اسكەري شەرۋ: ەل ايبىنى ايشىقتالدى
كەشە، كونستيتۋتسيا كۇنىنە جانە ەل تاۋەلسىزدىگىنىڭ 20 جىلدىعىنا وراي ەلىمىزدىڭ باس قالاسىنداعى «قازاق ەلى» مونۋمەنتى الدىندا ەل پرەزيدەنتى - قازاقستان رەسپۋبليكاسى قارۋلى كۇشتەرىنىڭ جوعارعى باس قولباسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ قاتىسۋىمەن اسكەري شەرۋ ءوتتى.
شەرۋ باستالماس بۇرىن ساپ تۇزەگەن لەكتەر مەن مىنبەر الدىنان سىناپتاي سىرعىعان قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك تۋىن كوتەرگەن تۋ ۇستاۋشى توپ شەرۋ باسىنان ورىن الدى. وسى كەزدە قورعانىس ءمينيسترى ادىلبەك جاقسىبەكوۆ اسكەرلەردىڭ شەرۋگە ازىرلىگى تۋرالى گەنەرال-لەيتەنانت مۇرات مايكەەۆتىڭ راپورتىن قابىلداعان سوڭ، قازاقستان رەسپۋبليكاسى قارۋلى كۇشتەرىنىڭ جوعارعى باس قولباسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتى قارۋلى كۇشتەر اسكەرلەرىنىڭ بارلىق تۇرلەرى مەن تەكتەرىنىڭ جاۋىنگەرلەرى قارسى الدى. «قازاق ەلى» الاڭىنان ەستىلگەن ايبىندى داۋىس تىكەلەي ەفيرمەن بەرىلگەن ترانسلياتسيا ارقىلى بۇكىل ەلگە تاراپ جاتتى. وسىدان كەيىن ەلباسى ن.نازارباەۆ ساپ تۇزەگەن اسكەرلەردى ارالاپ، العاش رەت پارادتى ءوزى قابىلدادى. ودان ءارى مەملەكەت باسشىسى ورنىنا كەلىپ، اسكەريلەر مەن بارشا قازاقستان حالقىن كونستيتۋتسيا كۇنىمەن قۇتتىقتادى.
كەشە، كونستيتۋتسيا كۇنىنە جانە ەل تاۋەلسىزدىگىنىڭ 20 جىلدىعىنا وراي ەلىمىزدىڭ باس قالاسىنداعى «قازاق ەلى» مونۋمەنتى الدىندا ەل پرەزيدەنتى - قازاقستان رەسپۋبليكاسى قارۋلى كۇشتەرىنىڭ جوعارعى باس قولباسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ قاتىسۋىمەن اسكەري شەرۋ ءوتتى.
شەرۋ باستالماس بۇرىن ساپ تۇزەگەن لەكتەر مەن مىنبەر الدىنان سىناپتاي سىرعىعان قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك تۋىن كوتەرگەن تۋ ۇستاۋشى توپ شەرۋ باسىنان ورىن الدى. وسى كەزدە قورعانىس ءمينيسترى ادىلبەك جاقسىبەكوۆ اسكەرلەردىڭ شەرۋگە ازىرلىگى تۋرالى گەنەرال-لەيتەنانت مۇرات مايكەەۆتىڭ راپورتىن قابىلداعان سوڭ، قازاقستان رەسپۋبليكاسى قارۋلى كۇشتەرىنىڭ جوعارعى باس قولباسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتى قارۋلى كۇشتەر اسكەرلەرىنىڭ بارلىق تۇرلەرى مەن تەكتەرىنىڭ جاۋىنگەرلەرى قارسى الدى. «قازاق ەلى» الاڭىنان ەستىلگەن ايبىندى داۋىس تىكەلەي ەفيرمەن بەرىلگەن ترانسلياتسيا ارقىلى بۇكىل ەلگە تاراپ جاتتى. وسىدان كەيىن ەلباسى ن.نازارباەۆ ساپ تۇزەگەن اسكەرلەردى ارالاپ، العاش رەت پارادتى ءوزى قابىلدادى. ودان ءارى مەملەكەت باسشىسى ورنىنا كەلىپ، اسكەريلەر مەن بارشا قازاقستان حالقىن كونستيتۋتسيا كۇنىمەن قۇتتىقتادى.
