سەيسەنبى, 14 مامىر 2024
جاڭالىقتار 2620 0 پىكىر 1 ماۋسىم, 2012 ساعات 09:59

بۇركىت نۇراسىل. ەل شەتىنە جاۋ ءتيدى مە؟ قازاق-قىتاي شەكاراسىندا 13 ادام قايتىس بولدى

 

كەشە الماتى وبلىسىنداعى «گورنىي» شەكارا زاستاۆاسىندا 13 ادامنىڭ (12-ءسى شەكاراشى سارباز، 1-ءى ورمانشى) قازا تاپقانى تۋرالى سۋىت حابار تارادى. ايدىڭ-كۇننىڭ امانىندا ءبىر ەمەس، ەكى ەمەس، ون ەكى بىردەي شەكاراشىمىزدىڭ اجال قۇشقانى ەل-جۇرتتى اجەپتاۋىر ۇرەيلەندىرىپ تاستادى. ۇرەيلەندىرمەي قايتسىن، قۇرتتاي قۇجىناعان قىتايدىڭ ىرگەسىندە شەكاراشىلارىمىز شەيىت بولىپ جاتسا؟!

بىزدە ادەتتە ءبىر سۋىت وقيعا بولا قالسا، رەسمي ورگاندار ونىڭ انىق-قانىعىن جۇرتقا جاريالاۋعا اسىقپايدى. جوعارى جاقتاعىلار ماقۇلداعان عانا اقپار تاراتىلادى. سوندىقتان رەسمي حاباردان بۇرىن، قاۋەسەتتىڭ جەلدەي ەسەتىنى راس. بۇل جولى دا «شەكاراشىلاردى قىتايلار قاساقانا ءولتىرىپ كەتىپتى، جوق، ساربازدار ءورتتىڭ قۇربانى بولىپتى» دەگەن سىڭايلى ءتۇرلى-ءتۇرلى گۋ-گۋ اڭگىمە ەل اراسىن كەزىپ ءجۇردى. ەل ەستىگەندى شەنەۋنىكتەر ەستىمەگەن بولىپ شىعاتىنىنا دا ۇيرەنىپ الدىق قوي. 12 ادامنىڭ قايتىس بولعانى جۇرتقا جاريا بولىپ ۇلگەرگەن ۋاقىتتىڭ وزىندە پارلامەنت قابىرعاسىندا ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى عۇسمان ءامرين: «ءبىز شەكارادا توتەنشە وقيعا بولعانى تۋرالى اقپارات الدىق. ازىرگە ناقتى قازا بولعاندار بار ما، جوق پا، ول جاعى بەلگىسىز. قازىرگى ۋاقىتتا تەكسەرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ جاتىر. تەكسەرۋ توبىنىڭ قۇرامىنا بارلىق قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ وكىلدەرى كىرىپ وتىر. قوسىمشا اقپاراتتار بولسا حابارلايتىن بولامىز»، - دەپ جۋرناليستەرگە ەكىۇشتىلاۋ مالىمدەمە جاسادى.

 

كەشە الماتى وبلىسىنداعى «گورنىي» شەكارا زاستاۆاسىندا 13 ادامنىڭ (12-ءسى شەكاراشى سارباز، 1-ءى ورمانشى) قازا تاپقانى تۋرالى سۋىت حابار تارادى. ايدىڭ-كۇننىڭ امانىندا ءبىر ەمەس، ەكى ەمەس، ون ەكى بىردەي شەكاراشىمىزدىڭ اجال قۇشقانى ەل-جۇرتتى اجەپتاۋىر ۇرەيلەندىرىپ تاستادى. ۇرەيلەندىرمەي قايتسىن، قۇرتتاي قۇجىناعان قىتايدىڭ ىرگەسىندە شەكاراشىلارىمىز شەيىت بولىپ جاتسا؟!

بىزدە ادەتتە ءبىر سۋىت وقيعا بولا قالسا، رەسمي ورگاندار ونىڭ انىق-قانىعىن جۇرتقا جاريالاۋعا اسىقپايدى. جوعارى جاقتاعىلار ماقۇلداعان عانا اقپار تاراتىلادى. سوندىقتان رەسمي حاباردان بۇرىن، قاۋەسەتتىڭ جەلدەي ەسەتىنى راس. بۇل جولى دا «شەكاراشىلاردى قىتايلار قاساقانا ءولتىرىپ كەتىپتى، جوق، ساربازدار ءورتتىڭ قۇربانى بولىپتى» دەگەن سىڭايلى ءتۇرلى-ءتۇرلى گۋ-گۋ اڭگىمە ەل اراسىن كەزىپ ءجۇردى. ەل ەستىگەندى شەنەۋنىكتەر ەستىمەگەن بولىپ شىعاتىنىنا دا ۇيرەنىپ الدىق قوي. 12 ادامنىڭ قايتىس بولعانى جۇرتقا جاريا بولىپ ۇلگەرگەن ۋاقىتتىڭ وزىندە پارلامەنت قابىرعاسىندا ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى عۇسمان ءامرين: «ءبىز شەكارادا توتەنشە وقيعا بولعانى تۋرالى اقپارات الدىق. ازىرگە ناقتى قازا بولعاندار بار ما، جوق پا، ول جاعى بەلگىسىز. قازىرگى ۋاقىتتا تەكسەرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ جاتىر. تەكسەرۋ توبىنىڭ قۇرامىنا بارلىق قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ وكىلدەرى كىرىپ وتىر. قوسىمشا اقپاراتتار بولسا حابارلايتىن بولامىز»، - دەپ جۋرناليستەرگە ەكىۇشتىلاۋ مالىمدەمە جاسادى.

