ۇلىس ۇيىتقىسى – وڭتۇستىك
وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ قۇرىلعانىنا - 80 جىل
ورنى بولەك ولكە
80 جىل. تاريح ءۇشىن قاس-قاعىم ءسات. ال ادامزاتتىڭ عۇمىرىمەن ولشەسەڭىز، 80 جاس ناعىز كەمەلدىكتىڭ، جان-جاقتى تولىسقاندىقتىڭ بەلگىسى. وسى اپتادا 80 جىلدىق مەرەيتويىن اتاپ ءوتىپ جاتقان وڭتۇستىك تالاي تاريحتى باستان وتكەردى. ورلەدى. ءوستى. ءوندى. وسى 80 جىلدىڭ سوڭعى 20 جىلى تاۋەلسىزدىكتىڭ تولاعاي تابىستارىمەن ۇشتاسىپ جاتىر. الىسقا بارماي-اق قويالىق، وڭتۇستىكتە كەيىنگى ءۇش-ءتورت جىلدىڭ كولەمىندە تاۋەلدىلىكتەن قۇتقارعان بىرنەشە الىپ جوبالار جۇزەگە استى. ونىڭ باستىسى - كوكساراي سۋ قويماسى، «بەينەۋ-بوزوي-شىمكەنت» ماگيستارلدى گاز قۇبىرى. الدىمەن كوكسارايعا توقتالايىق.
وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ قۇرىلعانىنا - 80 جىل
ورنى بولەك ولكە
80 جىل. تاريح ءۇشىن قاس-قاعىم ءسات. ال ادامزاتتىڭ عۇمىرىمەن ولشەسەڭىز، 80 جاس ناعىز كەمەلدىكتىڭ، جان-جاقتى تولىسقاندىقتىڭ بەلگىسى. وسى اپتادا 80 جىلدىق مەرەيتويىن اتاپ ءوتىپ جاتقان وڭتۇستىك تالاي تاريحتى باستان وتكەردى. ورلەدى. ءوستى. ءوندى. وسى 80 جىلدىڭ سوڭعى 20 جىلى تاۋەلسىزدىكتىڭ تولاعاي تابىستارىمەن ۇشتاسىپ جاتىر. الىسقا بارماي-اق قويالىق، وڭتۇستىكتە كەيىنگى ءۇش-ءتورت جىلدىڭ كولەمىندە تاۋەلدىلىكتەن قۇتقارعان بىرنەشە الىپ جوبالار جۇزەگە استى. ونىڭ باستىسى - كوكساراي سۋ قويماسى، «بەينەۋ-بوزوي-شىمكەنت» ماگيستارلدى گاز قۇبىرى. الدىمەن كوكسارايعا توقتالايىق.
و2011 جىلدىڭ قىسىندا سىرداريادان 1 ميلليارد تەكشە مەتر سۋ قابىلداعان كوكساراي سۋ قويماسى بىلتىر بۇل كورسەتكىشتى ءۇش ەسەگە ارتتىرۋعا مۇمكىندىك الدى. وسىلايشا سىيىمدىلىعى 3 ميلليارد تەكشە مەتردى قۇرايتىن سۋ قويماسى وتكەن قىستان باستاپ ءوزىنىڭ مىندەتىنە تولىعىمەن كىرىستى.