كونستيتۋتسيا كۇنىنە ارنالعان ءاسكەري پارادتا سويلەگەن ءسوزىن ەلباسى: «ارمىسىزدار، اسكەريلەر!» دەپ باستادى. ازاتتىعىمىزدىڭ ايشىقتى ايعاعى بولعان اتا زاڭ - تاۋەلسىزدىكتىڭ تەڭدەسسىز تارتۋى! بارشاڭىزدى وسى ۇلىق مەرەكەمەن - كونستيتۋتسيا كۇنىمەن شىن جۇرەكتەن قۇتتىقتايمىن! حالىق - بيلىكتىڭ قاينار كوزى، كونستيتۋتسيا - كوپتىڭ كيەلى ءسوزى، دەدى ودان ءارى مەملەكەت باسشىسى.
قازاقستان حالقىنىڭ قالاۋىمەن ومىرگە كەلگەن نەگىزگى زاڭىمىز - تاۋەلسىزدىكپەن ەگىز ۇعىم! ءبىز كەمەل كونستيتۋتسيانى تاۋەلسىزدىك ارقىلى قابىلدادىق. اتا زاڭ - ءبىزدىڭ ازاتتىق العالى اتقارعان بارلىق ىستەرىمىزدىڭ التىن تارازىسى بولىپ تابىلادى. بۇگىندە دۇنيە ءجۇزى مويىنداعان وركەندى ونەگەلەرىمىز اتا زاڭىمىزدىڭ اياسىندا جۇزەگە اسىپ كەلەدى. ءبىز تاۋەلسىزدىك ارقىلى عاسىرلىق ءمانى بار وراسان زور جەتىستىكتەرگە قول جەتكىزدىك. ۇلى دالادا جاڭا تۇرپاتتى قۋاتتى مەملەكەت قۇرىپ، ۇلىستى ۇيىستىردىق.
ەلىمىزدىڭ ىرگەسىن بۇتىندەپ، شەكارامىزدى بەكەمدەدىك، دەپ جالعاستىردى ودان ءارى ءوز ءسوزىن جوعارعى باس قولباسشى. ەكونوميكالىق الەۋەتىمىز ەسەلەپ ارتىپ، شۋاقتى وتانىمىز بەرەكە مەن بىرلىكتىڭ كيەلى مەكەنىنە اينالدى. ارقانىڭ توسىندە ازاتتىعىمىزدىڭ اسقاق نىشانى بولعان اسەم استانانى تۇرعىزدىق. الەم جۇرتشىلىعى الدىندا مەرەيىمىز ارتىپ، ابىرويىمىز اسقاقتادى. ەلوردادا وتكەن عاسىر ءسامميتى، ازيادا ويىندارى، شانحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمى مەن يسلام ۇمبەتىنىڭ باسقوسۋلارى - بۇعان دالەل.
ءبىز وسىلايشا تاۋەلسىزدىكتىڭ 20 جىلىندا قازاق ەلىن دۇنيە جۇزىنە پاش ەتتىك. اتا زاڭ ارقىلى اسقار اسۋلاردى العان ءبىز بۇگىندە جاڭا كەزەڭگە قادام باستىق. ەلىمىز ەندى يننوۆاتسيالارعا نەگىزدەلگەن يندۋستريالىق دامۋ جولىنا بەت الدى. سوندىقتان ءبىز باياندى ىستەرىمىزدىڭ باستاۋى بولعان باس قۇجاتىمىزدى ارداقتاۋىمىز كەرەك!
كونستيتۋتسيا كۇنىن سوڭعى جىلدارى وزگە مەرەكەدەن بولەكشە اتاپ ءوتۋىمىز بەكەر ەمەس. «قازاق ەلى» الاڭىنداعى اسكەري پاراد مەملەكەتىمىزدىڭ ايبىنىن اسىرىپ، قۋات-كۇشىن تانىتاتىن ءداستۇرلى شاراعا اينالدى.
ەن دالانى ەركىن جايلاعان ەلىمىزدە ەجەلدەن ەرلەردىڭ ەنشىسى وتان قورعاۋ بولعان! بابادان قۇتتى مۇرا بولعان بۇل قاستەرلى بورىشتى بۇگىندە انتقا ادال ەرلەر اتقارۋدا. وسكەلەڭ ۇرپاق ەلى ءۇشىن قاسىق قانىن قيعان جاۋجۇرەك بابالارىمىزدىڭ داڭقتى جولىن لايىقتى جالعاستىرۋدا، دەگەن پرەزيدەنت - قازاقستان رەسپۋبليكاسى قارۋلى كۇشتەرىنىڭ جوعارعى باس قولباسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ ودان ءارى ەل تىنىشتىعىن قاس قاقپاي كۇزەتۋ مەرەيلى ءمارتەبە، اسقاق ابىروي ەكەندىگىن اتاپ كورسەتتى. ءبىزدىڭ ۇلتتىق اسكەرىمىز - ۇلىستىڭ بەرىك قورعانى، تاۋەلسىزدىكتىڭ مىعىم تىرەگى! مەملەكەت ايبىندى ارميامىزدىڭ ءاردايىم قىناپتاعى قىلىشتاي بابىندا بولۋىنا زور ءمان بەرەدى. ءبۇگىنگى شارا - سونىڭ جارقىن ايعاعى.
