سەيسەنبى, 30 ءساۋىر 2024
بىرلىگىمىز جاراسقان 3818 0 پىكىر 6 اقپان, 2020 ساعات 11:15

ۆاكيل نابيەۆ: اباي تويىنا قازاقستان كۇردتەرى دە ءوز ۇلەسىن قوسادى

پرەزيدەنت قاسىم-جورمارت توقاەۆتىڭ باستاماسىمەن ۇلى عالىم ءابۋ ناسىر ءال-فارابيدىڭ 1150 جىلدىعى جانە قازاقتىڭ باس اقىنى اباي قۇنانبايۇلىنىڭ 175 جىلدىق مەرەيتويى ەل كولەمىندە، ءتىپتى حالىقارالىق دەڭگەيدە اتاپ وتىلەتىنى بەلگىلى.

الگىندە عانا سول قوس تويدىڭ رەسمي اشىلۋى ءوتتى. 500-دەن استام ءىس-شارا اتقارىلاتىنى اقپاراتتا ايتىلدى. بۇل ەل بولىپ، رەسپۋبليكا كولەمىندە اتاپ وتىلەتىن دوڭگەلەك داتا بولعاندىقتان، وعان ەلدەگى ءىرىلى-ۇساقتى بارلىق قوعامدىق ۇيىمدار اتسالىسۋى كەرەك-اق. سونداي قوعامدىق ۇيىمنىڭ ءبىرى قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى.

پرەزيدەنت پارمەن بەرىپ، قوس تۇلعانىڭ تويى رەسپۋبليكالىق اۋقىمدا اتالىپ وتىلەتىن بولدى. وسى ورايدا ەلىمىزدەگى ءتۇرلى دياسپورا وكىلىنىڭ باسىن قوسقان قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى، ونداعى ەتنوستىق توپتار قانداي ۇلەس قوسپاق؟ ءبىز بۇل تۋرالى قحا جانىنداعى كۇردتەر بىرلەستىگىنىڭ وكىلى ۆاكيل نابيەۆتى سوزگە تارتتىق.

ۆاكيل نابيەۆ - 1982 جىلى قىرعىزستاندا دۇنيەگە كەلگەن. 1990 جىلى وتباسىمەن قازاقستانعا قونىس اۋدارادى. وسى جەردە ءبىلىم الىپ، قىزمەتتىك جولىن الماتىدان باستايدى.ول قازىر الماتى قالالىق كۇرد قاۋىمداستىعى فيليالىنىڭ توراعاسى. قحا جانىنداعى «جاراسىم» رمب توراعاسىنىڭ ورىنباسارى جانە «نۇر وتان» پارتياسىنىڭ مۇشەسى.

ۆاكيل نابيەۆ، الماتى قالالىق كۇرد قاۋىمداستىعى فيليالىنىڭ توراعاسى:

- مەن قىرعىزستاننىڭ وش وبلىسىندا دۇنيەگە كەلگەنمىن. ءبىز 1990 جىلى وتباسىمىزبەن قازاقستانعا كوشىپ كەلدىك. الماتى وبلىسى ىلە اۋدانىنىڭ №19 ورتا مەكتەبىن ءتامامدادىم. ودان سوڭ، اباي اتىنداعى قازۇپۋ-دىڭ «حالىقارالىق قۇقىق» ماماندىعىنا وقۋعا ءتۇستىم. سوسىن «تۇران» ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ەكونوميكا فاكۋلتەتىن اياقتادىم. 2014 جىلى اباي اتىنداعى قازۇپۋ-دا مادەنيەتتانۋ ماماندىعى بويىنشا «قازاقستاننىڭ كۇرد دياسپوراسىنىڭ مادەنيەتى» دەگەن تاقىرىپتا ديسسەرتاتسيا قورعادىم. قازىر قازاقستان حالقى اسسامبلياسىنىڭ «باربانگ» كۇرد قاۋىمداستىعىندا قىزمەت ەتەمىن.

ءبىز ابايدىڭ 175 جىلدىعىنا وراي دياسپورا اتىنان بىرنەشە شارا وتكىزەمىز. ونىڭ ىشىندە اباي مۇرالارىنا ارنالعان دوڭگەلەك ۇستەلدەر وتەدى. اباي قازاققا عانا ەمەس، بارلىق قازاقستاندىقتارعا ورتاق. ءبىز كىشكەنتاي كۇنىمىزدەن باستاپ ابايدىڭ شىعارمالارىن ەستىپ وستىك.

ءبىزدىڭ دياسپورا وكىلى حاسەن قاجى سۇلەيمان دەگەن باۋىرىمىز اباي ولەڭدەرىن كۇرد تىلىنە اۋداردى. قاتەلەسپەسەم، 15 شىعارماسىن اۋداردى-اۋ دەيمىن. بۇل اۋدارمالاردىڭ بارلىعى ءوزىمىزدىڭ قاۋىمداستىق شىعاراتىن جۋرنالدا جاريالانىپ تۇرادى.

ودان بولەك پرەزيدەنت باستاماسىمەن ەلىمىزدە ۇلى عۇلاما، عالىم ءال-ءفارابيدىڭ 1150 جىلدىعى اتاپ وتىلەدى. ءال-فارابيگە قاتىستى بىرنەشە باعدارلامالىق جوسپار قۇردىق. عالىم تۋرالى دوڭگەلەك ۇستەلدەر مەن عىلىمي جيىندار وتەتىن بولادى.

ابايدىڭ جانە ءال-ءفارابيدىڭ مەرەيتويىنا قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى، ونىڭ ىشىندە ءبىزدىڭ كۇرد دياسپوراسى بەلسەندى اتسالىساتىن بولادى. بۇل قازاقستان ازاماتى رەتىندەگى بورىشىمىز دەپ ەسەپتەيمىن. قازاقستان ءبىزدىڭ ورتاق ءۇيىمىز. دەمەك، ونىڭ ءاربىر تاريحي ءساتى بىزگە ورتاق بولۋى زاڭدىلىق. اباي دا، ءال-فارابي دە قازاقتىڭ ءوز ىشىندە عانا بەلگىلى ادامدار ەمەس. ولار دۇنيە حالقىنا تانىلعان تۇلعالار. سوندىقتان ولاردىڭ مەرەيتويىنا ءوز ۇلەسىمىزدى قوسۋعا مىندەتتىمىز.

ۇلى ابايدىڭ «ادامزاتتىڭ ءبارىن ءسۇي باۋىرىم دەپ» دەگەن دانا ءسوزى وزەكتىلىگىن ءالى جويعان جوق. ابايدىڭ ەلىندە ابايدىڭ جولىن ۇستانعان ۇرپاق ءوسىپ كەلەدى. قازاقستاندا ءومىر ءسۇرىپ جاتقان ءاربىر ازامات ءبىر نيەت، ءبىر تىلەكپەن ەل ءۇشىن قىزمەت ەتۋى كەرەك. مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جورمارت توقاەۆتىڭ باستاماسىمەن قولعا الىنىپ وتىرعان ۇلى اقىننىڭ 175 جىلدىق مەرەيتويىنان شەت قالۋعا ەشبىر قازاقستاندىقتىڭ قاقىسى جوق دەپ ويلايمىن. ەلىمىزدىڭ ءار ۇلت حالقى ءبىر جاعادان باس، ءبىر جەڭگەن قول شىعارىپ، مەرەيتويدى ءوز دەڭگەيىندە اتاپ ءوتۋى كەرەك. 

Abai.kz

0 پىكىر