جۇما, 3 مامىر 2024
جاڭالىقتار 3297 0 پىكىر 19 تامىز, 2009 ساعات 21:31

و پولزە پروگنوزوۆ. نۋجنى لي وني ناشەمۋ وبششەستۆۋ؟

وچەن! داجە پوزارەز! ا كتو يمي سەيچاس ۆسەرەز زانيماەتسيا؟ تولكو ۆراگي — زارۋبەجنىە فۋتۋرولوگي! ناشي سۆەتلىە گولوۆى يز چيسلا يزۆەستنىح ۋچەنىح، حوزيايستۆۋيۋششيح سۋبەكتوۆ ي اناليتيكوۆ وت سەرەزنىح پروگنوزوۆ ۋكلونيايۋتسيا. ەست دەرزكيە پوپىتكي پروروچەستۆ ۆ ينتەرنەتە، نو يمي، پو-موەمۋ، پراۆيتەلستۆو نە ينتەرەسۋەتسيا. سەرەزنىە پروگنوزى تالانتليۆىح پروفەسسيونالوۆ س حوروشيم وبرازوۆانيەم نام بى كراينە پريگوديليس. ۆسپومنيم حوتيا بى پوسلەدستۆيا زۋرابوۆسكوي مونەتيزاتسي لگوت. وب ادمينيستراتيۆنوي رەفورمە داجە نە ۆسپومينايۋ. ناپومنيۋ تولكو و پروفەسسيونالنىح شاحماتيستاح، كوتورىە ۋمەيۋت راسسچيتىۆات نە تولكو حود، كوتورىي دەلايۋت، نو ەششە ي ۆتوروي، چەتۆەرتىي، نەكوتورىە — دەسياتىي… پونيمايۋ، ۆ ماسشتاباح بولشوي سترانى س وگرومنوي، ۋستراشايۋششەي ينەرتسيەي — راسسچيتىۆات، چتو يمەننو وجيدات ۆ كاجدوم كونكرەتنوم سلۋچاە، ترۋدنو. وستاەتسيا ودنو: مالىمي دوزامي، شاجوك-درۋگوي، پو چۋت-چۋت، س مەچتامي ا.ي. سولجەنيتسىنا و مەستنوم ساموۋپراۆلەني. گلاۆنوە، چتوبى حۆاتيلو نا ەتو ۆرەمەني، ا وستاۆشەەسيا ۆرەميا توجە پلوحو پروگنوزيرۋەتسيا. سكولكو ەگو ۋ ناس وستالوس؟

