قازاقستان ءبىزدىڭ ەكونوميكالىق بلوك قاتتى جاقسى كورگەن Doing Business رەيتينگىندە 25-ءشى ورىنعا كوتەرىلگەندە، 2021 جىلى دۇنيەجۇزىلىك بانك وسى رەيتينگتى جاۋىپ تاستادى. سوندىقتان ءبىز بيزنەس جۇرگىزۋ وڭايلىعى بويىنشا جاڭا رەيتينگ شىققانشا الەمدەگى 25-ءشى مەملەكەت بولىپ ۇزاق ۋاقىت جۇرە بەرەتىن سياقتىمىز.

ءبىر نارسە انىق. قازاقستان وففلايندا كەرەمەت جەتىستىكتەرگە جەتە الماعاندىقتان (جول تەسىك، LRT, اۋىلدا سۋ جوق، تەتس-تەر جارىلۋدا), ونلاينعا تولىق اۋىسۋعا شەشىم قابىلداعان بولاتىن. ونلايندا جولىمىز بولىپ، 2022 جىلى ەلەكتروندى ۇكىمەتى بارىنشا دامىعان 30 ەلدىڭ قاتارىنا ەندىك. فينتەح، ونلاين، تەحنولوگيالىق كومپانيالار سەكتورى 2017 جىلدان بەرى 150 پايىزعا ءوسىپ، 2021 جىلى 1,79 تريلليون تەڭگەگە جەتسە، بيىل شامامەن 2,5 تريلليوننان استى دەپ ايتۋعا بولادى. سوندا، تەحنولوگيالىق سەكتور ءبىزدىڭ ىشكى جالپى ءونىمىمىزدىڭ 2,4%-ىن قۇراپ وتىر.

وسى ورايدا ءوزىمىزدىڭ وتاندىق ەدينوروگتاردىڭ بولۋى (نارىقتىق كاپيتاليزاتسياسى 1 ميلليارد دوللاردان اساتىن تەحنولوگيالىق ستارتاپ) ءبىزدىڭ الەمدىك تەحنولوگيا جارىسىنداعى جاقسى پوزيتسيامىزدى قامتاماسىز ەتسە، حالىقارالىق بەدەلى بار، نارىقتان ءوز ورنىن العان شەتەلدىك ستارتاپتاردىڭ قازاق يۋريسديكتسياسىنا كوشىپ كەلۋى ءبىزدىڭ ينۆەستيتسيالىق تارتىمدىلىعىمىزدى تاعى دا ارتتىرادى.

قازاقستان حالىقارالىق كومپانيالار ءۇشىن ءوز ءوفيسىن اشىپ، ءبىز ارقىلى ەاەس پەن ورتالىق ازياعا ەكسپانسيا جاساۋعا تارتىمدى جەر ەكەنىن حالىقارالىق ويىنشىلار ەندى تۇسىنە باستادى. InDrive سىندى حالىقارالىق ستارتاپتاردىڭ قازاقستاندىق كومپانيا اتانۋى – وسى لەكتىڭ باستالۋىنا ۇلكەن تريگگەر بولۋى مۇمكىن. ءارى ارسەن تومسكي ءۇشىن حالىقارالىق ەكسپانسيا ءدال وسى قازاقستاننان باستالعان بولاتىن. استانا يندرايۆەردىڭ 2014 جىلى ءوز تاريحىندا اشقان ەڭ العاشقى شەتەلدىك نۇكتەسى ەدى. يندرايۆەردىڭ استانادا جەتىستىككە جەتكەنى ارسەن تومسكيدىڭ وسى تاكسي سەرۆيسىنە ءارى قاراي سەنىپ، ونى حالىقارالىق نارىققا شىعارۋىنا سەپ بولدى.

ەندى Dodo پيتستسانىڭ قازاقستانعا كوشۋىن بولجاۋعا بولادى. ونىڭ كوسەمى فەدور وۆچيننيكوۆ تا كەلەسى جىلى كوك پاسپورت جولىندا كەزەككە تۇرۋى مۇمكىن. ونىمەن بىرگە، World of Tank ويىنىن جاساعان بەلارۋستىڭ Wargaming ستۋدياسىن تارتساق جامان بولماس ەدى.

جالپى ەشكىمگە كەرەك ەمەس، ەشكىم ەلەمەيتىن ەل بولعانشا، ءجۇرىس-تۇرىسى، قيمىل-قوزعالىسى مول مەملەكەت بولعان اناعۇرلىم جاقسى. ءبىر تانىسىم ايتقانداي «دۆيجەنيە كوپ بولسا، اقشا دا كوپ بولادى».

فوتو: عالامتوردان

ايبار ولجاەۆ

Abai.kz