ءبىزدىڭ ەلىمىز حالقىمىزدىڭ تاريحىنداعى وراسان زور وقيعا - قازاقستان تاۋەلسىزدىگىنىڭ 20 جىلدىعىنا جاقىنداپ كەلەدى. مەرەكەلىك سالتاناتتار ساناتىندا كونستيتۋتسيا كۇنى ايرىقشا ورىن الادى. بۇگىندە ەلىمىزدىڭ بارلىق وڭىرلەرىندە پاتريوتيزم رۋحىمەن جىگەرلەنگەن مەرەكەلىك شارالار ءوتىپ جاتىر. ءبىزدىڭ ازاماتتارىمىزدى بۇكىلحالىقتىق مەرەكەمەن شىن جۇرەكتەن قۇتتىقتايمىن!
ءوز سوزىندە ەلباسى اتا زاڭنىڭ ەل دامۋىنداعى تاريحي رولىنە جوعارى باعا بەردى. ءبىزدىڭ بىرلىگىمىزدىڭ قۋاتى - بۇل ءبىزدىڭ حالقىمىزدىڭ بارلىق ۇرپاقتارىنىڭ شىنايى بايلىعى. قازاقستان ازاماتتارى تاۋەلسىزدىكتىڭ ورتاق تۋى استىندا دوستىق پەن بەيبىتشىلىك رۋحىندا ءومىر سۇرۋدە. قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ كۇننەن-كۇنگە ءوسىپ كەلە جاتقان ءرولى، الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەر جەتەكشىلەرىنىڭ سەزدەرى - مۇنىڭ ءبارى بۇكىلحالىقتىق ۇيىعان كەلىسىمنىڭ بەرەكەلى جەمىسى. كونستيتۋتسيا بارلىق قازاقستاندىقتارعا بىردەي ءمۇمكىندىك بەردى. ءبىزدىڭ نەگىزگى زاڭىمىزدىڭ باستى قۇندىلىعى دا وسىندا. ءبىز بارلىعىمىز بىرىگە وتىرىپ، جاڭا ەلدىڭ ىرگەتاسىن قالادىق. مۇندا شىعىس پەن باتىس مادەنيەتى ورتاق ۇيلەسىم تاپتى.
بار بولعانى 20 جىلدىڭ ىشىندە ءبىز تابىستى ەكونوميكا قۇردىق، دەدى ەلباسى. بۇگىندە قازاقستان الەمنىڭ ەڭ قارقىندى دامىعان 50 ەلىنىڭ قاتارىنا نىق قادام باستى. قازىر بارلىق قالالاردا، اۋدان ورتالىقتارىندا، اۋىلداردا جاڭا اۋرۋحانالار، بۇگىنگى زاماننىڭ مەكتەپتەرى اشىلۋدا. ءتىپتى، جاھاندىق داعدارىس جاعدايىندا ءبىز ەڭبەكاقى مەن زەينەتاقىنى وسىرۋدەمىز. ءبىزدىڭ بارلىق جەتىستىكتەرىمىزگە ءبىرلىكتىڭ، قوعامىمىزداعى كەلىسىمنىڭ، ەل كونستيتۋتسياسىنىڭ باستى قۇندىلىقتارىن بەرىك ساقتاۋىمىزدىڭ ارقاسىندا قول جەتكىزىلدى.