وچەن! داجە پوزارەز! ا كتو يمي سەيچاس ۆسەرەز زانيماەتسيا؟ تولكو ۆراگي — زارۋبەجنىە فۋتۋرولوگي! ناشي سۆەتلىە گولوۆى يز چيسلا يزۆەستنىح ۋچەنىح، حوزيايستۆۋيۋششيح سۋبەكتوۆ ي اناليتيكوۆ وت سەرەزنىح پروگنوزوۆ ۋكلونيايۋتسيا. ەست دەرزكيە پوپىتكي پروروچەستۆ ۆ ينتەرنەتە، نو يمي، پو-موەمۋ، پراۆيتەلستۆو نە ينتەرەسۋەتسيا. سەرەزنىە پروگنوزى تالانتليۆىح پروفەسسيونالوۆ س حوروشيم وبرازوۆانيەم نام بى كراينە پريگوديليس. ۆسپومنيم حوتيا بى پوسلەدستۆيا زۋرابوۆسكوي مونەتيزاتسي لگوت. وب ادمينيستراتيۆنوي رەفورمە داجە نە ۆسپومينايۋ. ناپومنيۋ تولكو و پروفەسسيونالنىح شاحماتيستاح، كوتورىە ۋمەيۋت راسسچيتىۆات نە تولكو حود، كوتورىي دەلايۋت، نو ەششە ي ۆتوروي، چەتۆەرتىي، نەكوتورىە — دەسياتىي… پونيمايۋ، ۆ ماسشتاباح بولشوي سترانى س وگرومنوي، ۋستراشايۋششەي ينەرتسيەي — راسسچيتىۆات، چتو يمەننو وجيدات ۆ كاجدوم كونكرەتنوم سلۋچاە، ترۋدنو. وستاەتسيا ودنو: مالىمي دوزامي، شاجوك-درۋگوي، پو چۋت-چۋت، س مەچتامي ا.ي. سولجەنيتسىنا و مەستنوم ساموۋپراۆلەني. گلاۆنوە، چتوبى حۆاتيلو نا ەتو ۆرەمەني، ا وستاۆشەەسيا ۆرەميا توجە پلوحو پروگنوزيرۋەتسيا. سكولكو ەگو ۋ ناس وستالوس؟
گوسۋدارستۆەننىي پروگنوز — ۆەشش وتۆەتستۆەننايا. لەگچە پرەدۋگادات چتو-نيبۋد يز ناشەي دۋرنوي پوۆسەدنەۆنوستي. كاجەتسيا منە، ۆ بليجايشەم بۋدۋششەم پو سمي ۆپولنە موجەت پرويتي تاكوە، ناپريمەر، سووبششەنيە: «ۆچەرا سوستويالسيا فۋتبولنىي ماتچ ۆىسشەي ليگي ۆ پريسۋتستۆي 40 000 زريتەلەي، پو وكونچاني ماتچا ۆسە 40 000 زادەرجانى ورگانامي ميليتسي». يلي: «سەگودنيا ۋتروم ۆسە سۋدا، ۆىشەدشيە يز پورتوۆ ۆ رازنىح چاستياح سۆەتا، بىلي زاحۆاچەنى سوماليسكيمي پيراتامي. وتبيلسيا تولكو ودين روسسيسكي سۋحوگرۋز س دروۆامي. درۋجنىي ەكيپاج سبروسيل نا فليبۋستەروۆ ۆسە يمەيۋششيەسيا دروۆا، سوپروۆوجدايا كاجدىي بروسوك نەنورماتيۆنوي لەكسيكوي». نە جدۋ نيچەگو حوروشەگو ي وت تسەنترالنوگو تەلەۆيدەنيا. ۆۆيدۋ وتسۋتستۆيا نا تەلەەكرانە حوتيا بى چەگو-تو وتدالەننو ناپومينايۋششەگو پرياموي ەفير موجەت ۆوزوبنوۆيتسيا پروگرامما ۆل. سولوۆەۆا «ك بارەرۋ!»، گدە ۆ تسەلياح پودنياتيا رەيتينگا بۋدۋت ليكۆيديروۆانى بارەرى، چتوبى دۋەليانتى موگلي وتستايۆات سۆوي وشيبوچنىە ۆوززرەنيا ۆ تەسنوم پوليتيچەسكوم ەدينەني. ي ۆسە-تاكي لەت چەرەز 5—7 يا دوپۋسكايۋ تەلەپروگراممۋ ۆ پرياموم ەفيرە تيپا «رۋسسكيە كروۆوپيتسى پروتيۆ امەريكانسكيح ۆامپيروۆ ۆ رەجيمە online non-stop». ۋسيليتسيا س گودامي ي زابوتا و مولودەجي، دليا نەە راسكراسيات ۆەليكيە فيلمى پروشلوگو، نەپونياتنىە بەز پوكراسكي: «لەتيات جۋراۆلي»، «تري توپوليا نا پليۋششيحە»، «پروۆەركا نا دوروگاح»، «چاپاەۆ» ي در.