كوكساراي ارىس قالاسىنىڭ اۋماعىندا جاتىر. شىمكەنت پەن ارىستىڭ اراسى 80-90 شاقىرىمدى قۇرايدى. ال، كوكساراي سۋ رەتتەگىشى ارىستان 45 شاقىرىم قاشىقتىقتا، ارىس-شاردارا تاس جولىنىڭ بويىندا ورنالاسقان. 45 شاقىرىم دەگەنىڭىز ونشالىقتى الىس كورىنبەگەنىمەن، ەكى اراعا باقانداي ەكى ساعات ۋاقىتىڭىزدى جۇمسايسىز. تاس جولدىڭ بويى بۇگىندە ۇلكەن ءوزگەرىسكە ۇشىراعان. كەشەگى شاڭى اسپانعا كوتەرىلىپ جاتقان جەر - بۇگىندە سۋ قويماسىنىڭ تابانىنا اينالعان اۋماققا قالىڭ قۇراق بىتكەن. جەرگىلىكتى حالىق جاز بويى وسى قۇراقتى ورىپ الادى. سۋ تىرشىلىك كوزى دەگەن وسى ەمەس پە؟
...جالپى، كوكساراي سۋ قويماسى سالىنار تۇستا سىردارياداعى قالىپتاسىپ وتىرعان احۋال ءماز ەمەس ەدى. سىردىڭ سۋىن ءوزارا كەلىسىممەن پايدالانۋدا ورتالىق ازيا ەلدەرى اراسىندا رەتسىزدىكتەر ءجيى ورىن الىپ، سونىڭ سالدارى سۋدىڭ سوڭىندا تۇرعان شاردارا سۋ قويماسىن شاراسىزدىققا ۇرىندىردى. قىستا سۋعا «قارىق» بولىپ، شىلىڭگىر شىلدەدە سۋسىراۋ جىلدا قايتالاناتىن ادەتكە اينالدى. سىر بويىن جايلاعان ارىس، تۇركىستان قالالارى مەن وتىرار اۋدانىنا قاراستى ءبىراز ەلدى مەكەندەر قىس-كوكتەم ايلارىندا سۋ تاسقىنىنا ۇشىرادى.
كوكساراي سۋ رەتتەگىشىن سالۋعا كەلگەندە ۇكىمەتتىڭ ون ويلانىپ، ءجۇز تولعانعانى ەسىمىزدە. سۋدىڭ سوڭىندا وتىرعان قازاقستان ورتالىق ازيا مەملەكەتتەرى سىرداريانىڭ سۋىن ءوزارا كەلىسىممەن پايدالانادى دەگەن سەنىمنەن اجىراعان جوق. «ەگەر كورشىلەرمەن كەلىسىمگە كەلە الساق، بىزگە كوكسارايدىڭ كەرەگى جوق» دەگەندەر دە بولدى. الايدا بۇل ءۇمىت ءجىبى ءۇزىلدى. كورشىلەر كەلىسىمگە كەلگەنىمەن، قىسىلتاياڭ كەزەڭدە باياعى ادەتىنە باسىپ، قاراقان باستارىن كۇيتتەپ كەتتى.
...اقىرى 6-7 جىلدان بەرى تىنىمسىز ايتىلىپ كەلە جاتقان عاسىر قۇرىلىسىنىڭ قازىعىن ەلباسىنىڭ ءوزى ارالاسىپ، قاعۋىنا تۋرا كەلدى. كوكساراي سۋ رەتتەگىشى - سىرداريا-نارىن ساعاسىندا جاتقان سۋ قويمالارىنا قاراعاندا جوباسى ەرەكشە، كۇردەلى قۇرىلىس. مۇنداي قۇرىلىستى جۇرگىزۋگە ەرەن كۇش قاجەت ەدى.
سالىستىرىپ كورەيىك، سىيىمدىلىعى 5 ميلليارد تەكشە مەتردى قۇرايتىن شاردارا سۋ قويماسىنداعى بوگەتتىڭ ۇزىندىعى 8 شاقىرىمدى قۇرايدى. ال، سىردىڭ باستاۋىندا جاتقان، سىيىمدىلىعى 19 ميلليارد تەكشە مەتردى قۇرايتىن توقتاعۇلدا ول 300 مەترگە دە جەتپەيدى. ال، 3 ميلليارد تەكشە مەتر سۋدى قابىلداۋعا مۇمكىندىگى بار كوكساراي بوگەتىنىڭ ۇزىندىعى 44 شاقىرىمنان اسادى. ويتكەنى، جەر جاعدايى سولاي.
جوبا بويىنشا سۋ ساقتاعىش قويما سىردىڭ بويىندا ەمەس، ونىمەن ىرگەلەس جاتىر. ول تاپ ءبىر سۋ قۇياتىن ىدىس ءتارىزدى. وعان سۋ قاجەت كەزدە سىرداريادان ارنايى كانال ارقىلى كەلىپ قۇيىلادى. ودان كەيىن رەتتەگىش ارقىلى قايتا سىردارياعا جىبەرىلەدى.
