ماڭعىستاۋدىڭ اكىمى مۇحامەدجانوۆ پرەزيدەنت سەنىمىنەن شىعا المادى، ءارى قاراي نە بولماق؟
ماڭعىستاۋ وبلىسىن باسقارۋعا باۋىرجان مۇحامەدجانوۆتىڭ جىبەرىلگەنگە دە جىلعا جۋىق ۋاقىت ءوتىپتى. تاۋەلسىز قازاقستان تاريحىندا بۇرىن-سوڭدى بولماعان وقيعا ورىن العان وڭىرگە ەلباسى سەنىپ تاعايىنداعان اكىم ەل ەسىندە قانداي ايشىقتى ىسىمەن قالدى؟
جاراسى جازىلماعان جاڭاوزەندە، جالپى وبلىستا قانداي دا ءبىر وزگەرىستەر بولدى ما؟ مىنە، وسى سۇراقتارعا جاۋاپ ىزدەپ كورمەكپىز.
بىزدىڭشە، باۋىرجان مۇحامەدجانوۆ ەسىمى ماڭعىستاۋلىقتاردىڭ قالا بەردى بۇكىل رەسپۋبليكا حالقىنىڭ ەسىندە تەك قالانىڭ اتىن وزگەرتۋگە قاتىستى ماسەلەمەن عانا قالاتىن سىڭايلى. سەبەبى، جەرگىلىكتى حالىقتىڭ ءال-اۋقاتى ءالى دە بولسىن سىن كوتەرمەيدى.
ماڭعىستاۋ وبلىسىنىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق جاعدايىنا جۇرگىزىلگەن سالىستىرمالى تالداۋدىڭ ناتيجەسى كوڭىل كونشىتپەيدى. وكىنىشكە قاراي، 2012 جىلدىڭ جارتىجىلدىعىنداعى مالىمەتتەر ماقتاۋعا لايىق ەمەس.
رەسمي ستاتيستيكا بويىنشا سوڭعى التى ايدىڭ ىشىندە ازىق-تۇلىك ءوندىرىسى - 27 پايىزعا، ماشيناجاساۋ - 29, حيميالىق ءوندىرىس - 6,2 پايىزعا تومەندەپ كەتكەن. بۇدان ءارى كولىك سالاسىنا ينۆەستيتسيا - 48,2 پايىزعا، قۇرىلىس - 7,2, جىلجىمايتىن مۇلىككە قاتىستى وپەراتسيالار - 24,6, قۇرىلىس پەن جوندەۋ جۇمىستارى - 9,8, كۇردەلى قۇرىلىس - 4,2 پايىزعا قۇلدىراعان. بارلىق سالادا جاي عانا تۇرالاۋ ەمەس، جان-جاقتى قۇلدىراۋ انىق بايقالادى.
ماڭعىستاۋ وبلىسىن باسقارۋعا باۋىرجان مۇحامەدجانوۆتىڭ جىبەرىلگەنگە دە جىلعا جۋىق ۋاقىت ءوتىپتى. تاۋەلسىز قازاقستان تاريحىندا بۇرىن-سوڭدى بولماعان وقيعا ورىن العان وڭىرگە ەلباسى سەنىپ تاعايىنداعان اكىم ەل ەسىندە قانداي ايشىقتى ىسىمەن قالدى؟
جاراسى جازىلماعان جاڭاوزەندە، جالپى وبلىستا قانداي دا ءبىر وزگەرىستەر بولدى ما؟ مىنە، وسى سۇراقتارعا جاۋاپ ىزدەپ كورمەكپىز.
بىزدىڭشە، باۋىرجان مۇحامەدجانوۆ ەسىمى ماڭعىستاۋلىقتاردىڭ قالا بەردى بۇكىل رەسپۋبليكا حالقىنىڭ ەسىندە تەك قالانىڭ اتىن وزگەرتۋگە قاتىستى ماسەلەمەن عانا قالاتىن سىڭايلى. سەبەبى، جەرگىلىكتى حالىقتىڭ ءال-اۋقاتى ءالى دە بولسىن سىن كوتەرمەيدى.
ماڭعىستاۋ وبلىسىنىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق جاعدايىنا جۇرگىزىلگەن سالىستىرمالى تالداۋدىڭ ناتيجەسى كوڭىل كونشىتپەيدى. وكىنىشكە قاراي، 2012 جىلدىڭ جارتىجىلدىعىنداعى مالىمەتتەر ماقتاۋعا لايىق ەمەس.
رەسمي ستاتيستيكا بويىنشا سوڭعى التى ايدىڭ ىشىندە ازىق-تۇلىك ءوندىرىسى - 27 پايىزعا، ماشيناجاساۋ - 29, حيميالىق ءوندىرىس - 6,2 پايىزعا تومەندەپ كەتكەن. بۇدان ءارى كولىك سالاسىنا ينۆەستيتسيا - 48,2 پايىزعا، قۇرىلىس - 7,2, جىلجىمايتىن مۇلىككە قاتىستى وپەراتسيالار - 24,6, قۇرىلىس پەن جوندەۋ جۇمىستارى - 9,8, كۇردەلى قۇرىلىس - 4,2 پايىزعا قۇلدىراعان. بارلىق سالادا جاي عانا تۇرالاۋ ەمەس، جان-جاقتى قۇلدىراۋ انىق بايقالادى.