ەسلي وترەشيتسيا وت پروگنوزيروۆانيا نەگاتيۆنوي پوۆسەدنەۆنوستي، پريدەتسيا پريزنات، چتو ۆ سفەرە ۆلاستنىح فەدەرالنىح يلي مۋنيتسيپالنىح وبەششاني ناشي ليۋدي پوستەپەننو مەنيايۋتسيا. ۋجە نە پەرۆىي گود ي ۆسەگدا ۆ حۋدشۋيۋ ستورونۋ. ليۋبوە وبەششانيە پرينيماەتسيا يمي نا ۆەرۋ ۆ توم تولكو سلۋچاە، ەسلي گوسۋدارستۆەننىە مەحانيزمى گارانتي ۆىسترايۆايۋتسيا ۆ ناۋچنو وبوسنوۆاننىي پروەكت. ي پريمەنيتەلنو ك سەگودنياشنەمۋ دنيۋ، ا نە دو 2050 گودا! پروسچيتىۆات نەوبحوديمىە سترانە رەفورميستسكيە پورىۆى، پو موەمۋ منەنيۋ، دولجنى نەزاۆيسيمىە ەكسپەرتى س نەزاۆيسيمىم جە پيتانيەم، كوممۋنالنىمي ۋسلۋگامي، كوررۋپتسيوننوي دوپلاتوي، پروزراچنىم «راسپيليۆانيەم» بيۋدجەتنىح سرەدستۆ ي ۆىپلاتوي گونورارا زا ەكسپەرتيزۋ پو فاكتۋ سداچي پروەكتا.
وچەن پولەزنو بىلو بى ۆ سفەرە ناۋچنوگو پروگنوزيروۆانيا دوسكونالنو يزۋچيت زارۋبەجنۋيۋ پراكتيكۋ. امەريكانتسى، نە ۆ نوچ بۋدۋت پوميانۋتى، زاۆەرشيۆ «مانحەتتەنسكي پروەكت»، رۆانۋلي وپىتنوە يادەرنوە ۋسترويستۆو ۆ 1945 گودۋ، نو پرەدۆاريتەلنو پورۋچيلي گرۋپپە ۋچەنىح زارانەە پروسچيتات ي دوكازات پراۆيتەلستۆۋ سشا، چتو يادەرنايا تسەپنايا رەاكتسيا وستانوۆيتسيا ي نە پويدەت دالشە پوليگونا. يستوچنيكي ۋتۆەرجدايۋت، چتو وتوبراننايا گرۋپپا رابوتالا نەپرەدۆزياتو ي، گلاۆنوە، چەستنو. ۋچەنىە نە پرينيمالي نا رابوتۋ رودستۆەننيكوۆ، پرەنەبرەگالي كادروۆىمي رەكومەنداتسيامي ي بىلي سۆوبودنى وت تەلەفوننوگو داۆلەنيا. پوەتومۋ مى ي يمەەم سەگودنيا جيۆىە سشا. ا ۆوت بولشوي ادروننىي كوللايدەر ۆ ەۆروپە سپەتسيالنوي پروۆەركە نە پودۆەرگالسيا. ي نيكتو يز ەۆروپەيسكيح ۋچەنىح نە ۆزيال نا سەبيا ترۋد پروسچيتات، چتو ەست تاكوە نەيزۆەستنايا نام «بوجەستۆەننايا چاستيتسا»، يز كوتوروي ۆوزنيكلا ۆسەلەننايا. ۆ كاكوم اسسورتيمەنتە ياۆياتسيا ك نام رازنوگو رودا چەرنىە دىرى ي درۋگايا نەجەلاتەلنايا انتيماتەريا. دا! پري پروبنوم زاپۋسكە كوللايدەر سلومالسيا، پوتومۋ چتو پروەكت بىل مەجدۋنارودنىم، ي ناشي ناۆەرنياكا ۆ نەم ۋچاستۆوۆالي. نە بۋدۋ رازۆيۆات ەتۋ تەمۋ، پوتومۋ چتو دوكازاتەلستۆ نەت — ودني دوگادكي. نو زا لەتو كوللايدەر، حوتيم مى توگو يلي نەت، پوچينيات. ي چتو بۋدەت، كوگدا ەگو زاپۋستيات، نيكتو نە زناەت. منوگيە ۋچەنىە داجە ەتيم گوردياتسيا: كاك پولۋچيتسيا، تاك ي پولۋچيتسيا!
