الماتى. 11 تامىز. قازتاگ – 1-ءشى جارتىجلىدىقتا الماتى اتموسفەراسىنىڭ لاستانۋ يندەكسى بىلتىرعى وسىنداي ارالىقپەن سالىستىرعاندا 0,8 بىرلىككە تومەندەدى، دەلىنگەن سەيسەنبى كۇنى اكىمدىكتىڭ تاراتقان حابارىندا.

تاراتىلعان حابارعا سايكەس، قورشاعان ورتانىڭ جاعدايىنا «قازگيدرومەت» مرك-ءنىڭ «الماتىنىڭ گيدرومەتەورولوگيا ورتالىعى» ەمك جاسالعان ءاناليزىنىڭ ناتيجەسى بويىنشا، اتموسفەرالىق اۋانىڭ جاعدايىنىڭ كورسەتكىشى (يزا5 – اتموسفەرانىڭ لاۋستانۋ يندەكسى) بيىلعى 1-ءشى جارتىجلىدىقتا بىلتىرعى وسىنداي ارالىقپەن سالىستىرعاندا 0,8 بىرلىككە تومەندەدى. مىسالى 2009 جىلدىڭ 1-ءشى جارتىجىلدىعىندا يزا5 كورسەتكىشى 13,5 بولسا، 2008 جىلى بۇل كورسەتكىش 14,3 بولعان.

«مامانداردىڭ پىكىرىنشە، اتموسفەرانىڭ لاستانۋ يندەكسىنىڭ تومەندەۋى بيىلعى ءساۋىر ايىندا بەكىتىلگەن «الماتىداعى قورشاعان ورتانىڭ لاستانۋىن 2009-2018 جىلدار ارالىعىندا تومەندەتۋدىڭ كەشەندى باعدارلاماسى» اياسىندا اتقارىلعان شارالار ناتيجەسىندە مۇمكىن بولدى»، - دەلىنگەن ءباسپاسوز قىمەتى تاراتقان حاباردا. 

اتموسفەرانىڭ نەگىزگى لاستاۋشىسى اۆتوكولىكتەر ەكەنى بەلگىلى، سوندىقتان بۇگىندەرى اۆتوكولىك شىعاراتىن گازدىڭ ۋلىلىعىن باقىلاۋعا ەرەكشە كوڭىل بولىنەدى.

قازىرگى ۋاقىتتا، «تازا اۋا» ايلىق وپەراتسيا اياسىندا، قالانىڭ 13 كىرە بەرىسىندە جانە قالا ىشىندەگى قوزعالىس جۇكتەمەلىگى اۋىر ماگيسترالداردا اۆتوكولىك شىعاراتىن ءتۇتىن مەن ونىڭ ۋلىلىعىن باقىلايتىن قوزعالمالى بەكەتتەر جۇمىس ىستەيدى.

الماتى. 11 تامىز. قازتاگ – 1-ءشى جارتىجلىدىقتا الماتى اتموسفەراسىنىڭ لاستانۋ يندەكسى بىلتىرعى وسىنداي ارالىقپەن سالىستىرعاندا 0,8 بىرلىككە تومەندەدى، دەلىنگەن سەيسەنبى كۇنى اكىمدىكتىڭ تاراتقان حابارىندا.

تاراتىلعان حابارعا سايكەس، قورشاعان ورتانىڭ جاعدايىنا «قازگيدرومەت» مرك-ءنىڭ «الماتىنىڭ گيدرومەتەورولوگيا ورتالىعى» ەمك جاسالعان ءاناليزىنىڭ ناتيجەسى بويىنشا، اتموسفەرالىق اۋانىڭ جاعدايىنىڭ كورسەتكىشى (يزا5 – اتموسفەرانىڭ لاۋستانۋ يندەكسى) بيىلعى 1-ءشى جارتىجلىدىقتا بىلتىرعى وسىنداي ارالىقپەن سالىستىرعاندا 0,8 بىرلىككە تومەندەدى. مىسالى 2009 جىلدىڭ 1-ءشى جارتىجىلدىعىندا يزا5 كورسەتكىشى 13,5 بولسا، 2008 جىلى بۇل كورسەتكىش 14,3 بولعان.

