سەنبى, 4 مامىر 2024
46 - ءسوز 3720 2 پىكىر 4 مامىر, 2020 ساعات 12:57

«قاۋىپ جوق» دەگەن سايىن قورقامىز...

دۇنيەدەگى ەڭ جامان نارسە – بەلگىسىزدىك: نە بولارىن، قاشان بولارىن بىلمەي داعدارۋ. ال اۋىل-ايماعىڭا، اعايىن-تۋعانىڭا، ەلىڭە، جەرىڭە قاۋىپ ءتونىپ تۇرعان كەزدەگى بەلگىسىزدىك – ناعىز ازاپتىڭ ازابى.

مىنە، ءۇش كۇن بولدى، ماقتاارال اۋدانىنىڭ حالقى ابدەن ابىگەرگە ءتۇستى. بەس اۋىل سۋ استىندا قالدى. تاعى بىرنەشە اۋىلعا سونداي قاۋىپ ءتونىپ تۇر. اۋدان، وبلىس باسشىلىعى سۋ تاسقىنىنان زارداپ شەككەن تۇرعىندارعا كومەكتەسىپ، ولاردى كولىكپەن كوشىرىسىپ، ارنايى ورىندارعا جايعاستىرىپ، اس-سۋىن ۇيىمداستىرىپ جاتىر ەكەن. دۇرىس-اق. بىراق كومەكتىڭ ۇلكەنى – انىق اقپارات بەرۋ ەمەس پە؟ تۇركىستان وبلىسى مەن ماقتاارال اۋدانى اكىمشىلىكتەرىنىڭ اقپارلارىنا قاراساق، «اكەڭ بۇعالتىر ما ەد؟» دەگەندەي، تولعان ەسەپ-قيساپ: قاي اۋىلدىڭ قانشا ادامى كوشىرىلدى، وعان قانشا كولىك قاراستىرىلدى، قانشا تەحنيكا جۇمىلدىرىلدى، قانشا مەديتسينا قىزمەتكەرى جاردەمگە تارتىلدى...

جارايدى، بۇل دا كەرەك شىعار. بىراق كىمگە كەرەك؟ اكىمشىلىكتىڭ بارىن سالىپ جۇمىس ىستەپ جاتقانىن دالەلدەۋ، كورسەتۋ ءۇشىن عانا كەرەك. ال ءدال قازىر الاڭ كوڭىل ادامدارعا نە كەرەك؟ "ەندى نە بولادى، ءبىز قايتەمىز؟" دەگەن قاراپايىم سۇراقتارعا جاۋاپ بولاتىنداي ناقتى اقپارات كەرەك! جەدەل اقپارات كەرەك!

«ساردوبا» سۋ قويماسى 1 مامىردىڭ تاڭىندا جارىلعان. ودان بەرى، مىنە، ءۇش تاۋلىك ءوتتى. وسى ءۇش تاۋلىك بويىنا اعىن سۋدىڭ توقتاماۋىنىڭ سەبەبى نەدە؟ قاي باعىتتا قانداي قارقىنمەن اعىپ جاتىر؟ ونىڭ جولىن بوگەۋ، كەدەرگى جاساۋ ءۇشىن نە امال جاسالىپ جاتىر؟ وسىنىڭ بارىنە نەگە جاۋاپ جوق؟ جۇرتتىڭ ءجونسىز دۇرلىكپەۋى ءۇشىن دە وسى ساۋالدارعا قولدان كەلگەنشە تولىق تا انىق جاۋاپ بەرىپ، مالىمەت تاراتۋعا بولادى عوي؟

