بەيسەنبى, 2 مامىر 2024
جاڭالىقتار 2950 0 پىكىر 27 قىركۇيەك, 2011 ساعات 06:03

ينتەرنەت-جارياشىلارعا 140 كەڭەس

بۇل كەڭەستى ازىرلەگەن «نوۆوستنايا ينتەرنەت-جۋرناليستيكا» كىتابىنىڭ اۆتورى الەكساندر امزين.كىتاپ ءماتىنى 300 000 تاڭبادان تۇراتىن قوماقتى ەڭبەك. سوندىقتان ول اتالعان ەڭبەگىن ءوز بلوگىنا تومەندەگىدەي قىسقاشا كەڭەس تۇرىندە جايعاستىرىپتى. وقىعان ادام بىزدەگى  جۋرناليستيكا فاكۋلتەتتەرىنىڭ بىرىنەن قاجەتتى ءدارىس الىپ شىققانداي بولادى. كەڭەس قازاق جارياسوزىنە يكەمدەلدى.

جاڭالىق قۇرىلىمى

1. جاڭالىقتى جازعانعا دەيىن، كەيىن ەمەس، ونىڭ باسىعىن (باسىق -زاگولوۆوك، تاقىرىپ ەمەس) نەمەسە ونىڭ شيماي نۇسقاسىن ويلاستىرعانىڭىز ءجون.

2. باسىققا ەتىستىك ەنگىزىڭىز.

3. باسىقتاعى ەتىستىك وسى شاقتا بولماسىن. جاڭالىق- ول، بولعان جايت نەمەسە ازىرلەنىپ جاتقان الدەنە تۋرالى حابارلاما.

4. جۇرتتى ەلىكتىرمەڭىز، ناقتىلاڭىز. «ەلباسشى قازا بولدى» دەگەن باسىق قازاق باسىلىمىندا جارىق كورۋگە قۇقىعى جوق، اڭگىمە زيمباببە پرەزيدەنتى تۋرالى بولسا ءسوز باسقا.

5. جالپى، وتكىرلىككە بولا ادەپتى قۇربان ەتپە.

6. وگەي باسىقتى كوشىرۋگە قۇمارتپا: وزىڭدىكىنەن گورى وزگەنىڭ ويىن ويلاۋ قيىنىراق.

7. دەرەككوزدىڭ حابارلاماسىن وقىپ شىعىڭىز.جاڭالىقتى سىدىرتا جازىپ شىعىڭىز.سوسىن قايتا قاراڭىز.

8. اۋەلى باستىسىن جازىڭىز،سوسىن قالعانىن.باستىسى باسىقتا تۇيىندەلسىن.

9. جاڭالىققا كەمىندە ەكى دەرەككوز قولدانۋعا تىرىسىڭىز.

10. ءبىر جاڭالىقتا ءبىر دەرەكتى قايتا-قايتا قاۋزاي بەرمەڭىز.

بۇل كەڭەستى ازىرلەگەن «نوۆوستنايا ينتەرنەت-جۋرناليستيكا» كىتابىنىڭ اۆتورى الەكساندر امزين.كىتاپ ءماتىنى 300 000 تاڭبادان تۇراتىن قوماقتى ەڭبەك. سوندىقتان ول اتالعان ەڭبەگىن ءوز بلوگىنا تومەندەگىدەي قىسقاشا كەڭەس تۇرىندە جايعاستىرىپتى. وقىعان ادام بىزدەگى  جۋرناليستيكا فاكۋلتەتتەرىنىڭ بىرىنەن قاجەتتى ءدارىس الىپ شىققانداي بولادى. كەڭەس قازاق جارياسوزىنە يكەمدەلدى.

جاڭالىق قۇرىلىمى

1. جاڭالىقتى جازعانعا دەيىن، كەيىن ەمەس، ونىڭ باسىعىن (باسىق -زاگولوۆوك، تاقىرىپ ەمەس) نەمەسە ونىڭ شيماي نۇسقاسىن ويلاستىرعانىڭىز ءجون.

2. باسىققا ەتىستىك ەنگىزىڭىز.

3. باسىقتاعى ەتىستىك وسى شاقتا بولماسىن. جاڭالىق- ول، بولعان جايت نەمەسە ازىرلەنىپ جاتقان الدەنە تۋرالى حابارلاما.

