دۇيسەنبى, 29 ءساۋىر 2024
جاڭالىقتار 104748 0 پىكىر 17 قىركۇيەك, 2012 ساعات 10:19

ۇلتتىڭ ۇلى ۇستازى

احمەت بايتۇرسىنۇلى. قازاق ءۇشىن قاسيەتتى ەسىم.
ول ءوز ۇلتىنىڭ باعى جانۋ ءۇشىن ءومىردىڭ بارلىق سالاسىنا ارالاستى. بۇعان ونىڭ اتاق-داڭقى دالەل. قازاق حالقى ءبىرتۋار پەرزەنتىن قوعام جانە مەملەكەت قايراتكەرى، اقىن، ادەبيەت زەرتتەۋشى عالىم، تۇركىتانۋشى، پۋبليتسيست، پەداگوگ، اۋدارماشى، ۇلتتىق جازۋدىڭ رەفورماتورى، اعارتۋشى... رەتىندە جاقسى بىلەدى.

احمەت بايتۇرسىنۇلى. قازاق ءۇشىن قاسيەتتى ەسىم.
ول ءوز ۇلتىنىڭ باعى جانۋ ءۇشىن ءومىردىڭ بارلىق سالاسىنا ارالاستى. بۇعان ونىڭ اتاق-داڭقى دالەل. قازاق حالقى ءبىرتۋار پەرزەنتىن قوعام جانە مەملەكەت قايراتكەرى، اقىن، ادەبيەت زەرتتەۋشى عالىم، تۇركىتانۋشى، پۋبليتسيست، پەداگوگ، اۋدارماشى، ۇلتتىق جازۋدىڭ رەفورماتورى، اعارتۋشى... رەتىندە جاقسى بىلەدى.

بيىل ەلىمىز احمەت بايتۇرسىنۇلى­نىڭ 140 جىلدىعىن اتاپ وتۋدە. جۇرتشى­لىق جاقسى ءبىلۋى ءتيىس، بايتۇرسىنۇلى ايگىلى قارقارالى پەتيتسياسى اۆتورلارىنىڭ ءبىرى بولدى. وسى ارىز-تىلەكتە جەرگىلىكتى باسقارۋ، سوت، حالىققا ءبىلىم بەرۋ ىستەرىنە قازاق ەلىنىڭ مۇددەسىنە ساي وزگەرىستەر ەنگىزۋ، ار-وجدان بوستاندىعى، ءدىن ۇستاۋ ەركىندىگى، كۇنى وتكەن دالا ەرەجەسىن قازاق مۇددەسىنە ساي زاڭمەن اۋىستىرۋ جانە باسقا دا ماسەلەلەر كوتەرىلدى. ءدال وسى كەزدەن بايتۇرسىنۇلىنىڭ ساياسي قىزمەتى باستالدى دەۋگە بولادى.
ونىڭ العاشقى كىتابى - «قىرىق مىسال» 1909 جىلى جارىق كوردى. وسى كىتاپتىڭ وزىندە وتارشىلدىقتىڭ زورلىق-زومبىلىق، ەلدىڭ تۇرالاعان ءحالىن تۇسپال­داپ بولسا دا جەتكىزدى.
ول قازاق عىلىمى تاريحىندا ۇلتتىق ءالىپبي جاساپ جاڭا ۇلگى ۇسىنعان رەفورماتور. ونىڭ «وقۋ قۇرالى» قازاق جازۋىنىڭ تۇڭعىش الىپپەلەرىنىڭ ءبىرى. ال «ءتىل - قۇرالى» قازاق ءتىلىنىڭ تۇڭعىش وقۋلىعى.
ول ۇلتىنا، قازاق حالقىنا قىزمەت ەتتى. بۇل تۋرالى ساكەن سەيفۋللين كەزىندە بىلاي دەگەن بولاتىن: «...احمەت حالىقتىڭ ارىن ىزدەپ، ءوزىنىڭ ويعا العان ءىسى ءۇشىن ءبىر باسىن بايگەگە تىككەن، احمەت بايتۇرسىنۇلى ۇلتىن شىن سۇيەتىن شىن ۇلتشىل».
ول شىن مانىندە ۇلت ۇستازى، حالقى­مىزدىڭ رۋحاني كوسەمى بولا ءبىلدى.

"انا ءتىلى" گازەتى

0 پىكىر