جۇما, 3 مامىر 2024
جاڭالىقتار 3153 0 پىكىر 18 اقپان, 2012 ساعات 16:45

راپورت ا. ن. كۋروپاتكينا نا يميا نيكولايا رومانوۆا.

ەگو يمپەراتورسكومۋ ۆەليچەستۆۋ تۋركەستانسكوگو گەنەرال-گۋبەرناتورا ي كوماندۋيۋششەگو ۆويسكامي تۋركەستانسكوگو ۆوەننوگو وكرۋگا

راپورت.

ۆىسوچايشەە پوۆەلەنيە و پريۆلەچەني تۋزەمتسەۆ تۋركەستانسكوگو كرايا ك رابوتام ۆ تىلۋ ارمي، سووبششەننوە تەلەگرامموي مينيسترا ۆنۋترەننيح دەل 28 يۋنيا 1916 گ. № 18991, ۆىزۆالو سەرەزنىە بەسپوريادكي ۆ وبلاستياح تۋركەستانسكوگو كرايا كاك سرەدي وسەدلوگو، تاك، ۆ وسوبەننوستي، سرەدي كوچەۆوگو ناسەلەنيا.

ەگو يمپەراتورسكومۋ ۆەليچەستۆۋ تۋركەستانسكوگو گەنەرال-گۋبەرناتورا ي كوماندۋيۋششەگو ۆويسكامي تۋركەستانسكوگو ۆوەننوگو وكرۋگا

راپورت.

ۆىسوچايشەە پوۆەلەنيە و پريۆلەچەني تۋزەمتسەۆ تۋركەستانسكوگو كرايا ك رابوتام ۆ تىلۋ ارمي، سووبششەننوە تەلەگرامموي مينيسترا ۆنۋترەننيح دەل 28 يۋنيا 1916 گ. № 18991, ۆىزۆالو سەرەزنىە بەسپوريادكي ۆ وبلاستياح تۋركەستانسكوگو كرايا كاك سرەدي وسەدلوگو، تاك، ۆ وسوبەننوستي، سرەدي كوچەۆوگو ناسەلەنيا.

بەسپوريادكي ناچاليس ۆ ساماركاندسكوي وبلاستي، ي تولكو ۆ ەتوي وبلاستي، يز ۆسەح ترەح كورەننىح وبلاستەي تۋركەستانا، بەسپوريادكي ۆ دجيزاكسكوم ۋەزدە، ناچاۆشيەسيا 13 يۋليا، پرينيالي فورمۋ وتكرىتوگو ۆوسستانيا. ۆ ساموم دجيزاكە بىلي زۆەرسكي ۋبيتى ۋەزدنىي ناچالنيك پولكوۆنيك رۋكين ي پريستاۆ، كاپيتان زوتوگلوۆ، ا ۆ ۋەزدە ۋبيتى ي يزۋرودوۆانى زاامينسكي ۋچاستكوۆىي پريستاۆ سوبولەۆ، جيتەلي رۋسسكوگو سەلەنيا زاامين، چينى لەسنوي ستراجي ي پارتيا ستاتيستيكوۆ مينيستەرستۆا زەملەدەليا; ۆسەگو پو دجيزاكسكومۋ ۋەزدۋ پوگيبلو وت رۋك مياتەجنيكوۆ 83 چەلوۆەكا رۋسسكيح ليۋدەي; 20 چەلوۆەك وكازاليس رانەنىمي، ي، سۆەرح توگو، بىلو زاحۆاچەنو ي ۋۆەدەنو ۆ پلەن دو 70 چەل. پرەيمۋششەستۆەننو جەنششين ي دەتەي، پريچەم بولشينستۆو جەنششين بىلي يزناسيلوۆانى. دليا پوداۆلەنيا مياتەجا ۆ دجيزاكسكوم ۋەزدە يز تاشكەنتا بىل وتپراۆلەن وسوبىي كاراتەلنىي وترياد، دەيستۆيامي كوتوروگو ك 1 اۆگۋستا ناسەلەنيە بىلو پريۆەدەنو ك پولنوي پوكورنوستي.

ۆ پروچيح رايوناح وبلاستي بەسپوريادكي وگرانيچيليس ناپادەنيامي نا چينوۆ نيزشەي ادمينيستراتسي، كويح بىلو ۋبيتو 4 چەلوۆەكا ي رانەن 1.

ماتەريالنىي ۋششەرب وت بەسپوريادكوۆ ۆىرازيلسيا: ا) ۆ پورچە جەلەزنودوروجنوگو پولوتنا ي سوججەني ستانتسيوننىح سوورۋجەني نا ۋچاستكە وت ست. دجيزاك دو ست. وبرۋچەۆو، پروتياجەنيەم 65 ۆەرست; ۆ سوججەني 40 كازەننىح ي 9 چاستنىح پوستروەك ي ب) ۆ پوتەرە رۋسسكيم ناسەلەنيەم 150 لوشادەي، 255 گولوۆ كرۋپنوگو ي بولەە 1 000 گولوۆ مەلكوگو سكوتا. [68]

ۋتەرياننوە چاستنوە يمۋششەستۆو وتسەنيۆاەتسيا ۆلادەلتسامي، پوۆيديمومۋ پرەۋۆەليچەننو، سۆىشە 1 ملن. رۋبلەي.

ۆ سىر-دارينسكوي وبلاستي. 11 يۋليا ۆ تۋزەمنوي چاستي گور. تاشكەنتا پرويزوشلي بەسپوريادكي، حوتيا ي نەزناچيتەلنىە (رانەنى بىلي 2 پوليتسەيسكيح), نو، ۆسلەدستۆيە وسوبوگو پولوجەنيا تاشكەنتا، كاك گلاۆنوگو گورودا كرايا، وكازاۆشيە ۆليانيە نا ۋمى تۋزەمتسەۆ، ۆ چاستنوستي نا رازۆيتيە بەسپوريادكوۆ ۆ دجيزاكە.

بەسپوريادكي ۆ درۋگيح پۋنكتاح وبلاستي ۆىرازيليس ۆ پروتيۆودەيستۆي سوستاۆلەنيۋ چينامي تۋزەمنوي ادمينيستراتسي سپيسكوۆ پودلەجاۆشيح نابورۋ رابوچيح، پريچەم بىلي ۋبيتى 6 چينوۆ تۋزەمنوي ادمينيستراتسي.

ۆ امۋ-دارينسكوم وتدەلە 24 يۋليا تولپوي كيرگيز بىلي زۆەرسكي ۋبيتى چيمبايسكي ۋچاستكوۆىي پريستاۆ ميكەلدجانيانتس ي ەگو جەنا.

س 11 اۆگۋستا ۆ گرانيچيۆشەي ۆ سەميرەچەنسكوي وبلاستيۋ ۆوستوچنوي چاستي اۋليە-اتينسكوگو ۋەزدا، كاك وتگولوسوك كيرگيزسكوگو ۆوسستانيا ۆ سەميرەچە، ناچاليس ۆولنەنيا كيرگيز، رازرازيۆشيەسيا ك كونتسۋ اۆگۋستا ي ۆ ناچالە سەنتيابريا دەرزكيمي ناپادەنيامي نا ناشي پوچتوۆىە ستانتسي ي پوسەلكي، سوپروۆوجداۆشيميسيا ۋبيستۆامي رۋسسكيح كرەستيان ي ۋنيچتوجەنيەم يح يمۋششەستۆا.

وسوبەننو پوسترادالو سەلەنيە نوۆو-ترويتسكوە، ناحوديۆشەەسيا ۆدالي وت درۋگيح رۋسسكيح پوسەلكوۆ، نا گرانيتسە اۋليە-اتينسكوگو ي پيشپەكسكوگو ۋەزدوۆ، گدە پوگيبلو دو 40 جيتەلەي، سوججەنو نەسكولكو ۋسادەب ي ۋگنان پوچتي ۆەس كرەستيانسكي سكوت. دليا ۋسميرەنيا مياتەجنيكوۆ پوترەبوۆالاس ۆىسىلكا وسوبوگو وتريادا، س پريبىتيەم كوتوروگو بەسپوريادكي 24 سەنتيابريا پرەكراتيليس.

ۆ سەرەدينە نويابريا ترەۆوجنوە ناستروەنيە كيرگيز كازالينسكوگو ۋەزدا ۆ سۆيازي س بەسپوريادكامي، ۆوزنيكشيمي ۆ تۋرگايسكوي وبلاستي.

ۆسەگو ۆ وبلاستي ۋبيتو 3 چينا رۋسسكوي ي 6 چينوۆ تۋزەمنوي ادمينيستراتسي; يز رۋسسكوگو ناسەلەنيا ۋبيتو 45 ي رانەن 1.

ماتەريالنىە ۋبىتكي ەششە ۆىياسنيايۋتسيا.

ۆ فەرگانسكوي وبلاستي. وتدەلنىە پروياۆلەنيا بەسپوريادكوۆ بىلي ناپراۆلەنى پرەيمۋششەستۆەننو پروتيۆ پوليتسي ي ليتس تۋزەمنوي ادمينيستراتسي ي يمەلي تسەليۋ پرەپياتستۆوۆات ۆ توي يلي ينوي فورمە سوستاۆلەنيۋ سپيسكوۆ رابوچيح. پەرۆىە بەسپوريادكي پرويزوشلي 9 يۋليا ودنوۆرەمەننو ۆ گوروداح كوكاندە ي انديجانە، پريچەم ۆ پوسلەدنەم تولپا، س ۋچاستيەم فاناتيچنو ناستروەننوي مولودەجي يز ۋچەنيكوۆ مەدرەسسە، گروزيلا پەرەرەزات ۆسەح دولجنوستنىح ليتس ي بروسالا كامنيامي ي پالكامي ۆ پوليتسيۋ ي كازاكوۆ; پوسلە نەسكولكيح ۆىسترەلوۆ، كويمي بىلي رانەنى 22 تۋزەمتسا، تولپا رازوشلاس.

11 يۋليا ۆ گ. نامانگانە، پري راسسەياني وگرومنوي تولپى، ۋگروجاۆشەي ۆوينسكوي كوماندە، ۋبيتو 12 ي رانەنو 38 سارتوۆ. [69]

ۆو ۆرەميا بەسپوريادكوۆ ۆ درۋگيح پۋنكتاح وبلاستي بىلي ۋبيتى 1 رۋسسكي ستراجنيك ي 11 چينوۆ تۋزەمنوي ادمينيستراتسي.

ماتەريالنىە ۋبىتكي ەششە ۆىياسنيايۋتسيا.

ۆ سەميرەچەنسكوي وبلاستي. پەرۆىە سۆەدەنيا و مياتەجە كيرگيزوۆ بىلي پولۋچەنى 6 اۆگۋستا; ۆ ەتوت دەن، ۆ يۋگو-ۆوستوچنوي چاستي ۆەرنەنسكوگو ۋەزدا، ۆ دولينە رەكي اسى، دۆە ۆولوستي وكازالي ۆوورۋجەننوە سوپروتيۆلەنيە پوموششنيكۋ ۋەزدنوگو ناچالنيكا، پريبىۆشەمۋ دليا سوستاۆلەنيا سپيسكوۆ رابوچيح. توگو جە چيسلا، ۆ رايونە ستانتسي سامسۋ، ۆ 80 ۆەرستاح ك زاپادۋ وت ۆەرنوگو، سكوپيششا كيرگيز يسپورتيلي تەلەگراف ي نارۋشيلي پراۆيلنوست پوچتوۆوگو سووبششەنيا، رازرۋشايا پوچتوۆىە ستانتسي، سوۆەرشايا رازبوينىە ناپادەنيا نا پوچتۋ، زابيرايا يمۋششەستۆو ي پاسساجيروۆ ي ۋگونيايا لوشادەي.

ك 9 اۆگۋستا ۋجە بىلي رازگروملەنى ۆسە پوچتوۆىە ستانتسي وت كۋردايا دو ۆەرنوگو.

ۆزبۋنتوۆاۆشيميسيا زاتەم كيرگيزامي 6 ۆولوستەي ۆ وكرەستنوستياح پيشپەكا ي توكماكا بىلو پرەرۆانو ۆسياكوە سووبششەنيە س پرجەۆالسكوم; ودنوۆرەمەننو ناچالوس ۆوسستانيە ي ۆ وكرەستنوستياح پرجەۆالسكا. بولشيە سكوپيششا كيرگيز، چاستيۋ ۆوورۋجەننىح، پوياۆيۆشيس ۆ رايونە كاستەكسكيح گور ي ۆ گورنىح ۋششەلياح پو دولينام رەك اسى، چيليكا، سۋسامىرا، بولشوگو ي مالوگو كەبينا ي ۆ ۆەرحوۆياح تالاسا، دەلالي نابەگي نا رۋسسكيە سەلەنيا، يسترەبليايا يمۋششەستۆو ي زۆەرسكي ۋبيۆايا پوپاداۆشيح ۆ يح رۋكي رۋسسكيح جيتەلەي.

ۆ دەيستۆياح كيرگيزسكيح شاەك زامەچالاس نەكوتورايا ورگانيزوۆاننوست: چاست يح يمەلا وسوبىە زناچكي - زنامەنا; ۋ نەكوتورىح بۋنتوۆششيكوۆ نا شاپكاح بىلي نادەتى ودنووبرازنىە مەتالليچەسكيە بلياحي; پريمەنيالاس سيگناليزاتسيا دليا پەرەداچي سۆەدەني و دۆيجەني ناشيح وتريادوۆ; ۆ گوراح بىلي ۋستروەنى ماستەرسكيە دليا يزگوتوۆلەنيا پوروحا ي ۆىدەلكي حولودنوگو ورۋجيا.

ەششە پەرەد ناچالوم ۆوسستانيا كيرگيزامي بىل زاحۆاچەن، پوسلە گيبەلي نەبولشوگو كونۆويا يز 3 نيجنيح چينوۆ، ترانسپورت ورۋجيا يز 170 بەردانوك ي 40 000 پاترونوۆ، سلەدوۆاۆشي ۆ پرجەۆالسك. چاست ۆوورۋجەنيا بىلا دوستاۆلەنا مياتەجنيكام يز پوگرانيچنىح مەستنوستەي كيتايا.

گلاۆنىمي وچاگامي ۆوسستانيا ياۆيليس گورنىە مەستنوستي يۋجنوي چاستي پيشپەكسكوگو ۋەزدا ي ۆەس پرجەۆالسكي ۋەزد س پريلەگايۋششەي ك نەمۋ يۋجنوي چاستيۋ دجاركەنتسكوگو ۋەزدا. ۆ ەتوم رايونە پودۆەرگليس رازگرومۋ پوچتي ۆسە رۋسسكيە پوسەلكي، ۋتسەلەۆشيە جيتەلي كوتورىح ۋكرىليس ۆ سەلەني توكماكە ي گوروداح پيشپەكە ي پرجەۆالسكە. ۆ ودنوم پرجەۆالسكوم ۋەزدە ۆ يمۋششەستۆەننوم وتنوشەني پوسترادالو 6024 سەمەيستۆا رۋسسكيح پوسەلەنتسەۆ، يز كويح بولشينستۆو پوتەريالو ۆسيۋ دۆيجيموست. يز چينوۆ ادمينيستراتسي پوگيبلي: پوموششنيك پرجەۆالسكوگو ۋەزدنوگو ناچالنيكا پودپولكوۆنيك كايچەۆ ي پريستاۆ [70] زاگورنىح ۆولوستەي پيشپەكسكوگو ۋەزدا مەنشيكوۆ سو ۆسەم سۆويم كونۆوەم، ا يز وتدەلنىح ۆوينسكيح كوماند: ۆ نارىنسكوم ۋچاستكە 1 پراپورششيك س 9 كازاكامي ي 8 سولداتامي، ۆ كاركارە - 24 كازاكا ي ۆ وكرەستنوستياح دجالاناشا - 6 كازاكوۆ.

ۆ وستالنىح ۋەزداح سەميرەچەنسكوي وبلاستي نە بىلو ستول رەزكيح پروياۆلەني مياتەجا، نو زامەچالوس بروجەنيە سرەدي كيرگيزسكيح ماسس. وكولو 17 ۆولوستەي سەۆەرنوي چاستي دجاركەنتسكوگو ۋەزدا ي نەسكولكيح كوچەۆىح ۆولوستەي يز پريبالحاشسكوگو رايونا ۆەرنەنسكوگو، كوپالسكوگو ي لەپسينسكوگو ۋەزدوۆ سوبيراليس پەرەسەليتسيا ۆ كيتاي، نو، ۆ بولشينستۆە سلۋچاەۆ، ەتي پوپىتكي نە ۋداۆاليس، ي كيرگيزى، يزياۆيۆ پوكورنوست، ۆوزۆراششاليس نا سۆوي كوچەۆيا.

دليا ۋسميرەنيا ۆوسستانيا سەميرەچەنسكيح كيرگيز يز درۋگيح وبلاستەي كرايا بىلو ناپراۆلەنو 3 ؟ درۋجينى، 7 روت سترەلكوۆ يز سوستاۆا زاپاسنىح پولكوۆ، 5 سوتەن ي 14 ورۋدي. ۆويسكا ەتي ۆىسلانى بىلي ۆ سەميرەچە ۆ ترەح ناپراۆلەنياح: سو ستورونى انديجانا نارىنسكوە ۋكرەپلەنيە، سو ستورونى چەرنياەۆا - ۆدول پوچتوۆوگو تراكتا نا پيشپەك ي توكماك ي كرۋجنىم پۋتەم پو جەلەزنىم دوروگام نا سەميپالاتينسك ي وتتۋدا پوحودوم نا سەرگيوپول - لەپسينسك - ۆەرنىي.

