جۋىردا زاڭعا ەنگىزىلگەن جاڭا تۇزەتۋلەر تجكب (تەحنيكالىق جانە كاسىپتىك ءبىلىم) بەرۋ دەڭگەيىن دە قامتىعانىن ايتقان بولاتىنمىن.

جاڭا وزگەرىستەر تۋرالى تولىعىراق تارقاتىپ وتەيىن.

1. ەندى ستۋدەنتتەردىڭ دۋالدى جۇيەسى ارقىلى ءبىلىم العان مەرزىمى ەڭبەك ءوتىلى رەتىندە ەسەپتەلەتىن بولادى.

بۇل كوللەدج تۇلەكتەرىنىڭ جۇمىسقا ايتارلىقتاي تاجىريبەمەن ورنالاسۋ مۇمكىندىگىن ارتتىرادى.

2. بەكىتىلگەن زاڭناماعا سايكەس ۋاكىلەتتى ورگاننىڭ كوللەدجدەردە وقۋ مەرزىمدەرىن بەلگىلەۋى تۋرالى نورما الىنىپ تاستالدى.

بۇعان دەيىن ءبىز ءار بىلىكتىلىكتەر بويىنشا ءبىلىم الۋ مەرزىمدەرىن قاتاڭ بەكىتەتىنبىز.

ورتاشا ەسەپپەن العاندا، وقۋ مەرزىمى 2 جىلدان 3 جىل 10 ايعا دەيىن جالعاساتىن.

ەندى وقۋ ۇزاقتىعى ناقتى ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسىنا جانە قاجەتتى وقۋ ناتيجەلەرىنە بايلانىستى بولادى.

جاڭا وزگەرىستەرگە سايكەس كوللەدجدەر جۇمىس بەرۋشىلەرمەن كەلىسە وتىرىپ، كاسىپتىك ستاندارتتار نەمەسە نارىق تالاپتارى نەگىزىندە ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىن ازىرلەيتىن بولادى. كەيىن ونى قر بعم باعدارلامالارىنىڭ تىزىلىمىنە قوسىپ، سوعان بايلانىستى كادرلار دايىندايدى. وسىلايشا، جۇمىسشى جانە ورتا بۋىن ماماندارىن دايارلاۋدا كوللەدجدەردىڭ يكەمدىلىگى ارتا تۇسەدى.

ياعني، كوللەدجدەر جۇمىس بەرۋشىلەرمەن بىرلەسىپ، ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىنىڭ مازمۇنىن وزدەرى قالىپتاستىراتىن بولادى.

وقۋ جوسپارلارى مەن باعدارلامالارى جاستارعا قاجەتتى بىلىكتىلىكتەر الۋعا جانە قىسقا مەرزىمدە جۇمىسقا ورنالاسۋعا جاعداي جاسايدى، سونداي-اق ولار قاجەت بولعان كەزدە وقۋعا قايتا ورالىپ، باسقا دا قوسىمشا بىلىكتىلىكتەر مەن داعدىلاردى مەڭگەرە الادى.

بۇل شارالار وندىرىستەگى تەحنولوگيالىق وزگەرىستەرگە جانە ەڭبەك نارىعىنىڭ سۇرانىستارىنا بەيىمدەلۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. تجكب جۇيەسى وقۋ اياقتالعانعا دەيىن ءىس جۇزىندە جۇمىس بەرۋشىلەردىڭ تالاپتارىنا سايكەس كەلەتىن مامانداردى دايارلايتىن بولادى. ايتپاقشى، بۇعان دەيىن ءدال وسىنداي نورما اكادەميالىق دەربەستىكتى كەڭەيتۋ شەڭبەرىندە جوعارى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندە دە قابىلدانىپ، ءوزىنىڭ تيىمدىلىگىن كورسەتكەن بولاتىن.

3. كوللەدج وكىلدەرى كوتەرگەن تاعى ءبىر ماسەلە شەشىمىن تاپتى. ەندى كوللەدجدەر اقىلى نەگىزدە قىزمەت كورسەتىپ، وقۋ-وندىرىستىك شەبەرحانالاردا، شارۋاشىلىقتاردا، وقۋ پوليگوندارىندا دايىنداعان تاۋارلارىن ساتا الادى.

ماسەلەن، «دانەكەرلەۋ ءىسى» ماماندىعى بويىنشا وقيتىن ستۋدەنتتەر پراكتيكا كەزىندە تەمىردەن ساپالى كونسترۋكتسيالار جاسايدى، جاس كونديتەرلەر كەرەمەت ونىمدەر پىسىرەدى، قولونەر باعىتىنداعى ماماندىقتارى بويىنشا وقيتىن ستۋدەنتتەر كيىزدەن، كەراميكادان، اعاشتان، بىلعارىدان، زەرگەرلىك بۇيىمداردان اۆتورلىق بۇيىمدار دايىندايدى. بىراق ونىڭ ءبارىن ساتا المايتىن.

ەندى ولار ءوز قولىمەن دايىنداعان ونىمدەرىن (جۇمىستارىن، قىزمەتتەرىن) ساتا الادى جانە تۇسكەن تابىس ەسەبىنەن شەبەرحانالار ءۇشىن قوسىمشا شىعىن ماتەريالدارىن ساتىپ الۋىنا بولادى.

وقۋ تاجىريبەسى كەزىندە ستۋدەنتتەر دايىنداعان ونىمدەردى ساتۋعا رۇقسات بەرۋ ارقىلى وندىرىستىك وقىتۋدىڭ ساپاسىن ارتتىرۋعا بولادى.

تۇتاستاي العاندا، مۇنى كادرلاردى دايارلاۋ ساپاسىن ارتتىرۋ ءۇشىن جاسالعان ىنتالاندىرۋ رەتىندە دە قاراستىرۋعا بولادى.

4. قازىرگى ۋاقىتتا جوعارى وقۋ ورىندارىنا قاراستى ءبىراز كوللەدجدەر جۇمىس ىستەيدى، بىراق قولدانىستاعى زاڭناماعا سايكەس ول وقۋ ورىندارى بيۋدجەت ەسەبىنەن كادرلاردى دايارلاۋ ءۇشىن مەملەكەتتىك تاپسىرىس الا المايدى.

جاڭا تۇزەتۋلەرگە سايكەس بۇل ماسەلە وڭ شەشىمىن تاپتى.

5. مەملەكەتتىك تاپسىرىستى الۋ ءۇشىن كوللەدجدەردىڭ اككرەديتتەۋدەن وتۋىنە قاتىستى تالاپتار الىنىپ تاستالدى.

بۇل پروتسەدۋرا ايتارلىقتاي بيۋدجەتتىك شىعىنداردى تالاپ ەتەتىن.

ەندى تجكب ۇيىمدارى ۋاكىلەتتى ورگان بەلگىلەگەن تالاپتارعا سايكەس كەلگەن جاعدايدا اككرەديتتەۋدەن وتپەي-اق مەملەكەتتىك تاپسىرىستى ورنالاستىرۋ راسىمىنە قاتىسا الادى.

تەحنيكالىق جانە كاسىپتىك ءبىلىم بەرۋ (تجكب) جۇيەسى بولاشاق مامانداردى نەعۇرلىم يكەمدى، بەيىمدەلگىش، ءتيىمدى ەتىپ جانە جۇمىس ورىندارىندا تالاپ ەتىلەتىن قۇزىرەتتەردى بارىنشا ۇيرەتۋگە داعدىلانۋى ءتيىس.

اسحات ايماعامبەتوۆ

Abai.kz