ەلباسىنىڭ تىڭ يدەيالارىنىڭ ىشىندە وسى سالالاردى دامىتۋ ارقىلى الەۋمەتتىك جاڭعىرتۋدى جۇزەگە اسىرۋ ماسەلەسى دە بار. پرەزيدەنتتىڭ ناقتى تاپسىرماسى بولىپ تابىلاتىن الەۋمەتتىك مودەرنيزاتسيانى ىسكە اسىرۋ ءۇشىن الدىمەن وسى سالالاردى كوتەرۋ قاجەت. حالىققا ەڭ قاجەتتى ازىق-تۇلىك ونىمدەرىنىڭ 27 پايىزعا تومەندەۋىنەن وڭىردەگى كۇندەلىكتى تۇتىنۋ تاۋارلارىنىڭ باعاسى قىمباتتاعان. قاراپايىم ازاماتتارعا مۇنايدان كەيىنگى تابىس كوزىنە اينالعان قۇرىلىس سالاسى بۇرىنعى قارقىنىن جوعالتقان. اكىمدەردىڭ ەپتىلىگى كوپ جاعدايدا ينۆەستيتسيا تارتىپ، جەرگىلىكتى ەكونوميكانى اياعىنان تۇرعىزۋمەن ولشەنەدى. الايدا،ب. مۇحامەدجانوۆتان مۇنداي يكەمدىلىك بايقالمايدى. وعان دالەل - كولىك سالاسىنا ينۆەستيتسيا كولەمىنىڭ قۇلديلاۋى.
وبلىستا دەموگرافيالىق جاعداي قالىپتى جاعدايدا. دەسە دە، بۇل قوسىمشا جۇمىس كوزدەرى قاراستىرىلماعان، مۇنايدان باسقا كىرىس كوزى جوق ايماقتاعى جۇمىسسىزدىق كورسەتكىشىن وسىرە تۇسكەن. ويتكەنى، وبلىس حالقىنىڭ 47,9 پا-يىزى اۋىلدىق جەرلەردە تۇرادى. بۇل دەگەنىمىز - اۋىلشارۋاشىلىعىن دامىتۋعا قولايسىز وڭىردەگى ەلدى مەكەندەردىڭ تۇرعىندارى ەكى قولعا ءبىر كۇرەك تاپپاي جۇرگەنى.
ءبىر عانا جاڭاوزەن قالاسىندا بيىل دۇنيە-گە كەلگەن ءسابيدىڭ سانى - 3,5 مىڭ ەكەن. بۇل - بۇرىندارى ءبىر اۋداندى ونىممەن قامتاماسىز ەتەتىن بىلدەي سوۆحوز تۇرعىندارىنىڭ سانى! حالىقتىڭ جالپى سانى جۇمىس ورىندارىنان 4 ەسە كوپ. دەمەك، مەملەكەت باسشىسى-نىڭ جەرگىلىكتى حالىقتى جۇمىسپەن قامتۋ تۋرالى تاپسىرما ءالى شەشىمىن تاپقان جوق. ويتكەنى، باۋىرجان مۇحامەدجانوۆ وبلىستاعى پروبلەمالاردى ەڭسەرە المادى.
جاڭاوزەن وقيعاسىنان كەيىن وبلىس تىزگىنى سەنىپ تاپسىرىلعان ب. مۇحامەدجانوۆتان جەرگىلىكتى حالىق قانا ەمەس، تۇتاس رەسپۋبليكا حالقى ۇلكەن ءۇمىت كۇتكەن. پرەزيدەنت سەنىپ تاعايىنداعان. تۋرا تاۋەلسىزدىك كۇنى بولعان قىرعىنعا سەبەپ بولعان ماسەلەلەردىڭ ۋاقىت وتكەن سايىن قوردالانا بەرۋى جەرگىلىكتى اكىمدى ويلانتۋى ءتيىس ەدى. الايدا، پروبلەمالاردىڭ وڭ شەشىم تاباتىن ءتۇرى كورىنبەيدى. كەرىسىنشە، حالىق باۋىرجان مۇحامەدجانوۆتى جاڭاوزەن قالاسىنىڭ اتىن وزگەرتۋگە قۇلشىنىپ ءجۇر دەپ كىنالاپ وتىر.
ءبىر جىل دەگەنىمىز قولىنان ءىس كەلەتىن اكىمدى ءوزىن كورسەتۋى ءۇشىن از ۋاقىت ەمەس. وسى ارالىقتا وبلىس اكىمى تىڭ يدەيالارى مەن جاڭا باستامالارىن كورسەتە المادى. پرەزيدەنتتىك ناقتى تاپسىرمالارىن جۇزەگە اسىرا الماعان باسشىنىڭ حالىق نازارىن جاڭاوزەن اتاۋىن وزگەرتۋگە بۇرعىسى كەلگەندىگى شاراسىزدىق ەمەي نەمەنە؟
ج. ءجۇمادىل
"ۇلت تايمس" گازەتى