كرومە توگو، يز دەيستۆۋيۋششەي ارمي پريسلانى بىلي دۆا كازاچيح پولكا س كازاچەي باتارەەي ي دۆۋميا كولتوۆسكيمي پۋلەمەتنىمي كوماندامي، يز كويح 7-ي ورەنبۋرگسكي كازاچي پولك ناپراۆلەن بىل چەرەز چەرنياەۆ، ا 9-ي سيبيرسكي كازاچي پولك چەرەز سەميپالاتينسك نا ۆەرنىي. س پريبىتيەم ەتيح ۆويسك بۋنتوۆاۆشيە كيرگيزى، پوسلە نەزناچيتەلنوگو سوپروتيۆلەنيا، وتتەسنەنى بىلي ۆ پوگرانيچنىە گورى ي، تەرپيا نەدوستاتوك ۆ پرودوۆولستۆي، تەريايا سكوت وت نەدوستاتكا ۆ گوراح پودنوجنوگو كورما، ۆىنۋجدەنى بىلي پروسيت و پوميلوۆاني.

ودناكو 39 ۆولوستەي مياتەجنىح كيرگيز پرجەۆالسكوگو ي پيشپەكسكوگو ۋەزدوۆ ي دۋنگانە سەلا مارينسكوگو، ۆمەستە س نايبولەە ۆيدنىمي ۆوجاكامي، پوسلە سوسرەدوتوچەنيا ۆ رايونە ۆوسستانيا ناشيح ۆويسك، چەرەز سىرتى ي گورى، زابراۆ س سوبوي زاحۆاچەننىح يمي ۆ پلەن رۋسسكيح، پەرەبراليس ۆ كيتاي ي پوسەليليس چاستيۋ ۆ كاشگارسكوي ي كۋلدجينسكوي پروۆينتسياح، چاستيۋ جە ۆو ۆنۋترەننەم كيتاە; ۆسلەدستۆيە پوتەري ۆەسما زناچيتەلنوگو كوليچەستۆا سكوتا بەگلەتسى، پو سووبششەنيۋ ناشيح كونسۋلوۆ، بولەيۋت، بەدستۆۋيۋت; نىنە پولۋچيلي رازرەشەنيە ۆەرنۋتسيا.

پو دوستاۆلەننىم ۋەزدنىمي ناچالنيكامي سۆەدەنيام، چيسلو جەرتۆ مياتەجا ۆ سەميرەچەنسكوي وبلاستي يز گراجدانسكوگو ناسەلەنيا ۆىراجاەتسيا ۆ سلەدۋيۋششيح تسيفراح:

ۆ ۆەرنەنسكوم ۋەزدە ۋبيتو ........... 16 چەل.

» دجاركەنتسكوم » » .......... 32 »

ي بەز ۆەستي پروپالو .............. 20 »

ۆ پيشپەكسكوم ۋەزدە ۋبيتو. ......... 98 » [91]

ي بەز ۆەستي پروپالو .............. 65 چەل.

ۆ پرجەۆالسكوم ۋەزدە ۋبيتو ......... 2179 »

ي بەز ۆەستي پروپالو .............. 1 299 »

پوتەري ۆ ۆويسكاح: ۋبيتو 3 وفيتسەرا، 52 نيجنيح چينا; رانەنو 41 نيجنيح چينا ي بەز ۆەستي پروپالو 75 نيجنيح چينوۆ.

ۆ زاكاسپيسكوي وبلاستي وبياۆلەنيە ۆىسوچايشەگو پوۆەلەنيا و نابورە رابوچيح بىلو ۆسترەچەنو ناسەلەنيەم ۆ وبششەم سپوكوينو، حوتيا وتدەلنىمي وبششەستۆامي ۆىراجاليس پوجەلانيا و زامەنە ناتۋرالنوي پوۆيننوستي دەنەجنوي ي نەدوۆولستۆو تەم، چتو تۋركمەنى، پودوبنو سارتام، دولجنى بۋدۋت سدەلاتسيا رابوچيمي، تاك كاك، پو منەنيۋ تۋركمەن، رابوتا س كەتمەنەم ي كيركوي نە دوستوينا حرابرىح ليۋدەي، پريزۆاننىح بىت ۆوينامي. زاياۆليايا وب ەتوم، تۋركمەنى مەرۆسكوگو ۋەزدا پروسيلي سۆويۋ بىۆشۋيۋ حانشۋ گيۋلدجەمال بىت پوسرەدنيتسەي مەجدۋ نيمي ي ۆىسشيم پراۆيتەلستۆوم. پوسلە وبياۆلەنيا تۋركمەنام، چتو پوستاۆلياەمىە يمي ليۋدي بۋدۋت نەستي ليش ستوروجەۆۋيۋ ي وحراننۋيۋ سلۋجبى، بولشينستۆو تۋركمەنسكيح پلەمەن - تەكينتسى احالا ي مەرۆا (ۋەزدوۆ اسحابادسكوگو، تەدجەنسكوگو ي مەرۆسكوگو), يز كوتورىح ۋجە رانەە بىل سفورميروۆان كوننىي تەكينسكي پولك، دوبلەستنو نەسۋششي بوەۆۋيۋ سلۋجبۋ ۆ دەيستۆۋيۋششەي ارمي، بەسپرەكوسلوۆنو ۆىستاۆيلي پوترەبوۆاننوە وت نيح چيسلو ليۋدەي. ودناكو ۆ پوگرانيچنىح س پەرسيەي مەستنوستياح كراسنوۆودسكوگو ۋەزدا، ناسەلەننىح كوچەۆنيكامي يز پلەمەني يومۋدوۆ، وتكوچەۆاۆشيح نا زيمنەە ۆرەميا ۆ پرەدەلى پەرسي، گلۋحوە نەدوۆولستۆو پەرەشلو پوستەپەننو ك پروياۆلەنيام وتكرىتوگو نەپوۆينوۆەنيا ي مياتەجا.

پەرۆوە پروياۆلەنيە بەسپوريادكوۆ ۆوزنيكلو ۆ رايونە رەكي اترەكا ۆ سەرەدينە اۆگۋستا: 15 ي 16-گو چيسلا ەتوگو مەسياتسا تۋركمەنامي بىلو وكازانو ۆوورۋجەننوە سوپروتيۆلەنيە چيكيشليارسكومۋ پريستاۆۋ، پريبىۆشەمۋ ۆ رايون پوستا كۋربانكاز دليا سوستاۆلەنيا سپيسكوۆ ستراجنيكوۆ، پريچەم بىلي وبسترەليانى پاترۋلي ي رازەزدى سوپروۆوجداۆشەي پريستاۆا كوماندى ي ۋبيتى 2 ي رانەنى 3 نيجنيح چينا. ۆ تو جە ۆرەميا ۆ وكرەستنوستياح ۋكرەپلەنيا چاتلى پوياۆيليس منوگوچيسلەننىە سكوپيششا يومۋدوۆ، پرەرۆاۆشيە تەلەگرافنىە سووبششەنيا س چيكيشلياروم.

ۆو ۆتوروي پولوۆينە اۆگۋستا بولشيە سكوپيششا يومۋدوۆ ناچالي پەرەحوديت يز رۋسسكيح پرەدەلوۆ ۆ پەرسيدسكيە ستەپي. ەتو پەرەسەلەنيە پرودولجالوس ي ۆ سەنتيابرە، پريچەم يز كراسنوۆودسكوگو ۋەزدا پەرەشلو ۆ پەرسيۋ بولەە 2 000 كيبيتوك يومۋدوۆ، پريۆلەكشيح نا سۆويۋ ستورونۋ تاكجە ۆەسما زناچيتەلنۋيۋ چاست پلەمەن دجافاربايتسەۆ، اتابايتسەۆ ي اك-اتابايتسەۆ.

ۆ 20-ح چيسلاح سەنتيابريا ۆ رۋسسكيح پوسەلكاح پو گيۋرگەنيۋ ستالي پوياۆلياتسيا سلۋچاي ۋگونا سكوتا تۋركمەنامي، ا ۆوزلە استرابادا ۆوورۋجەننىە بەردانكامي ي 3-لينەينىمي ۆينتوۆكامي تۋركمەنى 2 رازا وبسترەليالي ناش كازاچي رازەزد، رانيلي 2 كازاكوۆ ي زانيالي [72] ۋكرەپلەنيە اك-كالا، وتكۋدا وتكرىلي سيلنىي وگون پو ۆىسلاننومۋ يز استرابادا ناشەمۋ وتريادۋ، سترەليايا رازرىۆنىمي پۋليامي. پوسلە دۆۋحچاسوۆوي بومبارديروۆكي اك-كالا بىلا وچيششەنا تۋركمەنامي، كوتورىە پونەسيا بولشيە پوتەري، بەجالي ك موريۋ.

س 25 پو 29 سەنتيابريا تۋركمەنسكيە شايكي رازگروميلي ۆ رايونە رەكي گيۋرگەن 3 رۋسسكيح يمەنيا ي پرويزۆەلي رياد ناپادەني نا ناشي پوسەلكي; پري ەتوم 4 سەلەنيا بىلي رازرۋشەنى ي 2 سەلەنيا پوسترادالي; جيتەلي ەتيح سەلەني بىلي ۆىۆەدەنى پود وحرانۋ رۋسسكيح ۆويسك ۆ بليجايشيە ك گۋمبەت-حاۋزۋ پوسەلكي.

ۆىستۋپيۆشي 30 سەنتيابريا يز ۋكرەپلەنيا چاتلى ۆ گۋمبەت-حاۋز ناش وترياد، سيلويۋ 100 شتىكوۆ ي 150 سابەل، س ترەميا پۋلەمەتامي ي دۆۋميا ورۋديامي سوپروۆوجداۆشي وبوز ي پرودوۆولستۆەننىي ترانسپورت، ۆو ۆرەميا پۋتي 2 رازا پودۆەرگسيا ناپادەنيۋ بولشيح سكوپيشش ۆوورۋجەننىح سكوروسترەلنىمي ۆينتوۆكامي مياتەجنيكوۆ، پريچەم ۆ نوچ نا 1 وكتيابريا بىلي ۋبيتى روتميستر پوجارسكي ي 2 نيجنيح چينا ي رانەنى 2 نيجنيح چينا.

ۆ تەچەنيە وكتيابريا شايكي يومۋدوۆ پرويزۆوديلي چاستىە ي ۆەسما دەرزكيە ناپادەنيا نا ناشي وتريادى، ترانسپورتى ي پوستى; پري ەتوم بىلو ۋبيتو 8 ي رانەنو 2 نيجنيح چينا، يز كويح پوپاۆشيە ۆ رۋكي يومۋدوۆ 5 نيجنيح چينوۆ بىلي زۆەرسكي يزۋرودوۆانى.

يز رۋسسكيح پوسەلكوۆ ۆ دولينە گيۋرگەنيا وسوبەننو ناستويچيۆىم ناپادەنيام پودۆەرگليس پوسەلكي دونسكوي ي ساراتوۆسكي.

ۆ كونتسە وكتيابريا مياتەجنىە سكوپيششا پوياۆيليس ي ۆ وكرەستنوستياح حودجا-نەفەسا، سكلونيايا پروتيۆ ناس دوسەلە ميرنىح تۋركمەن پريمورسكوگو رايونا; ۆ تو جە ۆرەميا وني وساديلي مولوكانسكي پوسەلوك ۆ ۋستياح رەكي كاراسۋ ي ۋگنالي يز ەگو وكرەستنوستەي كرەستيانسكي سكوت.

سوبىتيا، پرويسحوديۆشيە ۆ رايوناح اترەكا ي گيۋرگەنيا، وترازيليس ۆ وكتيابرە ي ۆ درۋگيح مەستنوستياح زاكاسپيسكوي وبلاستي، پريلەگايۋششيح ك پەرسي، ۆىرازيۆشيس ۆ فورمە رازبوينىح ناپادەني نا ناشي جەلەزنودوروجنىە سوورۋجەنيا ي ستانتسي ي پوپىتكاح پورچي پولوتنا جەلەزنوي دوروگي، موستوۆ ي تەلەگرافا ۆ رايونە ستانتسي تەدجەن. پرويزۆەدەننايا 6 وكتيابريا پوپىتكا ۆنەزاپنوگو ناپادەنيا نا گورود تەدجەن، سۆوەۆرەمەننو پرەدۋپرەجدەننايا، بىلا وتبيتا، پريچەم ۆو ۆرەميا پەرەسترەلكي ۋ ناس بىلي ۋبيتى 3 نيجنيح چينا ي تياجەلو رانەن موستوۆوي ستوروج.

بليز گورودا سەراحسا، پري فورميروۆاني پارتي پوستاۆلەننىح ناسەلەنيەم ستراجنيكوۆ، پرويزۆەدەنو بىلو ناپادەنيە س تسەليۋ وتبيت ەتۋ پارتيۋ، نو ونا بلاگوپولۋچنو پروسلەدوۆالا ۆ تەدجەن.

ۆ نويابرە مەسياتسە مياتەجنايا دەياتەلنوست يومۋدوۆ ۆ استرابادسكوي پروۆينتسي ۆىراجالاس ۆ تەح جە فورماح، چتو ي ۆ وكتيابرە، نو زامەچالوس سكوپلەنيە يح ۆ بولەە كرۋپنىە شايكي، رۋكوۆوديمىە گلاۆاريامي: [73] بابا-كلىچەم، شيحي-حانوم ديۆەدجي ي ەسسەن-حانوم. ۆ پەرۆوي پولوۆينە نويابريا گلاۆنىە سيلى يومۋدوۆ ناحوديليس ۆ زاپادنوي چاستي استرابادسكوگو رايونا، نا پوبەرەجي كاسپيسكوگو موريا، گدە ك نيم پريسوەدينيلوس بولشينستۆو پريمورسكيح دجافاربايتسەۆ. ۆ ەتوم رايونە س 4 پو 11 نويابريا يومۋدى نەسكولكو راز پىتاليس ۋچينيت رازگروم رىبنىح پرومىسلوۆ ۆ ليانوزوۆىح; مەجدۋ پوسەلكامي گيۋميش-تەپە ي كاراسۋ، نو بىلي وتبيتى پري ۋچاستي وگنيا ارتيللەري ي دەسانتا س سۋدوۆ اشۋر-ادينسكوي مورسكوي ستانتسي. س سەرەدينى جە نويابريا بولشيە مياتەجنىە شايكي پوياۆيليس ۆ دولينە رەكي گيۋرگەنيا، وبرازوۆاۆ تري گلاۆنىە گرۋپپى - ودنۋ ۆ رايونە اك-كالا، بليز گورى موراۆا-تەپە ي ترەتيۋ - ۆ رايونە چاتلى. پوسلەدنەي گرۋپپوي 2 نويابريا بىل وبسترەليان ناپراۆلياۆشيسيا يز كارا-كالا ۆ گۋمبەت-حاۋز وترياد ۆ سوستاۆە 3 روت ي باتارەي س ترانسپورتوم يز 300 ۆەربليۋدوۆ ي 40 ارب; مياتەجنيكي، پونەسيا بولشوي ۋرون، بىلي راسسەيانى. ۆ ەتوم جە رايونە 25 نويابريا سوپروۆوجداۆشيە وبوز يز 400 ۆەربليۋدوۆ ي 160 ۆيۋچنىح لوشادەي دۆە روتى 2-گو سيبيرسكوگو پولكا ي سوتنيا پوگرانيچنيكوۆ، پو دوروگە يز پوستا كيزيل-يمام نا پوست چات، بىلي وبسترەليانى يومۋدامي، پريچەم ۋ ناس بىل ۋبيت ودين ي رانەنو 18 نيجنيح چينوۆ. ستەسنەننىي بولشيم ترانسپورتوم، وترياد وتستۋپيل ۆ كارا-كالا.

ك ناچالۋ دەكابريا دليا دەيستۆي پروتيۆ يومۋدوۆ سوبرانى بىلي ۆەسما زناچيتەلنىە، پو ازياتسكومۋ ماسشتابۋ، سيلى، سوستاۆيۆشيە گيۋرگينسكي وترياد پود وبششيم ناچالستۆوم گەنەرال-لەيتەنانتا مادريتوۆا (6 باتاليونوۆ، 15 سوتەن، 18 ورۋدي ي 17 پۋلەمەتوۆ).

6 دەكابريا سيلى وتريادا، ناپراۆلەننىە سو ستورونى استرابادا ي چيكيشليارا، زانيالي وستاۆلەننوە بەجاۆشيمي يومۋدامي ۋكرەپلەنيە اك-كالا، ا زاتەم ناپراۆيليس ك گۋمبەت-حاۋزۋ. پري پريبليجەني ناشيح وتريادوۆ شايكي يومۋدوۆ يسكالي سپاسەنيا ۆ بەگستۆە.

وچيستيۆ وت مياتەجنيكوۆ زاپادنۋيۋ چاست استرابادسكوي پروۆينتسي، زاحۆاتيۆ نەسكولكو گلاۆارەي ي وتوبراۆ پري ەتوم دو 1 000 ۆينتوۆوك، گەنەرال-لەيتەنانت مادريتوۆ ناپراۆيلسيا ۆسلەد زا بەجاۆشيمي ك موراۆا-تەپە.