تەك تۇسكە قاراي عانا الماتى وبلىسىنداعى شەكارا زاستاۆاسىندا اسكەري قىزمەتكەرلەردىڭ ولتىرىلگەنى تۋرالى الىپ-قاشپا دەرەك راستالدى، رەسمي تۇردە. كەزەكتەن تىس بريفينگ وتكىزگەن ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتى شەكارا قىزمەتى ديرەكتورىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى تۇرعانبەك سماتبەكوۆ شەكارا زاستاۆاسىندا قايعىلى جاعداي بولعانىن ءمالىم ەتتى. قاعازعا جازىلعان ءماتىندى ەجىكتەپ ارەڭ وقىپ شىققان سماتبەكوۆتىڭ سونداعى ايتقانى مىناۋ: «2012 جىلى 30 مامىر كۇنى شەكارا قىزمەتىنىڭ «شىعىس» وڭىرلىك باسقارماسى ءۇشارال شەكارا وتريادى «سارى بوكتەر» زاستاۆاسىنىڭ ناريادى تاۋ بوكتەرىندە جاز مەزگىلىندە عانا 15 شەكاراشى (ون بەسىنشى شەكاراشى دەپ وقىدى) قىزمەت اتقاراتىن «ارقانكەرگەن» شەكارا پوستىنىڭ جانىپ كەتكەن عيماراتىن كورگەن. ورتەنگەن جازدىق عيماراتتان 13 ادامنىڭ، پوستتىڭ جانىندا ورنالاسقان اڭشىلىق شارۋاشىلىعى قورىقشىسىنىڭ دەنەلەرى تابىلدى. وقيعا بولعان جەردە شەكارا قىزمەتىنىڭ ديرەكتورى گەنەرال مويور ن.مىرزاليەۆتىڭ (نۇرجان - اۆتور) باسقارۋىمەن ءىىم جانە باس اسكەري پروكۋراتۋراسى ماماندارى مەن وكىلدەرىنىڭ قاتىسۋىمەن جەدەل تەرگەۋ توبى جۇمىس ىستەۋدە».

بريفينگكە دەيىن كەيبىر وتاندىق اقپارات اگەنتتىكتەرى 8-دەن 15-كە دەيىن  ادامنىڭ قازا تاپقانىن، اراسىندا 1 وفيتسەر، كەلىسىمشارت بويىنشا 3 جاۋىنگەر جانە تاعى 11 سارباز بار ەكەندىگىن ايتقان بولاتىن. اتالمىش ءموبيلدى پوست جازعى ۋاقىتتا ەمدىك شوپتەردى جيناۋ ءۇشىن شەكارا بۇزاتىن شەتەلدىك «قوناقتاردىڭ» الدىن الۋ ماقساتىندا قويىلاتىن بەكەت بولسا كەرەك. بۇل اۋماقتا بۇرىندارى دا بىرنەشە رەت قىتاي ازاماتتارى ۇستالعان كورىنەدى.

الايدا قاندى وقيعانىڭ قانداي سيپاتتا وربىگەنى، شەكاراشىلاردىڭ ولىمىنە ناقتى قانداي جايتتاردىڭ سەبەپ بولعانىن ەشكىم تاپتىشتەپ جاتپادى. قۇزىرلى ورگاندار دا «قوسىمشا اقپاراتتار بولسا حابارلايمىز!» دەپ شولاق قايىرىپ وتىر. ال كەشە قازتاگ اگەنتتىگى «قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى قاۋىپسىزدىك قىزمەتتەرىنىڭ شەكارا بەكەتىنە شابۋىل جاسالدى نەمەسە جارعىدان تىس قارىم-قاتىناستار بولدى دەپ بولجام جاساپ وتىر»، - دەگەن حابارلاما تاراتتى. بۇل دەرەكتەرگە سۇيەنسەك، شەكاراداعى «گورنىي» ءموبيلدى بەكەتىمەن مامىردىڭ 30-ى بايلانىس ءۇزىلىپ قالعان. پوستتى تەكسەرۋگە كەلگەندەر بىرەۋلەردىڭ جاۋىنگەرلەردى ءولتىرىپ، مايىتتەرىن ءبىر جەرگە جيناپ كەتكەنىن بىراق كورگەن-مىس.