جالپى، كوكساراي سۋ رەتتەگىشىنىڭ ەلگە بەرەر پايداسىن سانامالاپ جاتۋدىڭ ءوزى ارتىق. ەڭ باستى پايداسى - شاردارادان ارالعا دەيىنگى ارالىقتاعى سىردىڭ بويىنا قونىستانعان ەلدى مەكەندەردىڭ قاۋىپسىزدىگى. بۇل ەلدى مەكەندەردىڭ قاتارىندا قىزىلوردا قالاسى دا جاتىر. كوكساراي سىرداريا وزەنى جاعالاۋىنا قونىستانعان ەلدى مەكەن تۇرعىندارىنىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋمەن قاتار، كولدەر مەن سۋارمالى ەگىستى سۋمەن تۇراقتى قامتاماسىز ەتەدى. كوكسارايدىڭ قۇرىلىسى بىتپەي جاتىپ، كورشى وبلىستىڭ كۇرىششىلەرى ءونىمنىڭ ارتقاندىعىن ايتىپ وتىر. ال، جالپى سۋ قاۋپىنەن ساقتانۋ ءۇشىن ميللياردتان استام ءبولىنەتىن قارجىنىڭ ۇنەمدەلىپ وتىرعانى - بۇل ءوز الدىنا. سونداي-اق، قايتقان تەڭىزگە تولاسسىز سۋ جىبەرىپ، ەكولوگياسىن جاقسارتۋ دا ۇلكەن ۇتىمدىلىق.
سۋ قويماسىنىڭ قۇرىلىسى جەرگىلىكتى حالىقتىڭ الەۋمەتتىك تۇرمىسىنا دا وڭ اسەر ەتىپ وتىر. كوكساراي سۋ رەتتەگىشى ارىس قالاسىنىڭ بايىرقۇم، جيدەلى، اقدالا، قوجاتوعاي، شوگىرلى سياقتى اۋىلدارىنا جاقىن جاتىر. عاسىر قۇرىلىسىنا جۇمىلدىرىلعان جالدامالى جۇمىسشىلاردىڭ كوپشىلىگى وسى اۋىلداردىڭ تۇرعىندارى ەدى. قازىرگى ۋاقىتتا نۋلى، سۋلى كوكسارايدىڭ بويىن حالىقتىڭ دەمالاتىن ورنىنا اينالدىرۋ تۋرالى ۇسىنىستار ايتىلىپ جاتىر. ەلباسىنىڭ ءوزى قولداپ، ونىڭ قۇرىلىسىن تىكەلەي باقىلاۋىنا العان كوكساراي مەملەكەتىمىزدىڭ يگىلىگىنە، ەلدىڭ قاۋىپسىزدىگى مەن ەكونوميكاسىنا قىزمەت ەتە بەرمەك.
مەملەكەت باسشىسىنىڭ تىكەلەي تاپسىرماسىمەن باستالعان تاعى ءبىر الىپ جوبا - «بەينەۋ-بوزوي-شىمكەنت» گاز قۇبىرى قازاقستاننىڭ وڭتۇستىگىن گازعا تاۋەلدىلىكتەن قۇتقارادى.
- بۇل قازاقستانعا وتە قاجەتتى قۇبىر جەلىسى بولىپ تابىلادى. ءبىزدىڭ بۇكىل وڭتۇستىك ايماعىمىزدى گازعا تاۋەلدىلىكتەن ارىلتادى، ەل ءوزىمىزدىڭ گازدى پايدالاناتىن بولادى. 15 ميلليارد تەكشە مەتر گاز قۇبىر جەلىسى بەينەۋدەن بوزويعا قوسىلعاننان كەيىن بەرىلەدى. بۇل گاز قۇبىرى بەينەۋدەن شىمكەنتكە دەيىن جەتكىزىلەدى. 1,5 ميلليون ادام ءوزىمىزدىڭ قازاقستان گازىن پايدالانادى، ارتىعىن قىتايعا ساتامىز. سوندىقتان بۇل قۇرىلىس جىلدام ءبىتۋى، شاپشاڭ قولدانىسقا ەنۋى كەرەك، - دەگەن بولاتىن ەلباسىمىز ن.نازارباەۆ اتالعان گاز قۇبىرىنىڭ باستالۋىنا بايلانىستى ۇيىمداستىرىلعان تىكەلەي تەلەكوپىر بارىسىندا.
