Senbi, 27 Sәuir 2024
Biylik 1596 14 pikir 26 Nauryz, 2024 saghat 16:23

Samatty... iyne sәtimen be? Nege sot «ekijýzdi standartqa» jýginedi?

Kollaj: ulysmedia.kz

Sonymen, eks-elbasy Núrsúltan Nazarbaevtyng nemere inisi, QR Últtyq qauipsizdik komiyteti tóraghasynyng búrynghy birinshi orynbasary Samat Ábish shartty týrde 8 jyl merzimge sottaldy.

Júrt Samat Ábishke qatysty sot ýkimine razy emes. Nege?

Meninshe, onyng alty sebebi bar.

Birinshiden, Samat jay adam emes. Kerek deseniz ol kóp generaldyng biri de emes. Ol – otyz jyl eldi basybayly jalghyz ózi basqaryp, býginde negativti brendke ainalghan eski Qazaqstannyng arhiytektory men negizin qalaushysy, eks-elbasy Núrsúltan Nazarbaevtyng nemere inisi. Yaghni, nemere aghasyna degen býtkil narazylyq pen qarsylyq ony ainalyp ótip kete almaydy! Basqasyn aitpaghanda, kinәsining bar-joghyna qaramastan ol – sol sayasy trendtin, aghymdaghy koniunkturanyng qúrbany.

Ekinshiden, Samat eski Qazaqstan túsynda aidalada jýrgen joq. Avtoritarly jýiede ÚQK nendey sústy hәm sesti organ ekenin bilemiz. Nemere aghasynyng ony sol qaharly mekeme tóraghasynyng birinshi orynbasary etip taghayyndaghany da jaydan-jay emes. Onday kadrlyq sheshimning artynda erekshe senim, erekshe ókilettik jatyr. Basqasyn aitpaghanda (bizding elde ÚQK-nyng aralaspaytyn jeri joq jәne oghan qogham tarapynan eshqanday baqylau da joq!), Qandy Qantargha búl organnyng (onyng birinshi basshylarynyn, sonyng ishinde Samat Ábishtin) tikeley qatysy bar ekenin sot anyqtap berip otyr emes pe? Yaghni, Qantarda qansyrap, qan jylap qalghan halyqtyng Samatqa layyqty jaza taghayyndaluyn talap etui әbden zandy әri oryndy.

Ýshinshiden, sot jasyryn ótti. Mening payymdauymsha, Qantar sekildi jalpyúlttyq tragediyagha qatysy bar kez kelgen sot prosesi ashyq ta jariya týrde ótui tiyis! Jasyryn sot otyrysy qoghamdyq pikirdi san-saqqa, sonyng ishinde, biylikting halqynan bir nәrse jasyryp qalghysy keletin turaly oigha jeteleydi. Júrty aldynda beti ashyq biylik olay jasamaydy.

Tórtinshiden, sot ýkimi turaly aqparat bir ay boyyna qúpiya saqtalypty. Onday sayasy tehnologiyalyq qulyq biylikke abyroy bermesi anyq. Resmy aqparattyng bir ay boyyna qúpiya saqtaluy jәne tura barsha júrt quana qarsy alatyn Nauryz meyramy aldynda jaryqqa shyghuynyng ózinde sayasy tehnologiyalyq bir gәp bolghan syqyldy: on kýn boyyna «nauryznamalatyp» jýrgen júrttyng múnday habardy talqylaugha da múrshasy bolghan joq.

Besinshe sebepti aita-ayta sharshadyq. Ángime biylik tranziytin qolgha alar kezindegi Toqaev pen Nazarbaevtyng ekeuara «djentlimendik» kelisimi turaly. Nazarbaevtyng ózining favoriytine qoyghan talap-sharttarynyng ishinde elbasynyng otbasy mýshelerining qauipsizdigi men zanmen qudalanbauy jayynda bolsa kerek. Samat Ábishke qatysty sonshalyqty júmsaq sot ýkimine sol jayt әser etti dep oilaymyn.

Altynshydan, jәne ol turaly biz ashyq aituymyz kerek, Samat basqa-basqa emes, ÚQK tóraghasynyng birinshi orynbasary bolghan adam. Ol degeniniz biz bile bermeytin barsha memlekettik qúpiyadan habardar boldy degen sóz. Ol degeniniz arnayy qyzmet mýmkindikterin paydalanyp, biylik basyndaghy basty túlghalargha, oligarhtargha, biylikke talasuy mýmkin basqa adamdargha qatysty kompromat jinau mýmkindigi boldy degen sóz. Sol sebepti kezinde tek qana ózining aghasyna esep bergen jәne onyng qúpiya tapsyrmalaryn oryndaghan Samattyng arhiyvinde býgingi biylikte basty sheshim qabyldaytyn joghary lauazymdy shendilerding zansyz qimyl-әreketteri ne basqa da jaghymsyz tirlikteri turaly kompromat joq dep kim aita alady?!

Bәlkim, osy, júrttyng bәri synap jatqan sot ýkimining astarynda sol kompromat jaqan bolar...

Eng basty eki sayasy týiin mynaday.

Ádilettikti basty qaghidat retinde jariyalaghan Jana Qazaqstanda «ekijýzdi standarttar» oryn alyp otyr. Qandy Qantargha qatysty dәl sonday aiyp taghylghan Almaty qalasynyng ÚQKD bastyghy Núrlan Mәjilov alty jylgha bas bostandyghynan airylyp, jazasyn týrmede óteude, al Samat Ábish shartty týrdegi jaza aldy. Ádilettik qayda?

Jana Qazaqstan eski Qazaqstangha, yaghny Toqaev Nazarbaevqa әli de tәueldi bolyp otyr! Al búl jayt Jana Qazaqstan iydeyasyna endi ghana sene bastaghan júrtqa teris әser etetini aidan anyq.

Ámirjan Qosan

Abai.kz

14 pikir