Sәuir aiynyng 14-i kýni QR Syrtqy ister ministri Múrat Núrtileu bastaghan qazaqstandyq delegasiya Samarqand qalasynda ótken TMD Syrtqy ister ministrleri kenesining otyrysyna qatysqan edi. Sol aralyqta Resey, Qazaqstan jәne Ózbekstan gaz odaghyn qúrudy qyzu talqylapty. Múny TMD SIM qorytyndysy boyynsha ótken brifingte Reseyding Syrtqy ister ministri Sergey Lavrov mәlimdedi.

«Ózbekstan, Resey jәne Qazaqstan arasyndaghy gaz odaghy barlyq qatysushygha tiyimdi», - dedi Lavrov. Onyng sózinshe, TMD SIMK otyrysy barysynda gaz odaghynyng mәselesi talqylanbaghan. Sebebi atalghan jayttyng TMD-gha tikeley qatysy joq.

Esterinizge sala keteyik, 2022 jyldyng qarasha aiynyng sonyna taman QR Preziydenti Qasym-Jomart Toqaevtyng Mәskeuge resmy sapary kezinde Putin «Ýshtik gaz odaghyn» qúru iydeyasyn aitqan bolatyn. Ol Resey gazyn Ortalyq Aziya arqyly Qytay naryghyna shygharmaq niyetin ashyq jetkizgen. Al Qazaqstan Memleket basshysy elge oralghannan keyin eki kýn ótken song búl iydeyany qabyldamaytynyn mәlimdegen edi. Sodan song sol kezdegi QR Energetika ministri Bolat Aqsholaqov ta gaz odaghyn qúru mәselesin talqylamaghanyn jetkizdi. Ózbekstan da Kremliding jobasynan bas tartqanyn habarlady.

Resey SIM basshysynyng orynbasary Mihail Galuzin 26 jeltoqsanda TASS-qa bergen súhbatynda: «Ýshtik gaz odaghyn» qúru iydeyasy Reseymen qatar, bizding әriptesterimiz – Qazaqstan men Ózbekstannyng da qyzyghushylyghyn tudyrady. Osy saladaghy ózara is-qimyl energetikalyq qajettilikti, halyqtyng әleumettik-ekonomikalyq túraqtylyghy men әl-auqatyn qamtamasyz etu ýshin qajet.

Ózbekstan Respublikasynyng jobagha qatysu, qatyspauyna keler bolsaq, preziydent Putin 9-jeltoqsanda Bishkekte ótken EAEO Sammiyti ayaqtalghannan keyin, baspasóz mәslihaty barysynda yqtimal energetikalyq aliyans qúru boyynsha júmys bastalghanyn atap ótti. Resey seriktesteri osy baghyttaghy birlesken is-qimyldargha dayyn. IYdeyany jýzege asyru ýshin eshqanday manyzdy kedergiler joq», – degen edi.

Al biyl qantardyng 11-i kýni Ýkimet otyrysynan keyin premier-ministr Álihan Smayylov BAQ ókilderining súraghyna: «Qazirgi uaqytta ýsh jaqty gaz odaghyn qúru boyynsha resmy úsynys alghan joqpyz. Alghan kezde ony qarastyra jatarmyz», – dep jauap berdi.

Aypara әlem aldynda abyroydan júrday bolghan kórshiden úsynys týsipti aqyry. Kremli ýshin sanksiyalardan ainalyp ótuge tiyimdi «Gaz odaghyn» qúru mәselesi qyzu talqylanyp jatqan eken. Múny RF SIM quana-quana habarlady. Endi Lavrovtyng sózin jeleu etip, Ýkimetke súraq qoysaq bolatyn shyghar: «Gaz odaghyn» qúru Qazaqstangha nesimen tiyimdi? Búghan deyin Resey, Qazaqstan jәne Belarusi arasyndaghy kedendik odaqtan elimiz ne útty, neden útyldy? Al Euraziyalyq ekonomikalyq odaqtyng qyzyghyn Reseyden basqa qay el kórdi? Búl bastama tabanynyng býri joq solaqay kórshimizding sonynan ekonomikalyq vakuumge bastaytyn tóte jol bolmas pa eken?

Asylan Quanyshúly

Abai.kz