سەنبى, 27 ءساۋىر 2024
جاڭالىقتار 3282 0 پىكىر 27 جەلتوقسان, 2011 ساعات 05:38

نۇرتاس يمانقۇل. بەتپەردەنىڭ ار جاعىنداعى ەرتىسباەۆ (جالعاسى)

ە.ە-ءنىڭ «سوزدىگى» (لەكسيكونى) مەن كليشەسى، قازاقتى جابىرلەۋى مەن جاپا شەكتىرۋىندە شەك جوق: «ۇلتتىق-پاتريوتتار»، «ۇلتشىلدار»، «تومەن قۇقىقتىق ساناداعىلار»، «مەشەۋىلدەر مەن ۇلتتىق مۇكىستىك»، «كەمتارلىق كومپلەكسى»، «ادام اقىماقتىعىنىڭ شىڭى»، «جاعدايدى ۋشىقتىرۋدىڭ جاۋىز نيەتتىلەرى»، «ۇلتتىق-راديكالدى وپپوزيتسيا قاراقشىلارى»، «اسقاق ۇلتشىل تەورياسى» جانە ت.ب. - وسى سوزدەرى جازىپ ايتىپ جۇرگەن ادام قازاق پا ءوزى؟ بۇل قازاقتىڭ قۇقىن، ءدىلىن تاپتاپ جۇرگەن «بۇلبۇل»، ول قالايشا كەڭەسشى بولىپ ءجۇر؟! ونىڭ قر كونستيتۋتسياسىنىڭ 5 بابىنا، قىلمىستىق كودەكسىنە جۇگىنە بەرەتىن مازاقتاما قوقان-لوقىسىن قالاي تۇسىنەسىز؟!

بولات اتاباەۆ: «قوعامدى ۇرەيدە ۇستاۋ كەرەك، ءسويتىپ توبىردى بيلەپ-توستەۋ كەرەك. ويتكەنى ادام قورىققاندا، ەشتەڭە ىستەي الماي قالادى. ۇرەي دەگەنىمىز پاراليچ (سال). ەستەرىڭىزدە مە، 10-15 جىل بۇرىن ءبىزدى وپپوزيتسيامەن قورقىتتى، سونان سوڭ قىرعىزدارمەن قورقىتا باستادى، ودان كەيىن - لاڭكەستەرمەن (تەرروريزم), قايتادان قىرعىزدارمەن: ەگەر ءبىزدى تىڭداماساڭدار، قىرعىزدار سياقتى ءومىر سۇرەسىڭدەر، قىرعىزستانداعىداي قيان-كەسكى شايقاس بولادى دەپ. قازىر سىرتتان تونەتىن قاۋىپ سەيىلە باستاپ، وزەكتىلىگىن جوعالتتى. ەندى ەل ىشىنەن شىعاتىن قاۋىپ قاجەت» («گولوس رەسپۋبليكي»، №40, 11.11.2011). ەە بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىن مونوپوليالاندىردى، ونى قوعامي سانانى مانيپۋلياتسيالاۋدىڭ تىلالعىش، كونبىس قۇرالىنا اينالدىردى.

ە.ە-ءنىڭ «سوزدىگى» (لەكسيكونى) مەن كليشەسى، قازاقتى جابىرلەۋى مەن جاپا شەكتىرۋىندە شەك جوق: «ۇلتتىق-پاتريوتتار»، «ۇلتشىلدار»، «تومەن قۇقىقتىق ساناداعىلار»، «مەشەۋىلدەر مەن ۇلتتىق مۇكىستىك»، «كەمتارلىق كومپلەكسى»، «ادام اقىماقتىعىنىڭ شىڭى»، «جاعدايدى ۋشىقتىرۋدىڭ جاۋىز نيەتتىلەرى»، «ۇلتتىق-راديكالدى وپپوزيتسيا قاراقشىلارى»، «اسقاق ۇلتشىل تەورياسى» جانە ت.ب. - وسى سوزدەرى جازىپ ايتىپ جۇرگەن ادام قازاق پا ءوزى؟ بۇل قازاقتىڭ قۇقىن، ءدىلىن تاپتاپ جۇرگەن «بۇلبۇل»، ول قالايشا كەڭەسشى بولىپ ءجۇر؟! ونىڭ قر كونستيتۋتسياسىنىڭ 5 بابىنا، قىلمىستىق كودەكسىنە جۇگىنە بەرەتىن مازاقتاما قوقان-لوقىسىن قالاي تۇسىنەسىز؟!

بولات اتاباەۆ: «قوعامدى ۇرەيدە ۇستاۋ كەرەك، ءسويتىپ توبىردى بيلەپ-توستەۋ كەرەك. ويتكەنى ادام قورىققاندا، ەشتەڭە ىستەي الماي قالادى. ۇرەي دەگەنىمىز پاراليچ (سال). ەستەرىڭىزدە مە، 10-15 جىل بۇرىن ءبىزدى وپپوزيتسيامەن قورقىتتى، سونان سوڭ قىرعىزدارمەن قورقىتا باستادى، ودان كەيىن - لاڭكەستەرمەن (تەرروريزم), قايتادان قىرعىزدارمەن: ەگەر ءبىزدى تىڭداماساڭدار، قىرعىزدار سياقتى ءومىر سۇرەسىڭدەر، قىرعىزستانداعىداي قيان-كەسكى شايقاس بولادى دەپ. قازىر سىرتتان تونەتىن قاۋىپ سەيىلە باستاپ، وزەكتىلىگىن جوعالتتى. ەندى ەل ىشىنەن شىعاتىن قاۋىپ قاجەت» («گولوس رەسپۋبليكي»، №40, 11.11.2011). ەە بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىن مونوپوليالاندىردى، ونى قوعامي سانانى مانيپۋلياتسيالاۋدىڭ تىلالعىش، كونبىس قۇرالىنا اينالدىردى.