ۆ تو جە ۆرەميا ك موراۆا-تەپە ناپراۆلەن بىل س سەۆەرا يز كارا-كالا وترياد، سيلوي ۆ 2 روتى ي 1 سوتنيۋ; پرەودولەۆ ۋپورنوە سوپروتيۆلەنيە يومۋدوۆ، وترياد، پوتەرياۆ ۋبيتىمي 8 ي رانەنىمي 11 نيجنيح چينوۆ، زانيال پەرەۆال چەرەز ترۋدنو دوستۋپنىي پو كرۋتيزنە حرەبەت سياگيريم-داگ; وتوشەدشيە يومۋدى زاكرەپيليس نا سلەدۋيۋششەم حرەبتە - كارا-باير داگ. ودناكو پريبليجەنيە گلاۆنىح سيل گەنەرالا مادريتوۆا ك موراۆا-تەپە س يۋگا زاستاۆيلو يومۋدوۆ وتويتي ي س پوسلەدنەگو حرەبتا، وچيستيۆ پۋت ك كاراكالينسكومۋ وتريادۋ.

ستيسنۋتايا ناشيمي وتريادامي س سەۆەرا ي يۋگا، گلاۆنايا ماسسا مياتەجنيكوۆ بروسيلاس نا زاپاد، نو زدەس، ناستيگنۋتايا پرەسلەدوۆاۆشيمي [74] يح ناشيمي ۆويسكامي، ۆ بوياح 28-31 دەكابريا، ۆ رايونە ۆوستوچنەە ليني چات-ياگلى ولۋم، بىلا رازگروملەنا. نىنە گلاۆنىە ۆوجاكي مياتەجنىح پلەمەن چاستيۋ زاحۆاچەنى، چاستيۋ سامي ياۆيليس س پوۆيننوي، پروسيا و پوششادە.

زا ۆرەميا ەكسپەديتسي گەنەرال-لەيتەنانتا مادريتوۆا، ۆ تەچەنيە دەكابريا، ناشي پوتەري ۆىرازيليس سلەدۋيۋششيمي تسيفرامي: ۋبيتو 2 وفيتسەرا ي 30 نيجنيح چينوۆ، رانەنو 28 نيجنيح چينوۆ ي بەز ۆەستي پروپالي 2 نيجنيح چينا.

ۆسەگو جە، زا ۆرەميا يومۋدسكوگو مياتەجا، ۋبيتو 2 وفيتسەرا ي 59 نيجنيح چينوۆ، رانەنو توجە 2 وفيتسەرا ي 59 نيجنيح چينوۆ ي بەز ۆەستي پروپالو 3 نيجنيح چينا. سۆەرح توگو، ۋبيت 1 تەلەگرافنىي چينوۆنيك.

پوتەري سرەدي رۋسسكيح پوسەلەنتسەۆ ەششە نە ۆىياسنەنى، نو نيچتوجنى: ماتەريالنىي جە ۋششەرب يح وپرەدەلياەتسيا پريبليزيتەلنو دو 300 000 رۋبلەي.

نىنە، س ۆىداچەي گلاۆارەي تۋركمەن-يومۋدوۆ ي پريبىتيەم س پوۆيننوي گلاۆنوگو پرەدۆوديتەليا يح بابا-كلىچا، موجنو پريزنات، چتو بەسپوريادكي ي ۆوسستانيە پرەكراششەنى ۆو ۆسەم تۋركەستانسكوم كراە.

پرينياتيە ۆوەننىح مەر ي سپوكوينوە وزناكوملەنيە ناسەلەنيا س تەم، چتو وت نيح ترەبۋەتسيا، تۆەردوە ۋكازانيە، چتو يح وجيداەت، ەسلي ترەبوۆانيا نە بۋدۋت ۆىپولنەنى، وترەزۆيلي تۋزەمنوە ناسەلەنيە. ونو پريزنالو سۆوە بەسسيليە پروتيۆيتسيا رۋسسكوي ۆلاستي ي ۆسيۋدۋ ۆىپولنياەت ۆىسوچايشۋيۋ ۆوليۋ و پوستاۆكە رابوچيح.

ۆىستاۆلەنيە رابوچيح وت كيرگيزسكوگو ناسەلەنيا سەميرەچەنسكوي وبلاستي زاپازدىۆاەت كاك ۆسلەدستۆيە ۆولنەني ۆ ەتوي وبلاستي، تاك ي ۆسلەدستۆيە نەوبحوديموستي دوجداتسيا پوياۆلەنيا پودنوجنوگو كورما.

ەتي بەسپوريادكي س ناستۋپلەنيەم تەپلوگو ۆرەمەني ي پوياۆلەنيەم پودنوجنوگو كورما موگۋت ۆوزوبنوۆيتسيا، يبو حوتيا وني ي پوداۆلەنى سيلويۋ ورۋجيا، نو پريچينى، ۆىزۆاۆشيە ەتي بەسپوريادكي، نە ۆسە ۋسترانەنى، ي پولوجەنيە تۋركەستانسكوگو كرايا ەششە ي ۆ ناستوياششەە ۆرەميا نە موجەت بىت پريزنانو سپوكوينىم.

تاكوە نەنورمالنوە سوستويانيە وبشيرنوگو تۋركەستانسكوگو كرايا ۆ تو ۆرەميا، كوگدا ۆسە سيلى ي سرەدستۆا ۆسەي ۆەليكوي روسسي نەرازدەلنو دولجنى ناپراۆلياتسيا ك دوستيجەنيۋ پولنوي پوبەدى ناد سيلنىم ۆنەشنيم ۆراگوم، وبيازىۆاەت مەنيا س پولنوي وتكروۆەننوستيۋ دولوجيت ۆاشەمۋ يمپەراتورسكومۋ ۆەليچەستۆۋ و گلاۆنىح پريچيناح، ۆىزۆاۆشيح بەسپوريادكي، و پرينياتىح ۋجە مەراح ۆوەننوگو ي ادمينيستراتيۆنوگو حاراكتەرا ك يح پرەكراششەنيۋ ي، ناكونەتس، و مەراح، كوي، پو موەمۋ منەنيۋ، دولجنى بىت پرينياتى، دابى ۋسترانيت ۆ ۆوزموجنوي ستەپەني ۆوزنيكنوۆەنيە پودوبنىح بەسپوريادكوۆ ۆ بۋدۋششەم. [75]

گلاۆنىە پريچينى بەسپوريادكوۆ ۆ تۋركەستانسكوم كراە.

ا) پوۆودوم ي بليجايشەي پريچينوي بەسپوريادكوۆ، نەسومنەننو، پوسلۋجيل پريزىۆ تۋزەمتسەۆ تۋركەستانا ك ۆىستاۆلەنيۋ رابوچيح.

ەتوت پريزىۆ، پەرەداننىي ۆ سليشكوم سپەشنوم پوريادكە، س پريكازانيەم ستاۆيت رابوچيح نەمەدلەننو، پوستاۆيل ي ناسەلەنيە ي ادمينيستراتسيۋ كرايا ۆ تياجەلوە پولوجەنيە. پري وتسۋتستۆي پوسەمەينىح سپيسكوۆ ي وتسۋتستۆي رەگيستراتسي ناسەلەنيا پو ۆوزراستام، ترەبوۆانيە ۆىستاۆيت نا رابوتى مۋجسكوە ناسەلەنيە ۆ كراە وت 19 لەت دو 31 گودا پرەدستاۆيلو وگرومنىە تەحنيچەسكيە ترۋدنوستي ي ۆ تو جە ۆرەميا ستاۆيلو ناسەلەنيە ۆ كراينە تياجەلوە پولوجەنيە، وتنيمايا گلاۆنۋيۋ ماسسۋ رابوچەي سيلى ۆ پەريود ۋسيلەننىح رابوت پو رەاليزاتسي ۋروجايا.

ۆسەۆوزموجنىە سلۋحي بىسترو پرونيكلي ۆ نارودنۋيۋ سرەدۋ ي گلۋبوكو ۆزۆولنوۆالي ەە. وچەن ۆرەدنىم وكازالسيا سلۋح، چتو نابور رابوچيح سوستاۆلياەت ۆ سكرىتوم ۆيدە پريۆلەچەنيە تۋزەمنوگو ناسەلەنيا ك ۆوينسكوي پوۆيننوستي. ناسەلەنيە ۆولنوۆالي تاكجە سلۋحي، چتو رابوچيە بۋدۋت پوستاۆلەنى ۆ سفەرە دەيستۆيتەلنوگو وگنيا دليا يسترەبلەنيا يح، س تسەليۋ پەرەدات يح زەملي رۋسسكيم پەرەسەلەنتسام.

اگيتاتسيا سرەدي تۋزەمتسەۆ وتچاستي، كاك ۆىياسنيلو سۋدەبنوە رازبيراتەلستۆو، ۆەلاس ي نا پوليتيچەسكوي پودكلادكە، س ۋچاستيەم نەكوتورىح پرەدستاۆيتەلەي تۋزەمنوگو دۋحوۆەنستۆا.

حاراكتەرنىم پوكازاتەلەم ۆراجدەبنوي نام اگيتاتسي موجەت سلۋجيت توت فاكت، چتو ۆزبۋنتوۆاۆشيەسيا تۋزەمتسى دجيزاكسكوگو ۋەزدا، يزبيۆايا رۋسسكيح ليۋدەي، كريچالي، چتو وني نە حوتيات بىت بولشە رۋسسكوپودداننىمي، ا حوتيات بىت پودداننىمي «گەرمانا»، ۆ چەم يم پوموجەت افگانيستان.

سلەدستۆيە ۋستاناۆليۆاەت، چتو پروجيۆاۆشي ۆ بوگدانسكوم ۋچاستكە، دجيزاكسكوگو ۋەزدا سىن بىۆشەگو چاردارينسكوگو بەكا، دجەۆاچي ابدۋجاباروۆ، بىل يزبران دجيزاكسكيم بەكوم ي وتكرىل پوحود نا دجيزاك س تسەليۋ وبرازوۆانيا ساموستوياتەلنوگو بەكستۆا.

ۆ سانزارسكوم ۋچاستكە توگو جە ۋەزدا نەكي تاراكۋل تۋردابەكوۆ بىل وبياۆلەن سانزارسكيم بەكوم.

ناكونەتس، ۆ زاامينسكوم ۋچاستكە، دجيزاكسكوگو ۋەزدا، كاسىم حودجا بىل يزبران زاامينسكيم بەكوم.

پريسۋتستۆوۆاۆشيە سرەدي تۋزەمتسەۆ پلەننىە ي اگەنتى گەرماني ي تۋرتسي توجە ۆ سۆوەي رابوتە ناشلي پودگوتوۆلەننۋيۋ پوچۆۋ.

ب) نەۋدوۆلەتۆوريتەلنوست پولوجەنيا وب ۋپراۆلەني تۋركەستانسكيم كراەم 1887 گ. پوپەچيتەلنايا زابوتا رۋسسكوي ادمينيستراتسي پو وتنوشەنيۋ ك تۋزەمنومۋ ناسەلەنيۋ پريزنانا بىلا يزليشنەيۋ.

ۋەزدنىح ناچالنيكوۆ پريراۆنيالي ك يسپراۆنيكام ي ەتيم وتودۆينۋلي يح وت ناسەلەنيا. شتات وپرەدەليلي مالوچيسلەننىي ي پلوحو [76] ماتەريالنو وبەسپەچەننىي. ەتي مەرى پەرەدالي فاكتيچەسكۋيۋ ۆلاست ناد ناسەلەنيەم ۆ رۋكي تۋزەمنوي ادمينيستراتسي: ۆولوستنىح، كازيەۆ ي بيەۆ. ەتي تۋزەمنىە ۆلاستي زاسلونيلي ناسەلەنيە وت ادمينيستراتسي ي پريوبرەلي وگرومنۋيۋ سيلۋ. ۆ بولشينستۆە وني سلۋجات پومنوگۋ لەت ي نە پو ۆىبورۋ، ا پو نازناچەنيۋ. وني، پو پروياۆلەننومۋ پرويزۆولۋ، كاك بى ۆەرنۋلي ۆرەمەنا دو زاۆوەۆانيا كرايا رۋسسكيمي (ۆلاست بەكوۆ). نارودنىي سۋد ستال نەپراۆىم ي نەراۆنىم ي ۆىزىۆال، كرومە زاكاسپيسكوي وبلاستي، نەدوۆولستۆو ناسەلەنيا.

پولۋچيۆ پريكازانيە و ناريادە رابوچيح، ۋەزدنىە ناچالنيكي پريكازالي تۋزەمنىم دولجنوستنىم ليتسام سوستاۆليات پريزىۆنىە سپيسكي. بەسپوريادكي ي ناچاليس س ترەبوۆاني ناسەلەنيا پرەكراتيت ەتۋ پەرەپيس، ۆىدات سوستاۆلەننىە سپيسكي. پري ەتوم سۆوديليس سچەتى س پريتەسنيتەليامي (7 ۆولوستنىح، 6 پيسارەي، 10 ستراجنيكوۆ ۋبيتو).

سرەدي ۆولوستنىح، وسوبەننو ۆ كيرگيزسكيح ۆولوستياح، وكازالوس نەسكولكو پرەداننىح رۋسسكومۋ پراۆيتەلستۆۋ ليتس، سامووتۆەرجەننو بوروۆشيحسيا س سۆويمي روديچامي ي زاششيششاۆشيح رۋسسكيە پوسەلەنيا ي پوچتوۆىە ستانتسي.

سرەدي چينوۆ رۋسسكوي ادمينيستراتسي يمەيۋتسيا، وسوبەننو ۆ چيسلە ۋەزدنىح ناچالنيكوۆ، وچەن وپىتنىە ي دوستوينىە ليتسا. وني ۋمەلو ي سامووتۆەرجەننو رابوتالي، چتوبى وستانوۆيت ۆولنەنيە ي رابوتايۋت ي تەپەر. ۋچاستكوۆىح پريستاۆوۆ وكازالوس سوۆەرشەننو نەدوستاتوچنو، ي وني نە يمەلي سيل ي سرەدستۆ وستانوۆيت ناچاۆشيەسيا بەسپوريادكي.

ۆ وبششەم، چينى ادمينيستراتسي وكازاليس نەوسۆەدوملەننىمي و توم، كاك وتنەسەتسيا ناسەلەنيە ك پريزىۆۋ رابوچيح. رانەە چينى ادمينيستراتسي بىلي نەوسۆەدوملەنى و دەيستۆياح ۆولوستنىح، نەدوستاتوچنو سلەديلي زا نارودنىم سۋدوم، زا شكولوي ي زا دۋحوۆنوي جيزنيۋ تۋزەمنوگو ناسەلەنيا.

كرومە ەتيح وبششيح پريچين، ۆىزۆاۆشيح بەسپوريادكي تۋزەمنوگو ناسەلەنيا، يا سچيتايۋ سۆويم ۆەرنوپودداننيچەسكيم دولگوم دونەستي ۆاشەمۋ يمپەراتورسكومۋ ۆەليچەستۆۋ ي و پريچيناح، كوي ۆ تەچەنيە پوسلەدنيح 30 لەت ناكاپليۆالي نەدوۆولستۆو سۆويم پولوجەنيەم سرەدي رازليچنىح گرۋپپ تۋزەمنوگو ناسەلەنيا تۋركەستانا. گلاۆنەيشيە يز ەتيح پريچين سلەدۋيۋششيە:

ۋ وسەدلوگو ناسەلەنيا ترەح كورەننىح وبلاستەي تۋركەستانا.

رازۆيتيە حلوپكوۆوگو حوزيايستۆا، وسوبەننو ۆ فەرگانە، ۆىزۆالو پريليۆ ۆ كراي وگرومنىح دەنەجنىح سۋمم. وبرازوۆالاس نەبولشايا گرۋپپا وچەن بوگاتىح تۋزەمتسەۆ ناريادۋ س وبەدنەنيەم مەلكيح [77] زەملەۆلادەلتسەۆ. بىسترو رازۆيۆشەەسيا ۆ حلوپكوۆوم دەلە ماشيننوە كاپيتاليستيچەسكوە حوزيايستۆو سدەلالو كۋستارنىي ترۋد حوزياەۆ مەلكيح زەمەلنىح ۋچاستكوۆ مالوپرويزۆوديتەلنىم. ياۆيلاس زادولجەننوست ي پوتەريا ەتيح ۋچاستكوۆ. پرويسحوديت سكۋپكا زەمەل بوگاتىمي تۋزەمتسامي، ۆ توم چيسلە ي تۋزەمنىمي ەۆرەيامي، ۋۆەليچيۆايا چيسلو بەززەمەلنىح. بىسترىي روست ۋچرەجدەني مەلكوگو كرەديتا پوزۆولياەت نادەياتسيا، چتو ەتوت ۆرەدنىي ۆ گوسۋدارستۆەننوم وتنوشەني پروتسەسس وبراششەنيا ۆ پرولەتاريەۆ ەششە نەداۆنو سپوكوينوي ي رابوتياششەي چاستي ناسەلەنيا وستانوۆيتسيا. ناسكولكو ۆەليكا زادولجەننوست ناسەلەنيا، ۆيدنو يز توگو، چتو تولكو ۆ فەرگانسكوي وبلاستي، پو سۆەدەنيام سۋدەبنوگو ۆەدومستۆا، زا 1914 ي 1915 گگ. پرەدياۆلەنو بىلو كو ۆزىسكانيۋ يسپولنيتەلنىح ليستوۆ نا سۋممۋ سۆىشە 16 ملن. رۋبلەي.

