بەيسەنبى, 16 مامىر 2024
جاڭالىقتار 2089 0 پىكىر 23 قازان, 2011 ساعات 09:44

اندرەي بيتوۆ: ەتو يستوريچەسكوە پرەدنازناچەنيە ناشە — بىت وگرومنىمي

پوچەمۋ نا ودين دەن پريحودياتسيا ۆسەگدا چەتىرە رازنىە كونفەرەنتسي، گدە تى دولجەن بىت، نە زنايۋ. نو تاك وبىچنو ي بىۆاەت. ەتو تاكايا ەكزيستەنتسيا سۋەتى.

ۆ وبششەم: ودنوۆرەمەننو شلي ەجەگودنىي ميروۆوي كونگرەسس پەن-كلۋبا ۆ بەلگرادە ي فەستيۆال «كينوشوك» ۆ اناپە. وبا سوبىتيا منە بىلي ۆاجنى - سوۆپالي دو دنيا. كاك يا ۋسپەل نەدوبىت ۆ سەربي ي وپوزدات ۆ اناپە - نە زنايۋ. نو سليليس وني ۋ مەنيا ۆ ودنو. يلي بىلي وب ودنوم ي توم جە.

وسنوۆنوە موە دەتيششە - «يمپەريا ۆ چەتىرەح يزمەرەنياح»، يبو ەتو بىلا يستوريا موەي جيزني. يا ي نازىۆايۋ سەبيا ينوگدا يمپەرولوگوم. ۋچرەجدايۋ نەسۋششەستۆۋيۋششۋيۋ ناۋكۋ يمپەرولوگيۋ.

يا منوگو دۋمال و پوستيمپەرسكوم پروسترانستۆە ي پونيمال، چتو نە تاك ۆسە بۋدەت پروستو. ي زنال، چتو ونا پادەت، - پروستو ناحودياس ۆنۋتري يمپەري. شاستايا پو نەي.

يمپەريا ي سسسر - نە سوۆسەم سينونيمى. يلي سوۆسەم نە سينونيمى. نو نەلزيا زابىت ي وب ەتوم پروسترانستۆە. نا جيزن ۆ نەم ۋشلي تري پوكولەنيا ليۋدەي.

...بىلو لي كوگدا-تو ۆ روسسي وبششەستۆو؟ بىلو - ۆەليكوسۆەتسكيم ي نارودوم. پوتوم - ينتەلليگەنتسيەي ي نارودوم. پوتوم ونو، كاك ني ستراننو، بىلو سوۆەتسكيم. سوۆەتسكوە وبششەستۆو بىلو. دوۆولنى مى ەتيم يلي نەت - نو ونو بىلو.

پوتوم نە ستالو نيكاكوگو. ۋجە ي نە نارود، ي نە وبششەستۆو - ا سبرود. ي ەتوت سبرود تورجەستۆۋەت. وسوبەننو ۆ ۆيدە رازگۋلياۆشەيسيا ۆەرحۋشكي. زاكونوم وني نە سكوۆانى - يلي يسكرەننە ۋۆەريلي سەبيا: ۆلاست ي ەست زاكون.

پوچەمۋ نا ودين دەن پريحودياتسيا ۆسەگدا چەتىرە رازنىە كونفەرەنتسي، گدە تى دولجەن بىت، نە زنايۋ. نو تاك وبىچنو ي بىۆاەت. ەتو تاكايا ەكزيستەنتسيا سۋەتى.

ۆ وبششەم: ودنوۆرەمەننو شلي ەجەگودنىي ميروۆوي كونگرەسس پەن-كلۋبا ۆ بەلگرادە ي فەستيۆال «كينوشوك» ۆ اناپە. وبا سوبىتيا منە بىلي ۆاجنى - سوۆپالي دو دنيا. كاك يا ۋسپەل نەدوبىت ۆ سەربي ي وپوزدات ۆ اناپە - نە زنايۋ. نو سليليس وني ۋ مەنيا ۆ ودنو. يلي بىلي وب ودنوم ي توم جە.

وسنوۆنوە موە دەتيششە - «يمپەريا ۆ چەتىرەح يزمەرەنياح»، يبو ەتو بىلا يستوريا موەي جيزني. يا ي نازىۆايۋ سەبيا ينوگدا يمپەرولوگوم. ۋچرەجدايۋ نەسۋششەستۆۋيۋششۋيۋ ناۋكۋ يمپەرولوگيۋ.

يا منوگو دۋمال و پوستيمپەرسكوم پروسترانستۆە ي پونيمال، چتو نە تاك ۆسە بۋدەت پروستو. ي زنال، چتو ونا پادەت، - پروستو ناحودياس ۆنۋتري يمپەري. شاستايا پو نەي.

يمپەريا ي سسسر - نە سوۆسەم سينونيمى. يلي سوۆسەم نە سينونيمى. نو نەلزيا زابىت ي وب ەتوم پروسترانستۆە. نا جيزن ۆ نەم ۋشلي تري پوكولەنيا ليۋدەي.

