سەنبى, 18 مامىر 2024
جاڭالىقتار 2742 0 پىكىر 16 قىركۇيەك, 2013 ساعات 05:49

ەربول اقشولاقوۆ. باقىتجان جۇماعۇلوۆتىڭ باسىنا بۇلت ءۇيىرۋ كىمگە كەرەك بولدى؟

«جاس الاش» گازەتىنىڭ 10 قىركۇيەك كۇنگى  №71 سانىندا شىققان  «باقىتجان جۇماعۇلوۆتىڭ باسىنا بۇلت ءۇيiرiلدi» دەگەن ە.كوشەربايدىڭ ءدۇبارا سوزگە تولى دۇنيەسىن وقىدىم. پاح-پاح شىركىن! بىرەۋگە كۇيە جاعۋ وڭاي-اق! ماقالا اۆتورى كوشەربايدىڭ جازۋى بويىنشا، جۇماعۇلوۆ مىرزا اپسەتتە ءابليازوۆ بولا قالىپتى-مىس! باقىتجان تۇرسىنۇلى رەسپۋبليكانىڭ بيۋدجەتىنە وراسان زور قارجىلىق داعدارىس الىپ كەپتى. ءسىز ايتتىڭىز سولاي، - ءبىز ايتايىق بىلاي: باقىتجان تۇرسىنۇلى جۇماعۇلوۆتى ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ رەكتورى بولعان تۇستان بەرى  جاقسى تانيمىن.  ول – بىلىمگە، بىلمەككە ۇمتىلعان  قازاق جاستارىنا قول ۇشىن بەرىپ، قامقورلىق كورسەتۋدەن شارشاماعان ابزال جان. جەكە وزىمە الماتى وبلىسى اكىمىنىڭ از قامتىلعان، كوپ بالالى، جەتىم جەسىرلەرگە بولىنەتىن ءبىلىم گرانتى ء تۇرلى سەبەپتەرمەن بەرىلمەي قويعاندا وسى باقىتجان تۇرسىنۇلى قول ۇشىن سوزىپ، ازاماتتىق تانىتقان بولاتىن. ەلىمىزدىڭ ءتۇرلى وڭىرلەرىندەگى سانى بار ساپاسى جوق، قيراۋدىڭ از-اق الدىندا تۇرعان ءبىلىم وشاقتارىنىڭ بويىنا قان جۇرگىزىپ، كۇردەلى جوندەۋلەردەن وتكىزىپ،  ەڭ الىس تۇكپىردەگى اۋىلدارعا دەيىن بالاباقشالاردىڭ جۇمىسىن جولعا قويعان دا وسى جۇماعۇلوۆ بولدى. جۇماعۇلوۆقا دەيىن اتى بار دا  زاتى جوق، انشەيىن اقشا جاساۋدىڭ اينالاسىندا قالعان ۋنيۆەرسيتەت،  كوللەدجدەردەن اياق الىپ جۇرە الماي قالعان ەدىك.

«جاس الاش» گازەتىنىڭ 10 قىركۇيەك كۇنگى  №71 سانىندا شىققان  «باقىتجان جۇماعۇلوۆتىڭ باسىنا بۇلت ءۇيiرiلدi» دەگەن ە.كوشەربايدىڭ ءدۇبارا سوزگە تولى دۇنيەسىن وقىدىم. پاح-پاح شىركىن! بىرەۋگە كۇيە جاعۋ وڭاي-اق! ماقالا اۆتورى كوشەربايدىڭ جازۋى بويىنشا، جۇماعۇلوۆ مىرزا اپسەتتە ءابليازوۆ بولا قالىپتى-مىس! باقىتجان تۇرسىنۇلى رەسپۋبليكانىڭ بيۋدجەتىنە وراسان زور قارجىلىق داعدارىس الىپ كەپتى. ءسىز ايتتىڭىز سولاي، - ءبىز ايتايىق بىلاي: باقىتجان تۇرسىنۇلى جۇماعۇلوۆتى ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ رەكتورى بولعان تۇستان بەرى  جاقسى تانيمىن.  ول – بىلىمگە، بىلمەككە ۇمتىلعان  قازاق جاستارىنا قول ۇشىن بەرىپ، قامقورلىق كورسەتۋدەن شارشاماعان ابزال جان. جەكە وزىمە الماتى وبلىسى اكىمىنىڭ از قامتىلعان، كوپ بالالى، جەتىم جەسىرلەرگە بولىنەتىن ءبىلىم گرانتى ء تۇرلى سەبەپتەرمەن بەرىلمەي قويعاندا وسى باقىتجان تۇرسىنۇلى قول ۇشىن سوزىپ، ازاماتتىق تانىتقان بولاتىن. ەلىمىزدىڭ ءتۇرلى وڭىرلەرىندەگى سانى بار ساپاسى جوق، قيراۋدىڭ از-اق الدىندا تۇرعان ءبىلىم وشاقتارىنىڭ بويىنا قان جۇرگىزىپ، كۇردەلى جوندەۋلەردەن وتكىزىپ،  ەڭ الىس تۇكپىردەگى اۋىلدارعا دەيىن بالاباقشالاردىڭ جۇمىسىن جولعا قويعان دا وسى جۇماعۇلوۆ بولدى. جۇماعۇلوۆقا دەيىن اتى بار دا  زاتى جوق، انشەيىن اقشا جاساۋدىڭ اينالاسىندا قالعان ۋنيۆەرسيتەت،  كوللەدجدەردەن اياق الىپ جۇرە الماي قالعان ەدىك. سونىڭ بارلىعىن قىسقارتاتىنىن قىسقارتىپ، جاباتىنىن جاۋىپ، ەلىمىزدەگى جوعارعى جانە تومەنگى ءبىلىم سالاسىنىڭ جۇمىسىن جولعا قويىپ كەلە جاتقاندا مىنا تىرلىك –  ەڭبەكقور ەردى ەكپەتىنەن قۇلاتۋدىڭ قايتالانباس وزىق ۇلگىسى بولدى. وسىنى ۇيىمداستىرعان ادامعا نوبەل «سىيلىعىن» بەرۋ كەرەك مەنىڭشە. اقورداعا ءجيى اياق باساتىن اعاسى كوشەكەڭنىڭ بالاسىنا  تىڭ دەرەكتەر ايتىپتى: «جۇماعۇلوۆتىڭ دوكتورلىعى ۇرلانعان، كوشىرمە» دەپ.  ويحوي-وۋ،  كوشەكەڭنىڭ بالاسى دا، اقورداعا ءجيى اياق باساتىن اعاسى دا جۇماعۇلوۆ «ۇرلانعان» دوكتورلىعىن قورعاپ جاتقاندا، بوتەلكەدەن ستاقانعا سۋ قۇيىپ قاراپ تۇرىپ پا؟..