وحرانيتەلنىە مەرى ۆ تسەلياح سوحرانيت زا ناسەلەنيەم، داجە پري زادولجەننوستي ەگو، نەبولشيە ۋچاستكي زەملي، نە پودلەجاششيە پروداجە، نا پراكتيكە نە ۆسەگدا پريمەنياليس، ۆسلەدستۆيە نەياسنوستي ي وتچاستي پروتيۆورەچيۆوستي مەروپرياتي وحرانيتەلنوگو حاراكتەرا، ناريادۋ س وپرەدەلەننىمي زاكونوپولوجەنيامي و ۆزىسكانياح س دولجنيكوۆ پو بەسسپورنىم دوكۋمەنتام.

زا دولگي ۋ تۋزەمتسەۆ پروداۆاليس ۆو منوگيح سلۋچاياح ۆسە بەز يسكليۋچەنيا زەمەلنوە يمۋششەستۆو ي ينۆەنتار.

ۆولوستنىە ستارشينى ي سۋدي (كازي) ستالي ۆو منوگيح سلۋچاياح نا ستورونۋ بوگاچەي ي رەشالي دەلا ۆ يح پولزۋ س ياۆنىم پريستراستيەم. وبەدنەۆشايا ماسسا ناسەلەنيا ۆ ترەح وسنوۆنىح وبلاستياح ۆ زناچيتەلنوي ستەپەني ستالا نەدوۆولنويۋ سۆويمي تۋزەمنىمي ۆلاستيامي، سۋديامي ي پري ۆوزنيكشيح بەسپوريادكاح وبرۋشيلاس نا ۆولوستنىح ستارشين ي پيسارەي.

وبيليە دەنەگ ۋ چاستي ناسەلەنيا سوپروۆوجدالوس پادەنيەم نراۆستۆەننوستي، وسوبەننو ۋ تۋزەمنوي مولودەجي. كۋتەجي، پيانستۆو، رازۆرات ي ازارتنايا كارتوچنايا يگرا ۆوزمۋششالي تۋزەمنوە دۋحوۆەنستۆو ي ستاريكوۆ ي ۆىزىۆالي ۋ نيح نەدوۆولستۆو رۋسسكيم ۋپراۆلەنيەم، دوپۋستيۆشيم تاكوە پادەنيە نراۆستۆەننوستي.

ۋ كيرگيزسكوگو ناسەلەنيا.

سرەدي درۋگيح نارودنوستەي، ناسەليايۋششيح تۋركەستانسكي كراي، كيرگيزسكوە ناسەلەنيە، سوستاۆليايۋششەە دو 2 615 تىسياچ دۋش، ياۆلياەتسيا نايبولەە بەسپراۆنىم وتنوسيتەلنو پولزوۆانيا زەملەيۋ. پو سۋششەستۆۋيۋششەمۋ زاكونۋ زەملي، كوتورىە نىنە وبەسپەچيۆايۋت سۋششەستۆوۆانيە كيرگيزسكوگو ناسەلەنيا پري كوچەۆوم وبرازە جيزني، پريزنايۋتسيا گوسۋدارستۆەننوي سوبستۆەننوستيۋ ي يزليشكي يح موگۋت پوستۋپات ۆ راسپورياجەنيە كازنى. سليشكوم شيروكوە تولكوۆانيە و رازمەرە ەتيح يزليشكوۆ، وسوبەننو س 1904 گ.، پوۆەلو ك تومۋ، چتو ۋ كيرگيزسكوگو [78] ناسەلەنيا بىلي وتوبرانى وگرومنىە پلوششادي زەملي، چاستيۋ ەمۋ جيزنەننو نەوبحوديمىە، دليا وبرازوۆانيا رۋسسكيح سەلەني، كازەننىح سكوتوۆودچەسكيح ۋچاستكوۆ ي كازەننىح لەسنىح داچ - ەدينستۆەننوگو ۆلادەنيا كازنى. ەتو ياۆلەنيە بىلو وتمەچەنو ۋجە پري رەۆيزي سەناتورا گرافا پالەنا، نو نا نەگو نە بىلو وبراششەنو دولجنوگو ۆنيمانيا. نو ي نا توي زەملە، كوتورايا وستاۆلەنا كيرگيزسكومۋ ناسەلەنيۋ ۆ پوستوياننوە پولزوۆانيە، ەتو ناسەلەنيە ستەسنەنو ۆ راسپورياجەني ەتوي زەملەي لەسنويۋ ستراجەي. مالوچيسلەننايا، دۋرنو ماتەريالنو وبستاۆلەننايا ي ليشەننايا دولجنوگو كونتروليا، ەتا ستراجا ياۆلياەتسيا بيچوم ناسەلەنيا. پو ۆسەم وبلاستيام پري وبەزدە كرايا منە پرينەسەنى نا لەسنىح وبەزدچيكوۆ منوگوچيسلەننىە جالوبى. ستارشيە چينى لەسنوگو ۆەدومستۆا پريزنايۋت ناليچنوست ەتيح زلوۋپوترەبلەني، نو بەز ۋلۋچشەنيا ماتەريالنوگو پولوجەنيا ەتوي ستراجي، ۋۆەليچەنيا چيسلا ەە ي توچنوگو وپرەدەلەنيا گرانيتس كازەننىح داچ، نە ۆيديات ۆوزموجنوستي پرەكراتيت پريتەسنەنيا ي پوبورى، چينيمىە لەسنوي ستراجەي داجە نا زەملياح، وستاۆلەننىح ۆ پولزوۆانيە كوچەۆوگو ناسەلەنيا.

كرومە يزلوجەننوگو، كيرگيزى نەدوۆولنى ساموۋپراۆستۆوم ي پوبورامي سۆويح ۆولوستنىح ۋپراۆيتەلەي ي سۆويم نارودنىم سۋدوم بيەۆ.

ۋ تۋركمەنسكوگو ناسەلەنيا.

گلاۆنايا ماسسا تۋركمەنسكوگو ناسەلەنيا، تەكينتسى، وستالاس سپوكوينا. ۆىستاۆلەننىي پوچتي پولنوستيۋ ەتيم ناسەلەنيەم تەكينسكي پولك دوبلەستنو سراجاەتسيا ۆ رياداح ناشەي سلاۆنوي ارمي. تۋركمەنسكوە ناسەلەنيە ۆ بولشەي مەرە، چەم ۆ درۋگيح وبلاستياح، دوۆولنو سۆوەي تۋزەمنوي ادمينيستراتسيەي، نارودنىم سۋدوم ي زەمەلنىم ۋسترويستۆوم. نايبولشيە وپاسەنيا ي ترەۆوگۋ ناسەلەنيا ۆىزىۆاەت ۆودنىي ۆوپروس. رەكي مۋرگاب ي تەدجەن نەسۋت مالو لەتنەي ۆودى، كوتورايا رازبيراەتسيا پولنوستيۋ، ي ۆ پوسلەدنيە گودى كوليچەستۆو ەە زناچيتەلنو ۋمەنشيلوس، پو پريچينام، ەششە نەدوستاتوچنو ۆىياسنەننىم، يبو يستوكي مۋرگابا ي تەدجەنا لەجات ۆ پرەدەلاح افگانيستانا. مۋرگابسكوە گوسۋدارەۆو يمەنيە، دايۋششەە تۋركمەنام مەرۆسكوگو ۋەزدا وچەن زناچيتەلنىە زارابوتكي ي سلۋجاششەە پريمەروم پراۆيلنوگو حلوپكوۆوگو حوزيايستۆا، توجە ۆىزىۆاەت وپاسەنيا زا بۋدۋششەە: ۆودنىە باسسەينى، سوبيرايۋششيە ۆەسەننيۋيۋ ۆودۋ، پوستەپەننو زاپلىۆايۋت ي موگۋت وكازاتسيا نەدەيستۆۋيۋششيمي.

ك سوجالەنيۋ، س 1912 گ. سرەدي تۋركمەن، وسوبەننو مەرۆسكوگو ۋەزدا، ۆوزنيكلا مەجدۋ وتدەلنىمي ليتسامي ي وتدەلنىمي پارتيامي وسترايا روزن يز-زا نەۋمەلوي، ا ۆ وتدەلنىح سلۋچاياح ي پرەستۋپنوي دەياتەلنوستي نيزشيح اگەنتوۆ وحراننوگو وتدەلەنيا. نەوستوروجنوە نابيرانيە وحراننىح اگەنتوۆ، داجە سرەدي نەۆەجەستۆەننىح تۋركمەن، دالو ەتيم يزبراننىم ۆرەدنۋيۋ ي وپاسنۋيۋ ۆلاست. ناچالي سۆوديتسيا ليچنىە سچەتى [79] نا پوچۆە پوليتيچەسكوي نەبلاگونادەجنوستي، ۆزيماليس ۆزياتكي، ا نە دايۋششيح زاكليۋچالي ۆ تيۋرمۋ پو دونوسام وب يح پوليتيچەسكوي نەبلاگونادەجنوستي. كومانديروۆاننىي پو موەي پروسبە ۆوەننىم مينيستروم سۋدەبنوگو ۆەدومستۆا گەنەرال-لەيتەنانت يگناتوۆيچ پودروبنو ۆىياسنيل ۆينوۆنوست وتدەلنىح ليتس، كوي، پريكرىۆشيس تسەليۋ پوليتيچەسكوگو سىسكا، پرەسلەدوۆالي تولكو ليچنىە تسەلي.

نايبولەە وپاسنىم ي بەسپوكوينىم سرەدي تۋركمەن ەلەمەنتوم وكازاليس، كاك تو بىلو ي رانەە، يومۋدى. يمەيا سۆوي زيموۆىە ستويبيششا ۆ پرەدەلاح پەرسي، ەتي يومۋدى رەشيلي سيلويۋ ورۋجيا نە پودچينياتسيا راسپورياجەنيۋ و پوستاۆكە رابوچيح ي، وتكوچەۆاۆ رانەە وبىكنوۆەننوگو ۆ پرەدەلى پەرسي ۆ رايون ر. گيۋرگەن، پرويزۆەلي، كاك ۋكازانو بىلو ۆىشە، رياد ناپادەني نا رۋسسكيە پوستى ي رۋسسكيە سەلەنيا.

درۋگايا گرۋپپا يومۋدوۆ، پودچينەننايا حيۆينسكومۋ حانۋ، توجە دو سيح پور ياۆلياەتسيا ۋگروزوي سپوكوينومۋ تەچەنيۋ جيزني ناسەلەنيا حيۆينسكوگو حانستۆا.

پريچينا سمەلوستي تۋركمەن-يومۋدوۆ، ناشيح پودداننىح، پودنياۆشيح نا ناس ورۋجيە، كرىلاس ۆ نادەجدە نا ناشۋ ۆوەننۋيۋ ۆ تۋركەستانە سلابوست ي پوددەرجيۆالاس پرەۋۆەليچەننىمي سلۋحامي و نەۋداچاح ناشيح ۆويسك، دەيستۆۋيۋششيح ۆ پەرسي، ي سكوروم پوياۆلەني تۋروك ۆ تەگەرانە.

نەسپوكوينوە سوستويانيە تۋركمەن-يومۋدوۆ ۆ حيۆينسكوم حانستۆە پوددەرجيۆاەتسيا سلابوستيۋ حيۆينسكيح ۆلاستەي ي نەسپراۆەدليۆىم، ۆ نەكوتورىح سلۋچاياح، وتنوشەنيەم يح ك نۋجدام ەتيح تۋركمەن-يومۋدوۆ.

ۆىشەيزلوجەننايا سلوجنايا ي ترەۆوجنايا وبستانوۆكا، سوزداۆشاياسيا ۆ تۋركەستانسكوم كراە، وبيازىۆالا ك پرينياتيۋ ريادا مەر:

1) يمەۆشيح تسەليۋ، نەۆزيرايا نا بەسپوريادكي، وكازىۆات سودەيستۆيە ناشەي ارمي ۆ دوستيجەني پولنوي پوبەدى;

2) مەر ۆوەننوگو ي ۆوەننو-پوليتيچەسكوگو حاراكتەرا، وبەسپەچيۆايۋششيح ۆنۋترەننەە سپوكويستۆيە كرايا ي وحرانۋ گرانيتس ەگو سو ستورونى پەرسي، افگانيستانا ي كيتايا;

3) مەر وبششەگو حاراكتەرا ۆ تسەلياح ۋسپوكوەنيا ي لۋچشەگو ۋستروەنيا تۋركەستانسكوگو كرايا;

4) مەر، پرينياتىح پو ۆوەننومۋ پولوجەنيۋ كرايا ي ۆىزۆاننىح ۆوسستانيەم تۋزەمنوگو ناسەلەنيا.

پريەمليۋ سمەلوست دولوجيت كراتكو ۆاشەمۋ يمپەراتورسكومۋ ۆەليچەستۆۋ و گلاۆنەيشيح يز ۋجە پرينياتىح مەر.

مەرى ەتي پرينيماليس كاك پو ۋكازانيام تسەنترالنىح ۆلاستەي، تاك ي منويۋ ليچنو، پو پرەدوستاۆلەننىم منە، دوۆەريەم ۆاشەگو يمپەراتورسكوگو ۆەليچەستۆا، پراۆام گلاۆنوكوماندۋيۋششەگو. [80]

I.

 

مەرى ك سودەيستۆيۋ ناشەي ارمي ۆ دوستيجەني پولنوي پوبەدى.

ۆىستاۆلەنيە ناسەلەنيەم تۋركەستانا رابوچيح دليا تىلوۆىح رابوت ي رابوت نا وبورونۋ ۆنۋتري يمپەري نالاجەنو ي نىنە پرويسحوديت ۆ پولنوم پوريادكە.

پو 1 فەۆراليا ۋجە 110 تىسياچ، يز نيح 4 163 چەلوۆەكا پروسلەدوۆالي چەرەز سەميپالاتينسك نا ومسك، 4 373 پو سرەدنە-ازياتسكوي جەلەزنوي دوروگە نا كراسنوۆودسك ي دالەە نا باكۋ; وستالنىە پو تاشكەنتسكوي دوروگە نا ورەنبۋرگ.

كرومە توگو، پو رازرەشەنيام يز پەتروگرادا، وستاۆلەنو ۆ پرەدەلاح تۋركەستانسكوگو كرايا دليا رابوت نا جەلەزنىح دوروگاح ي ۆ پرەدپرياتياح، رابوتايۋششيح نا وبورونۋ، سۆىشە 10 000 تۋزەمتسەۆ.

ۆسەگو ۆىستاۆلەنو سۆىشە 120 000 رابوچيح ي بۋدەت ەششە ۆىستاۆلەنو دو كونتسا مايا دو 80 000 چەل.

ۆ تەچەنيە ۆوينى وتپراۆلەنو يز تۋركەستانسكوگو كرايا نۋجنىح دليا ارمي گرۋزوۆ:

حلوپكا 40 899 244 پۋد.

كوشمى 38 004 كۆ. ارش.

حلوپكوۆوگو ماسلا 3 109 000 پۋد.

مىلا 229 000 پۋد.

مياسا ۆ زاگوتوۆكە وتپراۆلەنو 300 000 پۋد.

رىبى 473 928 پۋد.

كلەششەۆينى 50 000 پۋد.

وتپراۆلەنو لوشادەي 70 000.

» ۆەربليۋدوۆ 12 797.

» پوۆوزوك 270.

» يۋرت 13 441 شت.

پوجەرتۆوۆانو ناسەلەنيەم نا نۋجدى ۆوينى 2 400 000 رۋب.

نايبولەە ۆاجنويۋ مەرويۋ دليا سودەيستۆيا ارمي ناشەي ك پوبەدە ياۆلياەتسيا پولنوە سپوكويستۆيە ي ۋپورنايا رابوتا نا ارميۋ ۆسەگو تۋركەستانسكوگو ناسەلەنيا. ۆ ەتوم وتنوشەني وسوبۋيۋ ۆاجنوست ي دليا تۋركەستانسكوگو كرايا پريوبرەتاەت ۆودۆورەنيە ي پوددەرجانيە ۆ نەم سپوكويستۆيا.

نەزاۆيسيمو تەح مەر، كوي پەرەچيسلەنى نيجە، دليا وبەسپەچەنيا سپوكويستۆيا ۆ تۋركەستانسكوم كراە پوترەبوۆالوس وبەسپەچيت ناسەلەنيە پرودوۆولستۆيەم دو نوۆوگو ۋروجايا ي سەمەنامي دليا پوسەۆا. ناسەلەنيە، وسوبەننو فەرگانسكوي وبلاستي، ۋسيلەننو زانيماياس پوسەۆامي حلوپكا، جيۆەت ۆ زناچيتەلنوي ستەپەني پريۆوزنىم حلەبوم.

