فەدەرالدىق كەدەن قىزمەتىنىڭ باسشىسى:
 بۇگىن ءبىز مۇندا ەكى فورماتتا بىرلەسكەن كوللەگيانىڭ ءماجىلىسىن وتكىزدىك. رەسەي، بەلارۋس، قازاقستان كەدەندىك وداق ەلدەرىنىڭ جانە باقىلاۋشى رەتىندە قىرعىزستان، تاجىكستان، ۋكراينا جانە ءبىرىنشى رەت ارمەنيانىڭ دەلەگاتسياسى دا قاتىسىپ وتىر. شىندىعىنا كەلگەندە  بىزدەر ءبىر-ءبىرىمىزدى كوپتەن بەرى تانيمىز، ياعني بىرلەسىپ جۇمىس جاساي الامىز. بۇل ماجىلىستە بىزگە ەشقانداي قيىندىق بولعان جوق. نەگىزگى سالماق كونسۋلتاتسيالىق ساراپتاماشىلارعا، ياعني جۇمىسشى توبىنا تۇسەدى. بۇگىنگى ءبىزدىڭ قارايتىن ماسەلەلەرىمىزدىڭ بارلىعى سولاردىڭ كەز-
دەسۋىندە ابدەن تالدانىپ، تالقىلانىپ، ءيى قانىپ كەلەدى. سوندىقتان بىزگە ونشا قيىندىق تۇسپەيدى، كەلىسپەۋشىلىك، داۋ بولمايدى دەسە دە بولادى.
بۇگىن ءبىز قازاقستان مەن قىرعىزستاننىڭ جاڭادان قىزمەتكە كىرىسكەن كەدەندىك كوميتەتتەرىنىڭ باسشىلارىن قۇتتىقتاپ، ولاردىڭ ەڭبەكتەرىنىڭ جەمىستى بولۋىنا تىلەكتەستىك بىلدىردىك.
بۇگىنگى كەڭەيتىلگەن ماجىلىستە الدىڭعى وتىرىستا قابىلدانعان شەشىمنىڭ ورىندالىسىنا كوڭىل اۋداردىق، سونداي-اق كەدەندىك قىزمەتتى بارىنشا وڭتايلاندىرۋعا، ءتيىمدى ەتە تۇسۋگە ءمان بەردىك. كەيبىرەۋلەر كەدەن قىزمەتىن وڭتايلاندىرۋ ونى جويۋ، الىپ تاستاۋ دەپ ويلايدى. ول دۇرىس ەمەس. ءار ەلدىڭ شەكاراسى، ءتارتىبى بار، ءار ەلدىڭ ءوز ماقساتى مەن مۇددەسى بار. بىراق ءبىز ءبىر-بىرىمىزگە تۇسىنىستىكپەن، قۇرمەتپەن قارايمىز.
ءبىز وسى جيىن ارقىلى بالا كەزدەن كوپ ەستىگەن اقتاۋعا ءتانتى بولىپ وتىرمىز. اقتاۋ شىنىندا دا تاپ-تۇيناقتاي تاپ-تازا، ادەمى قالا ەكەن. بۇل تەك مەنىڭ ەمەس، 11 ەلدەن كەلگەن قوناقتاردىڭ ءبارىنىڭ ورتاق پىكىرى. ولار اسىرەسە مۇنداعى جۇرگىزىلىپ جاتقان جاڭارتۋ، جاسارتۋ جۇمىستارىنىڭ
اۋقىمىنا، ءتىپتى مىنا جينالىس وتكىزىپ جاتىرعان قوناق ءۇيدىڭ ءسان-سالتاناتىنا تاڭ قالىستى.
بۇل وسى ولكەنىڭ ءوز ىسىنە شەبەر، ەڭبەككەر حالقىنىڭ، بارشا قازاقستاندىقتاردىڭ جەڭىسى ەكەنىن جاقسى تۇسىنەمىز جانە تابىس تىلەيمىز.