كەشە ءبىزدىڭ قاسيەتتى جەرىمىزدى ونداعان جىلدار بويى قاسىرەتكە بۋىپ كەلگەن سەمەي يادرولىق پوليگونىن جابۋ تۋرالى جارلىققا مەن قول قويعان كۇنگە تۋرا 20 جىل تولدى. ءبىز شىن مانىندەگى وسى تاريحي قادام ارقىلى بۇكىل ادامزاتتىڭ ىزگىلىكتى دامۋىنا ولشەۋسىز ۇلەس قوستىق، دەدى قۇتتىقتاۋ ءسوزىنىڭ سوڭىنا قاراي ن.نازارباەۆ. ورتاق ءۇيىمىزدىڭ تىنىشتىعىن كوزدىڭ قاراشىعىنداي ساقتاۋ - سىزدەردىڭ قاسيەتتى پارىزدارىڭىز! سىزدەر ءبىزدىڭ تاۋەلسىز وتانىمىزدى قورعايسىزدار، كونستيتۋتسيا كۇزەتىندە تۇرسىزدار! قازاقستان - بۇل كونستيتۋتسيا كۇنى اسكەري پاراد وتكىزەتىن بىردەن-ءبىر مەملەكەت. بۇل ءبىزدىڭ قايتالانباس ءداستۇرىمىز. ول مەملەكەتىمىزدىڭ قۋاتىن، ءبىزدىڭ بەيبىت جەتىستىكتەرىمىز - قوعامىمىزدىڭ بىرلىگى مەن تۇتاستىعىن پاش ەتەدى. مەن سىزدەردىڭ ءارقايسىلارىڭىزعا، ءوزدەرىڭىزدىڭ جوعارى پارىزدارىڭىزعا لايىق بولىڭىزدار دەگىم كەلەدى! جاۋىنگەرلىك رۋحتى نىعايتىڭىزدار، اسكەري شەبەرلىكتى ارتتىرىڭىزدار! قازاقستاندىق شەكارالاردىڭ قاۋىپسىزدىگى مەن مىزعىماس بەرىكتىگى سىزدەردىڭ قولدارىڭىزدا! قازاقستان قارۋلى كۇشتەرى جاساسىن!
تاۋەلسىزدىكتىڭ 20-شى جىلىنداعى بۇگىنگى كونستيتۋتسيا كۇنىنىڭ ماڭىزى ايرىقشا، دەدى ءسوزىنىڭ قورىتىندىسىندا ەلباسى. بۇگىنگى مەرەيلى مەرەكە ءدۇنيە ءجۇزى مۇسىلماندارىنىڭ ۇلىق مەيرامى - ورازا ايتپەن تۇسپا-تۇس كەلىپ وتىر. ەلىمىزدەگى مۇسىلمان جاماعاتىن قاسيەتتى مەرەكەمەن شىن جۇرەكتەن قۇتتىقتايمىن! اتا زاڭدى ارداق تۇتقان ونەگەلى ەلىمىز وركەندەي بەرسىن! تاۋەلسىزدىگىمىز تۇعىرلى، كونستيتۋتسيامىز عۇمىرلى، ەلدىگىمىز ماڭگى بولسىن! ۇلتتىق ارميامىزدىڭ ايبىنى ارتا بەرسىن! وتانىمىز - قازاقستان جاساسىن! مەرەكە قۇتتى بولسىن!
ەلباسىنىڭ سوزىنەن كەيىن اسكەري شەرۋ باستالدى. جاياۋ جانە اسكەري تەحنيكامەن جىلجىعان قۇرلىق اسكەرلەرىنىڭ، اۋە قورعانىسى كۇشتەرى مەن اسكەري-تەڭىز كۇشتەرىنىڭ، ىشكى اسكەرلەر مەن شەكارا قىزمەتىنىڭ، رەسپۋبليكالىق ۇلان مەن توتەنشە جاعدايلار مينيسترلىگىنىڭ ەڭ ۇزدىك اسكەري قىزمەتشىلەرى سالتاناتپەن ساپ تۇزەپ ءوتتى.
بيىلعى پارادتىڭ ءبىر ەرەكشەلىگى - تامىز ايىنىڭ 25-ىنەن باستاپ ەل پرەزيدەنتى - قازاقستان رەسپۋبليكاسى قارۋلى كۇشتەرىنىڭ جوعارعى باس قولباسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ جارلىعىمەن قارۋلى كۇشتەرىمىزدە جاڭا، جەتىلدىرىلگەن مەرەكەلىك جانە كۇندەلىكتى كيىپ جۇرەتىن اسكەري كيىم ۇلگىcىنىڭ ەنگىزىلگەندىگى. كەشە اسكەري قىزمەتكەرلەرىمىز شەرۋدە جاڭا اسكەري كيىم ۇلگىسىن تۇڭعىش رەت كيىپ شىقتى.
ەكىنشىسى - قازاقستاندىقتاردىڭ بۇعان دەيىن بۇرىن-سوڭدى كورمەگەن جاساقتار مەن جاڭا اسكەري تەحنيكانى ەلىمىزدىڭ باس الاڭىنان العاش رەت تاماشالاۋى بولدى. كونستيتۋتسيا كۇنى، ەل ءتاۋەلسىزدىگىنىڭ 20 جىلدىعى قارساڭىندا وتكەن اسكەري شەرۋگە 2500 اسكەري قىزمەتكەر، 130-دان استام قارۋ-جاراق پەن اسكەري تەحنيكا، سونداي-اق 60-تان استام ۇشاق پەن تىكۇشاق قاتىستى. قازاقستاندىق اسكەري قىزمەتكەرلەر قۇرلىقتا، اۋەدە كۇردەلى اسكەري تەحنيكانى باسقارۋدىڭ جوعارى شەبەرلىگىن تانىتتى.