ەگەر دۇلەي سۋدى توقتاتۋ مۇمكىن بولماسا: «اعايىندار! سىزدەر تۇسىنىڭىزدەر: جەرىمىز ىلديدا ورنالاسقان، بىزدەن گورى ءسال ورلەۋ تۇستاعى سۋ قويماسىنان بەرى اقتارىلعان سۋدىڭ جولىن بوگەۋ ادامنىڭ مۇمكىندىگى تۇرعىسىنان دا، فيزيكا زاڭدىلىعى تۇرعىسىنان دا مۇمكىن ەمەس مۇشكىل شارۋا. بار قولىمىزدان كەلەتىنى – قاي اۋىلداردىڭ سۋ استىندا قالۋى ىقتيمال ەكەنىن دەر كەزىندە ەسكەرتىپ، تۇرعىنداردى تەزدەتىپ كوشىرىپ الۋ، تيەر زالالدى بارىنشا ازايتۋ»، – دەپ حالىققا ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارى نەگە جۇرگىزىلمەيدى؟
وسىنداي اقپارات انىق تا جەدەل بەرىلمەگەننەن كەيىن ەل الەۋمەتتىك جەلىدە تاراعان ءتۇرلى دەرەككە جۇگىنەدى. «سابىر ساقتاڭىزدار! پانيكاعا بەرىلمەڭىزدەر!» دەيدى اكىمشىلىك ادامدارى. وزدەرىڭىزدەن ناقتى دا تەز اقپارات الا الماعان جۇرت ۋاتساپتا تاراعان بەينەكورىنىستەر مەن سوزدەرگە سەنبەگەندە قايتەدى؟ اقپاراتتارىڭىز كىل ەسەپ-قيساپ بولسا، جۇرتشىلىقتىڭ: «نە ىستەۋىمىز كەرەك؟» – دەگەن قاراپايىم سۇراعىنا جاۋاپ بولاتىنداي ناقتى مالىمەت بەرىلمەسە، قايتۋى كەرەك؟ قايتا رەسمي اقپاراتتان گورى قاراپايىم ادامداردىڭ وقيعا ورنىنان تۇسىرگەن ۆيدەولارى قاسىرەتتىڭ قانشالىقتى اۋقىمدى ەكەنىن اڭعارتۋدا. ادامدار ءبىر-بىرىمەن وسىلاي اقپارات ءبولىسىپ، ءوز بەتىمەن ساقتىق شارالارىن جاساپ، ايتەۋىر تىرلىك قىپ جاتىر.

كەشە تۇندە «ورگەباس» اۋىلىن سۋ باستى. الدىن الا ەسكەرتۋ، حابارلاندىرۋ، ساقتاندىرۋ شارالارى جاسالعان جوق. جۇرت تىم بولماسا مالىن بوساتىپ اكەتۋگە ۇلگەرە الماي قالدى. نەگە بۇل اۋىلعا قاۋىپ ءتونىپ تۇرعانى الدىن الا ەسكەرىلمەدى، ەسكەرتىلمەدى؟ راس، اۋدان ورتالىعى مىرزاكەنت تۇرعىندارىن ەۆاكۋاتسيالاۋ ءتۇنى بويى جۇرگىزىلدى. ال «ورگەباس» حالقى نەگە وسىلاي الدىن الا كوشىرىلمەدى؟ مىنە، دەر كەزىندە اقپارات بەرمەۋدىڭ سالدارى!

«1 مامىردا «قاۋىپ جوق» دەدى – «جەڭىس» پەن «جاڭاتۇرمىستى» سۋ الدى; 2 مامىردا «قاۋىپ جوق» دەدى – «جانتاقساي» مەن «فيردوۋسي» كەتتى; 3 مامىردا «قاۋىپ جوق» دەدى – «ورگەباس» كەتتى... «قاۋىپ جوق» دەگەن سايىن ءبىر-ەكى اۋىلدان سۋ باسا بەرسە، نە بولعانى؟ قاۋىپتىڭ جوقتىعى قايدا سوندا؟» دەپ وتىر اۋىلداعى اعايىندار...

سوسىن الەۋمەتتىك جەلىگە اقپارات سالۋمەن ءىس بىتپەيدى. ەلدىڭ ءبارى ينستاگرام مەن فەيسبۋكتە وتىرعان جوق. قاۋىپ ءتونىپ تۇرعان ءار اۋىلعا كىرىپ، داۋىس كۇشەيتكىشپەن حابارلاۋ كەرەك. الدىن الا! سوندا «ورگەباستاعىداي» وكىنىش بولمايدى...

مەن وبلىس جانە اۋدان اكىمشىلىگى وكىلدەرىنىڭ ەڭبەگىن جوققا شىعارعالى وتىرعان جوقپىن. ءوز مىندەتتەرىن اتقارىپ جاتىر، اللا رازى بولسىن! بىراق، جوعارىدا ايتقانىمداي، جاردەمنىڭ ۇلكەنى – الدىن الا جانە ناقپا-ناق اقپارات بەرۋ! وتچەت ەمەس، اسىپ-ساسىپ وتىرعان الاڭ كوڭىل حالىققا قاجەتتى، پايدالى مالىمەت! وسىنى ەسكەرسەڭىزدەر.

ساكەن سىبانبايدىڭ الەۋمەتتىك جەلىدەگى جازباسى

Abai.kz

2 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

قۇيىلسىن كوشىڭ

باس گازەت ورالماندارعا نەگە شۇيلىكتى؟

ءالىمجان ءاشىمۇلى 1189
ادەبيەت

«سولاي ەمەس پە؟»

عابباس قابىشۇلى 1080
قوعام

دوس كوپ پە، دۇشپان كوپ پە؟

ءابدىراشيت باكىرۇلى 817
ەل ءىشى...

ۇلتتىق بىرەگەيلەنۋ: قانداستاردىڭ ءرولى قانداي؟

ءومارالى ادىلبەكۇلى 947