عۇسمان كارىمۇلى ءامىرين  قر كەدەندىك باقىلاۋ كوميتەتىنىڭ توراعاسى:
كەڭەيتىلگەن بۇل ءماجىلىستىڭ نەگىزگى ماقساتى - كەدەن ساياساتىن ودان ءارى دامىتۋ. ول ءۇشىن بىزدەر بىرلەسە وتىرىپ ءبىراز جۇمىستار اتقارۋىمىز كەرەك. بىزدە ءالى دە بولسا شەشىلمەگەن بىرقاتار ماسەلەلەر بار. اتاپ ايتار بولساق، ەڭ ءبىرىنشى ءبىز ءبىر-بىرىمىزگە كەرەكتى اقپارات الماسىپ وتىرۋىمىز كەرەك. وتە ماڭىزدى ءبىر ماسەلە - كونتراباندا مەن وعان جول بەرمەۋ. ونى تەك بىرلەسە كۇش جۇمساعاندا عانا ەڭسەرۋگە بولادى. جانە ءبىر وتە ماڭىزدى ماسەلە كەدەندىك قۇن ماسەلەسى. ونىڭ مولشەرىن ءار ەل وزىنشە بەلگىلەيدى. مۇنى دا كەلىسە وتىرىپ، ءبىر دەڭگەيگە كەلتىرسەك جۇمىسىمىز ءونىمدى بولار ەدى.
بۇگىنگى سياقتى بىرىككەن، كەڭەيتىلگەن ماجىلىستەر وتكىزۋ وسىنداي ماسەلەلەردى بىرلەسىپ شەشۋ ءۇشىن قاجەت. جينالىستىڭ اقتاۋدا وتكىزىلۋ سەبەبى  بۇل قاسيەتتى ولكە، ونىڭ ۇستىنە بۇل ايماق قارىشتى
قاداممەن دامىپ كەلە جاتقان قازاقستاننىڭ ەكونوميكالىق دامۋىندا ءوز ورنى بار قۋاتتى ايماق. ءبىز وسى جەتىستىكتەرىمىزدى تمد-داعى اعايىندارىمىزعا كورسەتكىمىز كەلدى. ولار ءبىزدىڭ تاۋەلسىزدىك
جىلدارىنداعى قول جەتكىزگەن تابىستارىمىزدى كورسىن. مۇنىڭ ءبارى ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ حالىقارالىق الەۋەتىن، بەدەلىن كوتەرەدى.
كەدەندىك وداعىمىز ازىرگە ءۇش مەملەكەت، الايدا ول سول كۇيىندە قالمايدى، ول ءسوز جوق وسەدى، ونىڭ سانى ارتاتىن بولادى. الايدا كەدەندىك وداق اركىم ءۇشىن اشىق جاتقان داربازا ەمەس. وعان كىرەتىن ەلگە قويىلاتىن شارتتار بار. كىرۋشى ەل سول شارتتارعا ساي بولۋى كەرەك. قازىر قىرعىزستان مەن ارمەنيا كەدەندىك وداققا كىرۋگە نيەت ەتىپ، دايىندىق جۇمىستارىن باستاپ جاتىر.
ارينە بۇل ساياسي-ەكونوميكالىق ۇلكەن شارۋانىڭ باسى عانا، ال ونىڭ بولاشاعى وتە زور دەپ ويلايمىن. بىرقاتار مەملەكەتتەر قاپەلىمدە بۇل وداققا ۇركە قاراعانمەن، وعان بىرتە-بىرتە ءتۇسىنىپ كەلە جاتقان سياقتى. قازىرگى زاماندا ينتەگراتسياسىز جەكە - دارا ءومىر ءسۇرۋ مۇمكىن
ەمەس. دۇنيەجۇزىلىك دامۋ، مەملەكەتتەردىڭ وداقتاسۋى مەن ىقپالداسۋى سياقتى تاجىريبەلەرىنە كوز جىبەرسەك، بۇنىڭ دۇرىستىعىن ۇعا تۇسەمىز. ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ وسى ۇلكەن ءۇردىستىڭ باسىندا بولعانىن مەن ماقتانىش ەتەمىن. بۇل جاعداي ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ بولاشاق دامۋىنا داڭعىل جول اشاتىن بولادى دەپ ەسەپتەيمىن.
«ەلدەستىرمەك ەلشىدەن» - دەمەكشى، كەدەنشىلەردىڭ كەلەلى جيىنى ەل مەن ەلدىڭ اراسىن جاقىنداتىپ، بارىس-كەلىس، الىس-بەرىستى رەتتەپ، مۇددەلى ەلدەردىڭ ورتاق ءىسىنىڭ تامىرىنا قان جۇگىرتەتىنى انىق.

Abai.kz