وسى جوبانىڭ ارقاسىندا وڭتۇستىك وبلىستار العاش رەت باتىس قازاقستان ءوڭىرىندەگى كەن ورىندارىندا وندىرىلگەن «كوگىلدىر وتىنعا» قول جەتكىزەدى. جالپى ۇزىندىعى 1475 شاقىرىم گاز قۇبىرىنىڭ قۇرىلىسى ەكى كەزەڭمەن جۇزەگە اسۋدا. ونىڭ العاشقى كەزەڭىندە (2011-2013 جىلدار) «سامسونوۆكا» كومپرەسسورلىق ستانساسىنا قوسىلاتىن، وتكىزۋ مۇمكىندىگى جىلىنا 6 ميلليارد تەكشە مەترگە جەتەتىن بەينەۋ-كەرەيىت ۋچاسكەسى ىسكە قوسىلادى. ەكىنشى كەزەڭ (2014-2015 جىلدار) - وتكىزۋ مۇمكىندىگى جىلىنا 10 ميلليارد تەكشە مەترگە دەيىن ۇلعايتىلاتىن بەينەۋ-بوزوي ۋچاسكەسىنىڭ قۇرىلىسى. كەلەشەكتە گاز قۇبىرى قۋاتىن جىلىنا 15 ميلليارد تەكشە مەترگە دەيىن ۇلعايتۋ قازاقستاننان قىتايعا تابيعي گازدى ەكسپورتتاۋ مۇمكىندىگىنە كەڭ جول اشادى.
ماڭعىستاۋ، اقتوبە، قىزىلوردا جانە وڭتۇستىك قازاقستان وبلىستارى اۋماعى بويىنشا وتەتىن قۇرىلىس جۇمىسى كەزىندە وعان 3500-گە جۋىق قازاقستاندىق ماماندى تارتۋ كوزدەلىپ وتىر. ال پايدالانۋ كەزىندە 500-گە جۋىق جۇمىس ورنى قۇرىلادى.
2011 جىلى قىركۇيەكتە تۇركىستان قالاسىندا اتالعان گاز قۇبىرىنىڭ العاشقى جەلىسىن توعىستىرۋ ءراسىمى ءوتتى. وعان قازاقستان ۇكىمەتىندەگى جاۋاپتى قىزمەتكەرلەرمەن بىرگە، قىتاي باسشىلارى دا قاتىستى. قۇرىلىستى ىسكە قوسۋ كەزىندە مەملەكەت باسشىسى اتىنان قۇتتىقتاۋ حات وقىلدى. قۇرىلىس جۇمىستارىن 2015 جىلعا اياقتاۋ جوسپارلانعان. وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى ايماعى ارقىلى وتەتىن گاز قۇبىرلارى قۇرىلىسىنىڭ ۇزىندىعى - 264 شاقىرىم. قۇبىردىڭ شەڭبەرلىك ديامەترى - 1220 مم. وبلىس ايماعىنداعى ماگيسترالدى گاز قۇبىرلارى ارقىلى پايدالانىلاتىن بولجامدى جىلدىق تابيعي گاز مولشەرى جىلىنا - 749,4 ملن. تەكشە مەتر. بۇل جۇيە بويىنشا 9 دانا اگرس (اۆتونومدى گاز تاراتۋ ستانساسى) سالىنادى.
وڭتۇستىكتە قۇرىلىستىڭ قارقىنى ەرەكشە. سوڭعى ءۇش جىلدىڭ كولەمىندە وبلىستا تۇساۋى كەسىلگەن الەۋمەتتىك نىسان كوپ. 2010 جىلى وبلىس كولەمىندە الەۋمەتتىك سالا بويىنشا 148 نىسان، 2011 جىلى 110 نىسان حالىق يگىلىگىنە پايدالانۋعا بەرىلدى. 2012 جىلى 152 الەۋمەتتىك سالا نىساندارىنىڭ قۇرىلىسى ءجۇرىپ جاتىر. ونىڭ 74-ءى ءبىلىم بەرۋ نىسانى. بيىل بارلىعى 42 نىساننىڭ قۇرىلىس-مونتاج جۇمىستارىن اياقتاپ، پايدالانۋعا تاپسىرۋ جوسپارلانعان. ونىڭ ىشىندە، 20 ءبىلىم بەرۋ نىسانىنىڭ قۇرىلىسى 2012 جىلدىڭ 1 قىركۇيەگىنە پايدالانۋعا بەرىلدى. ال، 22 نىساننىڭ قۇرىلىسى جىل سوڭىنا دەيىن اياقتالادى. سونداي-اق، 32 نىساننىڭ قۇرىلىسى 2013 جىلعا وتپەلى.
