جەكسەنبى, 28 ءساۋىر 2024
الىستاعى باۋىرىم 1762 2 پىكىر 30 قازان, 2023 ساعات 12:42

تاۋەلسىزدىكتەن بولاشاققا: تۇركيا عاسىرى

وسىدان 100 جىل بۇرىن، ءبىزدىڭ 900 جىلدىق تاريحىمىزدى انادولى جەرىندە جەرلەگىسى كەلەتىندەرگە قارسى، ءبىزدىڭ حالقىمىز چاناككالە نەمەسە كۋتيۋل-امارە سياقتى ۇزاق شايقاستاردان كەيىن سوڭعى كۇشتەرىن سالىپ، ۇلتتىق كۇرەستى جەڭىسپەن اياقتادى.

تۇركيا رەسپۋبليكاسى، انادولىداعى تاۋەلسىزدىك رۋحىندا قۇرىلعان ءۇشىنشى ۇلى مەملەكەتىمىز، تاۋەلسىزدىك ءۇشىن كۇرەسىمىزدى، كوپتەگەن كەزەڭدەردى قامتيتىن، جەڭىسكە جەتەلەگەن بىرلىك پەن ىنتىماقتاستىق رۋحىنىڭ ۇلى تۋىندىسى.

تۇركيا رەسپۋبليكاسىنىڭ قۇرىلۋىنىڭ جاريالانۋىمەن بىلىمنەن ەكونوميكاعا جان-جاقتى جاڭعىرۋ كەزەڭى باستالدى. تۇركيانى الەمدە ماقتان ەتكەن كوپتەگەن تابىستارىمىزدىڭ ىرگەتاسى وسى كەزەڭدە قالاندى. تۇرىك ۇلتى مەن تۇرىك مەملەكەتىنىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى، ونەركاسىپ، ءبىلىم، دەنساۋلىق، كولىك، دەموكراتيالىق قۇقىقتار مەن بوستاندىقتار، سونداي-اق ءبىزدىڭ ۇلتىمىزدىڭ ءومىر ءسۇرۋ دەڭگەيىن كوتەرەتىن كوپتەگەن سالالار تۇرىك ۇلتى مەن تۇرىك مەملەكەتى اياعىنان نىق تۇرا الاتىنداي ەتىپ نىعايدى.

حالقىمىز تالاي قيىندىقتار مەن كوپتەگەن كەدەرگىلەردى ەڭسەرۋ ارقىلى رەسپۋبليكامىزدى 100 جىلدىق مەرەيتويىنا ايتارلىقتاي جەتىستىكتەرمەن جەتتى. سوڭعى 20 جىلدا رەسپۋبليكانىڭ كوپ عاسىرلىق تاريحىن جەتە ءبىلۋ جانە قۇرمەتتى پرەزيدەنتىمىز رەجەپ تايىپ ەردوعاننىڭ بەرىك ۇستانىمى نەگىزىندە توككەن تەر مەن جۇمسالعان كۇش-جىگەردى لايىقتى وتەۋ ءۇشىن جاڭا عاسىردىڭ ەسىگى ايقارا اشىلدى. تۇركيانىڭ تاۋەلسىزدىگى مەن جارقىن بولاشاعىنىڭ جولىندا حالقىمىزدىڭ، ەلىمىزدىڭ دىتتەگەن ماقساتىنا، ۇلتىمىزدىڭ ارماندارىنا جەتۋى جانە ۇلى دا قۋاتتى تۇركيانى قۇرۋ ءۇشىن ءار سالادا كوپتەگەن رەۆوليۋتسيالىق ىستەر، قىزمەتتەر مەن ينۆەستيتسيالار جۇزەگە اسىرىلدى.

بۇل تۇرعىدا، ەڭ الدىمەن، ۇلتتىق ەرىك-جىگەر نىعايىپ، دەموكراتيا ورنادى. ءبىزدىڭ سۇيىكتى حالقىمىز تۋعان جەرىندە قاۋىپسىز ءومىر سۇرۋگە مۇمكىندىك الدى، ال ءبىزدىڭ ادامدار بەيبىت ءومىر سۇرۋگە جانە بولاشاققا ۇمىتپەن قاراي الاتىن بولدى. سونىمەن قاتار، بۇكىل ەل بويىنشا ينفراقۇرىلىمداعى ينۆەستيتسيالاردىڭ ارقاسىندا ءوندىرىس پەن جۇمىسپەن قامتۋدا جەتىستىكتەرگە قول جەتكىزدى، سايكەسىنشە ەكونوميكا ءوسىپ، ەلىمىز جان-جاقتى نىعايدى. ءوندىرىستىڭ كەڭەيۋىنىڭ ناتيجەسىندە ونەركاسىپتەن باستاپ اۋىل شارۋاشىلىعىنا دەيىنگى بارلىق سالالاردا جۇمىس ورىندارى قولجەتىمدى بولا ءتۇستى.