تەپەر ساموە گلاۆنوە. نەسموتريا نا تو چتو پوليۋبيۆشيسيا نارودۋ ەكزامەن پو ەگە ي سام ەكونوميچەسكي كريزيس پريدۋمالي امەريكانتسى، — ناشي سوبستۆەننىە زابوتى ەششە نيكتو نە وتمەنيال. رادوۆاتسيا تومۋ، چتو اركتيكا راستاەت ەششە پري جيزني نىنەشنەگو پوكولەنيا، چۋكچي بۋدۋت سوبيرات بانانى، ا سەۆەرا زاتسۆەتۋت تسيترۋسوۆىمي، — پرەجدەۆرەمەننو. كومۋ-تو پريدەتسيا دۋمات، كاك جيت بەز اركتيكي ي پروگلوتيت ۆسە پوسلەدستۆيا ەە يسچەزنوۆەنيا. پريدەتسيا پروگنوزيروۆات پوسلەدستۆيا منوگيح گلوبالنىح ريسكوۆ، كوتورىە ناس سەيچاس نە پۋگايۋت، نو ۆسكورە بۋدۋت ناستوراجيۆات. نوۆىە سەنساتسيوننىە وتكرىتيا ۋچەنىح داۆنو پەرەستالي پرينوسيت ودنۋ تولكو بەزوگليادنۋيۋ رادوست. نا زاپادە پوياۆيليس سەرەزنىە پرەدوستەرەجەنيا پو چاستي رودنىح دليا ناس نانوتەحنولوگي، نوۆىح ۆيدوۆ پسيحوپاتيچەسكوگو ي بيولوگيچەسكوگو ورۋجيا، پرودوۆولستۆەننىح كوللاپسوۆ ي درۋگوي مەرزوستي. پريرودنىي وپتيميزم ۆ نەكوتورىح سلۋچاياح حوروشو پوپريدەرجيۆات. چەلوۆەچەستۆو پرەكراتيلو پرەدپيساننىي ەمۋ سۆىشە ەستەستۆەننىي وتبور. ميروۆايا مەديتسينا ۋجە ناۋچيلاس ۆ ليۋبوم نەستاندارتنوم سلۋچاە يزۆلەكات ملادەنتسەۆ نە تولكو يز تەلا ماتەري، نو تاك جە ۋۆەرەننو ي س توگو سۆەتا. كتو موجەت پورۋچيتسيا، چتو ۋسپەحي گەننوي ينجەنەري نە پوزۆوليات حيرۋرگام بليجايشەگو بۋدۋششەگو، سكاجەم، ۆمەشيۆاتسيا ۆ جيزن دۆۋحنەدەلنوگو چەلوۆەچەسكوگو ەمبريونا؟ ترۋدنو وتريتسات، چتو مەديتسينا بۋدۋششەگو سموجەت ۆنەدريات ۆ ۆىشە-ۋكازاننىي زارودىش تولكو دوبرىە نامەرەنيا، سپوسوبنوستي، چۋۆستۆو لوكتيا، گەنەتيچەسكي زاپروگرامميروۆاننوە ۋمەنيە حوروشو سەبيا ۆەستي، نە پودداۆاتسيا نا پريزىۆى وپپوزيتسيوننىح پارتي، ا زاودنو تاكجە امپۋتيروۆات ۆوزموجنىە الكوگولنىە سكلوننوستي زارودىشا ي ۆسە وستالنىە ۆيدى ەگو بۋدۋششەگو پروتيۆوپراۆنوگو پوۆەدەنيا، ۆكليۋچايا مىسلي وب وتتسەۋبيستۆە. پوترەبۋيۋتسيا لي ۆ بليجايشەم بۋدۋششەم ۆ سۆيازي س ۆىشەپەرەچيسلەننىمي ۋگروزامي كاردينالنىە يزمەنەنيا ۆ وبلاستي زاكونوتۆورچەستۆا؟ كاك وترەاگيرۋەت يۋريديچەسكوە سووبششەستۆو نا فەنومەنالنىە ۆوزموجنوستي مەديتسينى؟ نا ەتوت ۆوپروس اۆتور وتۆەتيت نە موجەت…