پو دونەسەنيام ۆوەننىح گۋبەرناتوروۆ، وبششايا پوترەبنوست دو نوۆوگو ۋروجايا ۆ پريۆوزنوم حلەبە، سچيتايا ي پوترەبنوست ۆ حلەبە ناسەلەنيا بۋحارى، وپرەدەليالاس سۆىشە 20 ميلليونوۆ پۋدوۆ. [81]

ريادوم پرينياتىح مەر پو لۋچشەمۋ يسپولزوۆانيۋ مەستنىح سرەدستۆ ي پو پودۆوزۋ حلەبا يز سيبيري ي ەۆروپەيسكوي روسسي، پري پولنوم سودەيستۆي مينيستروۆ زەملەدەليا ي پۋتەي سووبششەنيا، ناسەلەنيە كرايا سيح پور وبەسپەچەنو حلەبوم ي پريتوم پو تسەنە، دوستۋپنوي دليا بەدنوي چاستي ناسەلەنيا. ترەۆوگۋ ۆىزىۆاەت ليش وبەسپەچەنيە داجە ۆ ناستوياششەە ۆرەميا چاستي كيرگيزسكوگو ناسەلەنيا سەميرەچەنسكوي وبلاستي، بروسيۆشەي پري ۆوسستاني سۆوي پوسەۆى ي پري دۆيجەني ناشيح ۆويسك ۋكرىۆشەيسيا ۆ پرەدەلى كيتايا. ترۋدنوست پودۆوزا پرودوۆولستۆيا داجە ۆوزۆراتيۆشيمسيا ۆ ناشي پرەدەلى ي يزياۆيۆشيم پوكورنوست بۋنتوۆششيكام ۆىزىۆاەتسيا مەستنىمي ۋسلوۆيامي (سنەگا ۆ تيان-شانسكيح گوراح، وتسۋتستۆيە كولەسنىح پۋتەي، وگرومنىە ۆىسوتى پەرەۆالوۆ), نو ي پو وتنوشەنيۋ ك ەتيم كيرگيزام مەرى دليا دوستاۆكي يم حلەبا پرينيمايۋتسيا. نو ەسلي پو تەم يلي درۋگيم پريچينام پرەكراتيتسيا وپرەدەلەننىي نىنە پودۆوز حلەبا پو جەلەزنىم دوروگام، ناسەلەنيە تۋركەستانسكوگو كرايا ستانەت يسپىتىۆات وسترۋيۋ نۋجدۋ ۆ حلەبە، ي ۆوزموجنوست ۆوزنيكنوۆەنيا بەسپوريادكوۆ نا پوچۆە گولودوۆكي ەششە نە ۋسترانەنا دو نوۆوگو ۋروجايا.

پرينيمايۋتسيا مەرى، چتوبى ي دالەە، دو دوستيجەنيا ناشەيۋ ارميەي پوبەدى، ۆسە پرودۋكتى، لوشادي، ۆەربليۋدى، سكوت، رىبا، سامىم ەنەرگيچنىم وبرازوم دوستاۆلياليس ۆ ارميۋ، نە سچيتاياس س ۆرەمەننىم نەدوستاتكوم ەتيح سرەدستۆ دليا مەستنوگو ناسەلەنيا.

II.

مەرى ۆوەننوگو ي ۆوەننو-پوليتيچەسكوگو حاراكتەرا دليا وبەسپەچەنيا ۆنۋترەننەگو سپوكويستۆيا كرايا ي وحرانى ۆنەشنيح گرانيتس.

 

ۆولنەنيا ي ۆوسستانيا، وحۆاتيۆشيە وبشيرنىە رايونى ۆ تۋركەستانسكوم كراە، ۆىزۆالي ۋسيلەننوە پەرەدۆيجەنيە ۆويسك ي يسپولزوۆانيە دليا دەيستۆي پروتيۆ بۋنتوۆششيكوۆ چاستي مارشەۆىح روت زاپاسنىح پولكوۆ. نەكوتورىە چاستي ۆويسك، دۆينۋتىە ۆ سەميرەچەنسكۋيۋ وبلاست، ەششە نە ۆوزۆراششەنى نا مەستا پوستوياننىح ستويانوك. ۆوەننىە دەيستۆيا ۆ گيۋرگەنسكوم رايونە تولكو چتو زاكونچەنى.

دليا پوددەرجانيا سپوكويستۆيا ۆنۋتري كرايا پرينياتى مەرى ك وحرانە جەلەزنىح دوروگ، ۆسەح گورودسكيح ي نەكوتورىح سەلسكيح پوسەلەني ي سوستاۆلەنى سووبراجەنيا دليا بىستروگو پەرەدۆيجەنيا ۆويسكوۆىح چاستەي ك ۋگروجاەمىم پۋنكتام. ۆ سەميرەچەنسكوي وبلاستي ي گيۋرگەنسكوم رايونە، كۋدا ترۋدنو پودات پودكرەپلەنيا، سوسرەدوتوچەنى دوستاتوچنىە سيلى دليا پەرۆوگو وتپورا. پوسلە داننوگو ناسەلەنيۋ ۋروكا موجنو وجيدات، چتو سپوكويستۆيە نە بۋدەت نارۋشەنو ۆ ترەح وسنوۆنىح وبلاستياح كرايا ي ۆ زاكاسپيسكوي وبلاستي. [82]

نەلزيا ودناكو رۋچاتسيا زا تو، چتو چاست كيرگيز سەميرەچەنسكوي ي داجە سىر-دارينسكوي وبلاستەي س پوياۆلەنيەم پودنوجنوگو كورما نە سدەلاەت نوۆۋيۋ پوپىتكۋ ۆوورۋجەننوگو ۆىستۋپلەنيا. مەرى پروتيۆ تاكوي وپاسنوستي پرينيمايۋتسيا.

چتو كاساەتسيا ناشيح سيل، پرەدنازناچەننىح دليا وحرانى گوسۋدارستۆەننوي گرانيتسى، تو تاكوۆىە وچەن نەزناچيتەلنى ي ۆىنۋجدەننو بىلي وسلابلەنى ۆىدەلەنيەم چاستەي يز گارنيزونوۆ تەرمەزا، كەركي ي كۋشكي دليا بوربى س مياتەجنيكامي.

وپاسنوست سلابوستي ناشەي گرانيتسى س كيتاەم وبلەگچاەتسيا ناشيمي سويۋزنىمي وتنوشەنيامي س ياپونيەي. پود ۋگروزوي ۋدارا سو ستورونى ياپوني، نادو نادەياتسيا، كيتاي نە وسمەليتسيا ناپاست نا ناس، چتو كيتايتسام وسوبو ۆىگودنو سدەلات سو ستورونى كۋلدجي.

سلابوست وحرانى ناشەي گرانيتسى س افگانيستانوم بولەە ترەۆوجنا. نو ي ۆ ەتوم سلۋچاە ناش سويۋز س انگليەي سوزداەت ستول دەيستۆيتەلنۋيۋ ۋگروزۋ افگانيستانۋ، چتو ەمير افگانيستانا، پو يمەيۋششيمسيا سۆەدەنيام، نامەرەن دەرجات ستروگي نەيتراليتەت. نو، ەسلي ۆوەننىە دەيستۆيا نا ەۆروپەيسكيح فرونتاح پويدۋت دليا دەرجاۆ سوگلاسيا نەۋداچنو، ەسلي، ۆ وسوبەننوستي، تۋركي نا پەرسيدسكوم تەاترە ۆوينى ۆنوۆ دوستيگنۋت زناچيتەلنىح ۋسپەحوۆ، افگانيستان موجەت ەششە ستات ۆ ريادى ناشيح ۆراگوۆ.

تو جە سووبراجەنيە پريمەنيمو ي ك پەرسي. ۆزياتيە تۋركامي تەگەرانا ي تاۆريزا موجەت پوسلۋجيت سيگنالوم ۆوزنيكنوۆەنيا ۆ پەرسي پەرەۆوروتا ۆ تسەلياح ۆوورۋجەننوگو ۆىستۋپلەنيا پروتيۆ روسسي سوۆمەستنو س تۋرەتسكيمي ۆويسكامي. توگدا ۆولنەنيا موگۋت ۆوزنيكنۋت ۆ زاكاسپيسكوي وبلاستي، ا س ۆىستۋپلەنيەم پروتيۆ ناس افگانيستانا نەلزيا رۋچاتسيا، چتو مۋسۋلمانسكوە ناسەلەنيە بۋحارى ي داجە ۆسەگو تۋركەستانا وستانەتسيا سپوكوينىم.

پو ەتيم سووبراجەنيام، يا پريدايۋ پو وتنوشەنيۋ ك تۋركەستانسكومۋ كرايۋ وسوبوە زناچەنيە دەيستۆيام ۆ پەرسي كورپۋسا گەنەرالا باراتوۆا.

ەسلي س پەرەحودوم ۆ ناستۋپلەنيە تۋركي بۋدۋت ۆىتەسنەنى يز پرەدەلوۆ پەرسي، ۋۆەرەن، چتو ي افگانيستان سوحرانيت نەيتراليتەت; توگدا ي پوددەرجانيە سپوكويستۆيا ۆ تۋركەستانە بۋدەت وبەسپەچەنو. ۆ تسەلياح، ۋسيلەنيا وتريادا گەنەرالا باراتوۆا يا پرەدلوجيل سفورميروۆات ۆ تۋركەستانسكوم كراە دۆە سترەلكوۆىح بريگادى ي يح ۆمەستە س دۆۋميا كازاچيمي پولكامي ناپراۆيت نا ۋسيلەنيە گەنەرالا باراتوۆا. پرەدلوجەنيە ەتو نىنە پريۆوديتسيا ۆ يسپولنەنيە، ي دۆا كازاچيح پولكا ۋجە وتپراۆلەنى ۆ ەنزەلي.

پريەمليۋ سمەلوست ۆىسكازات منەنيە، چتو وبەسپەچەنيە وگرومنوي گوسۋدارستۆەننوي گرانيتسى تۋركەستانسكوگو كرايا پو وكونچاني ۆەليكوي ۆوينى پولنوي پوبەدوي سلاۆنىح رۋسسكيح ۆويسك، رۋكوۆوديمىح دەرجاۆنوي ۆولەيۋ ۆاشەگو يمپەراتورسكوگو ۆەليچەستۆا، پوترەبۋەت پروچنوگو، وتۆەچايۋششەگو ۆەليچيۋ روسسي، رەشەنيا پو وتنوشەنيۋ ك پەرسي. پري [83] ەتوم منە پرەدستاۆلياەتسيا نەيزبەجنىم ۆوزۆرات روسسي دوستويانيا پەترا ۆەليكوگو - پروۆينتسي استرابادسكوي، گيليانسكوي ي مازاندەرانسكوي، كرومە توگو، پو سوگلاشەنيۋ س انگليەي، پرينياتيە پود پروتەكتورات روسسي سەۆەرنوي چاستي پەرسي س تاۆريزوم، تەگەرانوم ي مەشەدوم.

پو وتنوشەنيۋ ك افگانيستانۋ پەرەمەنى گرانيتسى نە ترەبۋەتسيا، نو سويۋزنيچەستۆو س انگليەي، زاكرەپلەننوە ي دليا ميرنوگو ۆرەمەني، دولجنو يزمەنيت ۆراجدەبنوە ي ۋنيزيتەلنوە دليا روسسي وتنوشەنيە افگانسكوگو پراۆيتەلستۆا ي وتكرىت افگانسكي رىنوك دليا ەكسپلواتاتسي ەگو. نىنە افگانتسام وتكرىت دوستۋپ ۆ رۋسسكيە پرەدەلى، ا رۋسسكيم دوستۋپ ۆ افگانيستان زاپرەششەن. نەزاۆيسيمو وت سەگو روسسي دولجەن بىت وبەسپەچەن پولنىي كونترول زا راسحودوم ۆ پرەدەلاح افگانيستانا ۆود رەك امۋ-داري، مۋرگابا ي تەدجەنا، ي، ناكونەتس، پو سوگلاشەنيۋ س انگليەي، روسسيا دولجنا سۆيازاتسيا چەرەز افگانيستان س ينديەي جەلەزنودوروجنوي سەتيۋ.

چتو كاساەتسيا كيتايا، تو وپاسنوست سو ستورونى ەتوي يمپەري س 400-ميلليوننىم ناسەلەنيەم ۆ بۋدۋششەم دليا روسسي نەسومنەننا. نايبولەە ۋيازۆيمىم دليا روسسي ۋچاستكوم گرانيتسى، كاك ي 800 لەت تومۋ نازاد، وستانۋتسيا ۆەليكيە ۆوروتا نارودوۆ، چەرەز كوتورىە وردى چينگيز-حانا حلىنۋلي ۆ ەۆروپۋ.

پوكا كۋلدجا بۋدەت ۆ رۋكاح كيتايتسەۆ، وحرانا تۋركەستانا سو ستورونى كيتايا بۋدەت وچەن زاترۋدنيتەلنا يلي پوترەبۋەت ۆ بۋدۋششەم بولشوگو كوليچەستۆا ۆويسك.

نەلزيا وستاۆليات ەتي ۆوروتا ۆ رۋكاح كيتايتسەۆ. يزمەنەنيە ناشەي گرانيتسى س كيتاەم ناستوياتەلنو نەوبحوديمو. پروۆەدەنيەم گرانيتسى وت ماسسيۆا حان تەنگرا 9 ي تيان-شانيا پو پرياموي ليني نا ۆلاديۆوستوك ناشا گرانيتسا سوكراتيتسيا نا 4 000 ۆەرست، ا كۋلدجا، سەۆەرنايا مونگوليا ي سەۆەرنايا مانچجۋريا ۆويدۋت ۆ سوستاۆ روسسيسكوي يمپەري.

III.

 

مەرى وبششەگو حاراكتەرا ۆ تسەلياح ۋسپوكوەنيا كرايا ي لۋچشەگو ۋستروەنيا ەگو ۆ بۋدۋششەم.

1) پرەجدە ۆسەگو بىلي پرينياتى مەرى ك رازياسنەنيۋ ناسەلەنيۋ سۋششنوستي پرەدياۆلياەمىح ك نەمۋ ترەبوۆاني پو پوستاۆكە رابوچيح ي پريچين، ۆىزۆاۆشيح ەتۋ مەرۋ. پري وبەزدە كرايا يا پولزوۆالسيا كاجدىم سلۋچاەم گوۆوريت س پرەدستاۆيتەليامي ناسەلەنيا. پرەدستاۆلياەمىي پري سەم پريكاز وت 23 اۆگۋستا 1916 گ.، زا № 220 (پريلوجەنيە 1-ە) 10, پەرەۆەدەننىي نا تۋزەمنىە يازىكي ي وتپەچاتاننىي ۆ بولشوم چيسلە [84] ەكزەمپلياروۆ، بىل راسپروسترانەن سرەدي ناسەلەنيا ي سپوسوبستۆوۆال ۆمەستە س درۋگيمي رانەە پرينياتىمي مەرامي ۋسپوكوەنيۋ ناسەلەنيا وسوبەننو وسەدلوگو. پريۆلەچەنيە ۆ كاجدوم يز ۋەزدوۆ، پو ۆىبورۋ ناسەلەنيا، پوچەتنىح، نادەجنىح تۋزەمتسەۆ ك نەپوسرەدستۆەننومۋ ۋچاستيۋ ۆ دەلە پوستاۆكي رابوچيح پرينەسلو بولشۋيۋ پولزۋ. ەتي ۆىبورنىە وبرازوۆالي ۆولوستنىە ي ۋەزدنىە پورايوننىە كوميتەتى.

2) دليا پريوستانوۆكي راسپروداجي زا دولگي زەمەلنىح ۋچاستكوۆ داجە بەز سوحرانەنيا توي چاستي زەملي، كوتورايا وپرەدەلياەتسيا نا كاجدىە تري گودا پريكازامي گەنەرال-گۋبەرناتورا كاك نەوتچۋجداەمايا،- پرينيمايۋتسيا مەرى.

3) راۆنو پرينيمايۋتسيا مەرى ك پولنومۋ ۆىياسنەنيۋ پراۆ كوچەۆوگو ناسەلەنيا نا ۋچاستكي زەملي، وستاۆلەننىە ۆ ەگو پولزوۆاني، پو پاستبە سكوتا ي پولزوۆانيۋ توپليۆوم، ۆ تسەلياح وگرانيچەنيا زلوۋپوترەبلەني سو ستورونى لەسنوي ستراجي.

4) پرينيمايۋتسيا مەرى، چتوبى ۋسپوكويت تۋركمەنسكوە ناسەلەنيە مەرۆسكوگو ۋەزدا، ۆولنۋەموە ۆ تسەلياح ناجيۆى يلي سۆەدەنيا ليچنىح سچەتوۆ پود فلاگوم پوليتيچەسكوگو سىسكا. نەسكولكو چەلوۆەك، ۋليچەننىح ۆ پروۆوكاتورستۆە، زاكليۋچەنى ۆ تيۋرمۋ، ي دەلو و نيح پەرەداەتسيا پروكۋرورسكومۋ نادزورۋ.

5) ۆو ۆسەح گورودسكيح پوسەلەنياح ورگانيزوۆانا بوربا س ۆوزراستايۋششەي دوروگوۆيزنوي ي پروداجەيۋ سپيرتنىح ناپيتكوۆ. دوۆولنو زناچيتەلنوە چيسلو ليتس (74 چەل.) پريشلوس، پو پرەدستاۆلەنيۋ ۆوەننىح گۋبەرناتوروۆ، ۆىسلات يز كرايا، ۆىدەرجاۆ پود ارەستوم يلي نالوجيۆ زناچيتەلنىي شتراف.