تاعى ءبىر دەرەكتەر بويىنشا، ولاردىڭ قولىنداعى قارۋلارى جوعالىپ كەتكەنگە ۇقسايدى. الايدا قۇزىرلى ورگاندار بۇل سىبىستى ارتىنشا جوققا شىعاردى. شەكارا قىزمەتى ماماندارى قازا تاپقان شەكاراشىلاردىڭ قارۋلارى وقيعا ورنىنان تابىلعانىن ءمالىم ەتتى. تابىلعان قارۋلاردان سوڭعى كۇندەرى وق اتىلعان-اتىلماعاندىعىن تەكسەرۋ قازىرگى ۋاقىتتا مۇمكىن بولماي وتىرعانىن، وسىعان بايلانىستى تابىلعان قارۋلاردىڭ ارنايى ساراپتامادان وتكىزىلەتىنى حابارلاندى. دەگەنمەن، كۇدىكتى جايت كوپ. پوستتاعى  ون بەس شەكاراشىنىڭ ون ەكىسى قازا بولسا، قالعان ۇشەۋى قايدا؟ ولارعا قورىقشىنىڭ قانداي قاتىسى بار؟ كەي دەرەكتەر قورىقشىنىڭ وسى وقيعادان 2 كۇن بۇرىن ولتىرىلگەنىن ايتادى. جاۋىنگەرلەردىڭ قارۋ-جاراقتارى قايدا كەتتى دەگەن ساۋالدارعا جاۋاپ الۋ مۇمكىن بولماي وتىر. بۇل سىبىستار راس بولسا، قۇزىرلى ورگاندار نەگە جاسىرادى؟ ساۋىسقاننان ساق وتىرۋى ءتيىس ساربازداردىڭ لاپىلداپ جانىپ جاتقان ءورتتى كورمەي، 12 بىردەي سارباز قىرىلىپ قالدى دەگەنگە، ارينە، سەنۋ قيىن. سوعان قاراعاندا بىرەۋلەردىڭ قاساقانا باسىپ كىرىپ، ءولتىرىپ، مايىتتەردى ءبىر جەرگە ءۇيىپ كەتتى دەگەن سىبىستىڭ جانى بار ما دەيسىڭ؟

 

ءسىز نە دەيسىز؟

توقتار اۋباكىروۆ، حالىق قاھارمانى، قوعام قايراتكەرى:

بۇل ەندى وتە قايعىلى جاعداي بولدى. جالپى حالىقتىڭ باسىنا تۇسكەن اۋىر قاسىرەت دەۋگە بولادى. دۋىلداتىپ جازا بەرمەيىك. ون ءۇش ازاماتتىڭ قازاسى وڭاي دۇنيە ەمەس. سابىر قىلىپ كۇتەيىك. ارنايى كوميسسيا قۇرىلعان ەكەن. سولاردىڭ جۇمىسىنا كەدەرگى كەلتىرمەۋ كەرەك. ءبارى سوسىن انىقتالا جاتار. مەنىڭشە جۇرت ايتىپ جۇرگەندەي ساياسي استار جوق. وعان مەن ءجۇز پايىز سەنىمدىمىن.

جالپى شەكارا قىزمەتىنە كوپ سىن ايتامىز. بىلگەن ادامعا بۇل وڭاي قىزمەت ەمەس. سوعان قاراماستان ۇلكەن جۇمىستاردىڭ اتقارىلىپ جاتقانىن ايتۋ كەرەك. ەلىمىزدىڭ قاۋىپسىزدىگى مەن تىنىشتىعىن سەنىپ تاپسىردىق ەمەس پە؟ سوندىقتان ول ازاماتتارعا سەنىم بىلدىرگەنىمىز ابزال.

«حالىق ءسوزى» گازەتى

 

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

قۇيىلسىن كوشىڭ

باس گازەت ورالماندارعا نەگە شۇيلىكتى؟

ءالىمجان ءاشىمۇلى 1996
ادەبيەت

«سولاي ەمەس پە؟»

عابباس قابىشۇلى 2414
قوعام

دوس كوپ پە، دۇشپان كوپ پە؟

ءابدىراشيت باكىرۇلى 1968
ەل ءىشى...

ۇلتتىق بىرەگەيلەنۋ: قانداستاردىڭ ءرولى قانداي؟

ءومارالى ادىلبەكۇلى 1576