سەنبى, 18 مامىر 2024
1725 0 پىكىر 19 تامىز, 2020 ساعات 12:09

HRW: قازاقستان COVID-19 ەپيدەمياسى تۇسىندا حالىققا كومەك كورسەتۋدى كەڭەيتۋ كەرەك

Human Rights Watch (HRW) حالىقارالىق قۇقىق قورعاۋ ۇيىمى قازاقستان ۇكىمەتىن COVID-19 پاندەمياسى تۇسىندا زارداپ شەككەن حالىققا ەكونوميكالىق كومەكتى "كەڭەيتۋگە جانە ۇزارتۋعا" شاقىردى.

ۇيىمنىڭ 18 تامىزدا جاريالاعان ەسەبىندە پاندەميا قازاقستانداعى تەڭسىزدىكتى ۇلعايتىپ، الەۋمەتتىك قورعاۋداعى ۇلتتىق جۇيەنىڭ ءالسىز تۇستارىن اشىپ كورسەتتى دەلىنگەن.

قازاقستان — پاندەميا كەزىندە حالقىنا قارجىلاي كومەك كورسەتىپ جاتقان ورتالىق ازياداعى جالعىز مەملەكەت. بىراق HRW ەپيدەميا باستالعالى حالىقتىڭ كوبى كەدەيشىلىككە ۇشىراپ جاتىر دەپ ەسەپتەيدى.

قازاقستاندا ناۋرىز ايىندا COVID-19 ۆيرۋسى انىقتالعانى جونىندە العاشقى مالىمدەمەدەن كەيىن، ەل پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىنە، ورتا جانە شاعىن بيزنەستى قورعاۋ ماقساتىندا جانە ەكونوميكالىق تۇرعىدان زارداپ شەككەندەرگە كومەك كورسەتۋ ءۇشىن ۇلتتىق قوردان 10 ميلليارد دوللار بولىنەتىنىن حابارلاعان.

بيلىك سونىمەن بىرگە تۇرمىسى تومەن وتباسىلارعا ازىق-تۇلىك تاراتتى. كوممۋنالدىق تولەمدەردى وتەدى.

پاندەميا كەزىندە جۇمىسىنان ايىرىلعان ادام التى ايعا دەيىن مەملەكەتتەن كومەك الۋ ءۇشىن ءوتىنىش بەرە الادى. مەملەكەت الىپ كەلگەن ايلىعىنىڭ 40 پروتسەنتىنە دەيىن تولەيدى.

وسىدان كەيىن ولار اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەك الۋعا ءوتىنىش بەرە الادى. دەگەنمەن HRW بىرقاتار زەرتتەۋلەر ناتيجەسىن ەسەپكە الا وتىرىپ، بەرىلىپ جاتقان كومەكتىڭ جەتكىلىكسىز ەكەنىن العا تارتادى.

بۇدان بولەك نەسيە بويىنشا ءۇش ايعا دەيىن جەڭىلدىك جاساۋ مەرزىمى ماۋسىم ايىندا اياقتالدى.

ۇكىمەت تابىسىنان ايىرىلعاندار ءۇشىن اي سايىن 42 500 تەڭگە كولەمىندە قارجىلاي كومەك تاعايىنداعان. بىراق بۇل 16 تامىزدان كەيىن جۇزەگە اسادى ما، جوق پا، بەلگىسىز، سەبەبى ەلدە 17 تامىزدان بەرى كارانتين شارالارى جەڭىلدەتىلدى. "بۇل تيىمدىلىكتى باسەڭدەتەدى، ونىڭ ۇستىنە ەكونوميكالىق پروبلەمالار مەن كەدەيشىلىكتىڭ الدىن الۋ باعدارلاماسى شەكتەۋلى",- دەلىنگەن HRW بايانداماسىندا.

ونىڭ ۇستىنە 2018 جىلدىڭ قازان ايىندا جۇرگىزىلگەن زەرتتەۋ ناتيجەسى 18 ميلليون حالىقتىڭ تورتتەن ءبىر بولىگى كەدەيشىلىك شەگىندە ءومىر ءسۇرىپ جاتقانىن كورسەتكەن.

پاندەميا كەزىندە مۇنايدان تۇسەتىن تابىستىڭ ازايۋى جاعدايدى ودان سايىن قيىنداتادى دەپ بولجايدى. دۇنيەجۇزىلىك بانكتىڭ بولجامى بويىنشا، قازاقستاندا كەدەيشىلىك دەڭگەيى 2020 جىلى 8,3 پروتسەنتتەن 12,7 پروتسەنتكە ءوسۋى مۇمكىن. 800 000 ادام كەدەيشىلىكتەن زارداپ شەگەدى دەلىنگەن.

HRW ۇكىمەت حالىقتىڭ وسال توبىن ەكونوميكالىق تۇرعىدان قورعاۋ ءۇشىن بيۋدجەت قورىن پايدالانۋعا كەڭەس بەرەدى.

ماۋسىم ايىندا ازيا دامۋ بانكى قازاقستانعا ميلليارد دوللار كولەمىندە قارجىلاي كومەك كورسەتۋدى ماقۇلداعان.

"ۇكىمەت تەزدەتىپ، داعدارىسقا قارسى باعدارلامانى كەڭەيتۋ كەرەك", - دەپ مالىمدەدى HRW كەدەيشىلىك جانە تەڭسىزدىك بويىنشا اعا زەرتتەۋشىسى لەنا سيمەت.

قازاقستاندا 18 تامىزداعى كورسەتكىش بويىنشا، 103,3 ادامنان كوروناۆيرۋس انىقتالعان، 1 415 ناۋقاس قايتىس بولعان.

Abai.kz

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

قۇيىلسىن كوشىڭ

باس گازەت ورالماندارعا نەگە شۇيلىكتى؟

ءالىمجان ءاشىمۇلى 2142
ادەبيەت

«سولاي ەمەس پە؟»

عابباس قابىشۇلى 2547
قوعام

دوس كوپ پە، دۇشپان كوپ پە؟

ءابدىراشيت باكىرۇلى 2328
ەل ءىشى...

ۇلتتىق بىرەگەيلەنۋ: قانداستاردىڭ ءرولى قانداي؟

ءومارالى ادىلبەكۇلى 1653