Din qadym zamannan adamdardyng ómirinde sheshushi ról oinap kele jatqan qúdiretti fenomen retinde kýni býginge deyin óz manyzyn joyghan joq. Jer sharyndaghy adamzat balasy ýshin qazirgi tandaghy basty mindet – últaralyq jәne dinaralyq tatulyqty saqtau bolyp tabylady. Sondyqtan  tatulyq pen birlik ornyqpaghan jerde berekeli beybit ómirding bolmaytyny anyq.

Abay oblysynyng túrghyndarynyng 80 payyzdayyn qazaqtar qúraghanymen, ózge últ basym ornalasqan jalghyz ónir – Boroduliha audanynda 6 meshit bar. Onyng biri audan ortalyghyndaghy bas din ordasy -  «Qarbay» meshitining bas imany Áripjan Qojanúlymen súhbattasudyng joly týsti.

- «Qarbay» meshitining bas imany qyzmetine qay kezde kiristiniz?

- 2007 jyly Boroduliha audanyna kelip, atalghan meshittegi qasterli mindetime kiristim. Sol kezde qazirgi eski meshitke kónilim tolmay, «Shirkin, jana meshit salynsa ghoy?» dep armangha berilgenim ras. Sodan beri meshit salugha jergilikti jamaghat tarapaynan talay talpynys jasalyndy. Bәri sayyp kelgende nәtiyjesiz ayaqtaldy.

- Nege?

- Shynymdy aitsam, bәri de, Allahtyng qalauymen isting jónin, kisining kónilin tabatyn әkimdi kýtip túrghanday. Ótken jyly audan basshysy bolyp, búryndary osy ónirde audan әkimining orynbasary bolyp istep, keyin qyzmeti ósip, ShQO týrli audandaryn basqarghan Ahmetqaly Núrghojin taghayyndaldy. Jana әkim kele sala osy isti qolgha alugha kirisip, qatqan múz setinedi. Audan túrghyndary, budjettik mekeme qyzmetkerleri, auylsharuashylyq qúrylymdary júmyldyrylyp is algha jyljydy.

- Meshit qúrlysy qashan bastaldy?

- Ramazan aiynyng birinshi kýninde audanymyzdaghy «Qarbay» meshitining jana ghimaratyn salu isin bastap, irge tasyn qalau rәsimi ótti. Rәsimge audan әkimi A. Núrghojin qatysyp: «IYgi isimiz sәtti ayaqtalsyn!» degen niyet bildirdi. Abay oblysy boyynsha ókil imam Asqar Ábitayúly arnayy kelip, jinalghan júrtshylyqty Ramazan aiymen, meshit qúrylysynyng bastaluymen qúttyqtady. Irge tasty qalau rәsimine osy isting basynda jýrgen Erlan Ámirbekúly Zaytenov bastaghan, bir top sharua qojalyq basshylary, deputattar men aqsaqaldar, audannyng qúrmetti azamattary jinaldy. Saltanatty sharada Erlan Ámirbekúly Zaytenov 15 mln.tengege, Orazaev Talghat Aytqazyúly 20 mln.tengege, Oganesyan Volod Sagomonovich 10 mln. tenge, Saydulaev Umar Sadaevich 5 mln. tenge, Sarsembaev Rahmetolla 3 mln. tenge, Bergenev Damir Mansurovich – 1 mln.tengege sertifikattar tabystady.Audan halqynyng da ýlesteri kóp shynayy niyetterimen óz ýlesterin qosyp jatyr Alla Taghala razy bolsyn. Audandyq ardagerler kenesining tóraghasy Júmaghaly Jarihmanyúly Rahimov meshit qúrylysy sәtti bastalyp, aiqtalsyn degen niyetpen qúrbandyq shalyp, eti múqtajdargha taratylyp berildi.

- Ózge dindegi qaltaly azmattar jergilikti alty meshitke kómek qolyn sozyp keledi eken. Búl kópúltty ónirlerding ózindik ereksheligi dep bilgenimiz jón be?

- Býginderi Qazaqstan Respublikasynda 18 konfessiya jәne 3800-den asa diny birlestik ózara tatulyqta óz qyzmetterin atqaryp keledi. Yaghni, Qazaqstan kópkonfessiyaly memleket bolyp tabylady. Qazaqstan Respublikasynyng Konstituiyasy men Qazaqstan Respublikasynyng "Diny qyzmet jәne diny birlestikter turaly" zany azamattardyng ar-ojdan bostandyghyna kepildik bergen. Biz diny paryzymdy ótep jatqan músylmandarmen qatar ózge dindi tútynatyn jerlesterimizde bar. Olar bizding diny merekelerimizdi jatsynbasa, biz olardyng diny senimderine kýmәn keltirmeymiz. Audandaghy músylman júrtshylyghy ózge dindegilerge týsinistikpen qaraydy. Bizdegi 6 meshit imandary da diny uaghyzdarynan «adamzat balasyn alalamaudy» esh qaghys qaldyrghan emes.

Ózge dindegi qaltaly jerlesterimiz meshitke kómek qolyn sozyp túrady. Jәne janbyr jaumaghan shaqta «Tasattyq» berip, AllaHtyng rahymynan niyet etedi. Óz basym búny memleketimizde qalyptasqan halyqtar dostyghynyng aiqyn kórinis dep bilem. Elimizdegi qos din tatulyq pen berekening besigine ainalyp otyr.

Ábil-Serik Áliakbar

Abai.kz