4. جۇرتتى ەلىكتىرمەڭىز، ناقتىلاڭىز. «ەلباسشى قازا بولدى» دەگەن باسىق قازاق باسىلىمىندا جارىق كورۋگە قۇقىعى جوق، اڭگىمە زيمباببە پرەزيدەنتى تۋرالى بولسا ءسوز باسقا.

5. جالپى، وتكىرلىككە بولا ادەپتى قۇربان ەتپە.

6. وگەي باسىقتى كوشىرۋگە قۇمارتپا: وزىڭدىكىنەن گورى وزگەنىڭ ويىن ويلاۋ قيىنىراق.

7. دەرەككوزدىڭ حابارلاماسىن وقىپ شىعىڭىز.جاڭالىقتى سىدىرتا جازىپ شىعىڭىز.سوسىن قايتا قاراڭىز.

8. اۋەلى باستىسىن جازىڭىز،سوسىن قالعانىن.باستىسى باسىقتا تۇيىندەلسىن.

9. جاڭالىققا كەمىندە ەكى دەرەككوز قولدانۋعا تىرىسىڭىز.

10. ءبىر جاڭالىقتا ءبىر دەرەكتى قايتا-قايتا قاۋزاي بەرمەڭىز.

11. ەگەر دە جاڭالىقتان سۇراق تۋىنداپ تۇرسا، قايتا جازىپ شىعىڭىز.

12. ەگەر دە سۇراق تۋىنداپ، وعان جاۋاپ بولماسا، ول جونىندە جازا كەتىڭىز.

13. ەگەر دە ول سۇراقتىڭ جاۋابى تەلەفوندىق قوڭىراۋدىڭ اراقاشىقتىعىنداي بولسا، قوڭىراۋلاتا سالىڭىز.

14. ماقالانىڭ قۇرىلىمىن اۋەلگى جينالعان دەرەكتەن سوڭ ويلاستىرىڭىز، وعان دەيىن ەمەس.

15. ەڭ بولماسا وقىرماننىڭ باستى ساۋالىنا جاۋاپ بەرىڭىز: كىم،نە،قايدا،قاشان، نەگە جانە نە ءۇشىن.

16. كىرىسپە تاريحتى تابىڭىز. ونى وقىرمانعا اڭگىمەلەپ، وقيعانىڭ ءمانىن اشىڭىز.

17. جاڭالىق ماتىنىندە ءسىزدىڭ جەكە قاتىسىڭىز بولماۋى كەرەك. سەزىمگە جول جوق.

18. ءوز جاڭالىعىڭىز وزىڭىزگە ۇناۋى كەرەك، ويتپەسە، ول شالا جازبا مەن بىلجىر بولعانى.

19. وزىڭىزگە ۇناماعان ءماتىن، وقىرمانعا دا ۇنامايدى.

20. ميكروسيپاتتى قولدانىڭىز - ماتىندە ساياساتشىنى ساياساتشى، كينوپروديۋسەردى - كينوپروديۋسەر دەپ اتاڭىز.

21. بۇكىل مالىمەتتى 4-6 ابزاتسقا سىيعىزىڭىز، قولدان كەلمەسە - ماقالا ەتىڭىز.

22. ءسىز ءماتىن ەمەس، گيپەرماتىن جازاسىز. سوزدەرىڭىز بەن دايەكتەرىڭىز تۇسىنىكتى بولۋى ءۇشىن ماڭىزدى سىلتەمەنىڭ بارلىعىن قويۋدى ۇمىتپاڭىز.

23. جاڭالىق بىردەن ۇناۋى كەرەك،ويتكەنى، ونى جۇرت ءبىر-اق رەت وقيدى.

24. شىندىق پەن اقپاراتتى شاتاستىرماڭىز: ءسىزدىڭ ءماتىنىڭىز ءىستىڭ شىنايى جاعىن ەمەس، دەرەككوزدەر حابارلاماسىن عانا بەرەدى.

 

ورىسشادان اۋدارعان - ەلسەرىك،

«اباي-اقپارات»

(جالعاسى بار)

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

قۇيىلسىن كوشىڭ

باس گازەت ورالماندارعا نەگە شۇيلىكتى؟

ءالىمجان ءاشىمۇلى 361
ادەبيەت

«سولاي ەمەس پە؟»

عابباس قابىشۇلى 187
قوعام

دوس كوپ پە، دۇشپان كوپ پە؟

ءابدىراشيت باكىرۇلى 196
ەل ءىشى...

ۇلتتىق بىرەگەيلەنۋ: قانداستاردىڭ ءرولى قانداي؟

ءومارالى ادىلبەكۇلى 199