اعىمداعى جىلى 64 دەنساۋلىق ساقتاۋ نىسانىنىڭ قۇرىلىسى جۇرگىزىلۋدە. بۇگىنگى تاڭدا، 21 دەنساۋلىق ساقتاۋ نىسانى پايدالانۋعا تاپسىرىلعان. جىل سوڭىنا دەيىن 38 نىسان پايدالانۋعا بەرىلەدى، ال 5 نىسان كەلەسى جىلعا وتپەلى.
2012 جىلى بيۋدجەت قاراجاتى ەسەبىنەن 44 ءۇيدىڭ قۇرىلىسى جۇرگىزىلۋدە. ونىڭ ىشىندە بيىلعى جىلى 32-ءسىن پايدالانۋعا تاپسىرۋ جوسپارلانعان، 12-ءسى 2013 جىلعا وتپەلى. 2012 جىلى مەملەكەتتىك بيۋدجەت ەسەبىنەن 95,6 مىڭ شارشى مەتر، بارلىق قارجىلاندىرۋ كوزدەرىنەن 300 مىڭ شارشى مەتر تۇرعىن ءۇي پايدالانۋعا تاپسىرىلادى دەپ جوسپارلانعان. ەلباسىنىڭ ەڭسەلى ساياساتىنىڭ جەمىستەرىن وڭتۇستىكتەگى قۇرىلىستىڭ قارقىنىنان بايقاۋعا بولادى. جەرگىلىكتى بيلىك 2013 جىلدى «تۇرعىن ءۇي جىلى» دەپ جاريالادى. كەلەسى جىلى بارلىعى 112 تۇرعىن ءۇيدىڭ قۇرىلىسىن جۇرگىزۋ ءۇشىن رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن 2,8 ملرد. تەڭگە، وبلىستىق بيۋدجەتتەن 11,9 ملرد. تەڭگە قارجى قاراستىرىلۋدا.
ەل ەگەمەندىگىمەن ەتەنە بولعان ءتۇركىستان شاھارىندا وسىدان 20 جىل بۇرىن بوي كوتەرگەن ق.ا.ياساۋي اتىنداعى وقۋ ورنى بارشا تۇركى جاستارىنىڭ ورداسىنا اينالدى. ق.ا.ياساۋي اتىنداعى حالىقارالىق قازاق-تۇرىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ اشىلۋى تاۋەلسىزدىك تۇسىنداعى بيىك بەلەس ەدى. تاريح بەتىندەگى اقتاڭداقتار مەن ولقىلىقتاردىڭ ورنىن تولتىرۋدى قولعا الىپ، ءتۇركىستان قالاسىندا بۇكىل تۇركى حالقىنىڭ رۋحاني ۇستازى قوجا احمەت ياساۋي اتىنداعى ۋنيۆەرسيتەتتى اشۋدىڭ ءوزى تۇڭعىش پرەزيدەنتىمىز ن.نازارباەۆتىڭ تىكەلەي اتسالىسۋىنىڭ ارقاسىندا جۇزەگە اسقاندىعىنا حالقىمىز كۋا. تۋىسقان تۇرىك مەملەكەتى دە دەر كەزىندە ءوزىنىڭ باۋىرلاس ەل ەكەندىگىن كورسەتىپ، باۋىرمالدىق قولىن سوزا ءبىلدى. وسىلايشا حالىقارالىق دارەجەدەگى ءبىلىم ورداسى قازاق ساحناسىنا ەندى. 1992 جىلدان باستاپ باسقا دا شەتمەملەكەتتەرمەن قارىم-قاتىناستى نىعايتا ءتۇسكەن ساتتە تۇرىك مەملەكەتىنىڭ پرەزيدەنتى تۇرعىت ءوزال ءبىزدىڭ اتالعان ءبىلىم وشاعىنا ارنايى كەلىپ ساتتىلىك تىلەگەن بولاتىن.