بيىلعى جىلى اسكەري شەرۋدى كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى، حالىق قاھارمانى، ارميا گەنەرالى ساعادات نۇرماعامبەتوۆ اتىنداعى رەسپۋبليكالىق «جاس ۇلان» مەكتەبىنىڭ جاس بارابانشىلار روتاسى اشتى. ولاردان سوڭ قورعانىس مينيسترلىگى ورتالىق اپپاراتىنىڭ وفيتسەرلەرى مەن قازاقستان ارمياسىنىڭ باستى سوققى بەرە الاتىن قۇرلىق ءاسكەرلەرىنىڭ وفيتسەرلەرى ءجۇرىپ ءوتتى. بۇلاردى وكشەلەپ سالتاناتتى ساپ تۇزەگەن «وڭتۇستىك» جانە «شىعىس» وڭىرلىك قولباسشىلىعىنىڭ اسكەري قىزمەتشىلەرى كورىندى.
شەرۋدى راكەتا جانە ارتيللەريا ەسەپتوپتارى جالعاستىردى. ودان كەيىن مىنبەر الدىندا ساپ تۇزەپ «باتىس» ءوڭىرلىك قولباسشىلىعى اسكەري قىزمەتكەرلەرى مەن قۇرلىق اسكەرلەرىنىڭ تەڭىز جاياۋ اسكەرى ءوتتى. قازاقستاندىق «قارا بەرەتتەر» بريگاداسى تۇراقتى دايىندىقتاعى قۇرامالار اراسىندا ۇزدىكتەر ساناتىندا. يگى جاۋىنگەرلىك داستۇرلەرى مەن ەرلىككە تولى تاريحى تەڭىز جاياۋ اسكەرىنىڭ ماقتانىشى. ولاردىڭ ۇرانى «ءبىز قايدا بولساق، جەڭىس سوندا!» تاياۋ ارادا «باتىس» وڭىرلىك قولباسشىلىعىنىڭ جەكە قۇرامى «ورتالىق-2011» حالىقارالىق جەدەل-ستراتەگيالىق جاتتىعۋلارىندا تاعى ءبىر سىنعا ءتۇسىپ، شەبەرلىكتەرىن ورتاعا سالادى.
ودان ءارى الاڭعا قارۋلى كۇشتەر جوعارعى باس قولباسشىسىنىڭ رەزەرۆى - اەروۇتقىر اسكەرلەرى شىقتى. ولاردىڭ ۇرانى «بىزدەن باسقا ەشكىم ەمەس!» دەسانتشىلار ۇنەمى جاۋىنگەرلىك ازىرلىكتە تۇرادى. ۇلتتىق مۇددەنى كوزدەيتىن كەز كەلگەن تاپسىرمانى ورىنداۋعا قاشاندا دايىن.
اسكەري شەرۋگە تۇڭعىش رەت مەرگەندەر جاساعى قاتىستى. سالقىنقاندىلىق، توزىمدىلىك، قۇرالايدى كوزگە اتقان دالدىك - مىنە، بۇل جاساققا قاجەتتى قاسيەتتەر. سونداي-اق، شەرۋدە قۇرلىق اسكەرلەرىنىڭ تاۋلى-اتقىشتار بريگاداسىنىڭ اسكەري قىزمەتشىلەرى دە العاش رەت ءجۇرىپ ءوتتى. قۇراما تاۋلى جاعدايدا دۇرىس ۇرىس جۇرگىزۋى ءۇشىن بارلىق قاجەتتى زاماناۋي جابدىقتارمەن قامتاماسىز ەتىلگەن.
بيىلعى اسكەري شەرۋ قاتىسۋشىلارىنىڭ ارتەكتىلىگىمەن ەرەكشەلەندى. ايەل اسكەري قىزمەتشىلەردىڭ ەكى جاساعى كوز قىزىقتىردى. ءبىرىنشى بولىپ مىنبەر الدىنان سانيتارلىق نۇسقاۋشىلاردىڭ توپتاستىرىلعان روتاسى وتسە، ەكىنشى بولىپ اسكەري ازاماتتارمەن ءبىر ساپتا قولعا قارۋ الىپ جاۋىنگەرلىك تاپسىرما ورىنداۋعا ءازىر ايەل اسكەري قىزمەتشىلەردىڭ جاساعى كورىندى. ولار جاۋىنگەرلىك ازىرلىكتى قامتاماسىز ەتۋگە جانە قارۋلى كۇشتەردىڭ ۇرىسقا قابىلەتتىلىگىن ارتتىرۋعا لايىق.
