سەنبى, 11 مامىر 2024
جاڭالىقتار 2524 0 پىكىر 5 شىلدە, 2009 ساعات 20:36

ءلاززات كەمەلباەۆا. زۇلىمدىق پەن عاشىقتىق حيكاياسى

جۋىردا استانا تورىندە الەمدىك كلاسسيكا تۋىندىسى - «كورسار» بالەتى  قويىلدى. بەيبىتشىلىك جانە كەلىسىم سارايىندا كورەرمەنگە پاش ەتىلگەن تۋىندى جۇرتشىلىققا ەرەكشە سەرپىن سىيلادى.

مادەنيەت جانە اقپارات ءمينيسترى مۇحتار قۇل-مۇحاممەدتىڭ ەلوردا ساحناسىندا تۇڭعىش تۇساۋىن كەسكەن بۇل شىعارمانى عالاماتقا تەڭەۋى ءسىرا، تەگىن بولماسا كەرەك. بۇل، ءمينيستردىڭ ك.بايسەيتوۆا اتىنداعى قازاق وپەرا جانە بالەت تەاترىنىڭ ارتىستەرىنە بەرگەن باعاسى ەدى. ءسوز جوق، شىنىندا دا عاجايىپ بالەت بولدى.

ءبىر جارىم عاسىردان بەرى تۇعىردان تۇسپەي كەلە جاتقان دجوردج بايروننىڭ پەساسى جەلىسىمەن قويىلعان اتاقتى ليبرەتتو تۇڭعىش رەت 1856 جىلى ءپاريجدىڭ گراند-وپەرا تەاترىندا تۇساۋىن كەسكەن-ءدى. ال ەكى جىلدان كەيىن عاجاپ تۋىندى پەتەربور حالقىن قۋانتتى. سودان بەرى «كورسار» كلاسسيكالىق تۋىندى رەتىندە الەمدى شىر اينالىپ ءجۇر.

ءۇش اكتىلى بالەتتىڭ مۋزىكاسىن جازعان ادولف ادان، ليبرەتتيستەرى -  ۆەرنۋا دە سەن-جورج بەن جوزەف مازيلە. ال قازاق ساحناسىنىڭ ءسانىن كەلتىرگەن «كورسار» بەلگىلى رەسەيلىك حورەوگراف يۋري گريگوروۆيچتىڭ جەمىسى. باس كەيىپكەرلەرى - كونراد (جاندوس اۋباكىروۆ), بيربانتو (رۇستەم سەيىتبەكوۆ) جانە مەدورا (گۇلفايرۋز قۇرمانقوجاەۆا) اراسىندا وربىگەن شىرعالاڭ كورەرمەندەرگە كەرەمەت كوڭىل-كۇي سىيلادى.

جۋىردا استانا تورىندە الەمدىك كلاسسيكا تۋىندىسى - «كورسار» بالەتى  قويىلدى. بەيبىتشىلىك جانە كەلىسىم سارايىندا كورەرمەنگە پاش ەتىلگەن تۋىندى جۇرتشىلىققا ەرەكشە سەرپىن سىيلادى.

مادەنيەت جانە اقپارات ءمينيسترى مۇحتار قۇل-مۇحاممەدتىڭ ەلوردا ساحناسىندا تۇڭعىش تۇساۋىن كەسكەن بۇل شىعارمانى عالاماتقا تەڭەۋى ءسىرا، تەگىن بولماسا كەرەك. بۇل، ءمينيستردىڭ ك.بايسەيتوۆا اتىنداعى قازاق وپەرا جانە بالەت تەاترىنىڭ ارتىستەرىنە بەرگەن باعاسى ەدى. ءسوز جوق، شىنىندا دا عاجايىپ بالەت بولدى.

ءبىر جارىم عاسىردان بەرى تۇعىردان تۇسپەي كەلە جاتقان دجوردج بايروننىڭ پەساسى جەلىسىمەن قويىلعان اتاقتى ليبرەتتو تۇڭعىش رەت 1856 جىلى ءپاريجدىڭ گراند-وپەرا تەاترىندا تۇساۋىن كەسكەن-ءدى. ال ەكى جىلدان كەيىن عاجاپ تۋىندى پەتەربور حالقىن قۋانتتى. سودان بەرى «كورسار» كلاسسيكالىق تۋىندى رەتىندە الەمدى شىر اينالىپ ءجۇر.