ەلۋ جىلدا ەل جاڭا. تاۋەلسىزدىكتىڭ تارلانىنداي بولعان 20 جىلدىق كەزەڭدە قازاق حالقى ەرەكشە قۇبىلىسقا ەنگەنى بەلگىلى. اتا-بابالارىمىزدىڭ ءجۇرىپ وتكەن سانقيلى جولىنىڭ بويتۇمارداي ساقتالعان سالت-ءداستۇرىمىز بەن ادەت-عۇرىپىمىزدى ءدارىپتەي وتىرىپ، ۇلت بولاشاعى ءۇشىن قاجىماي ەڭبەك ەتۋ - باستى پارىز. جۇرەگى «قازاق» دەپ سوققان ءاربىر ەلجاندى ازامات تۇتاستىقتى ارداق تۇتارى انىق. ەۋرازيانىڭ جۇرەگىنە اينالعان استانامىزدىڭ كۇننەن-كۇنگە كوركەيگەنىنە كۋا بولىپ، مەرەيلەنىپ قۋانامىز. شاتتىعى مەن ىرىسى تاسىعان، قۋاتى مەن جىگەرى قايناعان حقتۋ - قازاقستانداعى حالىقارالىق دارەجەگە يە وقۋ ورداسى. مۇندا وقىپ، ءبىلىم مەن تاربيە العان ءاربىر جاس ورەن كەلەشەكتە بيىكتەرگە قانات قاعارىنا سەنىم مول. ەلىمىزدىڭ ەڭسەسىن بيىك كوتەرەتىن جاستارىمىزدى، ءوز وتانىنا قالتقىسىز قىزمەت ەتۋدى ارمانداعان باۋىرلارىمىزدى وسى وردادان تاباسىز. بابالار اماناتىن ارقالاعان قانشاما جاس ەركىن ەلدىڭ تۇعىرىن بيىكتە ۇستاۋى حاق. ءسويتىپ، ولار تۇركيا مەن قازاقستاننىڭ بەيبىت ومىرىنە، تىنىس-تىرشىلىگىنە، ەركىندىگىنە كۋا بولۋدا. ءبىز وسىنداي قاسيەتىمىزبەن ماقتانا الامىز. كەلەشەك ۇرپاق ەلباسىنىڭ ءۇمىتىن اقتارىنا سەنىم مول.
شىنىن ايتۋ كەرەك، وڭتۇستىكتىڭ ورنى بولەك. التىن قۇرساقتى ايماق، باۋىرمالدىق پەن بىرلىكتىڭ مەكەنى اتانعان وڭتۇستىك قازاقستاندا ەكونوميكا مەن الەۋمەتتىك سالالار تۇبەگەيلى جاڭارىپ، جاڭعىرىپ كەلەدى. وسكەن ءوڭىرىمىز 1932 جىلى جەكە شاڭىراق كوتەرگەندە، ونىڭ اۋماعىندا قازىرگى جامبىل جانە قىزىلوردا، قاراعاندى وبلىستارىنىڭ قۇرامىنداعى ءبىراز اۋداندار بولعان ەكەن. كەيىن ولار وسى وبلىستان ەنشى الىپ، ءبولىنىپتى. بۇل جاعىنان كەلگەندە وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ باسقالارعا ۇلگى بولارلىق ءجونى بار. ەلىمىز تاۋەلسىزدىك العالى بەرى وبلىسىمىزدىڭ قارقىندى وركەندەپ كەلە جاتقانىنا ەل كۋا. وبلىس ورتالىعى - شىمكەنت رەسپۋبليكاداعى ءۇشىنشى قالاعا اينالىپ وتىر. الەۋمەتتىك دامۋدىڭ بارلىق سالالارىندا كوڭىل قۋانتارلىق تابىستار بار.