ايەلدەردىڭ پارادتىق ەسەپتوبىن اۋە شەبىن قورعاۋشى - اۋە قورعانىسى كۇشتەرى مەن ەلىمىزدىڭ اۋە كەڭىستىگىنىڭ قاۋىپسىزدىگىن سەنىمدى قامتاماسىز ەتۋشى اسكەر تەگى - اسكەري اۋە كۇشتەرى اۋىستىردى.
شەرۋدى وفيتسەر كادرلارىن دايارلاۋدىڭ ۇستاحاناسىنا اينالعان قۇرلىق اسكەرلەرى اسكەري ينستيتۋتىنىڭ، راديوەلەكترونيكا جانە بايلانىس اسكەري-ينجەنەرلىك ينستيتۋتىنىڭ، ەكى دۇركىن كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى تالعات بيگەلدينوۆ اتىنداعى اۋە قورعانىسى كۇشتەرى اسكەري ينستيتۋتىنىڭ كۋرسانتتارى جالعاستىردى.
قازاقستان ارمياسىنىڭ بولاشاق وفيتسەرلەرىنىڭ لەگىنەن كەيىن شوقان ءۋاليحانوۆ اتىنداعى قازاقستان رەسپۋبليكاسى قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ كادەت كورپۋسى روتاسى ءجۇرىپ ءوتتى.
مىنبەر دەڭگەيىنە اسكەري پوليتسيانىڭ توپتاسقان روتاسى جاقىندادى. ءاسكەري پوليتسيا ورگاندارىنىڭ ماقساتى ءتارتىپ ساقتاۋدى قامتاماسىز ەتۋ، قىلمىس پەن قۇقىق بۇزۋشىلىقتىڭ الدىن الۋ، ەسكەرتۋ، انىقتاۋ جانە اشۋ بولىپ تابىلادى.
قازاقستان قارۋلى كۇشتەرى وكىلدەرىنەن كەيىن الاڭعا وتانىمىزدىڭ شەبىن قورعاۋشى ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتى شەكارا اكادەمياسىنىڭ، ىشكى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ، ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنىڭ، توتەنشە جاعدايلار مينيسترلىگىنىڭ، رەسپۋبليكالىق ۇلاننىڭ جاساقتارى ساپ تۇزەدى. شەرۋگە قاتىسۋشىلاردىڭ بارلىعى اتا زاڭىمىزدا كورسەتىلگەن ءبىزدىڭ وتانىمىز بەن ەل تاۋەلسىزدىگىن ساقتاۋ، قازاقستاندىقتاردىڭ قۇقى مەن بوستاندىعىن قورعاۋ كۇزەتىندەگىلەر.
جاياۋ جاساقتار شەرۋىن قازاقستان اسكەري قۇرامالارى مەن بولىمدەرىنىڭ قارۋ-جاراعى مەن اسكەري تەحنيكاسى جالعاستىردى. مىنبەر الدىنان قارۋلى كۇشتەر تەكتەرىنىڭ، اتاپ ايتقاندا، قۇرلىق اسكەرلەرى، اۋە قورعانىسى كۇشتەرى جانە اسكەري-تەڭىز كۇشتەرىنىڭ تۋلارى جەلبىرەدى. بيىل بۇرىن كورسەتىلىپ ءجۇرگەن تەحنيكالارمەن بىرگە، جۋىردا قابىلدانعان جاڭا تەحنيكالار ءوز قۋاتتارىن كورسەتتى.
ءبىرىنشى بولىپ قۇرلىق اسكەرلەرى وزدەرىنىڭ ەڭ باستى سوققى كۇشتەرىن ۇسىندى. باس الاڭنان قارۋلى كۇشتەردىڭ نەگىزگى تانكىسى - ت-72ب-ءنىڭ 10 بىرلىگى ءجۇرىپ ءوتتى. بۇدان سوڭ قۇرلىق اسكەرلەرى قارۋىنىڭ جاڭا ۇلگىسى، پارادقا تۇڭعىش رەت قاتىسىپ وتىرعان - تانككە قولداۋ بەرەتىن جاۋىنگەرلىك ماشينالارى كورىندى. ماشينا جاۋىنگەرلىك تاجىريبە نەگىزىندە جاسالعان. جوعارى قورعانىس قابىلەتىمەن، وتتى قۋاتىمەن جانە جەڭىل باسقارىلۋىمەن ەرەكشەلەنەدى.