ءۇش اكتىلى بالەتتىڭ مۋزىكاسىن جازعان ادولف ادان، ليبرەتتيستەرى -  ۆەرنۋا دە سەن-جورج بەن جوزەف مازيلە. ال قازاق ساحناسىنىڭ ءسانىن كەلتىرگەن «كورسار» بەلگىلى رەسەيلىك حورەوگراف يۋري گريگوروۆيچتىڭ جەمىسى. باس كەيىپكەرلەرى - كونراد (جاندوس اۋباكىروۆ), بيربانتو (رۇستەم سەيىتبەكوۆ) جانە مەدورا (گۇلفايرۋز قۇرمانقوجاەۆا) اراسىندا وربىگەن شىرعالاڭ كورەرمەندەرگە كەرەمەت كوڭىل-كۇي سىيلادى.

ساحنادا بۋىرقانعان تەڭىز... تولقىنعا «تۇنشىققان» كورسارلار (تەڭىز قاراقشىلارى) كەمەسى... تۇڭعيىققا باتقان كەمەدەن تەك ءۇش-اق ادام - قاراقشىلار جەتەكشىسى كونراد پەن ونىڭ كومەكشىسى بيربانتو جانە دوسى ءالي عانا امان قالادى...

«ءبىسمىللاسى» وسىلاي باستالعان ءتورت اكتىلى بالەتتىڭ العاشقى - «كۇيرەۋ» كارتيناسى ءارى قاراي ورىلەدى. ءتۇن. ەس-ءتۇسسىز جاتقان بيربانتونى جاعاعا الىپ شىققان كونراد پەن ءاليدىڭ شارشاڭقى بەينەسى دە ءساتتى سومدالعان. سول بەتتە ءالي جاقىن ماڭايعا جول تورۋعا كەتسە، كونراد ءالى ەسىن جيىپ ۇلگەرمەگەن دوسىن جاسىراتىن ورىن ىزدەي باستايدى...

وسىلاي ورىلگەن پەسا  -  مەدورا، بالىقشى قىزدار، كوپەستەر، كۇزەتشىلەر مەن ەۆنۋحتار (گارەمگە قىزمەت ەتۋشى ەركەكتەر), سونداي-اق قاسكۇنەمدەر مەن قۇلداردىڭ باستان كەشكەن قىزىقتى حيكاياسىنا جالعاسادى.

وقيعا جەلىسى «قۇل بازارى»، «گروت»، «پاشانىڭ گارەمى» اتتى كارتيناعا ۇلاسقان شىعىستىق سارىنداعى ۇلى تۋىندى اۋەسقوي ارتىستەر مەن كاسىبي بيشىلەردىڭ باسىن بىرىكتىرگەن. بۇل جەردە بالەتتى قويۋشى حورەگراف يۋري گريگوروۆيچتىڭ «توككەن تەرىن» دارالاپ ايتقان ءجون. اسىرەسە، بالەتمەيستەردىڭ ەڭبەگى «وجيۆلەننىي ساد» كارتيناسىندا ايقىن كورىنىس تابادى.

زۇلىمدىق پەن عاشىقتىق حيكاياسىن قاتار وربىتكەن پەساداعى عاجايىپ بالەرينالار قۇل بازارىنداعى جابايى تىرشىلىككە جان بىتىرەدى. گۇلناردىڭ سۇلۋلىعىنا كوزى تويماعان پاشا ونىمەن دە توقتالماي، قۇلدىقتاعى قىزداردىڭ ىشىندەگى ارۋ مەدوراعا كوز سالادى. قوس سۇلۋعا قول جەتكىزگەن پاشا ايتكەنمەن، كوزدەگەن ماقساتىنا جەتە المايدى. اقىلى اسقان مەدورا قۇلدىقتاعى قىزداردى تۇگەل بوستاندىققا شىعارىپ، ەپيلوگتى ءساتتى اياقتايدى.

«نۇر استانا» اپتالىعى.

 

 

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

قۇيىلسىن كوشىڭ

باس گازەت ورالماندارعا نەگە شۇيلىكتى؟

ءالىمجان ءاشىمۇلى 1928
ادەبيەت

«سولاي ەمەس پە؟»

عابباس قابىشۇلى 2098
قوعام

دوس كوپ پە، دۇشپان كوپ پە؟

ءابدىراشيت باكىرۇلى 1743
ەل ءىشى...

ۇلتتىق بىرەگەيلەنۋ: قانداستاردىڭ ءرولى قانداي؟

ءومارالى ادىلبەكۇلى 1525