جاسارال قۋانىشالين: «قوعام ءۇشىن پرەزيدەنت كەڭەسشىسى بايىپسىز، انشەيىن جۇرگەن فيگۋرا، ول ءبىر، ەكى، ءۇش نارسە ايتۋى مۇمكىن، ال سوڭىندا ءتورتىنشى نارسە بولىپ شىعۋى مۇمكىن».

«ايقىن گازەتىندە № 192, 15.10.2011, ايقايلاپ تۇرعان «قازاق ءتىلى ءۇشىن قولىمدى شاۋىپ بەرۋگە دايارمىن» دەگەن ايدارىندا ە.ە «قازاق ءتىلى - حالىقارالىق ءتىل دەپ جۇرگەن جالعىز قازاقپىن» دەپ كوپسيدى. ال اكىمشىلىك ادىستەر كەرەك ەمەس. ولار تەك سوعىسقا اكەلەتىنىنە نىق سەنىمدىمىن». مىنە ەروحانىڭ قوعامدى قورقىتۋى! بۇل - پرەزيدەنت كەڭەسشىسى!

ە.ە-ءنىڭ قازاق ءتىلىن ۇيرەنۋدەگى «جويقىن قابىلەتى» تۋرالى «ءتىلداۋا» قازاق ءتىلى قىزمەتىن كەڭەيتۋ اياسى بويىنشا قوعامدىق قوردىڭ قۇرىلتايشىسى، فيلولوگ تولەۋ ايماعانبەتوۆا بىلاي دەيدى: «كەيبىر ارىپتەستەرىم ماعان كىنا تاعادى، مەن ءتىل ۇيرەتكەن پرەزيدەنت كەڭەسشىسى مىرزا ەرتىسباەۆ قازاقشا نەگە ەركىن سويلەي المايدى دەپ». («مەگاپوليس»، №40, 24.10.2011). ايماعانبەتوۆا حانىم، ە.ە «دانىشپان» عوي، ونى ءسىز ناشار وقىتقانسىز!

ب.اتاباەۆ: «انتينتەللەكتۋاليزم قالىپتى جاعدايعا اينالدى، پرەزيدەنتتىڭ اينالاسىندا ينتەللەكت باعالانبايدى. ەگەر سەن ينتەللەكتۋال بولساڭ، سەنى بىردەن قۇرتادى. وسىدان ءبىزدىڭ كادرلىق بەيبەرەكەتتىك. ماعان كەم دەگەندە ءبىر دەنى دۇرىس ءمينيستردى كورسەتىڭىزشى، ماعان جۇمىستى جاقسى ىستەپ جۇرگەن، كۇندەلىكتى ماسەلەنى شەشىپ جۇرگەن ءبىر مينيسترلىكتى اتاڭىزشى! قازىر مينيسترلىكتەردىڭ بارلىق فۋنكتسيالارى پرەزيدەنت اپپاراتىنا وتكەن. پرەزيدەنت اپپاراتى اتقارۋشى ورگانداردى الماستىردى، بار ماسەلە سوندا شەشىلەدى!»

جۋىردا عانا ءبىر ۋاقىت شاماسىندا كورنەكتى عالىم س. زيمانوۆ پەن ە.ە-ءنىڭ اكەسى دۇنيەدەن وزدى، اكادەميك وتباسى مەن ەرمۇحامەد قابيدەنۇلىنا شىن كوڭىلىمدى بىلدىرەمىن. مىنانى قاراڭىز، ءورىستىلدى باق-تا ە.ە-ءنىڭ اكەسىنە جازىلعان نەكرولوگ (قازاناما) مولشەرى عالىمعا ارنالعاننان بىرنەشە ەسە كوپ بولدى. مىنە، ءتورتىنشى بيلىك، يدەولوگيا كىمنىڭ قولىندا!

ە.ە - قازاق ءتىلى مەن رۋحىنىڭ ەڭ باستى «كور قازۋشىسى». ول تۇرعاندا قازاق ءتىلى ەش ۋاقىتتا كوگەرمەيدى. ول تەز كەتۋى كەرەك. پرەزيدەنت كەڭەسشىسى كەم دەگەندە قوستىلدى، ال مەملەكەتتىك ءتىلدى جەتىك ءبىلۋى كەرەك. انا ءتىلىن بىلمەگەن كەڭەسشى، - حالىق رۋحىنان جۇرداي! «ءبىزدىڭ پىكىرىمىزشە، ساياسي ماسەلەلەر بويىنشا قر پرەزيدەنتى كەڭەسشىسى لاۋازىمىنداعى ە.ە-ءنىڭ وسىنداي قىزمەتى - فاناتيزم، ول شىن مانىندە رەجيمنىڭ الەۋمەتتىك-مادەني نەگىزىن جويۋشى، قۇرتۋشى، كۇن وتكەن سايىن وعان دەگەن سەنىم ازايۋدا. قالاي بولسا دا پرەزيدەنت كەڭەسشىسى ە.ە-ءنىڭ جەكە باسىنىڭ تاريحى ەلىمىزدىڭ دەموكراتياسى ءۇشىن ۇلكەن ساباق. ءبىز ءبىر نارسەنى ەستە ساقتاۋىمىز كەرەك - ساياساتتا ەسەرسوقتىق ىرىق پەن بيلىكتى ءوز بويىندا بىردەي ساقتايتىن ادامنان قاۋىپتى ەشتەڭە جوق». پلۋتارح . (دا).

سوڭى

«اباي-اقپارات»

0 پىكىر