Seysenbi, 30 Sәuir 2024
Alasapyran 1127 0 pikir 11 Sәuir, 2024 saghat 18:25

Tayau Shyghys órtengeli túr: Iran men Izraili soghysa ma?

Izraili memleketi eki apta boyy kýsheytilgen әskery dayyndyq jaghdayynda túr. 

10 sәuir kýni Iran kóshbasshysy ayatolla Ály Hameney: «Izraili Damaskidegi Iran elshiligine jasaghan soqqysy ýshin jauap berui tiyis», - dep mәlimdedi. Eskerte keteyik, osynyng aldynda Izraili tarapynan bolghan raketalyq soqqydan Islam revolusiyasy qorghaushylary Korpusynyng 7 jogharghy shendi ofiyserleri: 6 irandyq, 1 siriyalyq әkeriyler qaza tapqan bolatyn. 

Hameneyding sózine Izrailding Qorghanys ministri Ioav Galant jәne Syrtqy ister ministri Israeli Kas: «Eger Iran Izrailige shabuyl jasasa, onda Izraili  tikeley Irangha soqqy jasaytyn bolady», - dep uәde berdi. Soqqy beretin nysanalar qatarynda irandyq yadrolyq jobagha qatysty keshender de bar.

Ayatolla Hameney Izrailimen diplomatiyalyq qatynas jasap otyrghan BAÁ, Bahreyn, Iordaniya, Egiypet, Sudan, Marokko syndy músylman elderin qatty syngha aldy. Ayatolla olargha Izrailimen barlyq qarym-qatynasty tez arada, Gaza sektoryndaghy soghys toqtamayynsha ýzuge shaqyrdy. «Osy mәsele boyynsha referenduum ótkizse, Izrailimen qatynasty toqtatudy halyq qoldaydy», - dedi ol.

Al, Revolisiyany qorghau sarbazdarynyng әskeriy-teniz flotynyng qolbasshysy Aliyreza Tangsiri: «Sionisterge qarsy túrudyng bir ghana joly bar, ol – islam armiyasy koalisiyasyn qúru», - dep, býkil músylman әlemin Izrailige qarsy biriguge shaqyrdy. Oghan Iran әli jauap qatpady.

Biraq, Iranda ayatolla keneshisi Yahiya Rahim Safavi: «Endi Izrailidin  elshilikteri qauipsiz bola almaydy. Biz olardyng kez kelgenin shabuylday alamyz», - dep óz oiyn aitty. Sodan keyin Izraili ózining 28 eldegi elshilikterinde kýzetti kýsheytti.

Biraq, Iran qarsy soqqyny óz territoryasynan jasaudan qauiptenip otyr. Iran AQSh jәne onyng odaqtastarynyng Iran jerin tikeley atqylauyna mýmkindik bermeu kerek degen ústanymda túr. Sóitip, Iran Izrailige soqqy bergisi de keledi, alayda onyng arty ýlken soghysqa analyp ketpese eken dep qauiptenedi.

Sondyqtan Iran ókilderi Shveysariya men Oman arqyly Vashingtongha: «Tegeran Izrailige asa qatty soqqymen jauap bereyin dep otyrghan joq.  Sondyqtan eki aragha AQSh-tyng kiylikpegeni dúrys. Bolmasa, býkil ónirge soghystyng tútanyp ketu qaupi tónedi», - dep eskertip jatyr.  Keybir derekterde Gazadaghy atys toqtasa, Iran óz oiynan bas tartady dep aitylghan deydi.

Biraq, múnday әngimeler Izrailidi bosansytqan joq. Olar әskerin «jauapqa – jauap» jaghdayynda ústap túr. Ártýrli qashyqtyqqa soqqy jasaytyn soqqy bergish úshaqtaryn dayarlap, úshaqsyz raketalaryn týgendep jatsa kerek. Izrailide múnday tәjiriybe jetkilikti.

Múnyng aldynda, aqpan aiynda Iran: «Izrailiding arnayy kýshteri Iranda gaz trubalaryn jaryp jiberdi, Irandaghy gaz óndirisin 15%-gha qysqartty», - dep aiyptaghan bolatyn. Izraili ony moyyndamady.

Izraili SIM-i: «Iran bolmasa «Hamas» ta, «husiitter» de, siriyalyq shiittik eriktiler de, «Hezbolla» da bolmas edi», - dep Izrailige jasalaghan shabuyldyng týpkilikti túraghy Iran ekenin ashyq aitty.

Al, BÚÚ Qauipszdik Kenesi Izrailiding Siriyadaghy elshiligine jasaghan shabuylyn aiyptady. Degenmen, AQSh tarapy da, Resey tarapy da óz adamdaryna qazir búl aimaqqa barudan bas tarta túrugha kene berip jatyr. Soghan qaraghanda búl elder Iran men Izraili arasynda soghs órti tútanyp ketui mýmkin degen oida bolsa kerek.

Áriyne, ózi de ýlken soghyty bastan keship jatqan Reseyge AQSh-tyng Ukrainagha kómek bermegeni kerek. Sondyqtan, Reseyge búl ónirdegi shiyelenis ontayly deuge keledi. Al, AQSh ózining ishki mәselesin sheshe almay, әlemdegi geosayasy yqpalyn azaytyp aldy. Sondyqtan, AQSh-qa búl soghys asa qajet emes siyaqty...

Áriyne, ony sheshetin Irannyng ózi. Biraq Iran qazir reseylik әriptesteri arqyly tәp-tәuir jaghdayda túr. Ol qalypty búzu olargha qajet emes siyaqty. Sonydyqtan, Iran men Izraili arasyndaghy búl sóz qaqpaqyly soghys eskalasiyasyna úlasuy neyghabyl dep qorytyndylaugha bolady.

Abai.kz

0 pikir