ۆ تسەلياح لۋچشەگو ۋستروەنيا كرايا ۆ بۋدۋششەم س 31 اۆگۋستا پريستۋپيل ك ۆىپولنەنيۋ ۆىسوچايشەي ۆولي پو سوستاۆلەنيۋ نوۆوگو پولوجەنيا پو ۋپراۆلەنيۋ تۋركەستانسكيم كراەم. ۆ وسنوۆانيە ەتوي رابوتى پولوجەنى ناچالا، يزلوجەننىە ۆ ۆىسوچايشە ۋتۆەرجدەننوم 23 فەۆراليا 1913 گ. وسوبوم جۋرنالە سوۆەتا مينيستروۆ.

دليا پولۋچەنيا ماتەريالوۆ پو گلاۆنەيشيم وتدەلام پولوجەنيا بىلي زاپروشەنى ستارشيە ناچالستۆۋيۋششيە ليتسا ۆ كراە ي ليتسا، رانەە سلۋجيۆشيە پو ۆوەننو-نارودنومۋ ۋپراۆلەنيۋ كرايا.

پوكا پولۋچەنو 26 وتزىۆوۆ پو زاداننىم ۆوپروسام. ۆۆيدۋ يح رازنورەچيۆوستي منويۋ پرەدپرينيات بىل ۆتوريچنىي وبەزد گلاۆنىح پۋنكتوۆ كرايا، ۆ كوتورىە پو وسوبومۋ راسپيسانيۋ سوزىۆاليس پرەدستاۆيتەلي رۋسسكوگو ي تۋزەمنوگو ناسەلەنيا. ەتي پرەدستاۆيتەلي داۆالي منە وتكروۆەننىە وتۆەتى پو ۆوپروسام، سۆيازاننىم س ۋسترويستۆوم بىتا سەلسكوگو ناسەلەنيا، زەمەلنىمي ي پوداتنىمي ۆوپروسامي ي نارودنىم سۋدوم. تاكيە جە سوۆەششانيا بىلي ۋستروەنى منويۋ ۆ تاشكەنتە. وتدەلنىە، وپىتنىە ليتسا، سوپروۆوجداۆشيە مەنيا پري وبەزداح، رەۆيزوۆالي ۋەزدنىە ۋپراۆلەنيا، وبلاستنىە پراۆلەنيا ي پودروبنو زناكوميليس س دەياتەلنوستيۋ نارودنىح سۋدوۆ. ماتەريال سوبران وبشيرنىي. [85]

ۆسەگو پو سوستاۆلەنيۋ پروەكتا پولوجەنيا پود مويم پرەدسەداتەلستۆوم بىلو، سچيتايا ي سوۆەششانيا س پرەدستاۆيتەليامي ناسەلەنيا، 50 زاسەداني.

ك 1 فەۆراليا پوچتي زاكونچەنى وتدەلى كراەۆوگو، وبلاستنوگو، ۋەزدنوگو ي سەلسكوگو ۋپراۆلەني (رۋسسكوگو ي تۋزەمنوگو). گلاۆنايا چاست رابوتى پو سوستاۆلەنيۋ نوۆىح شتاتوۆ زاكونچەنا. پريستۋپلەنو ك راسسموترەنيۋ وبشيرنوگو ماتەريالا پو نارودنومۋ سۋدۋ.

ۆمەستە س ۋسيلەنيەم كراەۆوي ۆلاستي، پروەكتيروۆانو زناچيتەلنوە ۋسيلەنيە ۆلاستي ناچالستۆ وبلاستنوگو ي ۋەزدنوگو پۋتەم وبەدينەنيا ۆ سوۆەششاتەلنىح ورگاناح - وبلاستنىح پراۆلەنياح ي ۋەزدنىح سەزداح - پرەدستاۆيتەلەي رازليچنىح ۆەدومستۆ.

پوپەچيتەلنىە فۋنكتسي ۋەزدنوي ادمينيستراتسي، پوچتي ۋنيچتوجەننىە پولوجەنيەم 1887 گ.، پروەكتيروۆانو ۆوسستانوۆيت ي راسشيريت.

پو مەرە وزناكوملەنيا پري رەۆيزي كرايا س مەستنىمي نۋجدامي، ۆىياسنيايۋتسيا نەوبحوديمىە دوباۆلەنيا ي پوپراۆكي ك پراۆيتەلستۆەننوي پروگراممە دليا تۋركەستانسكوگو كرايا، ديكتۋەمىە بىسترىم روستوم ناسەلەنيا تۋركەستانسكوگو كرايا ۆ رازنىح ناپراۆلەنياح.

IV.

 

مەرى، پرينياتىە پو ۆوەننومۋ پولوجەنيۋ كرايا، دليا وحرانى گوسۋدارستۆەننوگو پوريادكا، نارۋشەننوگو ۆوورۋجەننىم ۆىستۋپلەنيەم ي ۆوسستانيەم تۋزەمنوگو ناسەلەنيا.

 

تسەليۋ ەتيح مەر بىلو پرەكراششەنيە بەسپوريادكوۆ، ناكازانيە بۋنتوۆششيكوۆ ي لۋچشەە، چەم نىنە، وبەسپەچەنيە بەزوپاسنوستي ي سپوكوينوي دەياتەلنوستي ناسەلەنيا ۆ تۋركەستانسكوم كراە، ۆ وسوبەننوستي ناسەلەنيا رۋسسكيح سەلەني سەميرەچەنسكوي وبلاستي.

1) كاك يزلوجەنو ۆىشە، وت بەسپوريادكوۆ ي ۆوسستانيا تۋزەمنوگو ناسەلەنيا ۆ تۋركەستانە پوسترادالو ۆو ۆسەح وبلاستياح 3 709 رۋسسكيح ليۋدەي. يز نيح ۆ زناچيتەلنوي ستەپەني زۆەرسكي ۋبيتو 2 325, پروپالو بەز ۆەستي 1 384. يز رۋسسكيح دولجنوستنىح ليتس ۋبيتو 7 چەلوۆەك، ۆو ۆسەح وبلاستياح، يز تۋزەمنىح پرەدستاۆيتەلەي رۋسسكوي ۆلاستي ۋبيتو 22 چەلوۆەكا. رازرۋشەنو يلي رازورەنو سۆىشە 9 000 حوزيايستۆ، رازرۋشەن بىل ۋچاستوك جەلەزنوي دوروگي، سوججەنى موستى، سەلسكوحوزيايستۆەننىە شكولى، ۋنيچتوجەنو ي پوسترادالو نەسكولكو حراموۆ ي بولنيتس. دليا ۋسميرەنيا بەسپوريادكوۆ بىلو ۋپوترەبلەنو 14 ؟ باتالونوۆ، 33 سوتني، 42 ورۋديا ي 69 پۋلەمەتوۆ.

ۆوەننىە دەيستۆيا پروتيۆ بۋنتوۆششيكوۆ وحۆاتيلي ۆ رازنىح وبلاستياح كرايا س 13 يۋليا دو 25 يانۆاريا 1917 گ. [sic!] ۆويسكا پونەسلي پوتەري: ۋبيتىمي 97, رانەنىمي 86 ي بەز ۆەستي پروپاۆشيمي 76 چەلوۆەك. [86]

زناچەنيە ەتيح پوتەر ستانەت رەلەفنەە، ەسلي پريۆەستي پوتەري ناشيح ۆويسك پري زاۆوەۆاني رازليچنىح وبلاستەي تۋركەستانسكوگو كرايا.

ۋبيتىح، رانەنىح ي كونتۋجەننىح پري زاۆوەۆاني تەرريتوري:

1) سەميرەچەنسكوي وبلاستي ............. 105

2) سىر-دارينسكوي وبلاستي س امۋ-دارينسكيم وتدەلوم ..................... 744

3) فەرگانسكوي وبلاستي ............... 134

4) ساماركاندسكوي وبلاستي ............. 811

5) زاكاسپيسكوي وبلاستي .............. 1 582

پري ۋسميرەني ۆوسستانيا، پودنياتوگو ناسەلەنيەم ۆ انديجانسكوم ۋەزدە ۆ 1898 گودۋ، ۆويسكا ناشي پوتەريالي ۋبيتىمي 18 ي رانەنىمي 22 چەلوۆەكا.

ۆسە گلاۆنىە ۆينوۆنيكي ناپادەنيا نا ناشي ۆويسكا ۆ 1898 گ. بىلي سحۆاچەنى. سۋدۋ پرەدانو 420 چەلوۆەك. يز نيح 20 چەلوۆەك كازنەنو، بولەە 343 چەلوۆەك سوسلانى بىلي ۆ كاتورجنىە رابوتى. نەزاۆيسيمو سەگو، ۆولەيۋ ۆاشەگو يمپەراتورسكوگو ۆەليچەستۆا، ۆ 1898 گ. نا ۆينوۆنىح ۆ ۆوسستاني تۋزەمتسەۆ ۆ انديجانە، پو پرەدستاۆلەنيۋ تۋركەستانسكوگو گەنەرال-گۋبەرناتورا، بىلا نالوجەنا كونتريبۋتسيا ۆ 300 تىسياچ رۋبلەي. ۆۆيدۋ نەوبحوديموستي وسوبو ستروگو پوكارات تۋزەمتسەۆ زا مياتەجنوە ۆوسستانيە ۆ انديجانە، سوپروۆوجداۆشەەسيا پروليتيەم رۋسسكوي كروۆي، ۆاشە يمپەراتورسكوە ۆەليچەستۆو سويزۆوليلو پوۆەلەت، چتوبى زەمليا، نا كوتوروي بىلا پروليتا رۋسسكايا كروۆ، بىلا يزياتا يز ۆلادەني تۋزەمتسەۆ كاك نەدوستوينىح توگو دوۆەريا، كاكوە بىلو وكازانو يم رۋسسكيم پراۆيتەلستۆوم، وستاۆيۆشيم ەتۋ زەمليۋ ۆو ۆلادەني تۋزەمتسەۆ پوسلە زاۆوەۆانيا ەە سيلوي رۋسسكوگو ورۋجيا. ۆسەگو بىلو وتوبرانو ۆ انديجانە 286 دەسياتين.

كرومە، توگو ۆاشە يمپەراتورسكوە ۆەليچەستۆو سويزۆوليلي ۋتۆەرديت پرەدستاۆلەنيە تۋركەستانسكوگو گەنەرال-گۋبەرناتورا و سنوسە س ليتسا زەملي ترەح تۋزەمنىح سەلەني، گدە ۆوزنيك زاگوۆور، ي و كونفيسكاتسي ۆ كازنۋ پرينادلەجاۆشيح ەتيم سەلەنيام 2 954 دەسياتين زەملي ي وبراششەني ەتوي زەملي نا وبرازوۆانيە رۋسسكوگو سەلەنيا. ۆوليا ۆاشەگو ۆەليچەستۆا بىلا پريۆەدەنا ۆ يسپولنەنيە، ي نا ەتيح زەملياح ۆ ناستوياششەە ۆرەميا ناحوديتسيا وبشيرنوە (ۆ 200 دۆوروۆ) ي زاجيتوچنوە رۋسسكوە سەلەنيە، نوسياششەە نازۆانيە «رۋسسكوە سەلو».

تياجكيە پرەستۋپلەنيا، سوۆەرشەننىە ۆ پروشلوم گودۋ تۋزەمتسامي تۋركەستانا، زابىۆشيمي سۆوي ۆەرنوپودداننيچەسكي دولگ ي پەرەد ۆاشيم يمپەراتورسكيم ۆەليچەستۆوم ي پەرەد وبششەي دليا ۆسەح نارودوۆ، ناسەليايۋششيح روسسيۋ، ۆەليكويۋ ناشەيۋ رودينويۋ، ترەبوۆالي ي تياجكوگو ناكازانيا.

رۋسسكيە ۆ تۋركەستانە سوستاۆليايۋت وكولو 540 تىسياچ چەلوۆەك ي رازبروسانى سرەدي 7 ملن. تۋزەمنوگو ناسەلەنيا، سوستاۆليايا ليش 7 ؟ % [87] ۆسەگو ناسەلەنيا، نە ۆوورۋجەنو ي نە ۆوينستۆەننو. ۆسە روديۆشيەسيا ۆ تۋركەستانە سو ۆرەمەني ەگو زاۆوەۆانيا رۋسسكيە ليۋدي بىلي وسۆوبوجدەنى وت وتبىۆانيا ۆوينسكوي پوۆيننوستي. پري ۆوزنيكنوۆەني بەسپوريادكوۆ رۋسسكيە ليۋدي، جيۆۋششيە ۆ سەلەنياح، سوستاۆيلي نە سيلۋ ناشۋ نا تۋركەستانسكوي وكراينە، ا سلابوست: پريحوديلوس دروبيت ۆويسكا، نازناچايا يح دليا وحرانى ۋگروجاەمىح ناپادەنيەم سەلەني.

نەوبحوديمو، چتوبى تۋزەمنوە ناسەلەنيە تۆەردو ۋسۆويلو، چتو پروليتايا رۋسسكايا كروۆ كاراەتسيا نە تولكو كازنيۋ نەپوسرەدستۆەننىح ۆينوۆنيكوۆ، نو ي وتوبرانيەم زەمەل ۋ تۋزەمتسەۆ، وكازاۆشيحسيا نەدوستوينىمي ۆلادەت ەيۋ، كاك تو بىلو پوستۋپلەنو س ۆينوۆنيكامي انديجانسكوگو ۆوسستانيا. ەتوت پرينتسيپ، تۆەردو پروۆوديمىي ۆ جيزن پري كاجدوي ۆسپىشكە تۋزەمنوگو ناسەلەنيا، يمەۆشەي ۆ رەزۋلتاتە پروليتيە رۋسسكوي كروۆي، دولجەن زاستاۆيت بلاگورازۋمنۋيۋ چاست ناسەلەنيا ۋدەرجيۆات نەبلاگورازۋمنۋيۋ وت پوپىتوك بوروتسيا پروتيۆ رۋسسكوي ۆلاستي سيلويۋ ورۋجيا. ەتي ناچالا بىلي پروۆەدەنى ي پري ناكازاني تۋزەمتسەۆ تۋركەستانا زا پرەستۋپلەنيا پروتيۆ رۋسسكوگو پراۆيتەلستۆا ۆ پروشلوم گودۋ.

1) پو سۋدنىم دەلام، ۋجە رەشەننىم ي ۋتۆەرجدەننىم منويۋ، ك 1-مۋ فەۆراليا بىلو پريسۋجدەنو ك سمەرتنوي كازني 347 چەلوۆەك، ك كاتورجنىم رابوتام 168 چەلوۆەك، يسپراۆيتەلنىم ارەستانتسكيم وتدەلەنيام 228 چەلوۆەك، تيۋرەمنومۋ زاكليۋچەنيۋ 129 چەلوۆەك. سچيتايا، چتو گلاۆنىمي ۆينوۆنيكامي ياۆليايۋتسيا گلاۆاري ي تۋزەمتسى، نەپوسرەدستۆەننوە ۋچاستيە كوتورىح ۆ ۋبيستۆاح رۋسسكيح ليۋدەي دوكازانو، يا پريزنال ۆوزموجنىم سمياگچيت ناكازانيا دليا تەمنوي ماسسى ۆينوۆنىح. ۆ كونەچنوم يتوگە كازنەنو بىلو 51 چەلوۆەك.

2) كونفيسكاتسيا زەمەل ۋ تۋزەمتسەۆ تۋركەستانا، ۆ تسەلياح وحرانى گوسۋدارستۆەننوگو پوريادكا، منويۋ پريزنانا نەوبحوديمويۋ ۆ دۆۋح رايوناح: ا) ۆ دجيزاكسكوم ۋەزدە ساماركاندسكوي وبلاستي ي ب) ۆ پرجەۆالسكوم، پيشپەكسكوم ي دجاركەنتسكوم ۋەزداح سەميرەچەنسكوي وبلاستي.

ۆ دجيزاكسكوم ۋەزدە منويۋ وبياۆلەنو بىلو ناسەلەنيۋ و كونفيسكاتسي ۋ نەگو وكولو 2 000 دەسياتين زەملي نا ۋچاستكاح، گدە بىلا پروليتا كروۆ رۋسسكيح ليۋدەي. يز نيح 800 دەسياتين نەزاستروەننوي زەملي، چيسلياششەيسيا ۆ چەرتە گورودا، مەجدۋ رۋسسكويۋ ي تۋزەمنويۋ ەگو چاستيامي، نا كوتوروي بىلي زۆەرسكي ۋبيتى بۋنتوۆششيكامي دزيجاكسكي ۋەزدنىي ناچالنيك پولكوۆنيك رۋكين ي پريستاۆ زوتوگلوۆ. وستالنىە 1 200 دەسياتين، پرەدنازناچەننىح ك كونفيسكاتسي، پرەدستاۆليايۋت نەسكولكو ۋچاستكوۆ، نا كوتورىح بىلو ۋبيتو 73 رۋسسكيح. ەتا مەرا، وبياۆلەننايا ۆسەمۋ ناسەلەنيۋ، س ۋكازانيەم، چتو ۆ سلۋچاە نوۆىح ۆوورۋجەننىح ۆىستۋپلەني، كرومە كازني ۆينوۆنىح، بۋدەت ۋ تۋزەمتسەۆ وتبيراتسيا زەمليا، گدە وني پروليۋت رۋسسكۋيۋ كروۆ، سودەيستۆوۆالا وترەزۆلەنيۋ تۋزەمنوگو ناسەلەنيا ي ۋدەرجالا وت ۆوورۋجەننوگو ۆىستۋپلەنيا كولەباۆشيحسيا. [88]

پرەدنازناچەننايا ك كونفيسكاتسي زەمليا ۆ ناستوياششەم گودۋ بۋدەت يسپولزوۆانا پود كۋلتۋرۋ لەكارستۆەننىح راستەني،- گلاۆنىم وبرازوم، كلەششەۆينى،- نۋجنىح ناشەي ارمي.