...بىلو لي كوگدا-تو ۆ روسسي وبششەستۆو؟ بىلو - ۆەليكوسۆەتسكيم ي نارودوم. پوتوم - ينتەلليگەنتسيەي ي نارودوم. پوتوم ونو، كاك ني ستراننو، بىلو سوۆەتسكيم. سوۆەتسكوە وبششەستۆو بىلو. دوۆولنى مى ەتيم يلي نەت - نو ونو بىلو.

پوتوم نە ستالو نيكاكوگو. ۋجە ي نە نارود، ي نە وبششەستۆو - ا سبرود. ي ەتوت سبرود تورجەستۆۋەت. وسوبەننو ۆ ۆيدە رازگۋلياۆشەيسيا ۆەرحۋشكي. زاكونوم وني نە سكوۆانى - يلي يسكرەننە ۋۆەريلي سەبيا: ۆلاست ي ەست زاكون.

كستاتي: نيكوگدا ني ودنا پارتيا نە وبياۆليالا سەبيا پراۆياششەي. داجە كوممۋنيستيچەسكايا. نو راۆنوپراۆنوست پارتي موجەت وبەسپەچيت تولكو وبششەستۆو. ا سۋششەستۆوۆانيە وبششەستۆا موجەت وبەسپەچيت تولكو زاكون.

...تاك چتو تاك مى ي جيۆەم ۆ پوستيمپەرسكوم - ي ۆ پوستسوۆەتسكوم، وبراششايۋ ۆنيمانيە، - پروسترانستۆە. مى جيۆەم ۆ پوستسوۆەتسكوم پروسترانستۆە. وچەن رازرۋشەننوم.

نو يمپەريا - ەتو دولگو پودىحايۋششي زۆەر. پوتومۋ چتو ەتو وگرومنىي زۆەر. سترانا وستاەتسيا وگرومنوي. ي نيكۋدا نە دەتسيا: ەتو يستوريچەسكوە پرەدنازناچەنيە ناشە - بىت وگرومنىمي. مى ەگو ەششە ني رازۋ نە پونيالي. ي ني رازۋ نە وپراۆدالي.

سەيچاس ۆ ەتوم پروسترانستۆە وستاليس جيۆى دۆا سۋبەكتا. پەرۆىي - رازبرەدشيسيا نارود سوۆەتسكي، توسكۋيۋششي وت نەراۆەنستۆا. ا ۆتوروي - رۋسسكي يازىك.

...ەتو ۆرەميا پاحنەت دۋرنو؟ دا: كاك ليۋبوە رازلاگايۋششەەسيا جيۆوە. پوتومۋ چتو يمپەرسكوە پروسترانستۆو بىلو جيۆىم! ونو بىلو جيۆىم، بىلو سپاياننىم. ۆەد يمپەريا - نە وچەن پروستوي ورگانيزم. يمپەريا - ەتو بولشوي مير پوسلە بولشوي ۆوينى.

سكولكو وسۆوبوديلوس ستران پوسلە ۆتوروي ميروۆوي ۆوينى! وبرازوۆالسيا ترەتي مير، كوتورىي توجە وكازالسيا ودينوك، - كاك ناشي بەدنىە رەسپۋبليكي تەپەر. ي نيكتو نە زناەت، چتو تاكوە سۆوبودا. راسكولوۆشاياسيا يمپەريا ساما بىلا كريۆىم زەركالوم، نو وسكولكي - ەششە كريۆەە.

چتو جە ۆسە-تاكي يح دەرجيت؟ ەششە دەرجيت.

يا ۆسەگدا سچيتال، چتو سوۆەتسكي رەجيم سۋششەستۆوۆال نە نا ستراحە. نا ناشەي پامياتي يمپەريا ۋجە دەرجالاس نا درۋگيح ۆەششاح. ونا سۋششەستۆوۆالا زا سچەت وبششەي ۆودكي. زا سچەت رۋسسكوي بابى، كوتورايا بىلا بلوندينكا ي پىشنا، - ي پوبەدنو دوشلا دو ۆسەح رۋبەجەي.

ي زا سچەت رۋسسكوگو يازىكا. دليا مەنيا ەتو نەوسپوريمو.

...ي ۆوت يا پوپال زا دەسيات دنەي ۆ دۆە سترۋكتۋرى - ودنۋ ميروۆۋيۋ، گدە بىلو ۆوسەمدەسيات پەن-تسەنتروۆ سو ۆسەگو ميرا، - ي درۋگۋيۋ، پوستسوۆەتسكۋيۋ. «كينوشوك» ۆ اناپە. ي ۋۆيدەل رابوتۋ رۋسسكوگو يازىكا، كوتورىي پرودولجاەت جيت.

ا توروپيلسيا يا ۆ بەلگراد يمەننو پوتومۋ، چتو ۆ ترەتي راز ۆتالدىچيۆال ميروۆومۋ پەنۋ: رۋسسكي يازىك دولجەن ستات چەتۆەرتىم رابوچيم يازىكوم كون-گرەسسا. تەحنيچەسكي ەتو نە ترەبۋەت وسوبىح ۋسيلي.