اسكەري تەحنيكانىڭ مارشىن توس-1 «بۋراتينو» اۋىر وت شاشاتىن جۇيە جالعاستىردى. ول جويقىن كۇشى بار ءتۇرلى وق-دارىلەردى پايدالانا الادى، جاۋىنگەرلىك جانە كولىكتىك-تيەگىش ماشينالاردان تۇرادى. جاۋىنگەرلىك ماشينا رەاكتيۆتى سناريادتارعا ارنالعان 30 ۇڭعىدان تۇراتىن قوندىرعى بولىپ كەلەدى. نىسانانى كوزدەۋ عىلىمنىڭ سوڭعى جەتىستىكتەرىمەن جاسالعان. اۋىر وت شاشاتىن جۇيە كوپتەگەن ايماقتىق قاقتىعىستاردا پايدالانىلعان.
الاڭدا قۇرلىق اسكەرلەرىنە قاراستى جاياۋ اسكەردىڭ جاۋىنگەرلىك ماشيناسى - بمپ-2. قۇرلىق اسكەرلەرى مەحانيكالاندىرىلعان كولوننالارىنىڭ شەرۋىن «سترەلا-10م» زەنيتتى-زىمىراندى كەشەنى جالعاستىردى. بۇدان سوڭ «شتۋرم-س» وزدىگىنەن جۇرەتىن تانككە قارسى زىمىراندى كەشەننىڭ جاساقتارى شىقتى. ودان كەيىن الاڭعا دەسانتتى-شابۋىلداۋشى بريگادانىڭ جاۋىنگەرلىك تۋىمەن «لەند روۆەر» ءوتتى. سوڭىندا «حاممەر» اۆتوكولىكتەرىنە مىنگەن «قازبات» قازاقستاندىق بىتىمگەرشىلىك باتالونىنىڭ ارنايى ماقساتتاعى روتاسى. ولاردى جەتىلدىرىلگەن بتر-82ا بروندى ترانسپورتەرلەرى اۋىستىردى، بۇل دا بيىلعى پارادتىڭ تاعى ءبىر جاڭالىعى بولدى.
كەلەسى كەزەكتە شەرۋدى تەڭىز جاياۋ اسكەرى بريگاداسىنىڭ جاۋىنگەرلىك تۋىن بتر-80ا برونەترانسپورتەرىنىڭ ءۇستىندە جەلبىرەتىپ «قارا بەرەتتىلەر» جالعاستىردى. وسى كەزدە الاڭدا مەحانيكالاندىرىلعان راكەتالىق-ارتيللەريالىق پولكتىڭ قۇرامىندا 122 ميلليمەترلىك د-30 گاۋبيتسالارى كورىندى. ودان ءارى ولاردى ارتيللەريالىق باتارەيانىڭ مينوتىنە 7 دۇركىن وق اتاتىن 152 ميلليمەترلىك «مستا-ب» گاۋبيتسالارى الماستىردى. بيىل پارادتا تاعى الاڭدا وزدىگىنەن جۇرەتىن 240 ميلليمەترلىك «تيفان» ترالىندا ورنالاستىرىلعان «تيۋلپان» مينومەتى، اڭىزعا اينالعان «كاتيۋشانىڭ» جالعاسى «سمەرچ»، «گراد»، «ۋراگان» رەاكتيۆتى جۇيەلەرى، نىسانداردى راديولوكاتسيالىق بارلاۋدان جانە اۆياتسيانىڭ سوققىسىنان ساقتايتىن جىلجىمالى «تسيكادا» راديو بوگەۋشى ستانسالارى ساپ تۇزەدى.
اتالعان اسكەري تەحنيكادان كەيىن اۋە شابۋىلىنا قارسى قورعانىس كۇشتەرىنىڭ ايباتتى قارۋلارى كورىندى. ولار زەنيتتى-راكەتالىق كەشەن س-125; س-200 جانە س-300, بۇلار - ۇزاق قاشىقتىققا ارنالعان اۋە شابۋىلىنا قارسى قورعانىس كۇشتەرىنىڭ جۇيەسى جانە اۋە قورعانىسى كۇشتەرىنىڭ ماقتانىشى.
ەلىمىزدىڭ باس الاڭىندا وتكەن اسكەرلەردىڭ سالتاناتتى شەرۋىنەن كەيىن كوك جۇزىندە اۆياتسيا قالىقتادى. اۋە پارادىن قازاقستان رەسپۋبليكاسى قارۋلى كۇشتەرىنىڭ تۋىن جەلبىرەتىپ ارميالىق اۆياتسيانىڭ مي-17 تىكۇشاقتارى اشتى.