«مامانداردىڭ پىكىرىنشە، اتموسفەرانىڭ لاستانۋ يندەكسىنىڭ تومەندەۋى بيىلعى ءساۋىر ايىندا بەكىتىلگەن «الماتىداعى قورشاعان ورتانىڭ لاستانۋىن 2009-2018 جىلدار ارالىعىندا تومەندەتۋدىڭ كەشەندى باعدارلاماسى» اياسىندا اتقارىلعان شارالار ناتيجەسىندە مۇمكىن بولدى»، - دەلىنگەن ءباسپاسوز قىمەتى تاراتقان حاباردا. 

اتموسفەرانىڭ نەگىزگى لاستاۋشىسى اۆتوكولىكتەر ەكەنى بەلگىلى، سوندىقتان بۇگىندەرى اۆتوكولىك شىعاراتىن گازدىڭ ۋلىلىعىن باقىلاۋعا ەرەكشە كوڭىل بولىنەدى.

قازىرگى ۋاقىتتا، «تازا اۋا» ايلىق وپەراتسيا اياسىندا، قالانىڭ 13 كىرە بەرىسىندە جانە قالا ىشىندەگى قوزعالىس جۇكتەمەلىگى اۋىر ماگيسترالداردا اۆتوكولىك شىعاراتىن ءتۇتىن مەن ونىڭ ۋلىلىعىن باقىلايتىن قوزعالمالى بەكەتتەر جۇمىس ىستەيدى.

قۇجاتقا سايكەس، قالا بيلىگى بىرقاتار اۋا لاستاعىشتاردىڭ جۇمىسىن، جانار ماي بەكەتتەرىندە اۆتوكولىكتەرگە قۇيىلاتىن جانار مايلاردىڭ ساپاسىن، نەگىزگى اۆتوتراسسالاردىڭ بويىنداعى اۋانىڭ جاعدايىنا باقىلاۋ جۇرگىزىپ وتىر. وعان قوسا بۇگىندەرى كوپتەگەن جۇرگىزۋشىلەر بيووتىنعا دا كوشىپ جاتىر.

الماتىدا قورشاعان ورتانىڭ لاستانۋىن تومەندەتۋ باعدارلاماسى اياسىندا اۆتوكولىكتەر شىعاراتىن تۇتىندەردى زالالسىزداندىراتىن كاتوليزاتورلار سىناقتان ءوتىپ، جانە اۋانى بيوفيزيكالىق تاسىلمەن تازارتۋ تاجىريبەسى جۇرگىزىلىپ جاتىر.

بۇل رەتتە اۆتوكولىكتەرگە دەر كەزىندە تەحنيكالىق باقىلاۋ جۇرگىزىپ تۇرۋ دا ەرەكشە ماڭىزعا يە.

2009 جىلدىڭ 5 ايىندا 112 899 اۆتوكولىك تەحنيكالىق تەكسەرۋدەن وتكىزىلىپ، ولاردىڭ 3822-سى تەحتەكسەرۋدەن جىبەرىلمەگەن، ولاردىڭ 16 326 كولىگى زاڭدى تۇلعالاردىڭ كولىگى، پايدالانۋعا جارامسىز دەپ تابىلعان كولىكتەر سانى – 502 (3,1%); جولاۋشىلار تاسىمالدايتىن كولىكتەر – 2940, ولاردىڭ 190-نى جارامسىز(6,46%); جەكە تۇلعالاردىڭ كولىكتەرىنەن -969663, جارامسىزدارى - 3320 (3,4%).

ودان باسقا وتكەن عاسىردىڭ 60-70-ءشى جىلدارى شىعارىلعان 20 مىڭ كولىك تەحتەكسەرىستەن وتپەدى.

پايدالانىستان 23 822 اۆتوكولىكتى شىعارۋ اۆتوموبيلدەردەن شىعارىلاتىن جالپى زياندى زاتتاردى 8,6 مىڭ تونناعا ازايتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى، ال بۇل اۋا لاستاعىشتاردىڭ بارلىعىنىڭ 4,5 % قۇرايدى.