تري رابوچيح يازىكا تام - انگليسكي، فرانتسۋزسكي، يسپانسكي. يا يم ۆ ترەتي راز گوۆوريل: دا، ۆى ۆەليكيە. پوتومۋ ۆەليكيە، چتو ۆسە ۆى - بىۆشيە، پادشيە يمپەري.

وتتوگو ۆى ي ۋسپەلي راسپروسترانيت سۆوي يازىك پو ميرۋ.

...ي نە زابىۆايتە، گوۆوريۋ، چتو پەرۆايا «كولونيالنايا ۆوينا» زا وسۆوبوجدەنيە بىلا يمەننو مەجدۋ انگليەي ي سوەدينەننىمي شتاتامي. وتتوگو يازىك رۋحنۋۆشەي بريتانسكوي يمپەري ي وستاەتسيا ميروۆىم دو سيح پور.

ا مى - نەداۆنو پادشايا يمپەريا. چتو جە يا ۆيجۋ؟ پريەزجايۋ نا كاجدىي كونگرەسس پەن-كلۋبا: ۆوكرۋگ مەنيا سيديت مينيمۋم دۆادتسات چەلوۆەك، كوتورىە پلوحو زنايۋت انگليسكي. زاتو گوۆوريات نا رۋسسكوم يازىكە (داجە پۋست نا پولۋزابىتوم) سو منوي. ەتو ي ۆسە ناشي بىۆشيە رەسپۋبليكي، ي، مەجدۋ پروچيم، ۆەس بىۆشي ۆوستوچنىي بلوك.

تاك پوچەمۋ بى چەتۆەرتۋيۋ كابينكۋ دليا سينحرونيستا نا كونگرەسساح پەن-تسەنترا نە پوستاۆيت؟

ۆ بەلگرادە پوسلە ۆىستۋپلەنيا منە سكازالي: «ۆوت نا ەتوت راز ۆى سفورمۋليروۆالي كۋدا ۋبەديتەلنەە». حوتيا يا ۆسە پوۆتوريل سلوۆو ۆ سلوۆو. ۋجە ۆ ترەتي راز.

تاك چتو، موجەت بىت، نا سلەدۋيۋششەم كونگرەسسە پيساتەل يز پرەدەلوۆ بىۆشەي «ۆەليكوي، مالوي ي بەلوي» توجە سموجەت ۆسۋنۋت سەبە ەتوت سۋحاريك ۆ ۋحو ي پوسلۋشات، و چەم گوۆوريات ۋمنىە ليۋدي. ينتەللەكتۋالى... ميروۆىە.

تۋت جە يا پريلەتايۋ ۆ اناپۋ. يا ليۋبليۋ ەتو مەستو ي ليۋبليۋ پوسموترەت، كاك وجيۆاەت نوۆوە كينو، كوتوروە، كستاتي، وچەن ليۋبوپىتنو رازۆيۆاەتسيا. پالي تە كينەماتوگرافي، چتو بىلي سيلنى، - روسسيا، گرۋزيا... ي ۆدرۋگ وتتۋدا، گدە نيچەگو تاكوگو نە بىلو، پودنيمايۋتسيا ليۋدي - ي ورۋت و سۆويح پروبلەماح. ي ەستەستۆەننو: نا ەتوم فەستيۆالە كينو «ستران سنگ ي بالتي»، وبششي يازىك، رابوچي يازىك - رۋسسكي. و پروبلەماح، و دەنگاح، و سمىسلە جيزني: ۆسە نا نەم! ۆسە دەرجيتسيا نا نەم. ون بىل ورۋجيەم يمپەري. ي موجەت بىت،  گلاۆنىم.

تاك چتو نادو يازىك پوددەرجيۆات: پروگراممى پەرەۆودا، وبۋچەنيە يازىكۋ. ۋ ناس ستولكو گوۆوريات وب ەتيح بەدنىح نەلەگالاح، چتو وني پلوحو ۆلادەيۋت رۋسسكيم! تاك ۆكلادىۆايتە دەنگي. ۋچيتە. يناچە ۆى راستيتە نەناۆيست.

نادو دۋمات ي پلاتيت. پلاتيت زا پروشلوە يمپەري ۆ توم چيسلە.

ا رۋسسكي يازىك رابوتاەت پو-پرەجنەمۋ...

http://www.novayagazeta.ru/arts/48973.html

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

قۇيىلسىن كوشىڭ

باس گازەت ورالماندارعا نەگە شۇيلىكتى؟

ءالىمجان ءاشىمۇلى 2088
ادەبيەت

«سولاي ەمەس پە؟»

عابباس قابىشۇلى 2505
قوعام

دوس كوپ پە، دۇشپان كوپ پە؟

ءابدىراشيت باكىرۇلى 2158
ەل ءىشى...

ۇلتتىق بىرەگەيلەنۋ: قانداستاردىڭ ءرولى قانداي؟

ءومارالى ادىلبەكۇلى 1613