ءوندىرىستى كەڭەيتۋ ارقىلى ونەركاسىپتەن اۋىل شارۋاشىلىعىنا دەيىنگى بارلىق سالالاردا جۇمىسپەن قامتۋعا قول جەتكىزۋگە جاعداي جاسالدى. «مەملەكەت ءومىر سۇرەتىندەي حالىق ءومىر ءسۇرسىن» دەگەندى ۇعىنىپ، الەۋمەتتىك قولداۋلار كوبەيىپ، مۇقتاج ازاماتتارىمىزدىڭ بارلىعىن قۇشاق جايا قارسى الدى. ەكىنشى جاعىنان، پرەزيدەنتتىك باسقارۋ جۇيەسىن ەنگىزۋ ارقىلى مەملەكەتتىك مەحانيزمدە ەكى عاسىرلىق ىزدەنىستەرگە جاۋاپ بەرەتىن ۇلكەن رەفورما جۇزەگە اسىرىلدى. بەلسەندى قاۋىپسىزدىك ساياساتى مەن ىسكەرلىك جانە گۋمانيتارلىق سىرتقى ساياسات ءتاسىلىن قابىلداۋ ارقىلى مەملەكەتىمىزدىڭ قۋاتى، تۋىمىزدىڭ مەرەيى مەن ۇلتىمىزدىڭ بەدەلى ارتتى.

ەلىمىزدىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋدان - بىلىمگە، تەحنولوگيادان - قورعانىس ونەركاسىبىنە، سىرتقى ساياساتتان - مادەنيەت پەن ونەرگە دەيىنگى كوپتەگەن سالالارداعى تابىستارىن جەدەلدەتكەن بۇل باستامالار ارينە وڭايلىقپەن جۇزەگە اسقان جوق. جاھاندىق مەنەدجمەنت پەن ەكونوميكالىق جۇيەنى تۇبەگەيلى سىلكىندىرگەن ىندەتتەر مەن سوعىستار كەزىندە ءبىز ەلىمىزدى ونىڭ كۇشتى ينفراقۇرىلىمىندا ۇلكەن سەرپىلىسكە دايىنداۋ ءۇشىن ايانباي كۇرەستىك. شەكارامىزعا شابۋىل جاساعان جانە تۇرىك ۇلتىنىڭ ءومىرى مەن مۇلكىنىڭ قاۋىپسىزدىگىنە تونگەن كوپتەگەن قاۋىپتەرمەن كۇرەستىك. جاھاندىق داعدارىستاردان باسقا، ءبىز مۇمكىندىك رەتىندە كەزدەسكەن قوس ستاندارتتار مەن ەمبارگولاردى بۇرۋ ارقىلى ءار سالادا كۇشىمىزدى نىعايتتىق. وسى كەدەرگىلەردىڭ بارلىعىن جەڭە وتىرىپ، ءبىز دەموكراتيا مەن دامۋ توڭكەرىستەرىن بىرىنەن سوڭ ءبىرى جۇزەگە اسىردىق.

رەسپۋبليكامىزدىڭ ءبىرىنشى عاسىرىنداعى ولقىلىقتاردى جويىپ، ەكىنشى عاسىرعا دايىندىقتى اياقتايتىن بۇل سەرپىلىستەر بىلىمنەن دەنساۋلىققا، قاۋىپسىزدىكتەن ادىلەتكە، ەنەرگەتيكادان كولىككە، اۋىل شارۋاشىلىعىنان سپورتقا دەيىن، بارلىق سالادا ءوز جەمىسىن بەرە باستاعانى ءسوزسىز. ءوسىپ، دامىپ، كۇشەيىپ، بايىپ جاتقان تۇركيا – حالقىمىزدىڭ بولاشاعىنا ۇمىتپەن قارايتىن ەلگە، شەت ەلدەردە ءوزىن باسقا مەملەكەتتىڭ سوڭىنان ەرەتىن ەمەس، سوڭىنان ەرتە بىلەتىن مەملەكەت رەتىندە تانىتتى.