«باتىس ەۋروپا-باتىس قىتاي» حالىقارالىق كولىك ءدالىزى وبلىس پەن بۇكىل ەلدىڭ ەكونوميكاسىن دامىتۋعا ىقپال ەتىپ وتىر. جالپى العاندا، بۇل كولىك ءدالىزى وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ 448 شاقىرىمىن باسىپ وتەدى. بۇگىندە سونىڭ 239 شاقىرىمىندا قۇرىلىس جۇمىستارى قىزۋ ءجۇرىپ جاتىر. ياعني، شىمكەنتتەن قىزىلوردا وبلىسىنىڭ شەكاراسىنا دەيىنگى باعىتتا 7 كومپانيا جول سالۋدا. جىلدىڭ اياعىنا دەيىن جاڭا جولدىڭ 186 شاقىرىمى پايدالانۋعا بەرىلەدى. جول قۇرىلىسىندا 4294 ادام جۇمىس ىستەۋدە. ونىڭ 80 پايىزدان استامى جەرگىلىكتى تۇرعىندار. عاسىر قۇرىلىسىنىڭ وبلىستىڭ تىرشىلىگىنە تىڭ سەرپىن بەرگەنى انىق.
ءۇش جىلدان بەرى اۋدانداردا «ىرىس الدى - ىنتىماق» قوعامدىق فورۋمى ۇيىمداستىرىلىپ، ەلدىككە، بىرلىككە شاقىرۋعا ۇندەيدى. بيىلعى جيىنىن تۇلكىباستىڭ تورىندە ەلباسىمىزدىڭ «قازاقستاننىڭ الەۋمەتتىك جاڭعىرتىلۋى: جالپىعا ورتاق ەڭبەك قوعامىنا قاراي 20 قادام» ماقالاسىنا وراي «الەۋمەتتىك جاڭعىرتىلۋ مۇراتتارىنا سايكەس اقساقالدىقتىڭ ابىروي-بەدەلىن ارتتىرۋ - ۋاقىت تالابى» تاقىرىبىنا ارنادى. وبلىسىمىزدا بۇل باعىتتا بىرقاتار ناقتى جۇمىستار اتقارىلدى. جاستار تاربيەسىنە جان-جاقتى قوزعاۋ سالىنىپ، جۇمىس جاندانا ءتۇستى، جان-جاقتى جاڭارۋ، جاڭعىرتۋ ايتارلىقتاي سەزىلۋدە. بيىلعى جيىندا ۇرپاقتار ساباقتاستىعىن جالعاستىرۋ ماقساتىندا اتا بۋىننىڭ، ارداگەرلىكتىڭ، اقساقالدىقتىڭ، كوپتى كورگەن، قيىندىقتى كوپ وتكەرگەن زيالىلاردىڭ قادىر-قاسيەتىنە، ابىروي-بەدەلىنە وراي ورتاعا ويلار تاستالىپ، پاراساتتى پىكىرلەر قوزعالدى. الداعى مىندەتتەر مەجەلەندى.
ۇلتارالىق تاتۋلىق، قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ ماقسات-مۇراتتارىن وبلىستاردا، قالالار مەن اۋدانداردا ناقتى جۇزەگە اسىرۋ تۋرالى ەلباسىمىز ەرەكشە ايتتى. وسى ورايدا سارىاعاش اۋدانىندا «ۇلتارالىق تاتۋلىق - ەل بايلىعى» دەگەن تاقىرىپتا قوعامدىق فورۋم باسقوسۋى ءوتىپ، وندا باۋىرلاس ۇلتتار وكىلدەرىنىڭ ءبىرلىگىن نىعايتۋ جولدارى جان-جاقتى، اشىق اڭگىمە بولدى. اۋىل-اۋىلداردا، كەنتتەر كوشەلەرىندە، ۇجىمداردا، مەشىتتەر مەن مەكتەپتەردە وتباسىلار مەن ءاۋلەتتەرگە دەيىن اۋداندىق فورۋمدا كوتەرىلگەن ماسەلەلەردى تالقىلاپ، ءتۇسىندىرۋدىڭ قولعا الىنعانى قۇپتارلىق ءجايت بولدى.
ۇلىسىمىزدىڭ ۇيىتقىسى وڭتۇستىك 80 جىلدىق مەرەيتويىنا وسىنداي تولاعاي تابىستارىمەن، بەرەكەلى بىرلىگىمەن، تياناقتى تىرلىگىمەن، ەلدەن ەرەك ىرىلىگىمەن جەتىپ وتىر. ەندەشە، توي قۇتتى بولسىن، اعايىن!
ورالحان ءداۋىت،
«ەگەمەن قازاقستان.
وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى.
________________________
Cۋرەتتەردى تۇسىرگەن
دينارا بىتىكوۆا، حۋسان ازيزوۆ.