شەرۋلىك ساپتى مي-24 جاۋىنگەرلىك تىكۇشاقتارىنىڭ ەكى تىزبەگى جالعاستىردى. ءبىرىنشى تىزبەك «پەلەنگ»، ال ەكىنشىسى «سىنا» جاۋىنگەرلىك تارتىبىندە. ولاردىڭ ارتىندا «پيراميدا» جاۋىنگەرلىك تارتىبىندە ارميالىق اۆياتسيانىڭ كوپ نىساندى مي-17 تىكۇشاقتار بۋىنى. ودان كەيىن اۋەدە اۋىر اسكەري-كولىكتىك تىكۇشاق مي-26 كورىندى، ونى كوپ نىساندى مي-17 تىكۇشاقتارى سۇيەمەلدەدى. ولاردىڭ سوڭىنان ميگ-29 جويعىش ۇشاقتاردىڭ سۇيەمەلدەۋىمەن اسكەري-كولىكتىك اۆياتسيانىڭ تۋ-154, تۋ-134 جانە يل-76 ۇشاقتارى ۇشىپ ءوتتى.
اۋەدەگى ساپتا ان-26 اسكەري-كولىكتىك ۇشاقتىڭ بۋىنى. ساپتان قالىسپاي سۋ-25 جويعىش ۇشاقتارىنىڭ قوس بۋىنى مەن ميگ-29, سوڭىنان سۋ-27 بۋىنى ۇشىپ ءوتتى. مايداندىق شابۋىلداۋشىلار «رومب» جاۋىنگەرلىك ءتارتىبى بويىنشا قاتارلاسا ۇشتى. مايداندىق شابۋىلداۋشىلار كۇندىز-ءتۇنى كەز كەلگەن اۋا رايى جاعدايىندا قارسىلاستىڭ جەردەگى كۇشىن، بروندى تەحنيكاسى مەن زىمىران كەشەندەرىن جوعارى دالدىكپەن جويا الادى، سونداي-اق تومەن بيىكتە ۇشىپ بارا جاتقان اۋە نىساندارىن جەڭىل كوزدەي الاتىنىن اتاپ وتكەن ءجون.
استانا اسپانىندا جاڭا تولقىن شابۋىلداۋشى-قاعۋشىلاردىڭ ميگ-31 ۇشاقتارى ءوتتى. اۋە شەرۋىن جۇرتشىلىقتى قايتالانباس اسەرگە بولەگەن سۋ-27 ۇشاقتارىمەن «جەتىسۋ سۇڭقارلارى» ۇشۋ توبى اياقتادى. ولار ۇشۋدىڭ «ءبايتەرەك» اتتى جوعارى ءادىسىن ساعاتىنا 800 شاقىرىم جىلدامدىقتا ورىندادى. «نەستەروۆ تۇزاعى» ءتارىزدى اسا قيىن فيگۋرا دا كوپشىلىككە ۇسىنىلدى. اسكەري ۇشقىشتار ءوز ءىسىنىڭ مايتالمان ماماندارى ەكەنىن تاعى ءبىر دالەلدەدى. ينجەنەرلىك-شتۋرماندىق ەسەپتەرى مەن ۇشقىشتىق تاجىريبەلەرىن ۇشتاستىرا بىلگەن ۇشقىشتار تومەن بيىكتىكتە قاتتى جىلدامدىقپەن اۋەدە ادەمى ۇشىپ ءوتتى.
اسكەرلەر پارادى ادەتتەگىدەي بىرىكتىرىلگەن اسكەري وركەستردىڭ اۋەندەرىمەن اياقتالدى. وعان قازاقستان رەسپۋبليكاسى قورعانىس مينيسترلىگى اسكەري-وركەسترلىك قىزمەتىنىڭ باستىعى - باس اسكەري ديريجەر، پولكوۆنيك الەكساندر بەلياكوۆ جەتەكشىلىك ەتتى.
اسكەري وركەسترلەردىڭ نەگىزگى مىندەتى جەكە قۇرامدى پاتريوتتىق، اسكەري جانە مادەني تاربيەلەۋ، اسكەري قىزمەتتى ناسيحاتتاۋ، راسىمدەردى قامتاماسىز ەتۋ، كونتسەرتتىك قىزمەت، سونداي-اق قوعامدىق ماڭىزى بار شارالارعا قاتىسۋ بولىپ تابىلادى. اسكەري شەرۋگە ايرىقشا رەڭك بەرىپ، ساربازدار مەن ساردارلاردى قازاقستان اسكەرىنىڭ قۋاتى مەن الەۋەتىنە بايلانىستى ماقتانىش سەزىمىنە بولەگەن دە وسى وركەستر اۋەنى بولدى.