«نام نە دانو پرەدۋگادات، كاك سلوۆو ناشە وتزوۆەتسيا…» — سكازال پوەت، ي ەتو بىلو ۆ تسەلوم سپراۆەدليۆو دو 1848 گودا، كوگدا پو ەۆروپە ناچال بروديت پريزراك، ۆىكريكيۆايا: «پرولەتاري ۆسەح ستران، سوەدينيايتەس!» ا ۆەچنو جيۆوي دەدۋشكا يز روسسي پوتوم دوباۆيل: «ي گراب ناگرابلەننوە!» چتوبى راسپوزنات ياد رەۆوليۋتسيوننوي رومانتيكي، چتوبى وستانوۆيت پارانويدالنىە ناستروەنيا تولپى ي وتسەنيت ۆسە پوسلەدستۆيا كوممۋنيستيچەسكوي اتاكي نا سوزنانيە نارودا، نادوبنو بىلو وبلادات ۆىسوكورازۆيتىم پروگنوزيرۋيۋششيم داروم. ۆ يمپەراتورسكوي روسسي تاكيە ليۋدي بىلي ي ناحوديلي ۆ سەبە سيلى پروتيۆوستويات كوممۋنيستيچەسكومۋ پسيحوزۋ. بولشينستۆو يز نيح پرينيالي مۋچەنيچەسكۋيۋ سمەرت، منوگيە راستۆوريلي سۆوي بەستسەننىي گەنوفوند ۆ ەميگرانتسكيح سكيتانياح. ا وستالنىح ۆەچنو جيۆوي دەدۋشكا ۆ 1922 گودۋ وتپراۆيل ۆون يز روسسي نا «فيلوسوفسكوم پاروحودە». كوممۋنيستام يزناچالنو نە نۋجنى بىلي ليۋدي ۆىدايۋششيەسيا، وسوبەننو كوگدا زا دەلو ۆزياليس دەدۋشكينى توۆاريششي ي كوگدا سچەت پوشەل نا ميلليونى…
تەپەر و توم، موجنو لي پروسچيتات فاكتى پروشەدشيح لەت. پروگنوز، وبراششەننىي ۆ پروشلوە، سەگودنيا كراينە نەجەلاتەلەن. پوياۆيليس نوۆىە نەبەزوپاسنىە زاكونوتۆورچەسكيە مەچتانيا، زاترۋدنيايۋششيە پويسك يستوريچەسكوي پراۆدى، نو و بۋدۋششەم دۋمات نيكتو نە زاپرەششال. پوەتومۋ پۋست نە سكورو، نو موگۋت ۆوزنيكنۋت ۆوپروسى. ناپريمەر. پوچەمۋ تاكيم سوكرۋشيتەلنىم وبرازوم بىلا ۋنيچتوجەنا ستالينسكايا ارميا ۆ 1941 گودۋ؟ كاك سلۋچيلوس تاكوە پري منوگولەتنەي ناستۋپاتەلنوي ۆوەننوي دوكترينە؟ پوچەمۋ ستالين ۆەريل ۆ نەۆوزموجنوست گيتلەروۆسكوي اگرەسسي، داجە كوگدا پەرەد ناشەي گرانيتسەي پوياۆيليس پاروۆوزى س شيروكوي رۋسسكوي كولەەي؟ پوچەمۋ پري جيزني ستالينا بىلي ستروجايشە زاپرەششەنى ليۋبىە پۋبليكاتسي، كنيگي، مەمۋارى پولكوۆودتسەۆ، سۆيازاننىە س ۆەليكوي وتەچەستۆەننوي ۆوينوي؟ پوچەمۋ ستالين نە ليۋبيل ۆسپومينات و ۆوينە؟ موجەت، پوتومۋ، چتو ەمۋ نە ۋدالوس زاۆوەۆات ەۆروپۋ؟ زاۆەرشيت يدەيۋ ۆسەميرنوي رەۆوليۋتسي؟ گرەتسيا س پوموششيۋ انگلي وتستويالا سۆويۋ نەزاۆيسيموست. تيتو ۆىشەل يز-پود كونتروليا. ۆو فرانتسي، نەسموتريا نا منوگوچيسلەننىە تاينيكي سوۆەتسكوگو ورۋجيا ي ۆىسوكۋيۋ پوپۋليارنوست كپف، نە پرويزوشلو توگو، چتو بىلو زاپلانيروۆانو. ۆ ناشەي پرەسسە پروشلو سووبششەنيە و گەنەرالە دەنيكينە، كوتورىي ەميگريروۆال يز فرانتسي ۆ سشا ۆ سۆيازي س ۋگروزوي كوممۋنيستيچەسكوگو ۆوسستانيا. ناچالوس سپەشنوە فورميروۆانيە سەۆەرواتلانتيچەسكوگو بلوكا. ۋ امەريكانتسەۆ پوياۆيلاس اتومنايا بومبا — زاۆوەۆانيە ەۆروپى نە سوستويالوس.
مى ۋزنالي بى منوگو نوۆوگو، ەسلي بى س پەرەپيسكي گيتلەرا ي ستالينا بىل سنيات گريف سەكرەتنوستي. گيتلەر ۆپولنە موگ دات «چەستنوە فيۋرەرسكوە سلوۆو» و ۆەچنوم سويۋزە سسسر ي ترەتەگو رەيحا. «بوياتسيا نادو نە گەرمانسكيح ۆويسك، ۆرەمەننو ۋكرىۆايۋششيحسيا ۆ پولشە وت انگليسكيح ستەرۆياتنيكوۆ، — موگ سووبششيت فيۋرەر. — بوياتسيا نادو مويح يديوتوۆ-گەنەرالوۆ، كوتورىە برياتسايۋت ورۋجيەم ي موگۋت نە ۋدەرجاتسيا وت پروۆوكاتسي. يا دولجەن بىل پەرەسترەليات حوتيا بى پولوۆينۋ ەتيح نەدونوسكوۆ ەششە دو ۆوينى، نو سدەلايۋ ەتو سرازۋ پوسلە ۆتورجەنيا ۆ انگليۋ. بۋد حلادنوكروۆەن. تۆوي ادولف».
ەسلي مى پروچتەم ەتو يلي كاكوە-تو درۋگوە زلوۆونيە، تو، ۆەروياتنو، سموجەم پونيات، كاكيم وبرازوم گيتلەر وبمانۋل ستالينا لەتوم 1941 گودا. نو كوگدا ەتو پرويزويدەت؟ موجنو لي پروسچيتات؟ ۋگادات؟ سپروگنوزيروۆات؟
پرەدستاۆلەننوە چيتاتەليۋ اۆتورسكوە ليۋبوپىتستۆو، ۆەروياتنو، نەسۆوەۆرەمەننو. س ەتيم موجنو ي نۋجنو سوگلاسيتسيا. نو كاك ۋيتي وت ۆوپروسا: كوگدا، ۆ كاكوم يمەننو گودۋ ونو موجەت سچيتاتسيا دوپۋستيمىم؟ بولشە توگو يلي حۋجە توگو — زاكونومەرنىم؟ پولەزنىم؟ نو موگۋت لي ۆووبششە بىت پولەزنىمي پروگنوزى؟ موگۋت. تولكو ۆ ودنوم سلۋچاە — ەسلي وني سبىۆايۋتسيا.

مارك زاحاروۆ، حۋدوجەستۆەننىي رۋكوۆوديتەل موسكوۆسكوگو گوسۋدارستۆەننوگو تەاترا «لەنكوم»،
سپەتسيالنو دليا «نوۆوي»
«نوۆايا گازەتا»، 18.05.2009 جىل
http://www.novayagazeta.ru/data/2009/050/25.html

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

قۇيىلسىن كوشىڭ

باس گازەت ورالماندارعا نەگە شۇيلىكتى؟

ءالىمجان ءاشىمۇلى 843
ادەبيەت

«سولاي ەمەس پە؟»

عابباس قابىشۇلى 691
قوعام

دوس كوپ پە، دۇشپان كوپ پە؟

ءابدىراشيت باكىرۇلى 542
ەل ءىشى...

ۇلتتىق بىرەگەيلەنۋ: قانداستاردىڭ ءرولى قانداي؟

ءومارالى ادىلبەكۇلى 548