ەرەكە، مىڭ رەت ەستىگەننەن ءبىر رەت كورگەن ارتىق. الماتى قالاسىندا  عىلىمنىڭ تورەسى، اكادەميك، پروفەسسور، مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ يەگەرى سماعۇلوۆ شالتاي سماعۇلۇلى اتىندا فيزيكا مەن ماتەماتيكانى تەرەڭدەتىپ وقىتاتىن وبلىستىق مەكتەپ-ينتەرنات بار، سول ءبىلىم ورداسىنداعى شاكەڭنىڭ ارۋاعىنا ارنالىپ اشىلعان مەموريالدىق مۋزەيگە باس سۇققانىڭىز ابزال، ەگەر بىلمەي جاتساڭىز ول جەرگە مەن اپارايىن ءسىزدى. سەبەبى مەن سول قارا شاڭىراقتىڭ تۇلەگىمىن. ول جەردەن «اتامنىڭ باسىن ىزدەيمىن بە؟» -دەۋىڭىز ابدەن مۇمكىن، بىراق جاڭاعى ءسىز سىڭسىپ سىر شەرتكەن جۇماعۇلوۆتىڭ دوكتورلىعىنا قاتىستى تالاي شىندىق، ءارى دەرەكتەر  جاتىر ول جەردە. ءسىز بىلەسىز بە، بىلمەيسىز بە، ايتا وتىرايىن ايىپ بولماسا، زامانىندا باقىتجان تۇرسىنۇلىنىڭ بىردەن-ءبىر عىلىمي جەتەكشىسى – مارقۇم شالتاي سماعۇلوۆ بولعان. اۋەلگى  عىلىمي ىزدەنىس جولىن باقىتجان تۇرسىنۇلى قىرعىزستاننان باستاعان. سوۆەت ۇكىمەتىنىڭ ۋاعى بولاتىن. قازىرگىشە 5000 دوللارعا عىلىم كانديداتىن ساتىپ الاتىن كەز ەمەس-ءتىن ول. ال ءسىز ايتىپ وتىرعان ءسوز – بازارداعى ەكى قاتىننىڭ «پالەنشەنىڭ بايى كەشە تۇندە قوستان قوس جىلقى ۇرلاپ كەلىپتى» دەگەننىڭ ءتۇرى عوي . اققا قارا جاعۋ وڭاي، بىراق، جۇقپايدى. ەرەكەڭ تاعى ءبىر سوزىندە «گەن. پروكۋروتۋرا تەكسەرىپ تاۋىپتى» دەيدى. سول گەن. پروكۋرورلار تۇيەنى تۇگىمەن، حالىقتىڭ قازىناسىن قازانىمەن جۇتىپ جاتقانداردى نەگە كورمەيدى ەكەن، قىزىق! ال نە دەيمىز؟ ءبىزدىڭ وي – وسى. بيلىكتىڭ جايى دا، ويى دا بولەك. ايتسەدە، جاقسىنىڭ جاقسىلىعىن ايتۋ ازاماتتىق پارىزىم دەپ ەسەپتەيمىن. قىسقاسى، باقىتجان جۇماعۇلوۆتىڭ باسىنا بۇلت ءۇيىرۋ كىمدەرگە كەرەك بولدى؟ نە ءۇشىن كەرەك بولدى؟ بۇل سۇراقتاردىڭ دا اق-قاراسى الداعى ومىردە ايقىندالا جاتار. ءسال كۇتەيىك... 

Masa.kz

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

قۇيىلسىن كوشىڭ

باس گازەت ورالماندارعا نەگە شۇيلىكتى؟

ءالىمجان ءاشىمۇلى 2140
ادەبيەت

«سولاي ەمەس پە؟»

عابباس قابىشۇلى 2547
قوعام

دوس كوپ پە، دۇشپان كوپ پە؟

ءابدىراشيت باكىرۇلى 2324
ەل ءىشى...

ۇلتتىق بىرەگەيلەنۋ: قانداستاردىڭ ءرولى قانداي؟

ءومارالى ادىلبەكۇلى 1653