ۆ سەميرەچەنسكوي وبلاستي ۆوسستانيە كيرگيز وحۆاتيلو مەستنوستي پرەيمۋششەستۆەننو پيشپەكسكوگو، دجاركەنتسكوگو ي وسوبەننو پرجەۆالسكوگو ۋەزدوۆ. تەسنيمىە ناشيمي ۆويسكامي، بۋنتوۆششيكي پوكينۋلي زناچيتەلنويۋ چاستيۋ س سەميامي، سكوتوم، يمۋششەستۆوم، زەملي ۆ ەتيح ۋەزداح، وتۆەدەننىە يم دليا كوچەۆي ي زيموۆىح ستويبيشش، ي چاستيۋ ۋكرىليس ۆ نارىنسكوم گورنوم رايونە، پرجەۆالسكوگو ۋەزدا، پۋستىننوم وت رۋسسكوگو ناسەلەنيا، زناچيتەلنويۋ جە چاستيۋ سكرىليس ۆ پرەدەلى كيتايا. ۆەس پرجەۆالسكي ۋەزد ۆ پروەكتيروۆاننىح نىنە گرانيتساح بىل وچيششەن ساميم كيرگيزسكيم ناسەلەنيەم، نو سلەدى يح نەيستوۆستۆ وستاليس ۆ ۆيدە سوۆەرشەننو رازرۋشەننىح ي سوججەننىح سەلەني، رازرۋشەننىح حراموۆ، شكول، سوججەننىح موستوۆ. وزلوبلەنيە رۋسسكيح پوسەلەنتسەۆ، پونەسشيح تياجەلىە جەرتۆى يلي ليچنو پوتەرياۆشيح چلەنوۆ سەمەي، يلي ۆيدەۆشيح سلەدى چرەزۆىچاينىح زۆەرستۆ كيرگيزسكوگو ناسەلەنيا، وچەن ۆەليكو. پريحوديتسيا پرينيمات ستروگيە مەرى، چتوبى وحرانيت بەزورۋجنىح كيرگيز، ۋجە يزياۆيۆشيح پوكورنوست يلي داجە نە پرينيماۆشيح ۋچاستيا ۆ ۆوسستاني، پوياۆليايۋششيحسيا سرەدي رۋسسكيح پوسەلەنتسەۆ. بىلي سلۋچاي، چتو كيرگيز، نە يمەيۋششيح وحرانى، بەزجالوستنو ۋبيۆالي ۋجە پوسلە يح ۋسميرەنيا. پري تاكوي وبستانوۆكە ۆوزۆراششەنيە كيرگيز، يزياۆيۆشيح پوكورنوست، ۆ مەستا يح پرەجنەگو جيتەلستۆا سوۆمەستنو ي ۆپەرەمەجكۋ س رۋسسكيمي، سوۆەرشەننو نەۆوزموجنو. پوەتومۋ، س تسەليۋ وحرانەنيا گوسۋدارستۆەننوگو پوريادكا، نا زەملي، وچيششەننىە ساميمي بۋنتوۆششيكامي-كيرگيزامي، وسوبەننو ۆ پرجەۆالسكوم ۋەزدە، منويۋ پريكازانو نە دوپۋسكات ۆوزۆراششەنيا كيرگيز، ا وتۆوديت يم نوۆىە زەملي، گدە نەت رۋسسكيح پوسەلەني. ۆ تسەلياح پروۆەدەنيا ەتوي مەرى ۆ ۆوزموجنوم پوريادكە يز تەرريتوري پرجەۆالسكوگو ۋەزدا ۆىدەلەن ۆەس نارىنسكي كراي س وبرازوۆانيەم نوۆوگو نارىنسكوگو ۋەزدا س كيرگيزسكيم ناسەلەنيەم. س پريباۆلەنيەم ك پرجەۆالسكومۋ ۋەزدۋ چاستي دجاركەنتسكوگو ۋەزدا وبرازوۆان ۋەزد س يسكليۋچيتەلنو رۋسسكيم ناسەلەنيەم. نا بىۆشيح كيرگيزسكيح زەملياح ۆ ەتوم ۋەزدە پريستۋپلەنو ك وسنوۆانيۋ پەرۆىح پياتي كازاچيح ستانيتس. دۆە يز ەتيح ستانيتس پرەدپولوجەنو وبرازوۆات يز بىۆشيح سوسلاننىح ۋرالسكيح كازاكوۆ، ەسلي وني يزياۆيات پولنۋيۋ پوكورنوست; يمي ۋجە پوسلانى، پو موەمۋ رازرەشەنيۋ، حودوكي ۆ پرجەۆالسكي ۋەزد. ەتي بىۆشيە كازاكي نىنە پەرەچيسلەنى ۆ مەششانە ي نا وبششەم وسنوۆاني نە ليشەنى پراۆا وبراتنوگو پەرەچيسلەنيا ۆ كازاچي ۆويسكا. وچەن نەزناچيتەلنوە چيسلو پوسەلەنتسەۆ، جيۆشيح نا تەرريتوري نوۆوگو نارىنسكوگو ۋەزدا ي پوكينۋۆشيح سۆوي جيليششا پري ۆوسستاني، راسسەليايۋتسيا، پو يح جەلانيۋ، ۆ پيشپەكسكوم يلي پرجەۆالسكوم ۋەزدە; ۆ يۋگو-زاپادنوم ۋگلۋ نارىنسكوگو ۋەزدا، ۆ پلودورودنوي مەستنوستي توگۋز-توراۋ، بۋدۋت وسنوۆانى [89] دۆە كازاچيح ستانيتسى دليا وحرانى گلاۆنوگو پۋتي مەجدۋ سەميرەچەم ي فەرگانوي، پروحودياششەگو پو مەستنوستي توگۋز-توراۋ.

رازمەششەنيە كيرگيز، ناحودياششيحسيا نىنە ۆ پرەدەلاح كيتايا، ۆوزۆراششەنيە كوتورىح وجيداەتسيا ۆەسنويۋ سەگو گودا، توجە پرەدپولوجەنو ۆ نارىنسكوم ۋەزدە. نا وسنوۆاني سوستاۆلەننىح پري ۋچاستي مەستنىح چينوۆ مينيستەرستۆا زەملەدەليا راسچەتوۆ، دليا وبەسپەچەنيا كيرگيز، ۋجە ناحودياششيحسيا ۆ پرەدەلاح نارىنسكوگو ۋەزدا ي ۆنوۆ تام ۆودۆورياەمىح، زەمەل وكاجەتسيا دوستاتوچنو، كاك دليا زيموۆي، تاك وسوبەننو دليا لەتنيح كوچەۆي (پريلوجەنيە 2-ە).

ۆسە سووبراجەنيا ي راسچەتى پو كونفيسكاتسي زەمەل ۋ تۋزەمتسەۆ دجيزاكسكوگو ۋەزدا ي ۋەزدوۆ سيميرەچەنسكوي وبلاستي ي ۋپوترەبلەنيۋ ۆ تسەلياح ۋكرەپلەنيا رۋسسكوگو ەلەمەنتا ۆ تۋركەستانسكوم كراە ۋجە زاكانچيۆايۋتسيا ي بۋدۋت ناپراۆلەنى ك ۆوەننومۋ مينيسترۋ دليا دوكلادا ۆاشەمۋ يمپەراتورسكومۋ ۆەليچەستۆۋ.

پو ۆوپروسۋ و توم، كاكوە ناكازانيە ي ۆ كاكوم رازمەرە دولجنو پونەستي ۆوسستاۆشەە ناسەلەنيە، كرومە كونفيسكاتسي ۋ نەگو زەمەل دليا ۆوزمەششەنيا ۋبىتكوۆ كازنى ي چاستنىح ليتس، سوبيرايۋتسيا ۆسە نەوبحوديمىە سۆەدەنيا.

زاۆەدىۆايۋششي پەرەسەلەنيەم ۆ سەميرەچەنسكوي وبلاستي، ۋچاستۆوۆاۆشي ۆ سوۆەششاني ۆ گورودە ۆەرنوم پود مويم پرەدسەداتەلستۆوم 16 وكتيابريا پروشلوگو گودا، س ۋچاستيەم پرەدستاۆيتەلەي ۆسەح ۆەدومستۆ، دليا وبسۋجدەنيا نايبولەە سووتۆەتستۆەننوگو گوسۋدارستۆەننىم ينتەرەسام رەشەنيا ۆوپروسا پوزەمەلنوگو ۋسترويستۆا رۋسسكوگو ي كيرگيزسكوگو ناسەلەنيا ۆ مەستنوستياح، نايبولەە پوستراداۆشيح وت ۆوسستانيا، دونەس نەپوسرەدستۆەننو وت سەبيا مينيسترۋ زەملەدەليا و سوستوياۆشيحسيا ۆىشەپريۆەدەننىح رەشەنياح. مينيستر زەملەدەليا ۆ وتزىۆە وت 11 دەكابريا پروشلوگو گودا زا № 995 سووبششيل منە، چتو ون ۆسەتسەلو رازدەلياەت موي پرەدپولوجەنيا. وزناچەننىي وتزىۆ پرەدستاۆلياەتسيا پري سەم ۆ كوپي (پريلوجەنيە 3-ە).

V.

مەرى ۆوەننو - پوليتيچەسكوگو حاراكتەرا، پرينياتىە پو ۆوەننىم وبستوياتەلستۆام ۆ پرەدەلاح پەرسيدسكوي تەرريتوري ي ۆ حانستۆە حيۆينسكوم.

 

ەتي مەرى پرينياتى ۆ تسەلياح وحرانى گوسۋدارستۆەننوگو پوريادكا ۆ پوگرانيچنىح س پەرسيەي ي حيۆوي مەستنوستياح تۋركەستانسكوگو كرايا. 1) ۆ تو ۆرەميا كاك گلاۆنەيشەە تۋركمەنسكوە پلەميا - تەكينتسى - سپوكوينو پودچينيالوس راسپورياجەنيۋ و پوستاۆكە رابوچيح نا وحراننۋيۋ سلۋجبۋ، تۋركمەنى-يومۋدى كراسنوۆودسكوگو ۋەزدا، پروۆودياششيە زيمنيە مەسياتسى ۆ پرەدەلاح پەرسي، پرەجدەۆرەمەننو وتكوچەۆالي تۋدا ي ۆ رەزكوي فورمە وتكازاليس پوستاۆيت نازناچەننوە وت نيح چيسلو رابوچيح. [90]

ۆسە پرينياتىە مەرى ي ۋۆەششانيا پودچينيتسيا ۆىسوچايشەي ۆولە رەزۋلتاتوۆ نە يمەلي.

رازۆيتيە ۋسپەحا ۆىستۋپلەنيا يومۋدوۆ گروزيلو تياجكيمي وسلوجنەنيامي ۆ پريگرانيچنىح مەستنوستياح تۋركەستانا ي نەسومنەننو وتوزۆالوس بى ي نا سپوكويستۆي ۆ وسنوۆنىح وبلاستياح ەتوگو كرايا.

ترەبوۆاليس پوەتومۋ رەشيتەلنىە مەرى ي سبور دوستاتوچنىح دليا زاميرەنيا يومۋدوۆ سيل.

س تسەليۋ سلوميت سوپروتيۆلەنيە بۋنتۋيۋششيح يومۋدوۆ ي ستروگو ناكازات يح بىل سفورميروۆان زناچيتەلنىي پو ازياتسكومۋ ماسشتابۋ سيلى وترياد ۆ 6 باتالونوۆ، 15 سوتەن، 18 ورۋدي ي 17 پۋلەمەتوۆ، وبششەي سيلوي وكولو 8 تىسياچ چەلوۆەك، ۆۆەرەننىي كوماندوۆانيۋ گەنەرال-لەيتەنانتا مادريتوۆا. نىنە يومۋدى ۋسميرەنى، يزياۆيلي پوكورنوست. ناكازانيە يح پريۆوديتسيا ۆ يسپولنەنيە.

گەنەرالۋ مادريتوۆۋ بىلو پرەدپيسانو (پريلوجەنيە 4-ە):

1) زاحۆاتيت ۆسەح گلاۆارەي، 2) وتوبرات ۆسە ورۋجيە، 3) وتوبرات ۋ بۋنتوۆششيكوۆ يومۋدوۆ ۆسەح لوشادەي، 4) وتوبرات ۋ نيح دليا پوموششي ناشەي ارمي پولوۆينۋ ۆسەگو سكوتا ي كيبيتوك، 5) ۆىستاۆيت وپرەدەلەننوە مويم پريكازوم چيسلو رابوچيح. پو دونەسەنيام گەنەرالا مادريتوۆا، گلاۆاري چاستيۋ زاحۆاچەنى، چاستيۋ سداليس دوبروۆولنو; وتوبرانو پوكا ۋ مياتەجنيكوۆ: 3 200 ۆينتوۆوك، لوشادەي - 780, ۆەربليۋدوۆ 4 800, بارانوۆ 75 000, روگاتوگو سكوتا - 2 500 ي يۋرت - 500.

نا پرەدستاۆلياەموي پري سەم كارتە ۆيدنو، چتو تەرريتوريا، نا كوتوروي ناشيم ۆويسكام پريشلوس دەيستۆوۆات، سوستاۆلياەت بولشۋيۋ چاست پەرسيدسكوي استرابادسكوي پروۆينتسي; زناچيتەلنايا چاست ەتوي تەرريتوري، زانياتايا، ۆ تسەلياح وحرانەنيا گوسۋدارستۆەننوگو پوريادكا، ۆ پريگرانيچنىح مەستنوستياح تۋركەستانسكوگو كرايا، سوستاۆلياەت نەزاسەلەننۋيۋ نەيترالنۋيۋ زونۋ مەجدۋ زيموۆىمي كوچەۆيامي تۋركمەن ي وسەدلىم پەرسيدسكيم ناسەلەنيەم. نا ەتوي نەيترالنوي زونە نە تولكو پوسلە زاۆوەۆانيا رۋسسكيمي مەستنوستەي زاكاسپيسكوگو كرايا، نو ي رانەە، نيكوگدا نە پروياۆلەنو بىلو دەيستۆيا پەرسيدسكيح ۆلاستەي; ني ودين پەرسيدسكي چينوۆنيك يلي پەرسيدسكي سارباز نە موگلي ياۆلياتسيا نا ەتۋ تەرريتوريۋ. مەجدۋ تەم، بەز زانياتيا ەە ناشيمي پوستامي، پوددەرجات سپوكويستۆيە نا ناشيح گرانيتساح پو ر. سۋمبارۋ ي اترەكۋ نىنە نە پرەدستاۆلياەتسيا ۆوزموجنىم. پوەتومۋ ۆ ناستوياششەە ۆرەميا، ناشيمي ۆويسكامي زانياتى، كاك وپورنىە پۋنكتى: ا) ۋكرەپلەنيە گۋمبەت-حاۋز، گدە س 1898 گودا پرەبىۆال ناش كوميسسار س كونۆوەم، ب) ۋكرەپلەنيە اك-كالا نا ر. گيۋرگەنە، ۆزياتوە ۋ يومۋدوۆ، ۆ) س. باياندۋر ي گ) ۋر. موراۆا-تەپە، گدە ۆوزۆوديتسيا نەبولشوە ۋكرەپلەنيە. ەتا نوۆايا گيۋرگەنسكايا لينيا يمەەت وكولو 200 ۆەرست دلينى، ك يۋگۋ وت نەە دليا وحرانى رۋسسكيح پوسەلەني ۆىستاۆلەنى پەشيە ي كوننىە زاستاۆى، پوكازاننىە نا پرەدستاۆلياەموي كارتە. نەزاۆيسيمو سەگو، نا پۋتياح ۆ دولينۋ گيۋرگەنيا س ەلبرۋسسكوگو حرەبتا - بليز سامىح پەرەۆالوۆ ۆىستاۆلەنى پوستى. [91]

نيكاكيح پروتەستوۆ سو ستورونى پەرسيدسكيح ۆلاستەي، ۆۆيدۋ يح پولنوگو بەسسيليا، نا زانياتيە نامي ەتوي تەرريتوري نە پوستۋپالو.

زانياتايا تەرريتوريا سوستاۆلياەت زەملي، ناحوديۆشيەسيا ۆ پولزوۆاني تۋركمەن-يومۋدوۆ ي وتچاستي گوكلانوۆ. تولكو ۆ زاپادنوي ەە چاستي، پرەدگورياح ەلبرۋسسكوگو حرەبتا، يمەيۋتسيا پەرسيدسكيە سەلەنيا س وسەدلىم ناسەلەنيەم، توجە ترەبۋيۋششيم وحرانى تۋركمەن. ۆسەگو زانياتايا تەرريتوريا سوستاۆلياەت وكولو 20 000 كۆادر. ۆەرست.