الەم تاريحي وزگەرىستەردى باستان كەشىرىپ، جاڭا ءارى ومىرلىك ماڭىزدى مىندەتتەرمەن جۇزدەسىپ وتىرعان جاعدايدا ءبىز ءۇشىن بۇل مەرەيتوي – مەملەكەتىمىزدىڭ 2-عاسىرىنىڭ باسىن بەلگىلەيتىن كۇنتىزبەلىك وزگەرىس قانا ەمەس، ودان دا جوعارى مانگە يە. وسى تۇرعىدا رەسپۋبليكامىزدى ساياسي، ەكونوميكالىق، الەۋمەتتىك جانە ديپلوماتيالىق سالالاردا ۇلت رەتىندە ارمانداعان دەڭگەيگە جەتكىزەتىن سەرپىلىس تۇركيا عاسىرى دەپ اتالدى. بۇل سەرپىلىس – ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ جانە وركەنيەتىمىزدىڭ بارلىق جەتىستىكتەرىنە سۇيەنىپ، جاڭا ۇرپاققا قالدىراتىن ەڭ ۇلكەن مۇرامىز.

«تۇركيا عاسىرى» باعدارلاماسىمەن رەسپۋبليكامىزدىڭ 100 جىلدىعىنا حالقىمىزبەن بىرگە ۇلكەن ۇمىتپەن، بۇدان دا زور ماقساتتارمەن قادام باسىپ وتىرمىز. وسى ورايدا، ەڭ الدىمەن، ءبىز ەلىمىزدىڭ ۇلكەن قۇرباندىقتارمەن جانە كۇش-جىگەرمەن قول جەتكىزگەن تابىستارىن قورعايمىز. سونداي-اق، ءبىز ەلىمىزدىڭ الەمدىك دەڭگەيدە ءسوز سويلەپ، شەشىم قابىلداۋعا دەگەن ەرىك-جىگەرىن نىعايتا تۇسەمىز. ساياسي جانە ەكونوميكالىق كۇش-قۋاتىمىزدى ارتتىرا وتىرىپ، ءبىز الەمدەگى ەڭ ءىرى ەكونوميكالار اراسىندا بيىككە كوتەرىلۋدى جالعاستىرامىز. ەلىمىزدىڭ قولداۋىمەن ءبىز تۋعان جەردىڭ ءار بۇرىشىندا تىنىشتىقتى نىعايتىپ، دامۋعا دەگەن جىگەرىمىزدى ارتتىرامىز. ءبىز ءاربىر ازاماتىمىزدىڭ قۇقىقتارى مەن بوستاندىقتارىن جانە ولارعا لايىقتى ءال-اۋقاتقا يە بولۋىن قامتاماسىز ەتەمىز.

ءبىز رەسپۋبليكامىزدىڭ ەكىنشى عاسىرىن "وتەماقى ەمەس، پروگرەسس داۋىرىنە" اينالدىرۋعا بەل بۋدىق. وسى ورايدا ءبىزدىڭ پرەزيدەنتىمىز رەجەپ تايىپ ەردوگان مىرزانىڭ باسشىلىعىمەن ءبىز ءوز ەلىمىزدى بارلىق سالادا تۇركيانىڭ ءجۇز جىلدىق كوزقاراسى بار جاڭا دەڭگەيىنە كوتەرۋگە كۇش سالامىز جانە اتا-بابالارىمىز سەنىپ تاپسىرعان وسى سۇيىكتى وتانىمىزدىڭ ماڭگىلىككە ءومىر ءسۇرۋىن قامتاماسىز ەتۋ جولىنداعى ىستەردەن  ەشقاشان باس تارتپايمىز.

تۇركيا رەتىندە ءبىزدىڭ ءبىرىنشى عاسىرىمىزدى بارلىق قيىنشىلىقتارى مەن جەتىستىكتەرىمەن ارتتا قالدىرا وتىرىپ، ءبىز شەيىتتەر مەن ارداگەرلەردى، اسىرەسە ازاتتىق سوعىسىنىڭ باس قولباسشىسى، رەسپۋبليكامىزدىڭ نەگىزىن قالاۋشى گازي مۇستافا كەمالدى جانە ءبىز بۇگىندە ەركىن ءومىر سۇرەتىن وسى وتانىمىزدى سىيعا تارتقان بارلىق باتىرلارىمىزدى قۇرمەتپەن جانە ريزاشىلىقپەن ەسكە الامىز.

ءبىزدىڭ حالقىمىزدى رەسپۋبليكا كۇنىمەن قۇتتىقتايمىن!

فاحرەتتين التۋن،

تۇركيا رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنىڭ كوممۋنيكاتسيا باسقارماسىنىڭ توراعاسى، پروفەسسور، دوكتور

Abai.kz

2 پىكىر