س وبرازوۆانيەم ۆ گۋمبەت-حاۋزە ۆ 1898 گودۋ ناشەگو كوميسسارياتا، بولشايا چاست ەتوگو پروسترانستۆا ناحوديلاس ۋجە ۆ فاكتيچەسكوم ۋپراۆلەني كوميسسارا ي پولزوۆاني رۋسسكوگو ناسەلەنيا. نا ەتوي تەرريتوري ۋجە ۆوزنيكلو 11 رۋسسكيح سەلەني س 936 دۋشامي رۋسسكوگو ناسەلەنيا.

ۆۆيدۋ پولنوي نەوپرەدەلەننوستي زەمەلنىح پراۆ ۆ ەتوي مەستنوستي منوگيە رۋسسكيە پرەدپرينيماتەلي، ۆ توم چيسلە ي دولجنوستنىە ليتسا، زاكليۋچيلي س رازنىمي تۋزەمتسامي سدەلكي، چاستيۋ فيكتيۆنىە، نا پروداجۋ يلي ارەندۋ زناچيتەلنىح ۋچاستكوۆ زەملي ي ناچالي پريۆلەكات نا ەتي زەملي، ۆو ۆرەد رۋسسكيم ينتەرەسام، پەرسيدسكيح رابوچيح.

س ەتيم ۆيدوم زەملەۆلادەنيا نەوبحوديمو بوروتسيا.

35-لەتني وپىت وستاۆلەنيا رۋسسكوپوددانىح تۋركمەن-يومۋدوۆ دۆۋحداننيكامي، پري ۋسلوۆي پرەبىۆانيا يح چاست گودا نا پەرسيدسكوي تەرريتوري، نە دال نادەجنىح رەزۋلتاتوۆ. پولزۋياس تەرريتوريەي دۆۋح گوسۋدارستۆ، تۋركمەنى-يومۋدى ياۆيليس نەنادەجنىم ەلەمەنتوم، ۆسەگدا گوتوۆىم ك سمۋتە. نەوبحوديمو پوەتومۋ، چتوبى ۆسيا تەرريتوريا، كوتورويۋ وني ۆلادەيۋت يزداۆنا، توجە ستالا رۋسسكويۋ.

ۆەليكايا روسسيا نە موجەت تەرپەت، چتوبى بەزناكازاننو ناپادالي ي گرابيلي رۋسسكيە سەلەنيا، برالي ۆ پلەن، ۋبيۆالي ي ۋرودوۆالي رۋسسكيح ۆوينوۆ ي ناپادالي نا رۋسسكيە پوگرانيچنىە پوستى. پوەتومۋ، پري سلابوستي پەرسيدسكوگو پراۆيتەلستۆا، زانياتيە ناشيمي ۆويسكامي ۋكازاننوي ۆىشە تەرريتوري نەيزبەجنو پولۋچيت پوستوياننىي حاراكتەر. پوەتومۋ ۆ گوسۋدارستۆەننىح ينتەرەساح ۆاجنو يسپولزوۆات بوگاتەيشيە زەملي باسسەينا ر. گيۋرگەن ي سەۆەرنىح سكاتوۆ ەلبرۋسسكوگو حرەبتا، ۆ تسەلياح زاسەلەنيا يح رۋسسكيمي ليۋدمي، وسوبەننو نيجنيمي چينامي، وتليچيۆشيميسيا نا ۆوينە.

ۆ ەتيح تسەلياح، پو سوگلاشەنيۋ س پرەدستاۆيتەليامي مينيستەرستۆا زەملەدەليا ۆ تۋركەستانسكوم كراە، منويۋ دانو پرەدستاۆلياەموە پري سەم ۆ كوپي پرەدپيسانيە ناچالنيكۋ گيۋرگەنسكوگو وتريادا وت 31 دەكابريا پروشلوگو گودا زا № 7784 (پريلوجەنيە 5-ە).

2) ۆ سۆيازي س ۆوپروسوم و پولنوم پودچينەني رۋسسكوي ۆلاستي رۋسكوپودداننىح تۋركمەن-يومۋدوۆ ناحوديتسيا ي ۆوپروس و بولەە پروچنوم پودچينەني حيۆينسكيح تۋركمەن-يومۋدوۆ ۆلاستي حيۆينسكوگو پراۆيتەلستۆا، ا تاكجە ۆوپروس و پرينياتي پو وتنوشەنيۋ ك حيۆينسكومۋ حانستۆۋ تاكيح مەر، كوتورىە ۆ لۋچشەي ستەپەني، چەم نىنە، وبەسپەچيلي بى [92] سپوكويستۆيە ەتوگو حانستۆا، وكرۋجەننوگو سو ۆسەح ستورون رۋسسكيمي ۆلادەنيامي.

پو ۆولە ۆاشەگو يمپەراتورسكوگو ۆەليچەستۆا، ۆ ەتيح تسەلياح رەشەنو ۋچرەديت ۆ حيۆە دولجنوست ۆوەننوگو كوميسسارا، س نەوبحوديمىم دليا ەگو ۋسپەشنوي دەياتەلنوستي ليچنىم سوستاۆوم.

29 يانۆاريا سەگو گودا، ۆو يسپولنەنيە سەگو، منويۋ زاكليۋچەنو سوگلاشەنيە س حانوم حيۆينسكيم، كوتوروە پري راپورتە 15 فەۆراليا س. گ. زا № 2914 پرەدستاۆلەنو ۆاشەمۋ يمپەراتورسكومۋ ۆەليچەستۆۋ.

VI.

 

مەرى ادمينيستراتيۆنوگو حاراكتەرا، پرينياتىە پو ۆوەننومۋ پولوجەنيۋ ۆ تسەلياح سكورەيشەگو ۋسپوكوەنيا تۋركەستانسكوگو كرايا ي پرەدوتۆراششەنيا ۆوزموجنىح بەسپوريادكوۆ ۆ بۋدۋششەم.

ودنوي يز گلاۆنىح پريچين بەسپوريادكوۆ ي ۆوسستانيا تۋزەمتسەۆ، نارۋشاۆشيح سپوكوينۋيۋ دەياتەلنوست ناسەلەنيا تۋركەستانسكوگو كرايا، نەسومنەننو، نادو پريزنات كراينيۋيۋ مالوچيسلەننوست چينوۆ ادمينيستراتسي. وگرومنىە پروسترانستۆا ۋەزدوۆ س كوچەۆىم ناسەلەنيەم نە موگلي ۋسپەشنو ۋپراۆلياتسيا ۋەزدنىم ناچالنيكوم ي ەگو پوموششنيكوم س دۆۋميا-ترەميا پريستاۆامي. ۆ مەستنوستياح س وسەدلىم ناسەلەنيەم ەست نەسكولكو ۋەزدوۆ س ناسەلەنيەم ۆ پولميلليونا دۋش، كوتورىە توجە ۋپراۆلياليس نيچتوجنىم پو سوستاۆۋ چيسلوم چينوۆ ادمينيستراتسي.

پوەتومۋ پري ۋسميرەني مياتەجا، ۆ تسەلياح وحرانى گوسۋدارستۆەننوگو پوريادكا، منويۋ دوباۆلەنو ۆ ۆيدە ۆرەمەننوي مەرى، دو پروۆەدەنيا ەە ۆ ۋستانوۆلەننوم پوريادكە، سلەدۋيۋششەە چيسلو ادمينيستراتيۆنو-پوليتسەيسكيح چينوۆ:

1) دليا ۆنوۆ وبرازوۆاننوگو نارىنسكوگو ۋەزدا ي. د. ۋەزدنوگو ناچالنيكا ....................1.

ي. د. ەگو پوموششنيكا..............1.

2) دليا ۋەزدوۆ ۆەرنەنسكوگو ي كوپالسكوگو پريباۆلەنو ۆ رايون وزەرا بالحاشا، سوۆەرشەننو ليشەننىي نادزورا، پو ودنومۋ پريستاۆۋ نا ۋەزد .....................2.

دليا ۋەزدا پرجەۆالسكوگو پريستاۆوۆ ........2.

دليا ۋەزدا دجاركەنتسكوگو پريستاۆ .......1.

3) ۆ دجيزاكسكوم ۋەزدە دليا نابليۋدەنيا زا گورنىمي مەستنوستيامي، گدە گنەزديتسيا نايبولەە سۆوبودوليۋبيۆوە ناسەلەنيە، ي. د. پريستاۆوۆ ....................2.

4) ۆ گيۋرگەنسكوم رايونە ۆ پوموشش ناشەمۋ كوميسسارۋ ۆ گۋمبەت-حاۋزە نازناچەن ي. د. پوموششنيكا .........1. [93]

ۆسەگو پريباۆلەنو 15 ادمينيستراتيۆنو-پوليتسەيسكيح چينوۆ س وبيازاننوستيامي، پريسۆوەننىمي سووتۆەتستۆۋيۋششيم دولجنوستيام پو پولوجەنيۋ وب ۋپراۆلەني تۋركەستانسكيم كراەم.

ۆسە راسحودى، ۆىزىۆاەمىە ۋچرەجدەنيەم ەتيح دولجنوستەي، يا پريكازال ۆرەمەننو وتنوسيت نا رەكۆيزيتسيوننىە سۋممى، ۆىرۋچەننىە وت پروداجي سكوتا، وتبيتوگو ۋ بۋنتوۆششيكوۆ، دو ۋتۆەرجدەنيا دولجنوستەي ۆ ۋستانوۆلەننوم پوريادكە.

يسپراشيۆاەتسيا:

يز چيسلا ۆسەح پريۆەدەننىح مەروپرياتي، پرينياتىح منويۋ ۆو يسپولنەنيە ۆولي ۆاشەگو يمپەراتورسكوگو ۆەليچەستۆا پو پوستاۆكە رابوچيح وت تۋركەستانا ي پو ۋسميرەنيۋ وكازاۆشيح سوپروتيۆلەنيە ۆىپولنەنيۋ ۆىسوچايشەي ۆولي، سلەدۋيۋششيە مەرى پرينياتى منويۋ پو ۆوەننومۋ پولوجەنيۋ دليا وحرانى ي پوددەرجانيا گوسۋدارستۆەننوگو پوريادكا:

1) وبياۆلەنو ناسەلەنيۋ دجيزاكسكاگو ۋەزدا و كونفيسكاتسي 2 000 دەسياتين زەملي ۆ مەستنوستياح، گدە بىلو زۆەرسكي ۋبيتو 76 چەلوۆەك.

2) پريكازانو نە دوپۋسكات وبراتنوگو ۆوزۆراششەنيا نا تەرريتوريۋ پرجەۆالسكوگو ۋەزدا پروجيۆاۆشيح ۆ نەم كيرگيز، بەجاۆشيح س وتۆەدەننىح يم زەمەل پوسلە رازرۋشەنيا ريادا رۋسسكيح سەلەني ي ۋبيستۆا 2 179 رۋسسكيح ليۋدەي.

3) بىۆشيە زەملي كيرگيز ۆ پرجەۆالسكوم ۋەزدە وبراتيت پود وسنوۆانيە كازاچيح ستانيتس ي رۋسسكيح پوسەلەني.

4) پريكازانو پريستۋپيت ك وبرازوۆانيۋ نا سۆوبودنىح زەملياح پرجەۆالسكوگو ۋەزدا ستانيتس يز بىۆشيح ۋرالسكيح كازاكوۆ، س پەرەچيسلەنيەم يح ۆ سەميرەچەنسكوە كازاچە ۆويسكو.

5) كيرگيز پيشپەكسكوگو ۋەزدا، ۆوسستاۆشيح ي ناپاۆشيح نا رۋسسكيح، ا زاتەم رازبيتىح ناشيمي ۆويسكامي ي بولشەيۋ چاستيۋ بەجاۆشيح ۆ پرەدەلى كيتايا، نە دوپۋسكات نا زەملي، كوتورىمي وني پولزوۆاليس، ا پوسەليات، ەسلي وني ۆوزۆراتياتسيا يز پرەدەلوۆ كيتايا، ۆو ۆنوۆ وبرازوۆاننىي نارىنسكي ۋەزد.

6) ۆوسستاۆشيح كيرگيز چاستي دجاركەنتسكوگو ۋەزدا، پريرەزىۆاەموي نىنە ك پرجەۆالسكومۋ ۋەزدۋ، توجە بەجاۆشيح بولشەيۋ چاستيۋ پود ناپوروم ناشيح ۆويسك ۆ پرەدەلى كيتايا، نە دوپۋسكات نا زەملي، كوتورىە ناحوديليس ۆ يح پولزوۆاني، ا پوسەليت يح، ەسلي وني ۆوزۆراتياتسيا يز پرەدەلوۆ كيتايا، ۆو ۆنوۆ وبرازۋەمىي نارىنسكي ۋەزد ي چاستيۋ ۆ دجاركەنتسكي ۋەزد.

7) وبرازوۆات يز زاپادنوي چاستي پرجەۆالسكوگو ۋەزدا ي ۋچاستكا يۋجنوي چاستي پيشپەكسكوگو ۋەزدا نوۆىي نارىنسكي ۋەزد، ۆ كوتوروم ي رازمەستيت بۋنتوۆاۆشەە ناسەلەنيە پرجەۆالسكوگو ي چاستەي پيشپەكسكوگو ي دجاركەنتسكوگو ۋەزدوۆ.

8) پوسلە ۋسميرەنيا ۆ باسسەينە ر. گيۋرگەنيا تۋركمەن-يومۋدوۆ پرودولجات وستاۆاتسيا نا زانياتوي نامي سيلويۋ ورۋجيا تەرريتوري [94] استرابادسكوي پروۆينتسي، كاك پوكازانو نا پرەدستاۆلياەموي پري سەم كارتە.

9) پرينيات وسوبىە زابوتى، چتوبى ۆوزموجنو بولشايا چاست زانياتوي ۆ دوليناح گيۋرگەنيا، كاراسۋ ي اترەكا پلوششادي پوسلۋجيلا دليا رۋسسكوي كولونيزاتسي پرەيمۋششەستۆەننو نيجنيمي چينامي، وتليچيۆشيميسيا نا ۆوينە.

10) دليا پوددەرجانيا پوريادكا ي سپوكويستۆيا ۆ تۋركەستانسكوم كراە ۋۆەليچەنو، ۆ ۆيدە ۆرەمەننوي مەرى، دو پروۆەدەنيا ەە ۆ ۋستانوۆلەننوم پوريادكە، چيسلو پولوجەننىح شتاتامي ۆوەننو-ادمينيستراتيۆنىح چينوۆ نا 1 ۋەزدنوگو ناچالنيكا، 1 پوموششنيكا ۋەزدنوگو ناچالنيكا، 1 پوموششنيكا كوميسسارا ۆ گۋمبەت-حاۋزە ي 12 پريستاۆوۆ.

ۆرەمەننو راسحودى پو ەتوي مەرە وتنەسەنى منويۋ نا رەكۆيزيتسيوننىە سۋممى.

ۆسە پەرەچيسلەننىە دەسيات مەر پرينياتى منويۋ ۆ مەستنوستي، وبياۆلەننوي نا ۆوەننوم پولوجەني، ي بىلي پريزنانى منويۋ نەوبحوديمىمي دليا وحرانى گوسۋدارستۆەننوگو پوريادكا.

پو پرەدستاۆلەننىم منە دوۆەريەم ۆاشەگو يمپەراتورسكوگو ۆەليچەستۆا پراۆام گلاۆنوكوماندۋيۋششەگو، مەرى ەتي پرينياتى ۆ پوريادكە ستاتي 12-ي پريلوجەنيا ك ستاتە 23 سۆودا گۋبەرنسكيح ۋچرەجدەني (ت. II سۆ. زاك. روسس. يمپ. يزد. 1892 گ.).

پو ۆسەم ەتيم مەروپرياتيام منويۋ دەلايۋتسيا سووتۆەتستۆۋيۋششيە پرەدستاۆلەنيا ۆ ۋستانوۆلەننوم پوريادكە، نو ۆ تسەلياح سكورەيشەگو پروۆەدەنيا يح ۆ جيزن، پريەمليۋ سمەلوست ۆەرنوپوددانيچەسكي پروسيت ودوبرەنيا ۆاشيم يمپەراتورسكيم ۆەليچەستۆوم سيح مەروپرياتي.

پريلوجەنيە: 1) پريكاز № 220, 2) كوپيا س وتزىۆا مينيسترا زەملەدەليا وت 11 دەكابريا، № 995, 3) سپراۆكا و كوليچەستۆە كيرگيزسكيح حوزيايستۆ ي كوليچەستۆە زەملي ۆ نارىنسكوم ۋەزدە، 4) كوپيا س پرەدپيسانيا مادريتوۆۋ 2 نويابريا 1916 گ.، № 3564, 5) كوپيا س پرەدپيسانيا مادريتوۆۋ وت 31 دەكابريا، № 7784, 6) كارتى.

فەۆراليا 1917 گ.

№ [؟].

گ. تاشكەنت

http://www.vostlit.info/Texts/Dokumenty/M.Asien/XX/1900-1920/Kuropatkin_A_N/text2.htm

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

قۇيىلسىن كوشىڭ

باس گازەت ورالماندارعا نەگە شۇيلىكتى؟

ءالىمجان ءاشىمۇلى 660
ادەبيەت

«سولاي ەمەس پە؟»

عابباس قابىشۇلى 442
قوعام

دوس كوپ پە، دۇشپان كوپ پە؟

ءابدىراشيت باكىرۇلى 399
ەل ءىشى...

ۇلتتىق بىرەگەيلەنۋ: قانداستاردىڭ ءرولى قانداي؟

ءومارالى ادىلبەكۇلى 398